Μία και πλέον εβδομάδα μετά τις παραιτήσεις του διοικητή της ΕΥΠ Παναγιώτη Κοντολέοντα και του γενικού γραμματέα του πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη για την πολύκροτη υπόθεση της παρακολούθησης του τηλεφώνου του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη, πολλά από τα ερωτήματα γύρω από το συγκεκριμένο θέμα εξακολουθούν και παραμένουν αναπάντητα. Συγχρόνως, γεννώνται και νέα τα οποία αφορούν γενικότερα το κρίσιμο ζήτημα των τηλεφωνικών υποκλοπών. Ποιοι, πέρα από τις νόμιμες αρχές, διαπράττουν τηλεφωνικές υποκλοπές, με ποιους μηχανισμούς, σε βάρος ποίων, με ποιες επιδιώξεις. Τα γενικότερα αυτά ερωτήματα είναι άγνωστο εάν θα απαντηθούν ποτέ καθώς το πεδίο είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και εξόχως ναρκοθετημένο. Ωστόσο, για τα ερωτήματα τα οποία αφορούν ειδικότερα την υπόθεση Ανδρουλάκη, οι πολίτες περιμένουν απαντήσεις. Και τις απαιτούν άμεσα, όχι σε βάθος χρόνου, εάν και όποτε ολοκληρώσει τις εργασίες της η εξεταστική επιτροπή η οποία πρόκειται να συγκροτηθεί για το θέμα αυτό.
Παρά τη μακροσκελή δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τις αλλεπάλληλες δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου αλλά και άλλων, λιγοστών είναι αλήθεια, κυβερνητικών στελεχών, τα ερωτήματα παραμένουν:
- Ερώτημα πρώτον: Ποιος τελικά ζήτησε και για ποιον ακριβώς λόγο να τεθεί υπό παρακολούθηση το τηλέφωνο ενός έλληνα ευρωβουλευτή; Οι «διαρροές» εκ μέρους του κυβερνώντος κόμματος περί δήθεν αιτημάτων υπηρεσιών ξένων κρατών είναι προφανέστατα ατυχείς. Πέραν του ότι διαψεύστηκαν από τις πρεσβείες των χωρών αυτών, αντικρούουν και στην κοινή λογική που λέει ότι εάν μία μυστική υπηρεσία, ας πούμε της Κίνας, ήθελε να αντλήσει πληροφορίες από το κινητό του κ. Ανδρουλάκη, θα το έκανε απευθείας η ίδια, χωρίς να ζητήσει τη διαμεσολάβηση της ΕΥΠ.
- Ερώτημα δεύτερο: Με ποιο σκεπτικό η αρμόδια εισαγγελέας έκρινε επαρκή τον λόγο τον οποίο προέβαλε η ΕΥΠ κάνοντας αποδεκτό το σχετικό αίτημα για την παρακολούθηση του τηλεφώνου του ευρωβουλευτή; Η ΕΥΠ παρείχε στην εισαγγελέα όλα τα στοιχεία τα οποία απαιτεί ο νόμος ώστε να κρίνει εκείνη εάν συντρέχουν λόγοι «εθνικής ασφάλειας» προκειμένου να κάνει δεκτό το αίτημα ή μήπως της έδωσε ελλιπή ή ακόμη και παραπλανητικά στοιχεία. Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, πέρα από το φως που θα ρίξουν στην υπόθεση, θα καθορίσουν και την ενδεχόμενη ποινική αξιολόγηση των πράξεων των στελεχών της ΕΥΠ, αλλά και της εισαγγελέως.
- Ερώτημα τρίτο: Είναι νόμιμη η παρακολούθηση του τηλεφώνου ενός πολιτικού προσώπου; Επ’ αυτού έχουν διατυπωθεί αντικρουόμενες απόψεις από έγκριτους νομικούς και συνταγματολόγους. Άλλοι, όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος τη θεωρούν αντισυνταγματική, άρα παράνομη, ο υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης, επίσης καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου τη θεωρεί νόμιμη και υπάρχουν και ορισμένοι οι οποίοι θέτουν ορισμένες πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις ώστε να θεωρηθεί νόμιμη η παγίδευση του τηλεφώνου έλληνα πολιτικού.
