Την ευκαιρία να γνωρίσουν πραγματικά την πόλη τους έχουν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, καθώς ξεκίνησαν δωρεάν ξεναγήσεις στην Άνω Πόλη (Γ Δημοτική Κοινότητα) και στις λεγόμενες Βίλες της Εξοχής στην ΕΔΚ.
Κάθε πολίτης, επισκέπτης ή κάτοικος, έχει τη δυνατότητα να γίνει «τουρίστας» και να ενημερωθεί από επαγγελματίες ξεναγούς για την ιστορία, τον ρόλο και τους ανθρώπους που «κρύβονται» πίσω από θαυμαστά μνημεία, εκκλησίες, γειτονιές και διατηρητέα κτίρια του 19ου αιώνα της Θεσσαλονίκης.
Τα προγράμματα των ξεναγήσεων, που υλοποιούνται τα τελευταία χρόνια, προσελκύουν ακόμα και το ενδιαφέρον ανθρώπων που ζουν σε άλλες πόλεις και αποφασίζουν να περάσουν ένα Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη, λέει στη «ΜτΚ», η Μαρία Κυριακίδου, υπεύθυνη ξεναγός των προγραμμάτων.
«Εμείς προτρέπουμε τους συμμετέχοντες να συμμετέχουν με την κατάθεση μίας προσωπικής τους ιστορίας», ακουσμάτων και βιωμάτων που έχουν. Μία χαρακτηριστική περίπτωση ήταν ένας άνδρας από τη Γερμανία που ήρθε στη Θεσσαλονίκη, συμμετείχε στην ξενάγηση και περιέγραψε στο υπόλοιπο γκρουπ ότι είχε φοιτήσει στο δημοτικό που υπήρχε στην Κάζα Μπιάνκα και στο γυμνάσιο στο κτίριο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας. Ακόμα, υπάρχουν και οι… φανατικοί των ξεναγήσεων αυτών, καθώς κάποιοι έχουν παρακολουθήσει τις ίδιες διαδρομές με διαφορετικούς ξεναγούς από δύο έως και… οκτώ φορές, συμπληρώνει η κ. Κυριακίδου.
Η αφήγηση στην ξενάγηση ξεκινάει πρώτα από τον Μέγα Αλέξανδρο για να κατανοήσει ο συμμετέχων το βάθος των ιστορικών ριζών της Θεσσαλονίκης και συνεχίζει μέχρι τη σημασία που είχε για την πόλη η δράση της εβραϊκής και της οθωμανικής κοινότητας, οι οποίες συνυπήρχαν με την ελληνική. «Προσπαθούμε με τις πληροφορίες μας να κάνουμε σε βάθος έρευνα» η οποία βασίζεται σε ιστορικές πηγές, αναφέρει η υπεύθυνη ξεναγός και διευκρινίζει ότι τις ξεναγήσεις μπορούν να τις παρακολουθήσουν μέχρι και παιδιά γυμνασίου. Στην Άνω Πόλη οι συμμετέχοντες εστιάζουν το ενδιαφέρον τους, κυρίως, στο Επταπύργιο και στον Πύργο του Τριγωνίου.
Συνήθως οι πολίτες ρωτούν γιατί δεν μπορούν να μπουν στα μνημεία τα Σαββατοκύριακα, πού ανήκουν τα μνημεία και τα διατηρητέα κτίρια και εκφράζουν τη θλίψη και την ανησυχία τους για την εικόνα που εμφανίζουν κάποια από τα αρχοντικά κτίσματα. «Υπάρχει ένας πόνος, μία έγνοια, οπότε καλούμαστε να πούμε πού ανήκει τι, όταν ξέρουμε», λέει η κ. Κυριακίδου και προσθέτει ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες έχουν ταξιδέψει στο εξωτερικό όπου διαπιστώνουν πως αντίστοιχα κτίρια τυγχάνουν της απαραίτητης φροντίδας. Επίσης, πολλοί εκπλήσσονται με τα πυροβολεία που υπάρχουν σε βίλες της Ε΄ ΔΚ, τα οποία αποδίδονται στους Γερμανούς ναζί και χρησιμοποιούνταν για να σκοτώνουν τυχόν αντιστασιακούς που θα επιχειρούσαν εισβολή. Βέβαια, ελάχιστοι παρατηρούν τα πυροβολεία στην καθημερινότητά τους, σημειώνει η κ. Κυριακίδου. Παρόμοια «περίπτωση» αποτελούν και οι μπρούντζινοι κύβοι στο 1ο γυμνάσιο Θεσσαλονίκης επί της Βασιλίσσης Όλγας.
