Μόλις ένας χρόνος πέρασε από την ΔΕΘ του 2019. Ένας χρόνος που μοιάζει με… αιώνα. Ένας χρόνος που άλλαξε ο κόσμος. Οι κατακλυσμιαίες αλλαγές που έφερε στις ζωές μας και στην καθημερινότητά μας ο κορονοϊός ανέτρεψαν τους όποιους σχεδιασμούς υπήρχαν, η οικονομία πιάστηκε στις «δαγκάνες» της ύφεσης, τα εισοδήματα των πολιτών συμπιέστηκαν, οι επιχειρήσεις δίνουν μάχη επιβίωσης. Ακόμα και το… αδιανόητο συνέβη. Σεπτέμβριος χωρίς ΔΕΘ, για να αποφευχθεί η εξάπλωση της πανδημίας.
Η κυβέρνηση προσπάθησε να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες του κορονοϊού στον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό εφαρμόζοντας μέτρα που στόχευαν στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και στη στήριξη των επιχειρήσεων. Αλλά ενώ οι κυβερνητικές παρεμβάσεις υπάκουαν σε μία λογική «βλέποντας και κάνοντας», κάτι λογικό ως ένα βαθμό καθώς η επιδημία εξελίσσεται απρόβλεπτα και πρέπει να υπάρχουν εφεδρείες, σε καμία περίπτωση δεν έχουν δώσει την απαραίτητη ώθηση στην οικονομία για να αναταχθεί. Αποσπασματικά μέτρα που απλά βοηθάνε τους μικρομεσαίους να βγάλουν τον μήνα δεν αποτελούν πειστικό σχέδιο επανεκκίνησης και ανάκαμψης της παραγωγικής δραστηριότητας.
Η «ΜτΚ» επιχειρεί να καταγράψει ποιες υποσχέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στο πεδίο της οικονομίας υλοποιήθηκαν και ποιες όχι στον έναν χρόνο που μεσολάβησε από τη ΔΕΘ του 2019.
Φορολογία
Τι είπε: «Διατηρείται το αφορολόγητο και μειώνεται ο συντελεστής για τα εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ στο 9%, από 22% που είναι σήμερα».
Τι έκανε: H κυβέρνηση προχώρησε στην υλοποίηση της υπόσχεσης του πρωθυπουργού. Η μείωση του συντελεστή επέφερε ελαφρύνσεις για τα χαμηλά και υψηλά εισοδήματα αλλά η μεσαία τάξη που… κινεί την αγορά δεν διαπίστωσε καμία ουσιαστική ελάφρυνση της φορολογίας.
Τι είπε: «Μειώνεται ο φόρος επιχειρήσεων από 28% στο 24%. Και στα μερίσματα, από 10% σε 5%».
Τι έκανε: Η εξαγγελία του κ. Μητσοτάκη έγινε πράξη. Η μείωση του φόρου στόχευε στην ενίσχυση του επιχειρείν αν και η πανδημία σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά της καθιστώντας τις περισσότερες επιχειρήσεις ζημιογόνες.
Τι είπε: «Αναστέλλεται για 3 χρόνια ο ΦΠΑ στις νέες οικοδομές. Και δίνεται έκπτωση 40% στις δαπάνες για ανακαίνιση ή για αναβάθμιση των κτιρίων. Επίσης, αναστέλλεται και ο φόρος υπεραξίας των ακινήτων».
Τι έκανε: Οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού που στόχο είχαν την τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας και της κτηματαγοράς εφαρμόστηκαν αν και η επέλαση του ιού έφερε τα πάνω κάτω και στην αγορά ακινήτων.
Τι είπε: «Μεσοπρόθεσμα, αλλά όχι εντός του 2020, καταργούμε το τέλος επιτηδεύματος και την εισφορά αλληλεγγύης».
Τι έκανε: Μένει να φανεί ο τρόπος και ο χρόνος που αυτή η υπόσχεση θα υλοποιηθεί. Η πίεση που ασκεί η επιδημία στα δημόσια οικονομικά αναστέλλει τους όποιους σχεδιασμούς για άμεση μείωση των δύο φόρων που αποτελούν «βραχνά» για τους μικρομεσαίους.
Τι είπε: «Διατηρείται το έκτακτο επίδομα των συνταξιούχων που φέτος καταβλήθηκε πρόωρα ως προεκλογικός ‘μποναμάς’. Θα καταβληθεί στο τέλος του 2020».
