Του Νίκου Ασλανίδη
O Τριαντάφυλλος Ηλιάδης γεννήθηκε με σοβαρή αναπηρία στα χέρια και τα πόδια. Από ηλικία επτά ετών όμως άρχισε να ζωγραφίζει με το στόμα και μέχρι τώρα κατάφερε να κάνει πάνω από 1.000 πίνακες.
Τα περισσότερα έργα του, έχουν θέμα τα Χριστούγεννα αφού εργάζεται για την παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών, η οποία κάθε χρόνο αυτή την περίοδο, πουλά ημερολόγια και κάρτες και από τα έσοδα αμείβονται τα μέλη της.
Το τελευταίο έργο του κ. Ηλιάδη έχει σχέση και με τη «Μακεδονία»… Ζωγράφισε έναν ηλικιωμένο να διαβάζει την ιστορική εφημερίδα πάνω στο γαϊδουράκι του.
Έχει κάνει πολλές εκθέσεις και έχει βραβευτεί από δεκάδες άλλους φορείς μεταξύ των οποίων και την Ακαδημία Αθηνών.
Είναι παντρεμένος, έχει δύο παιδιά και η σύζυγός του Σελήνη είναι πάντα δίπλα του, για να τον βοηθήσει σε ό,τι χρειαστεί.
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννήθηκα σε ένα μικρό καπνοχώρι της Ξάνθης το οποίο ονομάζεται Πετεινός. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πάρα πολύ φτωχικά και γι’ αυτό ήταν πάρα πολύ δύσκολα. Ήμουν ορφανός από πατέρα, με τέσσερα ακόμη αδέρφια. Εγώ εκτός από τη φτώχεια είχα να αντιμετωπίσω και το προσωπικό μου πρόβλημά γιατί γεννήθηκα με ατροφικά χέρια και το δεξί μου πόδι.
Πότε ανακαλύψατε το ταλέντο σας στη ζωγραφική;
Το ταλέντο μου το ανακάλυψα όταν φιλοξενήθηκα στο ΠΙΚΠΑ Πεντέλης γιατί έπρεπε να κάνω κάτι εγχειρήσεις. Τότε ήμουν επτά χρονών και επειδή βαριόμουν να κάθομαι όλη μέρα, αποφάσισα να κάνω κάτι. Έτσι πήρα από μόνος μου την πρωτοβουλία να ξεκινήσω τη ζωγραφική. Χρησιμοποιώντας ότι αρτιμελές είχα σε αυτό το κουφάρι το ανάπηρο, άρπαξα το πινέλο στα δόντια και άρχισα να ζωγραφίζω στο κομοδίνο που υπήρχε δίπλα στο κρεβάτι μου. Έκανα αυτήν την υπέρβαση με αυτά τα πινέλα που μου τα είχαν αγοράσει κάποιοι από την γραμματεία του ΠΙΚΠΑ Πεντέλης γιατί τους τα είχα ζητήσει. Από τότε άρχισα να ζωγραφίζω και έτσι ανακάλυψα το ταλέντο μου στη ζωγραφική.
Πώς είδαν τα πρώτα σας έργα;
Στην αρχή τα έργα μου δεν ήταν και τόσο εντυπωσιακά. Όλους όμως τους έκανε εντύπωση το γεγονός ότι μπορούσα να ζωγραφίζω κρατώντας τα πινέλα στο στόμα. Τώρα βέβαια έχω φτάσει σε ένα σημείο που συχνά τα έργα που γίνονται αντικείμενο θαυμασμού από όλους και δεν ξεχωρίζουν εάν έγιναν με τα χέρια ή το στόμα.
Συνήθως τι ζωγραφίζετε;
Τώρα βασικά ζωγραφίζω ότι μου ζητάει η Παγκόσμια Ένωση Αναπήρων Καλλιτεχνών που έχει έδρα το Λιχνεστάιν. Δουλεύω για τις ανάγκες της Ένωσης που βγάζει ημερολόγια και χριστουγεννιάτικες κάρτες αυτή την περίοδο. Από το εισόδημα αυτό έχουμε και εμείς την αμοιβή μας. Είμαι πολύ περήφανος που είμαι τακτικό μέλος της Ένωσης. Ήρθα σε πρώτη επικοινωνία μαζί της το 1967 και μόλις είδαν τη δουλειά μου, με έκαναν δοκιμαστικό μέλος. Μετά από μερικά χρόνια έγινα και τακτικό μέλος και είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα διότι για να γίνεις τακτικό μέλος σε αυτή την παγκόσμια Ένωση μετράει μόνον η δουλειά σου, η ποιότητα της δουλειάς και τίποτα άλλο…
Όταν τελειώσω με τις ανάγκες της Ένωσης μετά ζωγραφίζω ό,τι θέλω εγώ. Ως επί το πλείστον ζωγραφίζω επαγγέλματα που είναι προς εξαφάνιση. Αυτό το κάνω για την ιστορία για τα παιδιά που επισκέπτομαι σε δημοτικά σχολεία, γυμνάσια και λύκεια ή έρχονται εδώ στο ατελιέ μου. Έτσι οι μαθητές βλέπουν τους πίνακες που ζωγράφισα και μαθαίνουν για ορισμένες δουλειές που έκανε ο κόσμος παλαιότερα και σήμερα δεν υπάρχουν. Για παράδειγμα ο πεταλωτής, ο γανωτής ή ο λούστρος και τους εξηγώ τι έκανε ο καθένας για να βγάλει το ψωμί του.
