Όταν λίγα χρόνια πριν, ο 30χρονος σήμερα ερευνητής Δημήτρης Ιακωβάκης εργάστηκε -στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος- με ασθενείς που είχαν Πάρκινσον, στα νοσοκομεία «Άγιος Δημήτριος» και «Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης, βίωσε -όπως λέει- από πρώτο χέρι τα προβλήματα στην καθημερινότητα και την κοινωνική ζωή τους. Τα ερωτήματα προέκυψαν αυθόρμητα: πώς θα ήταν αν η ασθένεια μπορούσε να εντοπιστεί σε πιο πρώιμο στάδιο; Θα μπορούσαν οι γιατροί να έχουν στη διάθεσή τους δεδομένα, που θα επιτρέπουν τον καλύτερο σχεδιασμό της θεραπευτικής αγωγής; Και πώς θα μπορούσαν να βοηθηθούν οι ίδιοι οι ασθενείς και οι συγγενείς, φίλοι ή φροντιστές τους, ώστε όσοι έχουν Πάρκινσον να ζουν πιο εύκολη καθημερινότητα;
Τα ερωτήματα αυτά αποτέλεσαν τη «μαγιά» για την ίδρυση -από κοινού με τον ερευνητή Κωνσταντίνο Κυρίτση- της νεοφυούς επιχείρησης «Koios Care», με έδρα την Αμβέρσα και αντικείμενο την ανάπτυξη ψηφιακών βιοδεικτών για την παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου του Πάρκινσον. Μπορεί η startup των δύο Ελλήνων ερευνητών, που ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2022, να βρίσκεται ακόμα στα «σπάργανα», αλλά μόλις εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους 350.000 ευρώ από το φλαμανδικό ταμείο επιχειρηματικών κεφαλαίων «Lumiares». Η χρηματοδότηση αυτή θα χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη της ανάπτυξης και βελτίωσης της καινοτόμου τεχνολογίας, που χρησιμοποιεί προηγμένους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης.
Στην αγορά προς το τέλος του 2023
Πρόκειται ουσιαστικά για μια εφαρμογή, που θα εγκαθίσταται στο έξυπνο κινητό τηλέφωνο ή τη «φορετή» (wearable) συσκευή του/της ασθενούς (για παράδειγμα σε έξυπνο ρολόι), δίνοντας στοιχεία για τη διατροφική, κοινωνική και κινητική συμπεριφορά του, και βοηθώντας έτσι τον/τη γιατρό να σχεδιάσει πιο κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα και το περιβάλλον των ασθενών να τους στηρίξει με πιο αποδοτικό τρόπο, όταν χρειάζεται. Μέσα στο επόμενο εξάμηνο, η ανάπτυξη του προϊόντος της ελληνικής startup θα έχει ολοκληρωθεί, ώστε μέχρι το τέλος του 2023 να είναι έτοιμο να βγει στην αγορά, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δημήτρης Ιακωβάκης, που έχει και στο παρελθόν συμμετάσχει σε σχήματα νεοφυών επιχειρήσεων τεχνολογιών υγείας. Στόχος της εταιρείας είναι η διάθεση των προϊόντων της εντός και εκτός Ευρώπης, με την Ελλάδα να εντάσσεται στους πρωταρχικούς της στόχους.
Ο Κωνσταντίνος και ο Δημήτρης συνεργάστηκαν στον τομέα της ψηφιακής υγείας για την έρευνα του Πάρκινσον επί έξι χρόνια στο ΑΠΘ και συγκεκριμένα, στο τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ, στο πλαίσιο και του προγράμματος IPROGNOSIS του Horizon 2020, που «έκλεισε» το 2020. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, σημειώνει ο Δημήτρης, ανέπτυξαν τεχνογνωσία στους ψηφιακούς βιοδείκτες από παθητικά δεδομένα κινητών και φορετών συσκευών, που στοχεύουν να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση του Πάρκινσον και στην αξιολόγηση της ποιότητας ζωής.
Γιατί στην Αμβέρσα;
Η πορεία της startup δεν ήταν πάντα εύκολη, καθώς υπήρξε περίοδος που δεν είχε άλλη χρηματοδότηση, πέρα από ίδια κεφάλαια και χρήματα από τον κύκλο των ιδρυτών της. Ωστόσο, «είχαμε αντοχή» λέει ο Δημήτρης Ιακωβίδης και προσθέτει ότι οι δύο ιδρυτές της startup είχαν επαφές με πολλούς επενδυτές, πριν τελεσφορήσει η συμφωνία για τα 350.000 ευρώ με το «Lumiares», που του επιτρέπει να ασχολείται τώρα αποκλειστικά με το επιχειρηματικό τους εγχείρημα.
Αλήθεια, πώς αποφάσισαν να ιδρύσουν τη startup τους στο Βέλγιο; Η λέξη «δικτύωση» είναι το κλειδί εδώ, αφού όταν ο Δημήτρης Ιακωβάκης εργάστηκε για έναν χρόνο στην Amazon, στο Λουξεμβούργο, απέκτησε επαφές και ένα δίκτυο συνεργατών στην ευρύτερη περιοχή, που αποδείχτηκαν εξαιρετικές για αυτό που στη γλώσσα των startupers αποκαλείται «access to market» (πρόσβαση στην αγορά).
Ο Κωνσταντίνος Κυρίτσης, συνιδρυτής και CEO της Koios Care, δηλώνει ενθουσιασμένος με την υποστήριξη του Lumiares, καθώς η χρηματοδότηση των 350.000 ευρώ επιτρέπει στην εταιρεία να συνεχίσει να αναπτύσσει το προϊόν της και να κατευθύνεται στην αγορά, «δίνοντας τη δυνατότητα σε νευρολόγους και φαρμακευτικές εταιρείες να παρατηρούν νέες μορφές μοτίβων που προκύπτουν από την καθημερινή ζωή των ασθενών».
Ο Filip Vandamme, διευθύνων συνεργάτης στο Lumiares, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η τεχνολογία της «Κoios» «μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο στον τομέα της περίθαλψης». Η κλινική κατεύθυνση της ομάδας δίνεται από τον Gaëtan Garraux, καθηγητή Νευρολογίας στο CHU de Liège. Ταυτόχρονα, για να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητες της ομάδας, οι δύο Έλληνες έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους -όπως επισημαίνουν- με τους Φλαμανδούς επιχειρηματίες τεχνολογιών υγείας Gregor Strobbe, Jurgen Van Broeck και Jean-Briac Prévost, και το πρώην στέλεχος της φαρμακευτικής εταιρείας Biogen, Kris Schellens.