Με συγκλίσεις σε διατάξεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για τον «Εξορθολογισμό ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις», αλλά και κάθετες διαφωνίες σε άλλες, τοποθετήθηκαν οι εισηγητές και ειδικοί αγορητές των κομμάτων, στην συζήτηση και ψήφιση που ξεκίνησε στην Ολομέλεια.
Ο εισηγητής της ΝΔ Διονύσης Ακτύπης, ζήτησε την υπερψήφιση του νομοσχεδίου, τονίζοντας πως αυτό αποτελεί επιστέγασμα του εξαιρετικά επιτυχημένου έργου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Είναι μεταρρυθμιστικού χαρακτήρα καθώς βελτιώνει την ασφαλιστική προνοιακή και εργασιακή νομοθεσία, παρέχει νέα δικαιώματα, συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή, αυξάνει το επίπεδο εξυπηρέτησης των πολιτών και προωθεί την οικονομική δραστηριότητα στη χώρα μας. Εστίασε στην ασκούμενη κοινωνική πολιτική με γερά θεμέλια και ουσιαστικά αποτελέσματα που προωθεί η κυβέρνηση, όπως είπε ο βουλευτής. Μεταξύ άλλων επισήμανε πως για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια ξεπαγώνουν οι συντάξεις και έχουμε σημαντικές μόνιμες αυξήσεις στην τσέπη των συνταξιούχων, της τάξης του 7,75%, με αποτέλεσμα ένας στους δυο συνταξιούχους να πάρει τουλάχιστον μια επιπλέον σύνταξη. Πάνω 2,3 εκατομμύρια ευάλωτοι συμπολίτες θα λάβουν εντός του Δεκεμβρίου 2022 επίδομα 250 ευρώ, είπε ο βουλευτής. Επίσης, και το 88% των συνταξιούχων που έχει προσωπική διαφορά θα δουν και αυτοί μια μικρή έστω αύξηση του εισοδήματος τους. Εισάγεται ότι για την αναπροσαρμογή των συντάξεων θα εκδίδεται από εδώ και πέρα η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση μέχρι το τέλος του έτους. Χαρακτήρισε πολύ σημαντικές τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου για την παραγραφή αξιώσεων του e-ΕΦΚΑ σε 10 χρόνια από 20 έτη που ισχύει σήμερα. Αναφέρθηκε στην αύξηση των ρυθμίσεων από 12 σε 24 για ασφαλιστικές εισφορές. Στην παύση, υφ' όρον, της ποινικής δίωξης των οφειλετών ρυθμισμένων ασφαλιστικών οφειλών για όσο διάστημα εξυπηρετείται η ρύθμισή τους. Στην παροχή κινήτρων για την μετατροπή συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρους. Στην μείωση του ποσοστού αναπηρίας από το 67% στο 50% για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων που απαιτείται για να λάβει κανείς παροχές αναπηρίας. Παράλληλα, είπε ότι θεσπίζονται η αύξηση της περιόδου της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας από έξι σε εννέα μήνες για μητέρες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτές με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου. Καταργείται η ειδική εισφορά του 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) καθώς και για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν είναι ασφαλισμένοι στο ΤΠΔΥ. Επεκτείνεται το δικαίωμα «μάχιμης πενταετίας» σε όλους τους ενστόλους. Απαγορεύονται οι διακρίσεις στην εργασία σε βάρος οροθετικών ατόμων στον ιό HIV κατά το στάδιο της πρόσληψης ή της παραμονής στην εργασία. Υπάρχει πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία η περιστασιακή εργασία περιγράφεται ως η πραγματοποίηση 70 ημερών απασχόλησης (και όχι 70 ημερομισθίων), ώστε να διατηρείται η ιδιότητα του ανέργου σε αναζητούντες εργασία που έχουν απασχοληθεί