Τις τελευταίες ημέρες, ενώ μου μιλά νιώθω πως κάτω από τη μάσκα, τα χείλη του αμυδρά χαμογελούν. «Και σήμερα στην εφημερία που μόλις τελείωσε, είχαμε λιγότερες εισαγωγές ασθενών με κορονοϊό» μου απαντά στην ερώτηση «πως πηγαίνουν τα πράγματα»; Σπεύδει να διευκρινίσει, ωστόσο, πως οι κλίνες της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας στο νοσοκομείο του παραμένουν γεμάτες, ενώ γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό εξακολουθούν να δουλεύουν με όλες τις μηχανές στο «κόκκινο», καθώς εντός των νοσοκομείων ο πόλεμος μαίνεται ακόμα.
Μετά από διάστημα μεγαλύτερο του ενός μήνα, και πιο συγκεκριμένα από την 3η Νοεμβρίου οπότε και επιβλήθηκε καθολικό lockdown στη Θεσσαλονίκη, ημέρα κατά την οποία καταγράφηκαν από τον ΕΟΔΥ 595 κρούσματα, με την καμπύλη των ειδικών να σταθεροποιείται τις τελευταίες εβδομάδες του Νοέμβρη στα υψηλά «κόκκινα» επίπεδα, καταγράφεται πτωτική τάση τόσο στον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων, όσο και στην ανίχνευση ιικού φορτίου στα λύματα που ερευνά το ΑΠΘ, αλλά και στον αριθμό των εισαγωγών στα νοσοκομεία της πόλης.
Καθηγητές, γιατροί και παράγοντες του υπουργείου Υγείας ωστόσο σπεύδουν να προειδοποιήσουν πως μπορεί να καταγράφεται μία σχετική μείωση, ωστόσο ο αριθμός εκείνων που νοηλεύονται είναι μεγάλος, ο αριθμός μείωσης παραμένει αργός και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπάρξει χαλάρωση των μέτρων αλλά και της συμπεριφοράς του κόσμου.
Πτώση 36% στα λύματα
Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΑΠΘ, Νίκο Παπαϊωάννου που μίλησε στη «ΜτΚ» η μέση τιμή που καταγράφεται αυτή τη βδομάδα στο δείγμα των λυμάτων που συνέλεξε η ΕΥΑΘ και μελέτησαν οι επιστήμονες της πρωτοποριακής ομάδας του ΑΠΘ και πιο συγκεκριμένα στη μέτρηση της περασμένης Τετάρτης 9 Δεκεμβρίου 2020 σε σχέση με την μέση τιμή της Τετάρτης 2 Δεκεμβρίου δείχνει μία πτώση κατά 36%.
«Το επίπεδο του ιικού φορτίου αντοιστοιχεί στο επίπεδο του ιικού φορτίου της 26ης-27ης Οκτωβρίου, πράγμα που σημαίνει ότι ξεκίνησε η πτωτική τάση» λέει ο κ. Παπαϊωάννου. «Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουμε» επισημαίνει και ξεκαθαρίζει πως το ιστόγραμμα των μελετών την τρέχουσα περίοδο βρίσκεται στις πορτοκαλί μπάρες, από τις κόκκινες που ήταν, που αντιστοιχεί σε αριθμό κρουσμάτων 300-400, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τις καθημερινές ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ.
«Θεωρώ, ωστόσο, πως οποιαδήποτε συζήτηση για αποκλιμάκωση των μέτρων δεν μπορεί να γίνει, ακόμα και τώρα που υπάρχουν θετικές ενδείξεις, παρά μόνο όταν το ιικό φορτίο πέσει ακόμα περισσότερο και με βασική προϋπόθεση να παγιωθεί αυτή η πτώση» λέει ο πρύτανης του ΑΠΘ που είναι επικεφαλής της έρευνας που διεξάγει διεπιστημονική ομάδα του ΑΠΘ σε συνεργασία με την ΕΥΑΘ.
Τα παραπάνω στοιχεία είναι αισιόδοξα για την πορεία της πανδημίας στη Θεσσαλονίκη αν αναλογιστεί κανείς πως στις προηγούμενες δειγματοληψίες και αναλύσεις αυτών (πρόκειται για τέσσερις δειγματοληψίες) που αφορούν το διάστημα 25 Νοεμβρίου έως 2 Δεκεμβρίου 2020 το σχετικό διάγραμμα έδειχνε τάση σταθεροποίησης στα πολύ υψηλά επίπεδα των αρχών Νοεμβρίου, όταν δηλαδή η Θεσσαλονίκη έμπαινε στη γκρι ζώνη των πιο επιβαρυμένων επιδημιολογικά περιοχών της χώρας, με εφαρμογή αυστηρών περιοριστικών μέτρων, γεγονός που είχε αποκαρδιώσει τους επιστήμονες, καθώς είχε ανακοπεί η τάση μείωσης που είχε καταγραφεί στις πιο προηγούμενες δειγματοληψίες που αφορούσαν το διάστημα από 6 έως 23 Νοεμβρίου 2020.
«Δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε θα έχουμε διψήφιο αριθμό κρουσμάτων. Αυτή τη στιγμή το ιικό φορτίο που εντοπίζεται στα λύματα φαίνεται μειούμενο. Μετρήσεις γίνονται συνεχώς και παρακολουθούμε την τάση» υποστηρίζει ο κ. Παπαϊωάννου. Υπενθυμίζεται πως η συλλογή του δείγματος των λυμάτων, τα οποία μελετούν οι επιστήμονες του μεγαλύτερου ακαδημαϊκού ιδρύματος της χώρας και ανιχνεύουν το ιικό οφρτίου, γίνεται από υπαλλήλους της ΕΥΑΘ στην εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων της ΕΥΑΘ στην περιοχή της Σίνδου, δίπλα από τον Γαλλικό ποταμό σε έκταση 400 στρεμμάτων κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή, δηλαδή τρεις φορές την εβδομάδα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς η πτωτική αυτή τάση στο ιικό φορτίο των λυμάτων αναμένεται να μεταφραστεί σε μείωση του αριθμού των κρουσμάτων στις ενημερώσεις του ΕΟΔΥ στα τέλη της εβδομάδας που ξεκινά.
«Βρισκόμαστε στην πορτοκαλί ζώνη, κάτι που σημαίνει πως απαιτείται αυξημένη προσοχή. Δεν βρισκόμαστε στο πράσινο» υποστηρίζει ο καθηγητής Χημείας του ΑΠΘ, Θεόδωρος Καραπάντσιος. Εκτιμά πως σε περίπου μία εβδομάδα θα βρισκόμαστε στο σημείο που ήμασταν στις 28 Οκτωβρίου.
Οι ειδικοί πάντως, διαβάζοντας τα επιστημονικά δεδομένα, εισηγούνται στην κυβέρνηση πως οποιαδήποτε επανέναρξη της κοινωνικής ή οικονομικής δραστηριότητας θα πρέπει να γίνει με μεγάλη προσοχή και πάντα με πιστή τήρηση των μέτρων: χρήση μάσκας, αποστάσεις και ατομική υγιεινή. «Ακόμα και αν βρεθούμε στο πράσινο, σημαίνει ότι υπάρχουν κρούσματα. Δεν είμαστε στο μηδέν, άρα δεν μπορούμε να παρεκλίνουμε από τα μέτρα» αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Στα τέλη του μήνα σε επίπεδο... Οκτωβρίου
«Πτωτική τάση» στη Θεσσαλονίκη βλέπει και ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ και ειδικός σε μαθηματικά μοντέλα επιδημιολογικής διασποράς, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, που εκτιμά ότι τα κρούσματα θα πέσουν πανελλαδικά κάτω από τα 1.000 στις 22 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με τον κ. Σαρρηγιάννη στις 22 του μηνός στη χώρα εκτιμάται πως θα έχουμε 900 κρούσματα, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα πέσουμε μερικές δεκάδες κάτω από τα 800. «Το εάν θα εξακολουθήσουμε να έχουμε πτωτική πορεία εξαρτάταια από το τι θα συμβεί στην αγορά. Εάν δηλαδή θα ανοίξει κάποια στιγμή ή όχι. Γιατί με το άνοιγμα θα υπάρξουν νέα κρούσματα» λέει ο κ. Σαρρηγιάννης.
«Η κλίση της καμπύλης είναι μικρή τη δεδομένη στιγμή. Είναι στο μισό από την αντίστοιχη καμπύλη όταν υπήρχε αυξητική τάση» υποστηρίζει ο κ. Σαρηγιάννης. Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ η αυξητική τάση στη Θεσσαλονίκη όπως καταγράφεται στην καμπύλη της μελέτης του ξεκίνησε στις 21 Οκτωβρίου, ενώ εκτιμά ότι για να βρεθούμε σε αυτό το σημείο με τα υπάρχοντα μέτρα θα χρειαστούν κάποιες ημέρες ακόμα, πιθανότατα στα τέλη του μήνα, όπως εξηγεί.
«Όλα βέβαια σχετίζονται με τη διαχείριση που θα γίνει. Μην λησμονούμε πως σε λίγες ημέρες θα έχουμε και τις γιορτές και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί» υποστηρίζει ο κ. Σαρηγιάννης.
Ειδικότερα, όπως αποκαλύπτει στη «ΜτΚ» ο κ. Σαρηγιάννης το πρωτότυπο μαθηματικό μοντέλο του προβλέπει πως με τα ισχύοντα μέτρα ανήμερα Χριστουγέννων στην Αθήνα θα καταγραφούν περίπου 210 κρούσματα, την 1/1/2021 240 και ανήμερα των Θεοφανίων 290 κρούσματα, ενώ στην πορεία θα υπάρξει πτώση.
Για τη Θεσσαλονίκη, ο κ. Σαρρηγιάνης προβλέπει με τήρηση των μέτρων στις 18 Δεκεμβρίου περίπου 270 κρούσματα, στις 25/12 217, την Πρωτοχρονιά 183 κρούσματα περίπου και την ημέρα των Φώτων 190 περίπου κρούσματα.