- Ερώτημα τέταρτο: Πώς είναι δυνατόν να παρακολουθεί η ΕΥΠ επί τρίμηνο το τηλέφωνο ενός ευρωβουλευτή και για κάποιες λίγες μέρες μάλιστα, και αρχηγού του τρίτου σε δύναμη κοινοβουλευτικού κόμματος, χωρίς να ενημερώνει τον πρωθυπουργό, παρότι σε αυτόν υπάγεται και σε αυτόν αναφέρεται; Θέλει το Μέγαρο Μαξίμου να πιστέψουμε ότι ο κ. Κοντολέων ανέλαβε, μόνος αυτός, μία τόσο μεγάλη ευθύνη; Και εάν υποθέσουμε ότι η ΕΥΠ δεν είχε ενημερώσει το Μέγαρο Μαξίμου κατά το διάστημα της παρακολούθησης του τηλεφώνου του κ. Ανδρουλάκη, είναι δυνατόν να μην το ενημέρωσε στη συνέχεια για τα ευρήματα της τρίμηνης παρακολούθησης;
- Ερώτημα πέμπτο: Εντέλει, για ποιο λόγο διεκόπη η παρακολούθηση του τηλεφώνου του κ. Ανδρουλάκη. Η αναφορά του πρωθυπουργού ότι διεκόπη αυτομάτως μετά την πάροδο τριμήνου όπως προβλέπει ο νόμος δεν είναι αληθής καθώς ο νόμος δεν προβλέπει κανένα τέτοιο χρονικό όριο όταν πρόκειται για παρακολουθήσεις για λόγους «εθνικής ασφάλειας».
- Ερώτημα έκτο: Τι προέκυψε απ’ αυτήν την τρίμηνη παρακολούθηση; Ποιος έχει στην κατοχή του το υλικό των συνομιλιών και με ποιον τρόπο το αξιοποίησε;
- Ερώτημα έβδομο: Θεωρείται απλή σύμπτωση ότι την ίδια περίοδο που η ΕΥΠ παρακολουθούσε το τηλέφωνο του κ. Ανδρουλάκη, κάτι παρόμοιο επιχειρήθηκε από άλλα κέντρα, με τη χρήση του παράνομου λογισμικού predator; Είναι εντελώς άσχετη η μία υπόθεση με την άλλη; Και επίσης, εάν δεν είχε προκύψει, στο μεταξύ η αποκάλυψη, μέσω της έρευνας που έκανε η Ευρωβουλή, της απόπειρας παγίδευσης του τηλεφώνου του έλληνα ευρωβουλευτή με το λογισμικό predator, θα είχε γίνει ποτέ γνωστή η παρακολούθηση της συσκευής του από την ΕΥΠ;
- Ερώτημα όγδοο: Υπάρχουν άλλα πολιτικά πρόσωπα, επιχειρηματίες, δημοσιογράφοι (μιας και υπήρξε και η περίπτωση Κουκάκη) τα οποία παρακολουθούσε ή και παρακολουθεί η ΕΥΠ;
Ερώτημα ένατο: Ποιοι άλλοι κρυφακούνε;
Εκτός από τις υπηρεσίες Ασφαλείας της Ελληνικής Αστυνομίας και την ΕΥΠ υπάρχουν άλλοι οι οποίοι προβαίνουν σε υποκλοπές; «Αρκετοί!», απαντά στη «ΜτΚ», ιδιώτης σύμβουλος ασφαλείας ο οποίος γνωρίζει άριστα τα κυκλώματα των παρακολουθήσεων. «Προφανώς δεν μιλάμε για τις παρακολουθήσεις που κάνουν κάποιοι ιδιωτικοί ντεντέκτιβς, αυτές είναι οι πλέον ανώδυνες», επισημαίνει. Σύμφωνα με τον ίδιο, συστήματα παρακολουθήσεων στήνονται γύρω από μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους καθώς τα συμφέροντα είναι μεγάλα. «Παράλληλα, από τους ίδιους ομίλους λαμβάνονται βεβαίως και όλα τα προηγμένα μέτρα προστασίας και αποτροπής των υποκλοπών».
Στο πλαίσιο αυτό, κάθε σοβαρός επιχειρηματίας που σέβεται τον εαυτό του έχει τον δικό του, πλήρως στεγανοποιημένο χώρο ώστε να μπορεί να συνομιλεί με ασφάλεια με τους συνεργάτες του. Όσον αφορά τις τηλεφωνικές συνομιλίες, αυτές γίνονται συνήθως με τηλεφωνικές συσκευές μιας χρήσεως, παλιάς τεχνολογίας ώστε να μην είναι ευάλωτες στα σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης όπως το Pegasus ή το Predator. «Σε μία τέτοια περίπτωση, ακόμη και να υποκλαπεί κάτι, θα πρόκειται για μία απλή συνομιλία, ενώ από τα σύγχρονα τηλέφωνα, μπορείς να αντλήσεις τεράστιο πλούτο δεδομένων», επισημαίνει ο σύμβουλος ασφαλείας.
Στην αγορά υπάρχουν βεβαίως και τα κλασικά «βαλιτσάκια», μέσω των οποίων γίνονται υποκλοπές αλλά σε περιορισμένη ακτίνα δράσης. «Θεωρούνται πλέον, παρωχημένης τεχνολογίας και δεν χρησιμοποιούνται από πολλούς».
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14.08.2022