Την περασμένη Πέμπτη, απολαύσαμε στο Καραμπουρνάκι, ένα από τα όμορφα ηλιοβασιλέματα της Θεσσαλονίκης, ανταποκρινόμενοι σε μια ανοιχτή πρόσκληση ομάδας κατοίκων της περιοχής που αντιστέκεται στη δόμηση μπροστά στη θάλασσα, στις παρακείμενες εκτάσεις. Πρόκειται για τις γνωστές υποθέσεις ιδιοκτησιών κάτω από την Σοφούλη, για τις οποίες ταλαιπωρούνται δεκαετίες τώρα οι περίοικοι αλλά και ο Δήμος Καλαμαριάς.
Περισσότερο απ’ όλους η ίδια η πόλη και η ακτογραμμή της, που μοιάζει να πάγωσε στον χρόνο. Και μάλιστα στη χειρότερη εκδοχή του. Ασυνέχειες στην ακτή, αδύνατον να την περπατήσεις περισσότερο από λίγες δεκάδες μέτρα, σκουπίδια, μπετά αφημένα. Και μια ταμπέλα να μας θυμίζει παλιά μεγαλεία, μιας εποχής σαφώς πιο φτωχής αλλά με ανθρώπους που είχαν καταφέρει να αναδείξουν την περιοχή ως το γνωστότερο σημείο εστίασης, διασκέδασης και ψυχαγωγίας.
Ακτή Ντοβίλ!
Πρόσφατη απόφαση ανώτατου δικαστηρίου, που αποκαλύφθηκε από την αντιπολίτευση κατά την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ανοίγει την πόρτα της αγοραίας εκμετάλλευσης της ακτής. Οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν, όπως και πριν χρόνια, γιατί η υπόθεση είναι τόσο παλιά, όσο, τουλάχιστον, και η μνήμη μου. Δήμαρχοι έρχονται και παρέρχονται, το ίδιο και κυβερνήσεις, περιφερειάρχες και υπουργοί. Οικονομίες ανθούν, οικονομίες καταρρέουν και το μόνο που μένει ίδιο είναι το πρόβλημα. Όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να δοθεί λύση αλλά κανείς δεν ονοματίζει αυτόν που μπορεί να τη δώσει.
Αν υπάρχει!
Λίγες δεκάδες μέτρα πιο εκεί, ένας άλλος σύλλογος ορθώνει κραυγή με τις πρωτοβουλίες αλλά και με το ίδιο το όνομά του «Σώστε το Παλατάκι». Σε μια ακτή 40 χιλιομέτρων, για την ανάπτυξη της οποίας τελευταία ξοδεύεται πολλή φαιά ουσία, καθώς, επιτέλους, γίνεται συνείδηση ότι η Θεσσαλονίκη είναι ο Θερμαϊκός της, το «Κυβερνείο» είναι το πιο εμβληματικό κτίριο. Το οποίο μάλιστα δεν ανήκει σε ιδιώτη.
Το Κυβερνείο ή Παλατάκι καταρρέει, καθώς, όσο μπορεί να εκτιμηθεί, υπάρχουν διαβρώσεις στο πρανές και στατικά προβλήματα. Ο περιβάλλων χώρος είναι εγκαταλειμμένος, η αυλή και το πάλαι ποτέ ελικοδρόμιο χορταριασμένα και με ισχυρή βιοποικιλότητα, ιδιαιτέρως αμφιβίων και ερπετών. Για το εσωτερικό του δεν έχω εικόνα. Το Παλατάκι ήταν αδιαμφισβήτητα δημόσια περιουσία, κατοικία βασιλέων και υπουργών που παραδόθηκε στην ευθύνη της ΕΤΑΔ. Το ερωτηματικό που τίθεται είναι τι είναι η ΕΤΑΔ; Στην ιστοσελίδα της αναφέρει ότι, όπως υπονοεί το πλήρες όνομά της είναι Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου. Είναι θυγατρική της ΕΕΣΥΠ, δηλαδή του γνωστού μας Υπερταμείου και, αντιγράφω λέξη προς λέξη: «Κύριος σκοπός της ΕΤΑΔ είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται ή περιέρχονται στο χαρτοφυλάκιό της στοχεύοντας τόσο στη μεγιστοποίηση της αξίας της δημόσιας περιουσίας όσο και στην προστασία του φυσικού, περιβαλλοντικού και πολιτιστικού πλούτου της χώρας». Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που το Κυβερνείο πέρασε στην ευθύνη της ΕΤΑΔ. Ποιος σκοπός από τους προαναφερόμενους έχει ικανοποιηθεί; Καταφανώς κανείς! Ποιος ευθύνεται για αυτό; Προφανώς κανείς, καθώς, οι διοικούντες την επιχείρηση, σε αντίθεση με οποιονδήποτε ιδιώτη ή δημόσιο πρόσωπο, απολαμβάνουν ασυλίας για πράξεις και παραλείψεις. Αλλά, επειδή κάποιες φορές οι απλές ερωτήσεις είναι και οι χρήσιμες, σε τι θα βοηθήσει μια πλήρης απαξίωση του Κυβερνείου; Μου κλείνουν το μάτι όλοι οι πονηροί της χώρας αυτής. Μα θα πουληθεί φθηνότερα! Μα, για να πουληθεί φθηνότερα ένα τέτοιο κτίριο θα πρέπει να έχει καταρρεύσει τουλάχιστον ένα τμήμα του! Και να πουληθεί, για να γίνει τι; Ξενοδοχείο, κατοικία; Όλοι γνωρίζουμε ότι υπήρχαν μύχιες σκέψεις, που κάπως αναχαιτίστηκαν με την αλλαγή στις πιθανές χρήσεις του. Άρα, προφανώς και δεν μπορεί παρά να στεγάσει δημόσιου συμφέροντος Οργανισμούς. Εφόσον λοιπόν, δεν μπορεί παρά είτε να πέσει στον Θερμαϊκό είτε να αναπαλαιωθεί για δημόσια χρήση, προς τι όλη αυτή η απαξίωση και η εγκατάλειψη; Να υπενθυμίσω ότι δίπλα στο Κυβερνείο είναι τα Απολυμαντήρια, ο τόπος που οι πρόσφυγες του 1922 απολυμαίνονταν στους κλιβάνους της μητέρας πατρίδας, για να βρεθούν, όσοι επιζούσαν, ανέστιοι στα απέραντα Τσαμούρια της Καλής Μεριάς. Καμία μνεία. Καμία τιμή. Ένα οδόστρωμα χωρίς καν πεζοδρόμιο στην απέναντι πλευρά, χωρίζει το Παλατάκι από το Κόδρα, που ταλαιπωρείται άλλα τόσα χρόνια με σχεδιασμούς, πολεοδομικές διευθετήσεις, απαλλοτριώσεις, καταρρέοντα κτίρια. Και πάλι όλοι συμφωνούν ότι πρέπει να αποδοθεί ασφαλές στους περιπατητές, να αποκτήσει πλούσια βλάστηση, να συνδεθούν οι χρήσεις επάνω και κάτω από την Πλαστήρα, αλλά, κανείς δεν ονοματίζει αυτόν που είναι υπεύθυνος να το οργανώσει.
