Στο ρυθμό της ακρίβειας, που δείχνει μικρές τάσεις αποκλιμάκωσης αλλά εμφανίζει… αξιοσημείωτες αντοχές, «χορεύουν» πολίτες και επιχειρείν, με το οικονομικό επιτελείο να προβληματίζεται για τα επόμενα βήματα στο ναρκοπέδιο των ανατιμήσεων.
Με τις επιδοτήσεις, αν και περιορισμένες τον Δεκέμβριο λόγω πτώσης των τιμών σε ρεύμα και αέριο, να «τρώνε» δημοσιονομικό χώρο, στο τραπέζι επανέρχεται ένα βοήθημα στοχευμένο για τους πιο ευάλωτους, στα πρότυπα της επιταγής ακρίβειας, για να ανακουφιστούν τα νοικοκυριά από τις ανατιμήσεις στα ράφια.
Η επαναφορά του βοηθήματος στο πετρέλαιο κίνησης (επιδότηση στην αντλία) αλλά ενδεχομένως και στη βενζίνη, που τραβά και πάλι τον ανήφορο, στα πρότυπα του Fuel Pass, μάλλον απομακρύνεται μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου. Τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα υπάρξουν, αν υπάρξουν, θα κρίνουν τα πάντα.
Με δεδομένο πως στην κυβέρνηση δε θέλουν να ακολουθήσουν «ξέφρενες» πολιτικές που θα οδηγήσουν σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, νέες παρεμβάσεις θα υπάρξουν μόνο για όσους πραγματικά τις χρειάζονται ενώ και η Κομισιόν ναι μεν παρέχει δημοσιονομική ευελιξία αλλά… μέχρι εκεί. Στο στενό πλαίσιο που ορίζει η ακρίβεια, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat, υποχώρησε ανεπαίσθητα στο 9% τον Νοέμβριο από 9,5% τον Οκτώβριο.
Ωστόσo παρά τα ενθαρρυντικά νέα από αυτή την εξέλιξη που σε ένα βαθμό δείχνει πως τραβάνε χειρόφρενο οι ανατιμήσεις, οι αυξήσεις στις τιμές είναι μεγάλες, με αιχμή την ενέργεια και τα τρόφιμα, ενώ έχουν διαχυθεί στο οικονομικό γίγνεσθαι ζορίζοντας ιδιαίτερα μικρομεσαίους και βεβαίως νοικοκυριά.
Ακόμα και οι μεγάλες επιχειρήσεις που δε χωρά αμφιβολία πως αντιμετωπίζουν τη λαίλαπα ακρίβειας από καλύτερες συνθήκες, βρίσκονται σε δυσχερή θέση από την εκτίναξη του κόστους λειτουργίας και παραγωγής.
Προϋπολογισμός έρμαιο των ανατιμήσεων
Μέσα σε αυτές τις δυσμενείς συνθήκες, στη δίνη των ανατροπών λόγω πληθωρισμού έχει εισέλθει ο προϋπολογισμός της ερχόμενης χρονιάς με το 2023 να μοιάζει… στρωμένο με αγκάθια.
Aνάπτυξη 5,6% για φέτος (έναντι πρόβλεψης 5,3% στο προσχέδιο) και 1,8% για το 2023 (έναντι 2,1% στο προσχέδιο), περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στις προβλέψεις του προϋπολογισμού. Ο δε, πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί φέτος στο 9,9% φέτος και 5% το 2023.
Το βασικό σενάριο προβλέπει επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης σε 1% από 7,2% φέτος (δηλαδή έστω και οριακά η ανάπτυξη «σώζεται» οριακά, κάτι όχι αμελητέο) και αύξηση των επενδύσεων κατά 15,5% αντιστοίχως, έναντι 10% φέτος. Οι εξαγωγές προβλέπεται να διαμορφωθούν από το 9,7% το 2022 σε μόλις στο 1% το 2023.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να είναι λίγο χαμηλότερο για φέτος και θα φτάσει στο 4,1% του ΑΕΠ από 4,4% του ΑΕΠ που προέβλεπε το προσχέδιο ενώ το πρωτογενές έλλειμμα θα φτάσει το 1,6% του ΑΕΠ. Για το 2023 το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται στο 2% του ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα σε 0,7% του ΑΕΠ αντίστοιχα.
Επιπλέον, περιλαμβάνονται έκτακτα και μόνιμα δημοσιονομικά μέτρα ύψους 5,2 δισ. ευρώ για το 2023. Τα 4,2 δισ. ευρώ αφορούν όσα εξαγγέλθηκαν από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ και σε αυτά προστίθενται 1 δισ. ευρώ για τις αυξημένες δαπάνες με τις οποίες επιχειρείται να υψωθεί ανάχωμα στον καλπάζοντα πληθωρισμό και οι οποίες κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πως δε θα χρειαστεί να ενισχυθούν.
Καθίσταται σαφές πως ο προϋπολογισμός είναι έρμαιο της ακρίβειας επιχειρώντας την τήρηση ευαίσθητων ισορροπιών μεταξύ ασταμάτητων ανατιμήσεων, ανάπτυξης, ελλείμματος που δεν πρέπει να ξεφύγει αλλά και των αναγκαίων παρεμβάσεων για να μείνει όρθια η κοινωνία. Δεν αποκλείεται οι παραπάνω προβλέψεις να υποστούν διαδοχικές αναθεωρήσεις την ερχόμενη χρονιά, ανάλογα με την εξέλιξη της ενεργειακής κρίσης.
Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποτυπώνουν ένα διευρυνόμενο χάσμα στο εμπορικό ισοζύγιο, με βασικές αιτίες τις υψηλές τιμές των καυσίμων και αγαθών, ενώ, το ίδιο διάστημα, αυξάνονται και οι εισαγωγές. Παρά τη διψήφια αύξηση των εξαγωγών από το 2020, η αξία των εισαγωγών- χωρίς τα πετρελαιοειδή- παρουσίασε, επίσης, σημαντική αύξηση.
Στο εννεάμηνο, το έλλειμμα ξεπέρασε τα 27 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 62,3% σε σχέση με πέρυσι. Το αντίστοιχο μέγεθος, χωρίς τα πετρελαιοειδή, παρουσίασε αύξηση κατά 5,65 δισ. ευρώ, δηλαδή 41,1% . Μόνο τον Σεπτέμβριο το έλλειμμα εκτοξεύθηκε κατά 70,4%, σε ετήσια βάση, φτάνοντας τα 3,6 δισ. ευρώ, ενώ η αξία των εξαγωγών ενισχύθηκε κατά 26,3%. Η αξία των εισαγωγών αυξήθηκε κατά 42,2%.
Η συνολική αξία των εισαγωγών – αφίξεων κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022 ανήλθε στο ποσό των 67.854,5 εκατ. ευρώ (71.809,6 εκατ. δολάρια) έναντι 45.567,0 εκατ. ευρώ (54.294,0 εκατ. δολάρια) κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2021, παρουσιάζοντας αύξηση, σε ευρώ 48,9%.
Η συνολική αξία των εξαγωγών – αποστολών κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022 ανήλθε στο ποσό των 40.554,3 εκατ. ευρώ (43.121,6 εκατ. δολάρια) έναντι 28.742,7 εκατ. ευρώ (34.468,4 εκατ. δολάρια) κατά το ίδιο διάστημα του έτους 2021, παρουσιάζοντας αύξηση, σε ευρώ 41,1%.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 04.12.2022