Παρατείνεται έως τις 25 Φεβρουαρίου 2024, η περιοδική έκθεση με τίτλο «Η φωτογραφική οδύσσεια της οικογένειας Ντιλντιλιάν: Από την Ανατολία στη Δύση» η οποία εγκαινιάστηκε στις 11 Οκτωβρίου 2023 στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων «Κυριάκος Κρόκος».
Η έκθεση αποτυπώνει την οδύσσεια μιας αρμενικής οικογένειας, των Ντιλντιλιάν, πολλά από τα μέλη της οποίας εργάστηκαν αρχικά ως φωτογράφοι στην οθωμανική Τουρκία.
Έζησαν, εργάστηκαν και μεγάλωσαν τις οικογένειές τους στις πόλεις της Ανατολίας Σεβάστεια (Σίβας), Μερζιφούντα, Σαμψούντα και στις γύρω κοινότητες. Αυτή η ιστορία ξεκινάει στη δεκαετία του 1870, παρακολουθώντας τη ζωή των Ντιλντιλιάν κατά τις τελευταίες δεκαετίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και μετά.
Για πάνω από τριάντα χρόνια, εργάστηκαν ως επίσημοι φωτογράφοι του Κολλεγίου Ανατόλια, του αμερικανικού ιεραποστολικού σχολείου όπου φοιτούσαν Αρμένιοι και Έλληνες της περιοχής. Η ρήξη που δημιούργησε η Γενοκτονία των Αρμενίων και η τελική εξορία της οικογένειας από την πατρίδα τους παίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτή την ιστορία.
Εκατοντάδες χιλιάδες επιζώντες Αρμένιοι και Έλληνες αναγκάστηκαν να εξοριστούν μεταξύ 1922 και 1923. Τα επιζώντα μέλη της οικογένειας ξαναέφτιαξαν τη ζωή τους στις νέες τους πατρίδες, την Ελλάδα, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά δεν ξέχασαν ποτέ τη ζωή που άφησαν πίσω τους. Συνέχισαν να διηγούνται τις ιστορίες τους, να μοιράζοντας τις εικόνες και τα όνειρα της χαμένης αρμενικής πατρίδας τους.
Η έκθεση βασίζεται στο αρχείο της οικογένειας Ντιλντιλιάν, το οποίο αποτελείται από χιλιάδες φωτογραφίες, γυάλινα αρνητικά, σχέδια, έργα τέχνης, έγγραφα, επιστολές και οικογενειακά κειμήλια. Τα κείμενα της έκθεσης βασίζονται σε γραπτά απομνημονεύματα και προφορικές συνεντεύξεις πολλών γενεών της οικογένειας. Σημαντικό μέρος της έκθεσης επίσης αποτελούν φωτογραφίες και τα τεκμήρια της συλλογής του Κολλεγίου κυρίως από τα πρώιμα χρόνια στη Μερζιφούντα της Ανατολίας. Την έκθεση επιμελήθηκε ο Armen T. Marsoobian, εγγονός του Tsolag Dildilian, του ιδρυτή της οικογενειακής φωτογραφικής επιχείρησης, σε συνεργασία με τους Ιωάννη Μότσιανο, επιμελητή και Ευθυμία Παπασωτηρίου, αρχιτέκτονα, του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού. Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα της Thessaloniki PhotoBiennale 2023 του MOMus.
Συνδιοργάνωση: ΜΟΜus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Κολλέγιο Ανατόλια
Υποστήριξη: Επίτιμο Προξενείο της Αρμενίας στη Θεσσαλονίκη, Αρμενική Κοινότητα Θεσσαλονίκης