με οποιονδήποτε τρόπο (και όχι μόνο με μισθωτή εργασία) έως 70 ημέρες ανά δωδεκάμηνο. Εισάγονται προστατευτικές διατάξεις για ευάλωτους πολίτες που έλαβαν καλόπιστα προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ χωρίς να τα δικαιούνται. Θεσπίζεται το Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης για παιδιά ηλικίας έως 6 ετών με αναπηρία ή αναπτυξιακή καθυστέρηση ή διαταραχή ή με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισής αυτών, και τις οικογένειές τους, στο πλαίσιο υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για την αποϊδρυματοποίηση.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, χαρακτήρισε οξύμωρο το ενδιαφέρον που προσπαθεί να επιδείξει η κυβέρνηση για τους ευάλωτους και τους χαμηλοσυνταξιούχους με αυτό το νομοσχέδιο και την επιδοματική πολιτική, όταν μετά τις εκλογές κατήργησε την 13η σύνταξη, που στέρησε από τους συνταξιούχους τα αναδρομικά τους, που μέσα στα τρία χρόνια εκτόξευσε τις εκκρεμείς συντάξεις, που δεν έλυσε τα δομικά προβλήματα του e-ΕΦΚΑ, που έσπασε την ανταποδοτικότητα των συντάξεων και αδιαφορεί για την ακρίβεια και την φτωχοποίηση της κοινωνίας δημιουργώντας το «καλάθι του εμπαιγμού». Η βουλευτής επισήμανε ότι οι αυξήσεις που θα δουν οι συνταξιούχοι, οφείλονται στο νόμο του ΣΥΡΙΖΑ του 2017. Το νομοσχέδιο αυτό, είπε, «είναι ένα συνονθύλευμα αποσπασματικών διατάξεων, με έντονο προεκλογικό χαρακτήρα». Για το έκτακτο επίδομα των 250 για τα Χριστούγεννα, ανέφερε ότι το ποσό που θα δοθεί είναι πολύ μικρότερο από την 13η σύνταξη που έλαβαν οι χαμηλοσυνταξιούχοι επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και για τους ανέργους αυτό το επίδομα δεν ισοφαρίζει τα όσα έχουν χάσει από εκείνα που έπαιρναν. Θα το λάβουν μόλις 100.000 από τους 500.000 μακροχρόνια ανέργους που είναι εγγεγραμμένοι στην ΔΥΠΑ. Εμπαιγμό χαρακτήρισε και τις διατάξεις που αφορούν τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελευθέρους επαγγελματίες, σημειώνοντας ότι από το νέο έτος θα αυξηθούν οι ασφαλιστικές τους εισφορές και ζήτησε να παγώσουν. Παρατήρησε πως η παραγραφή των οφειλών στον ΕΦΚΑ αφορά μόλις 250 εκατ. ευρώ οφειλών σε ένα «ωκεανό» οφειλών ύψους 43 δισ. ευρώ. Ζήτησε αύξηση ρυθμίσεων σε 120 δόσεις, όπως έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ με μείωση του ασφαλιστικού κεφαλαίου, χωρίς να επηρεαστούν τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Δήλωσε κατηγορηματικά αντίθετη στην αύξηση του ορίου ηλικίας για μειωμένη συνταξιοδότηση σε όσους έως το 2012 είχαν 25ετία, λέγοντας πως αυτό δεν το είχαν ζητήσει ούτε οι Θεσμοί και με το ερώτημα που έθεσε ο υφυπουργός στο ΝΣΚ για να ανοίξει ξανά τη συζήτηση για την γενικότερη αύξηση των ορίων ηλικίας. Επίσης είπε ότι στις διατάξεις για το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, που είναι υγιές, δεν συνεισφέρει ο κρατικός προϋπολογισμός, έχει φιλέτα στην Αθήνα, έρχεται η κυβέρνηση να δημιουργήσει έναν πανίσχυρο διοικητή ώστε να μπορεί να μπει χέρι στην περιουσία του. Τέλος, διαφώνησε και με τις διατάξεις της ΔΥΠΑ, πρώην ΟΑΕΔ, λέγοντας ότι ο διοικητής γίνεται πανίσχυρος και καταργείται ο κυβερνητικός επίτροπος που υπήρχε στο ΔΣ και είχε την ευθύνη της νομιμότητας των αποφάσεων.