Αν υπάρχει!
Η ανάγκη οικονομίας αυτού του σημειώματος δεν μου επιτρέπει, στο παρόν φύλλο, να αναφερθώ εκτενέστερα στον παραλογισμό των, προφανώς, ανεφάρμοστων σχεδίων για την μαρίνα της Αρετσούς που εκχωρήθηκε στο ΤΑΙΠΕΔ, θυγατρική και αυτή του Υπερταμείου, του οποίου ο ρόλος είναι ανάλογος: η βέλτιστη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με την ανάλογη περιβαλλοντική μέριμνα, βεβαίως βεβαίως.
Μια μέριμνα και προστασία που θα ικανοποιηθεί με την ανοικοδόμηση μερικών εκατοντάδων οικιών μέσα ση θάλασσα. Πάλι όλοι, δήμαρχοι και υπουργοί, πλην του Ταμείου, συμφωνούν ότι πρέπει τα σχέδια να αλλάξουν αλλά δεν ονοματίζουν αυτόν που θα μπορούσε να το κάνει!
Αν υπάρχει!
Και η γραμμή συνεχίζεται. Υπό κατάρρευση το πρώην νοσοκομείο «Παναγία», επικίνδυνος σκουπιδότοπος τα ερείπια από τον «Μπάτη» της νεότητάς μας, άβατο το επόμενο τμήμα της ακτής, άλλο σκουπιδομάνι προς τη Μίκρα. Όλοι συμφωνούν ότι κάτι πρέπει να γίνει. Μόνο που δεν μας λένε ποιος πρέπει να το κάνει.
Αν υπάρχει!
Ερώτημα αφελούς: υπάρχει κάποιος σ’ αυτήν την πόλη που να θέλει και να μπορεί;
ΚΑΘΡΕΦΤΗ, ΚΑΘΡΕΦΤΑΚΙ ΜΟΥ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ;
Θα μου πείτε, γιατί να υπάρχει στην Θεσσαλονίκη κάποιος που να θέλει και να μπορεί; Υπάρχει στην Αθήνα; Ναι. Υπάρχουν. Να θυμίσουμε τις ταχύτητες κατασκευής του μετρό στις δύο πόλεις, να θυμίσουμε τις διπλές και πολλαπλές αναπλάσεις, να θυμίσουμε τα σχέδια για την αττική ριβιέρα; Να θυμίσουμε το Τατόι που προβάλλεται ως ένα από τα μεγαλύτερα έργα; Και σωστά. Εμείς δεν έχουμε Τατόι. Έχουμε ένα «Παλατάκι». Το λέει και ο λαϊκός του προσδιορισμός. Παλατ-άκι. Μια ανακτορική υποψία. Άλλωστε, λέγεται ότι η βασιλική οικογένεια κοιμήθηκε εντός του μόνο μία νύχτα, καθώς προτιμούσε για διανυκτέρευση το Μεντιτερανέ. (Χαμένο και αυτό στην αχλή του μύθου και της εργολαβίας παρά θιν’ αλός) Για την κατασκευή του χρειάστηκαν ελάχιστα χρόνια τη δεκαετία του ‘50-‘60 και για τη διάσωσή του, αν διασωθεί, θα χρειαστούν τρείς γενιές.
Στην Αθήνα λοιπόν υπάρχουν αυτοί που μπορούν και αποφασίζουν. Με γρήγορες διαδικασίες βρίσκονται χρήματα από τα πάσης φύσεως Ταμεία.
Στην Θεσσαλονίκη περνάμε τον χρόνο μας θαυμάζοντας την ομορφιά μας στα καθρεφτάκια που μοιράζονται κάθε Σεπτέμβρη στην Έκθεση ως υποσχέσεις (και αυτές με την μορφή ατάκτων πλίνθων και κεράμων). Μερικές φορές επαναδιανέμονται και κατά τη διάρκεια της χρονιάς, για να μην ξεμείνουμε. Όλοι γνωρίζουν την εμμονή μας με τον αυτοθαυμασμό μας στον καθρέφτη. Και το γνωρίζουν και μάλλον το διασκεδάζουν κιόλας.
* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 19.06.2022