Βαλκανικό μέτωπο για την ενέργεια συγκροτούν Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία και Βόρεια Μακεδονία με άξονα το εμβληματικό έργο της μονάδας επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου, το περίφημο FSRU της Gastrade, στο οποίο ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετέχουν και οι τρεις χώρες.
Η μονάδα που θα κατασκευαστεί και θα λειτουργήσει στην Αλεξανδρούπολη, θα τροφοδοτεί με φυσικό αέριο όλες τις χώρες εξασφαλίζοντας έτσι την ενεργειακή αυτοτέλεια της περιοχής και την απεξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο. Κι αυτό σε συνδυασμό και με τις ποσότητες του αζέρικου φυσικού αερίου που θα μπαίνουν στο σύστημα από τον TAP και θα μεταφέρονται μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Κομοτηνής - Στάρα Ζαγόρα αρχικά στη Βουλγαρία και στη συνέχεια στις υπόλοιπες χώρες.
Στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, θα γίνει την ερχόμενη Τρίτη, η έναρξη των εργασιών κατασκευής του FSRU, της πρώτης πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου LNG, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκα. Το παρόν θα δώσουν δίπλα στον Πρωθυπουργό τόσο ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς, όσο και ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός Κίριλ Πέτκοφ, ενώ φαίνεται να οριστικοποιήθηκε και η παρουσία του Σκοπιανού Πρωθυπουργού Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι. Με τους τρεις ηγέτες ο πρωθυπουργός θα έχει και συνάντηση στο χώρο του λιμανιού πριν την εκδήλωση, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Στη εκδήλωση θα παραβρεθεί επίσης ο Αμερικανός Πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρυ Πάιατ που αναλαμβάνει θέση υφυπουργού Ενεργειακών Θεμάτων στην Κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν, αλλά και ο Δημήτρης Κοπελούζος του οποίου η εταιρεία έχει αναλάβει την υλοποίηση του μεγάλου πρότζεκτ.
Οι ασφυκτικές πιέσεις στην αγορά της ενέργειας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανίας, έφεραν σήμερα και την απόφαση για την επίσπευση των διαδικασιών για την ολοκλήρωση της υποδομής της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη . Στόχος της Gastrade είναι να ικανοποιήσει την εθνική στρατηγική για επιτάχυνση των ρυθμών υλοποίησης εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας της αγοράς που θα αντικαταστήσουν το ρωσικό αέριο.
Το σχέδιο της πολυμετοχικής εταιρείας στην οποία συμμετέχουν η κ. Ελμίνα Κοπελούζου, η ΔΕΠΑ, ο ΔΕΣΦΑ, η Gaslog του κ. Πίτερ Λιβανού και η βουλγαρική Bulgartransgaz βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής και καταβάλλεται προσπάθεια να ολοκληρωθεί μέσα στο α’ εξάμηνο του 2023, δηλαδή έξι μήνες μπροστά από το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Το νέο τέρμιναλ είναι ένα πρότζεκτ συνολικού ύψους 410 εκατ. ευρώ που έχει πλήρως εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους αλλά και μέσω της συμμετοχής των ιδιωτών μετόχων του.
Το FSRU Αλεξανδρούπολης έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» (ΕΠΑνΕΚ) με το ποσό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 166,7 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα την περασμένη εβδομάδα εκταμιεύτηκαν για τις ανάγκες του έργου πρόσθετοι πόροι ύψους 9,7 εκατ. ευρώ για την προμήθεια της πλωτής μονάδας, η οποία μετασκευάζεται στα ναυπηγεία της Σιγκαπούρης.
Με την ολοκλήρωση της υποδομής, η νέα μονάδα θα μπορεί να μεταφέρει 5,5 δισ. κ.μ. LNG προς την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
«Τους τελευταίους μήνες που ξέσπασε ο πόλεμος βλέπουμε μια τεράστια νέα ζήτηση για κλείσιμο δυναμικότητας στην Αλεξανδρούπολη» δήλωνε προ ημερών από το συνέδριο των Δελφών, ο επικεφαλής της Gastrade κ. Κωνσταντίνος Σιφναίος. Όπως ανέφερε, η εταιρεία βλέπει να εξαντλείται πολύ γρήγορα η διαθέσιμη δυναμικότητα, τονίζοντας την ανάγκη να αναπτυχθεί η δια-συνδεσιμότητα με τις άλλες αγορές και ο διάδρομος προς βορρά ώστε να καλυφθούν και χώρες -εκτός από την ΝΑ Ευρώπη- όπως η Μολδαβία, αλλά και η Ουκρανία.
Τα στελέχη της Gastrade υποστηρίζουν ότι αυτή την ανάγκη και την αυξημένη ζήτηση σε LNG έρχεται να καλύψει το δεύτερο FSRU που σχεδιάζει η εταιρεία στην Θράκη, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει μέσα στο 2024.
Σήμερα η Ευρώπη πασχίζει να αντικαταστήσει 60 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς για να επιτευχθεί ο στόχος αυτό χρειάζονται να επενδυθούν νέα κεφάλαια για την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών LNG που θα παραλάβουν και θα μεταφέρουν το φυσικό αέριο στην ΕΕ.
Οι ανάγκες στην ΝΑ Ευρώπη (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία) σε ετήσια βάση ανέρχονται σε περίπου 11 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρώσικου αερίου και είναι από τις περιοχές με δυναμική ανάπτυξης.
