Tο θέμα της επαναλειτουργίας του αγωγού μεταφοράς πετρελαίου από το διυλιστήριο των ΕΛ.ΠΕ στη Θεσσαλονίκη μέχρι τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ στα Σκόπια ξαναφέρνει στο προσκήνιο η νέα κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, που δημοσιεύει το energypress, το νέο κυβερνητικό σχήμα της γειτονικής χώρας φέρεται να έκρουσε την πόρτα… των Ελληνικών Πετρελαίων ζητώντας την επανεκκίνηση των συζητήσεων για τον αγωγό. Πηγές θέλουν, μετά τις επιπτώσεις που έχουν προκληθεί στα ζητήματα της ενεργειακής επάρκειας της Ευρώπης από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Β. Μακεδονία να αναζητά εναλλακτικές πηγές προμήθειας πετρελαιοειδών προϊόντων.
Οι δύο πλευρές, λένε οι πληροφορίες, φέρονται διατεθειμένες να κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προκειμένου να επιλυθούν οι όποιες εκκρεμότητες και κυρίως σε ό,τι αφορά τα ποσά αποζημίωσης που διεκδικούν κατόπιν δικαστικών αποφάσεων τα ΕΛ.ΠΕ για τη μη παραλαβή ποσοτήτων πετρελαίου από τη Β. Μακεδονία, στο πλαίσιο παλιότερων συμβατικών υποχρεώσεων. Σχετική κινητικότητα για το θέμα είχε εκδηλωθεί και πέρυσι την Άνοιξη στη διάρκεια επίσκεψης του τότε πρωθυπουργού της χώρας Ζόραν Ζάεφ στην Ελλάδα και της συνάντησης του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ωστόσο, οι πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική χώρα πάγωσαν τις όποιες προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης που θα έθετε εκ νέου σε λειτουργία των πετρελαιαγωγό.
Το ιστορικό
Ενα από τα μεγαλύτερα αγκάθια πάντως στην επίτευξη της πολυπόθητης συμφωνίας είναι πως τα «Ελληνικά Πετρέλαια» διεκδικούν αποζημίωση 32 εκ. δολ. για αθέτηση από την πλευρά του γειτονικού κράτους των συμβατικών του υποχρεώσεων σε προμήθεια συγκεκριμένων ελάχιστων ποσοτήτων κατά την περίοδο 2008 – 2011. Τα ΕΛ.ΠΕ επίσης έχουν κερδίσει και μία απόφαση του διεθνούς διαιτητικού δικαστηρίου του Παρισιού για αποζημίωση 52 εκ. δολ. πάλι για τον ίδιο λόγο. Η απόφαση εκδόθηκε το 2007 και η προσφυγή έγινε το 2004. Η πλευρά όμως της Βόρειας Μακεδονίας έχει δηλώσει πως δε μπορεί να διευθετήσει μια τέτοια οφειλή.
Τα ΕΛ.ΠΕ, πάντως από την πλευρά τους έχουν ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες και αναγκαίες τεχνικές εργασίας για την επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού. Η μεταφορά ποσοτήτων μέσα από αυτόν θα μείωνε δραστικά τα κόστη που επωμίζεται για τη μεταφορά με βυτιοφόρα οχήματα αλλά και από περιπτώσεις λαθρεμπορίας.
Ο αγωγός μήκους 213 χλμ έχει ικανότητα μεταφοράς 350.000 μετρικών τόνων πετρελαίου και τέθηκε σε λειτουργία το 2002. Μέχρι το 2013 και τη διακοπή λειτουργίας της μονάδας διύλισης της ΟΚΤΑ στη γείτονα χώρα, την οποία εξαγόρασαν τα ΕΛΠΕ το 1999 μέσω της θυγατρικής τους ΕΛ.ΠΕ.Τ. ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ, χρησιμοποιείτο για τη μεταφορά αργού πετρελαίου προς διύλιση στις εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Βόρεια Μακεδονία, από το διυλιστήριο των Ελληνικών Πετρελαίων στη Θεσσαλονίκη. Τον Ιανουάριο του 2013, τα ΕΛΠΕ αποφάσισαν το shut-down των εγκαταστάσεων διύλισης στη Βόρεια Μακεδονία, κρίνοντας οικονομικά ασύμφορη τη λειτουργία τους, με συνέπεια να τεθεί εκτός λειτουργίας και ο πετρελαιαγωγός.