Σε κάθε περίπτωση, όσοι συμμετέχουν σε αυτές τις ξεναγήσεις, μετά παρατηρούν το αστικό περιβάλλον με περισσότερη λεπτομέρεια, συμπεραίνει η κ. Κυριακίδου.
Στην Ε΄ ΔΚ οι Βίλες της Εξοχής είναι 28 στον αριθμό και το πρόγραμμα προβλέπει ξεναγήσεις σε 14 από αυτές το Σάββατο και στις υπόλοιπες την Κυριακή.
«Είναι εξαιρετικά, υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον και συμμετοχή. Τους αρέσει. Είναι δύο ξεναγοί και ακούνε πράγματα τα οποία είναι πολύ σημαντικά» και άγνωστα στους κατοίκους της πόλης περιγράφει στη «ΜτΚ» ο Μανώλης Σύλλης, πρόεδρος της Ε΄ ΔΚ. Στις δύο πρώτες ξεναγήσεις συμμετείχαν περίπου 50 άνθρωποι αθροιστικά οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν κάτοικοι Θεσσαλονίκης, κυρίως της περιοχής, και ανήκαν στην ηλικιακή ομάδα άνω των 35 ετών, περιγράφει ο ίδιος.
Μέσα στις 28 βίλες συμπεριλαμβάνεται και η Βίλα Μορντώχ, όπου εδράζεται η Ε΄ ΔΚ και η οποία έχει αλλάξει το ωράριο λειτουργίας της, μετά από συνεννόηση του κ. Σύλλη με τον δήμαρχο Στέλιο Αγγελούδη, ώστε να κλείνει στις 8 το βράδυ αντί στις 3 το μεσημέρι, προκειμένου οι δημότες να μπορούν να εισέρχονται στον χώρο για μία βόλτα στους κήπους του διατηρητέου κτιρίου.
Και στην Άνω Πόλη όμως η συμμετοχή είναι εξίσου μεγάλη, καθώς παραπάνω από 50 άνθρωποι έλαβαν μέρος σε κάθε μία από τις ξεναγήσεις μέχρι σήμερα, όπως λέει η Ελισάβετ Καλαϊτζίδου, πρόεδρος της Γ΄ΔΚ.
«Υπάρχουν άνθρωποι που παρακολούθησαν και πέρσι τις διαδρομές και φέτος. Την προηγούμενη φορά βρήκα τυχαία μία φιλόλογο από τη Θάσο» η οποία έτυχε να βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, λέει η κ. Καλαϊτζίδου. Στις ξεναγήσεις συμμετείχε ακόμη και μία ομάδα οκτώ ατόμων από την Κατερίνη, ενώ αίτηση συμμετοχής έκανε και ένα γκρουπ εννέα ατόμων από σχολείο ενηλίκων, συνεχίζει.
Εξάλλου, αυτή την εβδομάδα έλαβε χώρα συνάντηση των κοινοτήτων με την κ. Κυριακίδου, κατά την οποία αποφασίστηκε να προταθεί στη διοίκηση του δήμου να γίνονται οι ξεναγήσεις σε περισσότερες περιόδους του έτους. Επίσης, θα ζητήσουν οι αιτήσεις συμμετοχής να γίνονται λίγες ημέρες πριν την ξενάγηση, ώστε να μην υπάρχουν άνθρωποι που ξεχνούν ότι έχουν κάνει κράτηση πριν από μήνες, με αποτέλεσμα να στερούν θέσεις από άλλους πολίτες που είναι διαθέσιμοι. Ακόμα ένα θέμα που θα τεθεί στη διοίκηση του δήμου, είναι να προμηθευτεί συστήματα μικροφώνων και ακουστικών, ώστε η ξενάγηση να γίνεται πιο άνετα. Άλλη μία αλλαγή που θα μπορούσε να γίνει είναι κάποιες ξεναγήσεις να διεξάγονται σε απογευματινές ώρες, για να διευκολύνονται όσοι εργάζονται το πρωί.