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Γιώργος Μουλκίωτης, ανέφερε πως το νομοσχέδιο αυτό, πέρα από τις «λαμπερές επικοινωνιακές του ρυθμίσεις» και τα «δήθεν κυβερνητικά ρεκόρ εξορθολογισμού» δεν είναι «τίποτα άλλο από ένα μείγμα ετερόκλητων ρυθμίσεων που κινούνται στο πλαίσιο ενός εκλογικού κύκλου». Αγνοεί τις μεγάλες και σοβαρές στρεβλώσεις του ασφαλιστικού συστήματος και είναι νομοσχέδιο παροχών. Επισήμανε πως σήμερα πολλοί αποποιούνται συντάξεις, όπως και ότι δεν υπάρχει σήμερα κανένα κίνητρο ασφάλισης, έχει στραγγαλιστεί πλήρως η ανταποδοτικότητα των συντάξεων. Το επίδομα των 250 ευρώ, σημείωσε, δεν μπορεί να παραπείσει τους χαμηλοσυνταξιούχους και τους ευάλωτους. Η λεγόμενη αύξηση των συντάξεων «είναι ξεκάθαρη προπαγάνδα» καθώς θα μπορούσε να δώσει η κυβέρνηση από τον πρώτο της χρόνο, το 2020, αλλά δεν το ήθελε. Οι αυξήσεις στις συντάξεις, παρατήρησε, είναι πολύ χαμηλότερες από την ακρίβεια, τον πληθωρισμό, των ασκούμενων πολιτικών και από τα χρήματα που θα είχαν λάβει από τα αναδρομικά. Υποστήριξε ότι η αύξηση σε επίπεδο συνταξιοδοτικής δαπάνης είναι 3,5% και όχι 7,75% που τεχνηέντως παρουσιάζει η κυβέρνηση. Ο ΕΦΚΑ, είπε, δεν έχει καταφέρει να έχει ενιαίους κανόνες ασφάλισης και παροχών. Απέδωσε στην κυβέρνηση «αυτοθαυμασμό» την στιγμή που δεν αντιμετωπίζει τις πέντε ρωγμές που υπάρχουν στις εκδόσεις συντάξεων και εφάπαξ. Καταλόγισε επίσης αποσπασματικές παρεμβάσεις στις αναπηρικές συντάξεις και παροχές. Επίσης, μεταξύ άλλων, ζήτησε επέκταση της μεταβατικής διάταξης για τις πρόωρες συντάξεις. Νέο ΕΚΑΣ για 300.000 συνταξιούχους. Επαναπροσδιορισμό στα όρια των αναπηρικών επιδομάτων. Πάγωμα οφειλών στα ασφαλιστικά Ταμεία και 120 δόσεις με σοβαρές εκπτώσεις. Επίσης, αναφέρθηκε και στις 17 τροπολογίες που έχει καταθέσει το κόμμα του στο νομοσχέδιο και ζήτησε από την κυβέρνηση να τις κάνει αποδεκτές.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης, ζήτησε και αυτός από την πλευρά να γίνουν αποδεκτές οι πέντε τροπολογίες που έχει καταθέσει το κόμμα του για την επαναφορά και καταβολή του 13ου και 14ου μισθού και σύνταξης στους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους (Δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα), τα χρέη ατομικής ασφάλισης προς τα ασφαλιστικά ταμεία των μη μισθωτών και των ασφαλισμένων στον ΟΓΑ, για την παύση των πλειστηριασμών, το εφάπαξ των ελευθεροεπαγγελματιών μηχανικών και τη μείωση των εισφορών για την αναγνώριση πλασματικών χρόνων. Δήλωσε την κάθετη αντίθεσή του με την διάταξη της υπουργικής τροπολογίας για την ΛΑΡΚΟ, με την οποία παρατείνεται αναδρομικά το καθεστώς της ειδικής διαχείρισης, σημειώνοντας πως πρόκειται για συνέχεια του εγκλήματος σε βάρος μιας επιχείρησης στρατηγικής σημασίας για την οικονομία της χώρας. Εξέφρασε την αντίθεση του ΚΚΕ στο νομοσχέδιο, λέγοντας πως επιφέρει νέα χτυπήματα στα ασφαλιστικά δικαιώματα εργαζομένων και συνταξιούχων. Ακολουθεί την ίδια λογική που εξανεμίζει τον κοινωνικό χαρακτήρα του ασφαλιστικού συστήματος, θολώνει τη μεθοδευμένη απεμπλοκή του κράτους από τις υπερχρεώσεις του. Χαρακτήρισε «κοροϊδία και εμπαιγμό τα ψίχουλα της κυβέρνησης «με την καταβολή της έκτακτης ενίσχυσης των 250 ευρώ για τα Χριστούγεννα, καθώς αυτή δεν είναι απάντηση στον πληθωρισμό, τις συντάξεις πείνας, την ενεργειακή φτώχεια και την ακρίβεια. Αυτό το επίδομα στους άνεργους, είπε, θα το πάρει μόνο το ένα πέμπτο των ανέργων. Για τις αυξήσεις του 7,5% στους συνταξιούχους, σημείωσε πως με δεδομένο τον πληθωρισμό στο 12,5%, αυτό δεν είναι αύξηση αλλά τελικά περαιτέρω μείωση της αγοραστικής δυνατότητας των συνταξιούχων, αφού υπολείπεται του πληθωρισμού, όταν πάνω από 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχοι παίρνουν σύνταξη μόλις 564 ευρώ. Το ΚΚΕ, είπε μεταξύ άλλων, προτείνει έστω αυτό το 7,65% να υπολογιστεί στο σύνολο της σύνταξης και να αφορά όλους τους συνταξιούχους. Για τους αγρότες να ισχύει το ίδιο όριο οφειλών που ισχύει και για τους άλλους ασφαλισμένους -στις 20.000, δηλαδή- και με εξαγορά της πρόσθετης ασφάλειας που υπήρχε. Παρατήρησε πως η αύξηση που θα δοθεί στους συνταξιούχους του ΟΓΑ των 300 ευρώ δεν θα είναι ούτε 20 ευρώ και πρότεινε αυτές οι συντάξεις να γίνουν για όλους 650 ευρώ. Σχετικά με τις διατάξεις για το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, κατήγγειλε πως η κυβέρνηση βάζει χέρι στην κινητή και ακίνητη περιουσία του.