Τι έκανε: Στο τέλος του έτους θα γνωρίζουμε αν η παραπάνω υπόσχεση εφαρμοστεί. Πάντως οι περιορισμένες δημοσιονομικές αντοχές της χώρας, δεδομένου ότι αναμένεται και η καταβολή των αναδρομικών που επιδίκασε το ΣτΕ στους συνταξιούχους, θέτουν εν αμφιβόλω την παροχή του επιδόματος.
Ο πρωθυπουργός είχε υποσχεθεί απλούστευση και απλοποίηση του φορολογικού κώδικα όπως και ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών αλλά και συγκέντρωση των επενδυτικών κινήτρων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της αγοράς ακινήτων. Είχε θέσει σαν στόχο να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε η Ελλάδα να γίνει έδρα μεγάλων πολυεθνικών εταιριών.
Αν και με το φορολογικό νομοσχέδιο θεσπίστηκε η δυνατότητα εναλλακτικής φορολόγησης εισοδήματος φυσικών προσώπων, δικαιούχων εισοδήματος από συντάξεις που προκύπτουν στην αλλοδαπή, εφόσον τα πρόσωπα αυτά μεταφέρουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα, ελάχιστα βήματα έγιναν για την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος.
Το φιλόδοξο σχέδιο να καταστεί η Ελλάδα έδρα μεγάλων πολυεθνικών ομίλων παραμένει ακόμα στα χαρτιά καθώς απαιτούνται ριζικές αλλαγές που δεν έχουν δρομολογηθεί ακόμα, στη φορολογία, στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης και στην εξάλειψη της γραφειοκρατίας για να γίνει πραγματικότητα. Αναφορικά με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές εκ των πραγμάτων αυξήθηκαν λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που διαμόρφωσε η πανδημία.
Εργασιακά
Ιδιαίτερη έμφαση είχε δώσει ο κ. Μητσοτάκης στα εργασιακά επισημαίνοντας ότι στόχος είναι η προστασία των εργαζομένων, η στήριξη της πλήρους απασχόλησης και, βέβαια, η δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας.
Με τον κορονοϊό να σαρώνει την οικονομική δραστηριότητα και να συμπιέζει τα εισοδήματα των εργαζομένων οι στόχοι που είχε θέσει ο πρωθυπουργός έμειναν στα χαρτιά ενώ η ανεργία προβλέπεται να εκτοξευτεί πάνω από 20%.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως η δέσμευσή του για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία μονάδα μέχρι το τέλος του 2020 έγινε πράξη. Από την 1η Ιουνίου του 2020 η μείωση των εισφορών της μισθωτής απασχόλησης κατά 0,90 ποσοστιαίες μονάδες ελάφρυνε, ανεπαίσθητα βέβαια, το μη μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων.
Ο πρωθυπουργός είχε εξαγγείλει την ηλεκτρονική έκδοση του 34% των νέων συντάξεων, χωρίς την παρουσία των ασφαλισμένων μέχρι τον Ιούνιο του 2020, «ενώ μέχρι τον Ιούνιο του 2021, θα φτάσουμε στο 90%». Αν και οι συντάξεις χηρείας και τέως ΟΓΑ ξεκίνησαν να εκδίδονται ηλεκτρονικά οι απαράδεκτες, για ευρωπαϊκή χώρα, καθυστερήσεις (εκκρεμούν 250.000 αιτήσεις) στην απονομή των συντάξεων με πολλούς ασφαλισμένους να περιμένουν ακόμα και 3 χρόνια ακυρώνουν στην πράξη την όποια καλή πρόθεση για ταχύτερη έκδοση των συντάξεων.
Αποκρατικοποιήσεις
Τι είπε ο πρωθυπουργός: «Προωθούνται άμεσα οι αποκρατικοποιήσεις σε ΔΕΠΑ, Ελληνικά Πετρέλαια και Αεροδρόμιο Αθηνών. Για το τελευταίο, είναι ζήτημα ημερών να ξεκινήσει η διαδικασία πώλησης του 30% που κατέχει το ελληνικό δημόσιο».
Τι έγινε: Ο COVID-19 ανέτρεψε πλήρως τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και οι αποκρατικοποιήσεις «πάγωσαν» μέχρι νεωτέρας.
Στα θετικά θα μπορούσε να καταγραφεί και το «συμμάζεμα» των οικονομικών της ΔΕΗ καθώς η Επιχείρηση στο πρώτο εξάμηνο παρουσίασε κέρδη προ φόρων ύψους 51,2 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 318,4 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 12-13 Σεπτεμβρίου 2020