Υπολογίζεται ότι τα νούμερα αυτά θα φτάσουν στα Βαλκάνια τα 16 έως 17 δισεκατομμύρια κ.μ και αν προσθέσουμε και την Μολδαβία και την Ουκρανία τα 50 δις κ.μ. τα επόμενα χρόνια.
Αυτές οι ποσότητες σύμφωνα με την Gastrade δεν μπορούν να καλυφθούν από την μια μέρα στην άλλη και για να γίνει αυτό απαιτούνται υποδομές όπως ο τερματικός σταθμός LNG της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος θα μπορεί να υποδεχτεί ένα 10% της δυναμικότητας μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Το έργο
Το έργο του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης αποτελεί ένα σύγχρονο, πρωτοποριακό και υψηλής τεχνολογίας έργο που αποτελείται από μία υπεράκτια πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου και από ένα σύστημα υποθαλάσσιου και χερσαίου αγωγού μέσω του οποίου το φυσικό αέριο προωθείται στο Εθνικό Σύστημα (Μεταφοράς) Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) και από εκεί προς τους τελικούς καταναλωτές.
Το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης έχει επίσης την δυνατότητα να συνδεθεί και να τροφοδοτεί με φυσικό αέριο και άλλα κατάντη συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου που προγραμματίζεται να αναπτυχθούν στο μέλλον όπως ο TAP (Trans Adriatic Pipeline).
Το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (ΥΦΑ) θα φθάνει στην πλωτή μονάδα με δεξαμενόπλοια μεταφοράς ΥΦΑ, θα μεταγγίζεται με βραχίονες και θα αποθηκεύεται προσωρινά στις κρυογενικές δεξαμενές της μονάδας.
Στη συνέχεια το ΥΦΑ θα αεριοποιείται στις εγκαταστάσεις αεριοποίησης που βρίσκονται πάνω στην πλωτή μονάδα και μέσω ειδικής διάταξης (πυργίσκος και εύκαμπτοι αγωγοί) θα μεταφέρεται από την πλωτή μονάδα στον υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς ο οποίος ακολουθώντας μία διαδρομή 24 χλμ θα προσαιγιαλώνεται στην περιοχή του Απαλού, ανατολικά της Αλεξανδρούπολης. Κατόπιν, συνεχίζοντας με βόρεια πορεία 4 χλμ θα καταλήγει στο νέο Μετρητικό και Ρυθμιστικό Σταθμό στην περιοχή Αμφιτρίτης όπου θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου.
Η πλωτή μονάδα θα είναι μόνιμα αγκυροβολημένη σε σταθερό σημείο και σε απόσταση 17,6 χλμ ΝΔ από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και 10 χλμ από την απέναντι ακτή της Μάκρης. Ο πυργίσκος πρόσδεσης θα της επιτρέπει να περιστρέφεται κατά 360° ανάλογα με την κατεύθυνση του κυματισμού της θάλασσας.
Το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης αποτελείται από τρία βασικά μέρη:
Α. Την Υπεράκτια Πλωτή Μονάδα Aποθήκευσης και Aεριοποίησης ΥΦΑ η οποία έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Χωρητικότητα δεξαμενών ΥΦΑ έως 170.000m³
- Μέγιστη ωριαία δυναμικότητα αεριοποίησης φυσικού αερίου σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας έως 700.000 Nm³/h
- Ρυθμός μετάγγισης ΥΦΑ: 10.000 m³/h
Β. Τις μόνιμες υπεράκτιες εγκαταστάσεις που συμπεριλαμβάνουν:
1) το αγκυροβόλιο της πλωτής μονάδας σε σταθερό σημείο σε θαλάσσια περιοχή βάθους περίπου 40 μ. και σε απόσταση 17,6 χλμ νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης και 10 χλμ από την απέναντι ακτή της Μάκρης. Το αγκυροβόλιο αποτελείται από τον πυργίσκο και το σύστημα αγκύρωσης (συρματόσχοινα και άγκυρες αναρρόφησης)
2) τους δύο εύκαμπτους αγωγούς διαμέτρου 14″ έκαστος μέσω των οποίων το φυσικό αέριο μεταφέρεται από τον πυργίσκο στην Πολλαπλή Εξαγωγής Τέρματος Αγωγού (Pipeline End Manifold ή PLEM)
3) την υποθαλάσσια Πολλαπλή Εξαγωγής Τέρματος Αγωγού (PLEM) η οποία βρίσκεται επί του πυθμένα της θάλασσας και από την οποία ξεκινά ο υποθαλάσσιος αγωγός.
Γ. Το υποθαλάσσιο και το χερσαίο τμήμα του αγωγού φυσικού αερίου για την μεταφορά του φυσικού αερίου προς το ΕΣΦΑ. Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού θα έχει μήκος περί τα 24 χλμ ενώ στην συνέχεια το χερσαίο τμήμα οδεύει βόρεια περί τα 4 χλμ μέχρι να συναντήσει τον αγωγό του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) στο τμήμα «Κήπων-Κομοτηνής» όπου και συνδέεται και διοχετεύει το μεταφερόμενο αέριο σε αυτόν. Η σύνδεση θα γίνει στο νέο Σταθμό Εισόδου του ΕΣΦΑ στο ύψος της Αμφιτρίτης.
Ο νέος Σταθμός Εισόδου (Μ/Ρ) στο ΕΣΦΑ, θα κατασκευασθεί από τον ΔΕΣΦΑ σε μικρή απόσταση από τον υφιστάμενο Σταθμό Εξόδου Αλεξανδρούπολης (U-3630) στο ύψος της Αμφιτρίτης.