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου, ανέφερε πως το παρόν νομοσχέδιο αποτελείται απλά από διατάξεις ήσσονος σημασίας, με έντονο προεκλογικό άρωμα. Φέρει το βαρύγδουπο τίτλο του εξορθολογισμού, την ώρα που εξακολουθούν να εφαρμόζονται και να παραμένουν άλυτες παράλογες πολιτικές οι οποίες πλήττουν τους ασφαλισμένους, την ώρα που η κοινωνία των ασφαλισμένων και ειδικά των συνταξιούχων υποφέρει από το αίσθημα αβεβαιότητας και ανασφάλειας και που υποφέρει από την ακρίβεια. Η κυβέρνηση, είπε, προχωρά σε διατάξεις για το θεαθήναι. Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων και των συνταξιούχων δεν συμπεριλαμβάνει πολλές οικογένειες και δη ζευγάρια τα οποία πέρυσι είχαν λάβει διπλό επίδομα. Κι αυτό γιατί το πλαφόν του οικογενειακού εισοδήματος δεν είναι διπλάσιο του ατομικού πλαφόν. Και συνιστά περισσότερο κοροϊδία παρά πραγματική βοήθεια. Η ταχύτερη παραγραφή ασφαλιστικών οφειλών έχει παγίδα, καθώς δεν συμπεριλαμβάνονται όσοι έχουν ενημερωθεί εγγράφως ή με ηλεκτρονική ειδοποίηση και αφορά μόλις το 0,58% του συνόλου των χρεών που διαχειρίζεται το ΚΕΑΟ. Διαφώνησε με τις διατάξεις του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων καθώς δημιουργεί έναν ακόμα διοικητή που αποφασίζει και να διατάζει, είπε ότι το διοικητικό του συμβούλιο θα έχει διακοσμητικό ρόλο και ο στόχος είναι η περιουσία του.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Μαρία Απατζίδη, εξέφρασε την αρνητική στάση του κόμματός της στο σχέδιο νόμου, λέγοντας πως «αποτελεί μια κλασική περίπτωση υποκριτικής, δόλιας νομοθετικής πρακτικής της κυβέρνησης, καθώς αναμειγνύονται σε ορισμένες διατάξεις «ψίχουλα» και εμπαιγμός που μπορεί να θεωρούνται παροχές, με άλλες που είναι απολύτως σκανδαλώδεις διατάξεις, όπως για το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων. Τόνισε πως ο χαρακτήρας του νομοσχεδίου είναι καθαρά προεκλογικός. Δίνονται παροχές «ψίχουλα» στις ευάλωτες ομάδες, είπε η βουλευτής, προσθέτοντας ότι οι πολύ μικρές και εφάπαξ καταβολές «βαφτίζονται κοινωνική πολιτική από την κυβέρνηση».
Για τα μέτρα μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, ανέφερε πως πρόκειται για μία κοντόφθαλμη και ιδεοληπτική προσέγγιση της κυβέρνησης που θα απαξιώσει το ασφαλιστικό σύστημα ώστε αυτό να καταρρεύσει και να παραδοθεί στους ιδιώτες. Για την παραγραφή χρεών, η βουλευτής σημείωσε ότι αφορά πολύ λίγους, όταν αρνείται να εισπράξει τα οφειλόμενα από αυτούς, οι οποίοι εσκεμμένα δημιουργούσαν εικονικές εταιρίες. Ανέφερε πως το ΜέΡΑ25 σε ό,τι αφορά την Πρόνοια και την Κοινωνική Ασφάλιση, επιμένει ότι χρειάζεται καταβολή εντόκως των καθυστερούμενων συντάξεων, καθώς και κάθε είδους απολαβών ή παροχών, λόγω ευθύνης του Δημοσίου. Μια αναπροσαρμογή του συστήματος απονομής συντάξεων με ψηφιοποίηση αρχείων και διαδικασιών. Ανασχεδιασμός του συστήματος απονομής συντάξεων, ώστε να καταργηθούν προφανείς αδικίες που επήλθαν πριν και μετά από τα μνημόνια. Το επιπλέον πρόσθετο ποσό να είναι ανάλογο με τις εισφορές. Η αξία των μη αξιοποιηθέντων ενσήμων ή μη δυνάμενων να αξιοποιηθούν λόγω της νομοθεσίας, λόγου χάρη η διπλή ασφάλιση, να επιστρέφεται στον πολίτη εντόκως σε κάθε περίπτωση, ώστε να μη χάνεται κανένα ένσημο.