O Bαρδάρης επενδύσεων, με την καινοτομία στο επίκεντρο, που φυσά στην Θεσσαλονίκη εδώ και περίπου δύο χρόνια αναμφίβολα ενισχύει την εξωστρέφεια της πόλης ανοίγοντας πεδίο δόξης λαμπρό για το τοπικό επιχειρείν, καθιστώντας τη ταυτόχρονα πόλο έλξης για όλο και περισσότερες εταιρείες παγκόσμιου βεληνεκούς. Βέβαια το πραγματικό οικονομικό αποτύπωμα του επενδυτικού μαραθωνίου της Θεσσαλονίκης μένει να φανεί αν θα διαχυθεί στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής ή θα σβήσει χωρίς να αποφέρει απτά οφέλη στο τοπικό επιχειρείν.
Ο ούριος επενδυτικός άνεμος που φαίνεται να πνέει με αφορμή τα projects που εξελίσσονται και φιλοδοξούν να καταστήσουν τη Θεσσαλονίκη τεχνολογικό κέντρο των Βαλκανίων, φανερώνει μία δυναμική πάνω στην οποία η πόλη μπορεί να χτίσει και να «πλάσει» το ψηφιακό της μέλλον, αφήνοντας μία ισχυρή παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές.
Μένει να αποδειχτεί αν το κύμα καινοτομίας με τον οποίο έρχεται αντιμέτωπη η πόλη θα της προσδώσει την απαραίτητη εκείνη ώθηση για να φύγει τρέχοντας στο ψηφιακό μέλλον που είναι ήδη εδώ και δεν…συγχωρεί καθυστερήσεις αφήνοντας οριστικά πίσω της αγκυλωμένες νοοτροπίες και πρακτικές που την κρατούσαν βαλτωμένη στη στασιμότητα.
H πιο πρόσφατη περίπτωση εταιρείας - κολοσσού που αποφάσισε να εγκατασταθεί στην πόλη δηλώνοντας ηχηρό «παρών» και στέλνοντας ακόμα πιο ηχηρό μήνυμα για τις προοπτικές της Θεσσαλονίκης είναι η Pfizer η οποία ακολούθησε το παράδειγμα μεγάλων πολυεθνικών που επέλεξαν να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στην τοπική οικονομία, όπως είναι η Cisco και η Deloitte. Παράλληλα, τρέχει και το φιλόδοξο εγχείρημα του τεχνολογικού πάρκου τέταρτης γενιάς, ThessINTEC.
Για μία ακόμη φορά η Θεσσαλονίκη ονειρεύεται να γίνει hub έρευνας και καινοτομίας ή αλλιώς τεχνολογική πρωτεύουσα των Βαλκανίων, προσελκύοντας πολυεθνικούς κολοσσούς ευρείας εμβέλειας. Θα γίνουν όμως τελικά πράξη αυτά τα μεγαλεπήβολα σχέδια ή πάλι η πόλη θα περιοριστεί σε ρόλο κομπάρσου;
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Θεσσαλονίκη έχει μία τεράστια πρόκληση να πιάσει την ευκαιρία από τα μαλλιά και να αλλάξει κατηγορία. Οι επενδύσεις οι οποίες ήδη υλοποιούνται αλλά και αυτές που σχεδιάζουν κολοσσοί παγκόσμιου βεληνεκούς, έχουν όλα τα φόντα να καταστήσουν την πόλη μία νησίδα καινοτομίας, οδηγώντας τη στο μέλλον και μετατρέποντάς τη σε ένα ισχυρό κόμβο καινοτομίας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Τα άμεσα αλλά και τα δευτερεύοντα οφέλη που θα καρπωθεί η τοπική οικονομία αποτιμώνται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ ενώ οι αναπτυξιακές προοπτικές της περιοχής θα πετάξουν.
Το μέλλον είναι ήδη εδώ και είναι ψηφιακό. Η επίσπευση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας καθίσταται αναγκαία συνθήκη για να βαδίζουμε μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο και να μην είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Η επένδυση στην εξωστρέφεια και την καινοτομία είναι το κλειδί που ανοίγει τις πόρτες του μέλλοντος. Η Θεσσαλονίκη πληροί όλα τα κριτήρια για να πρωταγωνιστήσει στην εποχή της τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, αρκεί να αδράξει αυτή τη φορά την ευκαιρία (στις αρχές του 2000 που την είχε ξανά, το εγχείρημα της Τεχνόπολης δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα) και να μην πάθει…overdose από την πολλή καινοτομία.