Παράλληλα, η κ. Κυριακίδου θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση του δήμου με την Εφορεία Αρχαιοτήτων, ώστε να εξεταστεί το ενδεχόμενο να ανοίγουν τα μνημεία κατά τις ώρες των ξεναγήσεων τα Σαββατοκύριακα. Ακόμα, τονίζει την ανάγκη να ολοκληρώνονται εγκαίρως οι συντηρήσεις των μνημείων, όπως στο Γενί Τζαμί, καθώς επίσης και να αξιοποιούνται χώροι και αντικείμενα ιστορικής αξίας, όπως το παρατημένο πρώτο βαγόνι του τραμ που υπάρχει στο Ντεπώ.
Ξεναγήσεις Γ΄ ΔΚ
Διαδρομή 1
Αφετηρία: Επταπύργιο (Γεντί-Κουλέ)
Επταπύργιο, Πύλη Άννας Παλαιολογίνας (Μεσαία Πορτάρα), Τείχη, Μονή Βλατάδων, Ναός Οσίου Δαυίδ, Αλατζά Ιμαρέτ, Αίγλη και Ναός Αγίου Δημητρίου.
02/11/2024
Διαδρομή 2
Αφετηρία : Πύργος Τριγωνίου
Πύργος Τριγωνίου, Τείχη, Ισλαχανέ, Πλατεία Καλλιθέας, Βυζαντινό Λουτρό, Πλατεία Ρομφέη, κτήριο της οδού Θεοφίλου, Ναός Προφήτη Ηλία και Διοικητήριο.
09/11/2024
16/11/2024
23/11/2024
30/11/2024
Ξεναγήσεις Ε΄ Δ.Κ.
Διαδρομή «Βίλες 1»
Αφετηρία: Βίλα Αλλατίνη (Κτίριο Περιφέρειας-Βασιλίσσης Όλγας 198, είσοδος από Πλούτωνος) και συνέχεια με τα διατηρητέα αρχοντικά: Βίλα Μορπούργκο, Οικισμός Ουζιέλ, Casa Bianca, Βίλα Μορντώχ, Οικία Σιάγα, Chateau mon Bonheur και Οικία Μεχμέτ Καπαντζή (ΜΙΕΤ).
2/11/2024
3/11/2024
17/11/2024
Διαδρομή «Βίλες 2»
Αφετηρία: Αρχοντικό Αχμέτ Καπαντζή (Βασιλίσσης Όλγας 105 – πρώην κτίριο ΝΑΤΟ) και συνέχεια με τα διατηρητέα μνημεία : Οικία Μοδιάνο (Λαογραφικό Μουσείο), Ορφανοτροφείο Μέλισσα, Σχολή Τυφλών, Οικία Σαλέμ, Οικία Μιχαηλίδη, Γενί Τζαμί, Οικία Μοδιάνο, Α’ Γυμνάσιο και προτομή Γεωργίου Α’.
9/11/2024
10/11/2024
24/11/2024
Για δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην Γ ΔΚ (Θεοφίλου 25) στο τηλέφωνο 2313-318273, ώρες 8:30-13:00, και στην Ε ΔΚ (Βασιλίσσης Όλγας 162-25ης Μαρτίου 24), στον αριθμό 2313-318262, ώρες 8:00-13:00.
Σε περίπτωση αναβολής της ξενάγησης λόγω καιρικών συνθηκών, η αναβολή θα ανακοινώνεται στο Facebook της κοινότητας 24 ώρες πριν την έναρξη.
Σε κάθε ξενάγηση, η οποία διαρκεί 3,5 ώρες, μπορούν να συμμετέχουν έως και 40 άτομα και τηρείται σειρά προτεραιότητας.
Τέλος, τις επόμενες ημέρες θα ξεκινήσει πρόγραμμα ξεναγήσεων στη Β΄ΔΚ, ενώ από το 2025 θα ενταχθεί και το ιστορικό κέντρο του δήμου.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 20.10.2024