«Για να μπορέσει κανείς να βρει λύσεις (στα ζητήματα της Δικαιοσύνης) χρειάζονται τομές και όχι μικρορρυθμίσεις και μπαλώματα. Οι τομές όμως θέλουν συναινέσεις, θέλουν γενναιότητα και υποχωρήσεις αμοιβαίες» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατά την συνάντηση που είχε στο Προεδρικό Μέγαρο, με την πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Ευαγγελία Νίκα, την πρόεδρο του Αρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου, τον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννη Σαρμά, τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρο Ντογιάκο, τον γενικό επίτροπο της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων Δημήτριο Κωστάκη, την πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Ευγενία Βελώνη, τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και πρόεδρο της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας Δημήτρη Βερβεσό και τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Δικαστικών Υπαλλήλων Ελλάδος Γεώργιο Διαμάντη.
Η κυρία Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε στα προβλήματα που διαχρονικά αντιμετωπίζει η ελληνική Δικαιοσύνη και σημείωσε ότι τόσο λόγω της προηγούμενης ιδιότητάς της, ως δικαστού για 40 χρόνια, όσο και της σημερινής, έχει το χρέος να θέσει το ζήτημα της ανάγκης διαλόγου για τα θέματα της Δικαιοσύνης. Γιατί, όπως σημείωσε, «τα θέματα που αφορούν τη Δικαιοσύνη δεν απαιτούν όλα την επέμβαση του νομοθέτη, αλλά πολλά μπορούν να αντιμετωπισθούν μέσα στα πλαίσια του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου» και επισήμανε ότι «όλοι οι φορείς της Δικαιοσύνης πρέπει να έχουν τη διάθεση να προβληματιστούν και να συνεργαστούν».
Ειδικότερα κατά την εισαγωγική της τοποθέτηση η Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπογράμμισε:
«Σας ευχαριστώ που είστε σήμερα εδώ. Όπως θυμάστε, ξεκινήσαμε πριν από τις γιορτές την προσπάθεια να βρούμε ημερομηνία που να ταιριάζει σε όλους για τη συνάντηση, η οποία είναι καθαρά εθιμοτυπική, αντί να συναντώ κάθε έναν από εσάς χωριστά, όπως κάνουμε πολλές φορές.
Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι στη χώρα μας (όχι μόνον, αλλά η συζήτηση είναι για την Ελλάδα) η Δικαιοσύνη αντιμετωπίζει διαχρονικά προβλήματα, τα οποία είναι προφανές ότι δεν θα λυθούν με συναντήσεις, εδώ ή αλλού. Λόγω όμως όχι μόνο της προηγούμενης ιδιότητάς μου ως δικαστού επί 40 χρόνια, αλλά και της σημερινής, έχω χρέος να προσπαθήσω να θέσω το ζήτημα της ανάγκης διαλόγου. Να ανταλλάσσουμε απόψεις, ώστε τα θέματα της Δικαιοσύνης, που είναι πολύ σοβαρά γιατί αφορούν την ηρεμία του κοινωνικού συνόλου, να μην αντιμετωπίζονται με παράλληλους μονολόγους, αλλά με διάλογο. Με την ευχή να συνεχίσετε να συναντιέστε μεταξύ σας, να ακούει ο ένας τον άλλον. Γιατί τα θέματα που αφορούν τη Δικαιοσύνη δεν απαιτούν όλα την επέμβαση του νομοθέτη, αλλά πολλά μπορούν να αντιμετωπισθούν μέσα στα πλαίσια του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου.
Όλοι συζητούμε για την έγκαιρη και αποτελεσματική απονομή της Δικαιοσύνης και η Ελλάδα τρέχει πίσω από αυτές τις μαγικές λέξεις επί δεκαετίες. Οι δικαστές, οι δικηγόροι, οι πάντες. Και βέβαια η κοινωνία που ταλαιπωρείται. Δεν είναι πολύ εύκολο, επιμένω όμως ότι μπορούν πολλά να γίνουν για την αντιμετώπιση αυτής της παθογένειας, γιατί η Δικαιοσύνη είναι μεν συλλογικό αγαθό, αλλά η λειτουργία της είναι κάτι που μπορεί να βελτιωθεί.
Βλέπουμε να εισάγονται ρυθμίσεις αλλεπάλληλες, οι οποίες πολλές φορές περιπλέκουν τα πράγματα ή πάντως αποδεικνύονται ανεπαρκείς. Για να μπορέσει κανείς να βρει λύσεις, χρειάζονται τομές και όχι μικρορρυθμίσεις και μπαλώματα. Οι τομές όμως θέλουν συναινέσεις, θέλουν γενναιότητα και υποχωρήσεις αμοιβαίες. Ξέρω ότι αυτή την εποχή έχουν ήδη αρχίσει συζητήσεις και για τις καθυστερήσεις που είναι ένα μεγάλο θέμα. Όπως προκύπτει και από τους δείκτες του EU Justice Scoreboard, το οποίο έχει μεγάλο ρόλο και στα μέτρα που προτείνονται στα κράτη μέλη και στη χρηματοδότηση από το ταμείο Ανάκαμψης, η Ελλάδα εμφανίζεται στο θέμα αυτό να υστερεί. Τουλάχιστον πάντως για τις διοικητικές διαφορές υπάρχει σημαντική βελτίωση, από τις 1.500 μέρες το 2013, στις 600, που όμως είναι και πάλι πίσω από τον ευρωπαϊκό μέσο δείκτη.