Pfizer: Η κορωνίδα των επενδύσεων
Το Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας αναπτύσσει καινοτόμες ψηφιακές και τεχνολογικές λύσεις που προάγουν τον εταιρικό σκοπό της Pfizer, και την ανακάλυψη καινοτόμων φαρμάκων και εμβολίων για τους ασθενείς. Στρατηγική προτεραιότητα του Kέντρου αποτελεί η σύναψη ισχυρών συνεργασιών με ταλέντα της ακαδημαϊκής Ελληνικής κοινότητας και τοπικών φορέων του οικοσυστήματος καινοτομίας.
Το ψηφιακό και τεχνολογικό κέντρο καινοτομίας του φαρμακευτικού κολοσσού που ήδη λειτουργεί στην πόλη αποτελεί τμήμα του παγκόσμιου ψηφιακού δικτύου της εταιρείας και είναι στενά συνδεδεμένο με το εξωτερικό οικοσύστημα. Η Pfizer σταδιακά οικοδομεί ένα δίκτυο συνεργασίας με τα στελέχη της και τους τοπικούς φορείς, με σκοπό να παρέχει διάφορες υπηρεσίες και προγράμματα.
Πέρα από το Κέντρο Καινοτομίας σε τροχιά ανάπτυξης βρίσκεται και το Hub Επιχειρησιακών Λειτουργιών και Υπηρεσιών στόχος του οποίου είναι να μετασχηματίζει πολύπλοκες και πολυδιάστατες διαδικασίες σε απλοποιημένες λύσεις. Το συνολικό κόστος του εγχειρήματος ανέρχεται σε 125 εκ. ευρώ, η κατασκευή προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε 3 έτη και αναμένεται να δημιουργήσει 280 νέες θέσεις εργασίας.
Οι νέες, σύγχρονες εγκαταστάσεις καλύπτουν έκταση άνω των 9.000 τ.μ. στην ανατολική Θεσσαλονίκη, και θα φιλοξενήσουν περίπου 700 εργαζόμενους από το Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας και το Κέντρο Επιχειρησιακών Λειτουργιών και Υπηρεσιών. Με βάση την πορεία στελέχωσης μέχρι σήμερα, οι υψηλής εξειδίκευσης θέσεις της Pfizer στη Θεσσαλονίκη προσελκύουν ταλαντούχους αποφοίτους και επαγγελματίες τόσο από τη χώρα όσο και από το εξωτερικό -συμπεριλαμβάνοντας μέχρι σήμερα περισσότερους από 70 Έλληνες που επέστρεψαν να εργαστούν στην πατρίδα τους.
Η συνολική επένδυση της φαρμακοβιομηχανίας Pfizer στη Θεσσαλονίκη ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, στην πλήρη της εξέλιξη θα αυξήσει κατά περισσότερο από 650 εκατομμύρια ευρώ το ΑΕΠ της πόλης και θα προσφέρει στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα πάνω από 1.100 θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του επικεφαλής της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, τα δύο κέντρα δημιουργούν 2.600 έμμεσες και άμεσες θέσεις εργασίας στη Θεσσαλονίκη, αποφέροντας παράλληλα 1,6 δισ. ευρώ στο ελληνικό ΑΕΠ σε βάθος δεκαετίας.
Άλμα στο μέλλον με το Thess INTEC
Ερευνητικά εργαστήρια, παραγωγικές μονάδες, χώρους πρασίνου αλλά και ένα ξενοδοχείο με θεματικό πάρκο – ενυδρείο προβλέπουν τα σχέδια για το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο 4ης γενιάς Thess INTEC που θα αναπτυχθεί στο ακίνητο 760 στρεμμάτων των πρώην εγκαταστάσεων της ΕΡΤ στην Περαία της Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα μάλιστα το έργο εντάχτηκε και στο Ταμείο Ανάκαμψης (θα χρηματοδοτηθεί με 35 εκατ. ευρώ) ενώ το ενδιαφέρον των εταιρειών για να εγκατασταθούν στο πάρκο είναι ήδη ζωηρό.