Αναφερόμενος στα σενάρια που μελετά ο ίδιος και η ομάδα του λέει πως με το σενάριο λειτουργίας των καταστημάτων λιανικού εμπορίου στις 18 Δεκεμβρίου και νέου «κλεισίματός» τους την 7η Ιανουαρίου δηλαδή όταν ανοίξουν τα σχολεία προβλέπονται ανήμερα Χριστουγέννων 240 κρούσματα, ανήμερα Πρωτοχρονιάς 350 κρούσματα και ανήμερα Θεοφανίων 500 κρούσματα, τα οποία στην πορεία θα καταγράψουν πτωτική πορεία.
Για τη Θεσσαλονίκη με το ίδιο σενάριο προβλέπονται στις 25/12, 245 κρούσματα, την 1η Ιανουαρίου 2021 230 κρούσματα και ανήμερα των Φώτων 260 κρούσματα. Ο ίδιος επισημαίνει πως στο σενάριο μελετάται η επαναλειτουργία των καταστημάτων με αυστηρά μέτρα, πιστή τήρησή τους από τους πολίτες και χρήση τεχνολογίας αιχμής όπως είναι οι απολυμαντές του αέρα, όπου είναι αυτό εφικτό.
Μειώνονται οι εισαγωγές, όμως οι ΜΕΘ είναι γεμάτες
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, τα οποία βέβαια εξακολουθούν να βρίσκονται «στο κόκκινο». Οι διαθέσιμες κλίνες στις ΜΕΘ εξακολουθούν να μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, ωστόσο, σύμφωνα με όσα αναφέρουν στη «ΜτΚ» νοσηλευτές και γιατροί των νοσοκομείων της πόλης σκουπίζουν τα δάκρυα στα μάτια τους και ξεκινούν δειλά δειλά να χαμογελούν καθώς απελευθερώνονται απλές κλίνες COVID-19, ενώ παράλληλα μειώνονται και οι εισαγωγές ασθενών με κορονοϊό όπως αυτές καταγράφονται στη λήξη της κάθε εφημερίας του κάθε νοσοκομείου.
Οι ίδιοι βέβαια ξεκαθαρίζουν πως ο αριθμός των νοσηλευομένων στα νοσοκομεία εξακολουθεί να παραμένει μεγάλος. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εφημερίας στο «ΑΧΕΠΑ», νοσοκομείο αναφοράς για τον κορονοϊό, έγιναν 24 εισαγωγές ασθενών θετικών στον κορονοϊό, ενώ τέσσερις ημέρες πριν οι εισαγωγές ήταν 83. Σύμφωνα με τον Συντονιστή Διαχείρισης Πανδημίας του Νοσοκομείου «Γεώργιος Παπανικολάου» Θεσσαλονίκης και Διευθυντή του Πνευμονολογικού Τμήματος ΕΣΥ, Αδαμάντιο Χλωρό οι εισαγωγές που έγιναν στο νοσοκομείο τις ημέρες που εφημεύρευε είναι 84, 77, 67, 56 και 58, αντίστοιχα.
«Κρίνοντας από τις εισαγωγές βλέπουμε ότι υπάρχει μια σταθεροποίηση και μια πτωτική τάση» εξηγεί ο κ. Χλωρός. Και συμπληρώνει: «Και η προσέλευση του κόσμου στο νοσοκομείο τις ημέρες της εφημερίας έχει μειωθεί. Οι μισοί από αυτούς που έρχονται εισάγονται. Εκείνοι που παλαιότερα είχαν ήπια συμπτώματα ή ήταν ασυμπτωματικοί βλέπουμε πως έχουν σταματήσει να έρχονται. Σε αυτό μπορεί να συνέβαλε η απαγόρευση κυκλοφορίας και το lockdown» λέει ο κ. Χλωρός.
«Παράλληλα με τη μείωση των εισαγομένων ασθενών, παρατηρώ και μία ανθεκτικότητα της πληρότητας των ΜΕΘ, τα διαθέσιμα κρεβάτια είναι μηδενικά ή ελάχιστα, καθώς εκεί νοσηλεύονται ασθενείς με σοβαρά προβλήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τον κ. Χλωρό την περασμένη Πέμπτη το μεσημέρι στο νοσοκομείο του νοσηλεύονταν 170 ασθενείς με κορονοϊό, 45 εξ αυτών σε ΜΕΘ, ενώ υπήρχαν 130 διαθέσιμες κλίνες COVID-19.
Στο μεταξύ, όπως έγινε γνωστό πολύ μακριά από αυτό που ονομάζουμε «ανοσία αγέλης», παρά το μεγάλο μέγεθος του δεύτερου πανδημικού κύματος του κορονοϊού, βρίσκονται οι πλέον επιβαρυμένες επιδημιολογικά περιοχές της χώρας, όπως η Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οροεπιδημιολογικής μελέτης COVID-19, τον Νοέμβριο το ποσοστό της ανοσίας του πληθυσμού της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης ήταν στο 5,45%, δηλαδή τέσσερις φορές σχεδόν μεγαλύτερο από το ποσοστό του Οκτωβρίου.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13 Δεκεμβρίου 2020