Μεγάλο ζήτημα είναι και το θέμα του χωροταξικού χάρτη, γιατί η κατάσταση των πραγμάτων και στη Δικαιοσύνη είναι δυναμική. Η Ελλάδα δεν είναι η Ελλάδα του 1960, ούτε του 2000 καν, επομένως και η χωροταξία των δικαστηρίων είναι προς μελέτη. Στο ζήτημα αυτό είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν αντιδράσεις και επιφυλάξεις τόσο από τους πολίτες, τις τοπικές κοινωνίες και τους τοπικούς συλλόγους, όσο και από τους δικαστές. Γι' αυτό λέω ότι οι μεταρρυθμίσεις θέλουν μελέτη, γενναιότητα και συναίνεση.
Υπάρχουν και άλλα πολλά ζητήματα, όπως η αξιολόγηση του έργου των δικαστών, όσο και να ενοχλεί καμιά φορά η λέξη αυτή. Τα θέματα αυτά δεν μπορούν να λυθούν μόνον από τους δικαστές, τον νομοθέτη ή την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά όλοι οι φορείς της Δικαιοσύνης πρέπει να έχουν τη διάθεση να προβληματιστούν και να συνεργαστούν.
Αυτό σε γενικές γραμμές είναι το πλαίσιο, πάνω στο οποίο θα ανταλλάξουμε απόψεις. Και είναι αναγκαίο να συναντιόμαστε, να συναντιέστε εσείς στο μέλλον, αφού εγώ δεν έχω πια ρόλο, ενώ εσείς εξακολουθείτε να υπηρετείτε την Δικαιοσύνη.
Το μόνο για το οποίο δεν θα συζητήσουμε είναι για θέματα της επικαιρότητας, αφού αυτό ξεφεύγει από τα όρια της θεσμικής μου ιδιότητας».
Δ. Βερβεσός: Ζήτημα μείζονος εθνικής σημασίας η ανεξάρτητη και αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, ανέφερε πως «η ανεξάρτητη και αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης αποτελεί ζήτημα μείζονος εθνικής σημασίας», ενώ τόνισε την αναγκαιότητα αλλαγής του τρόπου της επιλογής της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας, όπως επίσης και το ζήτημα της μη ανάθεσης καθηκόντων και εξουσιών σε δικαστικούς λειτουργούς αμέσως μετά την αφυπηρέτησή τους.
Ακόμη, ο κ. Βερβεσός επισήμανε ότι «η Δικαιοσύνη οφείλει να απορρίπτει σθεναρά σε κάθε απόπειρα επηρεασμού της από οποιονδήποτε και αν προέρχεται, όσο υψηλά και αν βρίσκεται αλλά ταυτόχρονα και να μην υπερβαίνει το πλαίσιο της θεσμοθετημένης λειτουργίας της, ιδίως σε σχέση με τις λοιπές εξουσίες και Αρχές και δη τις συνταγματικά κατοχυρωμένες». Επίσης, ο πρόεδρος του ΔΣΑ, δήλωσε ότι είναι αποδοκιμαστέα τα φαινόμενα τελεδικών και της παραβίασης της μυστικότητας της προδικασίας και μεταφοράς της δικαστικής διαδικασίας στα ΜΜΕ.
Σε άλλο σημείο ο κ. Βερβεσός ανέφερε: «Το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των πολιτών σε δικαστική προστασία ικανοποιείται μόνο εφόσον επιτευχθεί ορθή και ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης. Οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, που φθάνουν στο όριο της αρνησιδικίας, είναι σταυρικό πρόβλημα, που κλονίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο θεσμό. Δυστυχώς, έχουμε καταστεί «πρωταθλήτρια» χώρα σε καθυστερήσεις στην Ε.Ε. με το μέσο χρόνο επίλυσης μιας διαφοράς να ανέρχεται σε 1.771 ημέρες σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 455 ημέρες.
Το ζήτημα δεν επιλύεται με καταργήσεις ή συγχωνεύσεις δικαστικών σχηματισμών, ούτε με τηλεματικές δίκες και κατάργηση της προφορικότητας της διαδικασίας, αλλά προϋποθέτει χορήγηση επίκαιρων ανωνυμοποιημένων στατιστικών στοιχείων για τους ρυθμούς απονομής της Δικαιοσύνης, ανά δικαστικό σχηματισμό και ανά δικαστικό λειτουργό, αλλαγή των δικονομικών κανόνων, βελτίωση των ρυθμίσεων του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, ανακατανομή αρμοδιοτήτων, κάλυψη των οργανικών κενών των δικαστικών υπαλλήλων, προώθηση της ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης και ενίσχυση των δικαστικών κτιρίων και των εν γένει υλικοτεχνικών υποδομών».
Στην εν λόγω συνάντηση παραβρέθηκαν η πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Ευαγγελία Νίκα, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου, ο πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Σαρμάς, ο
εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος, ο γενικός επίτροπος της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων Δημήτριος Κωστάκης, η πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Ευγενία Βελώνη, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας Δημήτρης Βερβεσός και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δικαστικών Υπαλλήλων Ελλάδος Γεώργιος Διαμάντης.