Το Thess INTEC αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Καινοτομίας και Τεχνολογίας στην Ευρώπη, με στόχο τα επόμενα 10 χρόνια να προσελκύσει επενδύσεις από επιχειρήσεις τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό, με συνολικό οικονομικό αποτέλεσμα πάνω από 500 εκατ. ευρώ.
Εντός της Πολεοδομικής Ενότητας που θα δημιουργηθεί το Τεχνολογικό Πάρκο ορίζονται τρεις ζώνες και συγκεκριμένα:
Ζώνη Τεχνολογικού Πάρκου στην οποία εκτός των ερευνητικών και παραγωγικών εγκαταστάσεων του τεχνολογικού πάρκου περιλαμβάνονται συνεδριακό κέντρο και οι χώροι για τις συνοδευτικές και βοηθητικές εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης (κτίρια και εγκαταστάσεις έργων υποδομών, χώροι στάθμευσης κλπ), καθώς και ο κοινόχρηστος χώρος, ο οποίος θα οριστεί χωρικά με το ρυμοτομικό σχέδιο εφαρμογής.
Ζώνη Τουρισμού Αναψυχής στην οποία περιλαμβάνονται ξενοδοχειακή εγκατάσταση και θεματικό πάρκο εκπαίδευσης και αναψυχής (ενυδρείο).
Ζώνη Κοινόχρηστου Χώρου Πρασίνου κατά μήκος του βόρειου παράκτιου τμήματος του ακινήτου.
Οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι πρέπει να καταλαμβάνουν τουλάχιστον το 25% της συνολικής επιφάνειας του ακινήτου. Στο ποσοστό αυτό περιλαμβάνονται ο παράκτιος κοινόχρηστος χώρος πρασίνου στην Βόρεια μεριά της έκτασης, ο κοινόχρηστος χώρος για την εξυπηρέτηση αναγκών υπερτοπικής κλίμακας, που θα καλύπτει επιφάνεια τουλάχιστον 90 στρεμμάτων και θα οριστεί χωρικά με το ρυμοτομικό σχέδιο εφαρμογής, το οδικό δίκτυο και οι πεζόδρομοι εντός του Επιχειρηματικού Πάρκου, καθώς και οι χώροι υψηλού πρασίνου περιμετρικά του Επιχειρηματικού Πάρκου σε ποσοστό κατ΄ ελάχιστο 5% επί του συνόλου της έκτασης.
Το Thess ΙΝΤΕC θα…λάβει σάρκα και οστά σε δόσεις με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης να αναμένεται την άνοιξη του 2024 με την εγκατάσταση των πρώτων startup και των ερευνητικών κέντρων στο Τεχνολογικό Πάρκο.
Mεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει xώρους έρευνας και εργασίας για 7.000 επιστήμονες και εξειδικευμένο προσωπικό, αλλά και γήπεδα τένις, ποδοσφαίρου, μία λίμνη με θαλασσινό νερό και εγκαταστάσεις για παιδιά
Στο κυνήγι της καινοτομίας
Ένα νέο κέντρο καινοτομίας διεκδικεί η Θεσσαλονίκη, με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα European Digital Innovation Hubs. Η πρόταση που κατέθεσαν ο δήμος Θεσσαλονίκης, από κοινού με τις εταιρείες Cisco, Deloitte, Lever, το ΕΚΕΤΑ, το ΑΠΘ, το Athens Technology Center, βρίσκεται ανάμεσα στις 15 προτάσεις που υπέβαλε η χώρα μας στην Κομισιόν και ήταν η μόνη από την περιοχή μας. Η πρόταση αφορά στη χρηματοδότηση με 3,5-4 εκατ. ευρώ της λειτουργίας αυτού του κέντρου για τα πρώτα 3-4 χρόνια. Ζητούμενο είναι, εφόσον το εγχείρημα πάρει το πράσινο φως, οι εταιρείες που στηρίζουν το project να επενδύσουν απτά στην καινοτομία, απέχοντας από…καινοτόμες πρακτικές του τύπου άλλος πληρώνει, εν προκειμένω ο Ευρωπαίος φορολογούμενος, και άλλος, δηλαδή ο επιχειρηματίας, απολαμβάνει τα οφέλη.
Βασική λογική η οποία διέπει το όλο εγχείρημα είναι ότι από τη συνεργασία όλων αυτών των εταιρειών και φορέων θα προκύψουν συνεργατικές τεχνολογικές λύσεις που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς. Βέβαια και οι εταιρείες οφείλουν να καινο
Νεοφυείς επιχειρήσεις θα μπορούν να αξιοποιούν τις υφιστάμενες τεχνολογικές λύσεις για να αναπτύξουν δικά τους προϊόντα και υπηρεσίες ενώ εταιρείες και οργανισμοί θα μπορούν να εκπαιδεύονται για να χρησιμοποιήσουν αυτά τα εργαλεία για να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους και να προχωρήσουν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό. Μέσα στο καλοκαίρι θα γίνει γνωστό αν η πρόταση θα χρηματοδοτηθεί από κοινοτικά κονδύλια.
Νέα επένδυση από την DT
Στο πλαίσιο αυτό και η Deutsche Telecom, η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρεία τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης που έχει στην κατοχή της και τον ΟΤΕ, αγκαλιάζει με την εμπιστοσύνη της τη Θεσσαλονίκη, προσθέτοντας ένα ακόμα κρίσιμο κομμάτι στο ψηφιακό παζλ που σχηματίζεται.
Με την πόλη να έχει μπει σταθερά στο μάτι των επενδυτών το νέο κέντρο ανάπτυξης λογισμικού της Deutsche Telekom IT Solutions (θυγατρικής του γερμανικού κολοσσού), το οποίο θα μετεγκατασταθεί στην Ελλάδα από την Αγία Πετρούπολη μετά τις κυρώσεις της ΕΕ για την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, στέλνει ηχηρό σήμα για τις επενδυτικές προοπτικές της πόλης.
Η δημιουργία του νέου κέντρου που θα έχει καίριο ρόλο για τις δραστηριότητες του ομίλου σε όλη την Ευρώπη, εκτιμάται πως θα ανοίξει 300 θέσεις εργασίας για Έλληνες προγραμματιστές (IT experts) ενώ θα προστεθούν και 300 Ρώσοι που εργάζονταν ήδη στην Αγία Πετρούπολη. Στελέχη του ομίλου «σκανάρουν» ήδη την αγορά της πόλης για να βρεθεί ο χώρος που θα στεγάσει το νέο κέντρο ενώ δεν αποκλείεται με δεδομένο πως στόχος είναι το ψηφιακό στρατηγείο της εταιρείας να λειτουργήσει μέχρι τον Μάρτιο του 2023 το αργότερο, να προσανατολιστούν στην αρχή σε μία προσωρινή λύση.
Το ΟΚ!Τhess έδωσε το ψηφιακό έναυσμα
Αξίζει να σημειωθεί πως στα χρόνια λειτουργίας της θερμοκοιτίδας startup ΟΚ!Thess («γεννήθηκε» το 2013), που συνέστησαν δήμος, πανεπιστήμια και επιχειρηματικοί φορείς, υποστηρίχθηκαν 150 επιχειρηματικές ομάδες, προέκυψαν 40 νεοφυείς επιχειρήσεις οι οποίες συνεισέφεραν 200 νέες θέσεις εργασίας και συγκέντρωσαν δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια 5 εκατ. ευρώ.
Η προ-θερμοκοιτίδα του ΟΚ!Thess αποτελεί μια ευρύτερη συνεργατική δομή με διεθνή υποστήριξη, η οποία υποδέχεται τις ιδέες νέων επιστημόνων- ερευνητών που θέλουν να προχωρήσουν στη δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων (Startups) και στη συνέχεια τροφοδοτεί τις θερμοκοιτίδες που λειτουργούν στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας με ώριμες πρωτοβουλίες, ικανές να αναζητήσουν εξωτερική χρηματοδότηση.
Καθίσταται λοιπόν σαφές πως η Θεσσαλονίκη χτίζει σταδιακά ένα οικοσύστημα καινοτομίας, στο οποίο συμβάλλουν από μικρές νεοφυείς επιχειρήσεις, μέχρι πολυεθνικές, ερευνητικά ιδρύματα όπως το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και σε λίγα χρόνια το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς ThessINTEC.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19.06.2022