Πόσο δύσκολο είναι να ζωγραφίζετε με το στόμα;
Είναι πολύ δύσκολο να ζωγραφίζεις με το στόμα. Πρέπει να σας πω ότι ζωγραφίζω πάρα πολλές ώρες επί πολλές μέρες για να ολοκληρωθεί ένα έργο. Δουλεύω αργά γι’ αυτόν το λόγο κάθομαι πολύ περισσότερες ώρες στο καβαλέτο για να βγάλω τη δουλειά που πρέπει. Είναι πολύ δύσκολο να δουλέψεις σωστά τις λεπτομερείς ενός έργου με το πινέλο στο στόμα γι’ αυτό όλοι απορούν πως τα καταφέρνω. Όσοι έχουν την υπομονή να κάτσουν δίπλα μου και να δουν πόσο παιδεύομαι για να βγει ένα καλό αποτέλεσμα, θαυμάζουν τη δύναμη της θέλησης που διαθέτω.
Πώς σας ήρθε η ιδέα να ζωγραφίσετε και ένα έργο με την εφημερίδα «Μακεδονία»;
Πάντα με συγκινούν και με εμπνέουν τα μεγάλα γεγονότα. Ορισμένα πράγματα δεν θέλω να τα αφήσω απαρατήρητα όπως τότε που είχε γίνει το τσουνάμι είχα ζωγραφίσει μία γυναίκα να χτυπιέται ή με τον πόλεμο της Σερβίας είχα κάνει την απόγνωση και άλλα πολλά.
Την περίοδο που μιλούσαν όλοι για την ελληνικότητα της Μακεδονίας σκέφτηκα να κάνω και εγώ κάτι. Έτσι εμπνεύστηκα και έκανα αυτόν τον πίνακα τον οποίο τελείωσα τώρα. Ζωγράφισα έναν παππού ο οποίος διαβάζει την ιστορική εφημερίδα «Μακεδονία» η οποία όπως ξέρετε εσείς καλύτερα, άρχισε να εκδίδετε επί τουρκοκρατίας… Οπότε και εγώ, από τη δικιά μου πλευρά, κατάφερα να βάλω ένα λιθαράκι ότι η Μακεδονία είναι και θα είναι πάντα ελληνική.
Σε πόσες εκθέσεις έχετε πάρει μέρος;
Έχω πάρει μέρος σε πολλές εκθέσεις στο εξωτερικό μέσω της παγκόσμιας Ένωσης αναπήρων ζωγράφων. Παράλληλα έχω κάνει και ατομικές εκθέσεις σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Όπου με καλούν πηγαίνω με μεγάλη χαρά γιατί εκτός από τα έργα μου που παρουσιάζω, μιλάω για τη δύναμη της θέλησης. Είμαι ανοιχτός είτε σε δήμους, είτε σε πολιτιστικούς φορείς και σε σχολεία, γυμνάσια, λύκεια, να πάω και δείξω τη δουλειά μου και να ενθαρρύνω ταυτόχρονα τους ανθρώπους να παλέψουν για να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους…
Λεζάντα: Έργα του κ. Ηλιάδη.
Έχετε τιμηθεί για τις καλλιτεχνικές σας δημιουργίες;
Ναι, έχω τιμηθεί πολλές φορές. Έχω τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών, έχω τιμηθεί από την Ένωση δήμων και κοινοτήτων Κεντρικής Μακεδονίας, με τίμησαν 38 δήμαρχοι με πρόεδρο τον κ. Κυρίζογλου, έχω τιμηθεί από το Δ’ Σώμα Στρατού, τον στρατηγό κ. Ν. Χιόνη, από τον δήμαρχο Θέρμης τον κ. Θ. Παπαδόπουλο και πολλούς πολιτιστικούς φορείς. Όλες αυτές οι τιμητικές διακρίσεις με εμψυχώνουν και ενδυναμώνουν τη θέλησή μου. Πάντα προσπαθώ να κάνω κάτι καλύτερο. Έφτασα σε ένα σημείο που λέω: τώρα άρχισα να γίνομαι πολύ καλός ζωγράφος γι’ αυτό πρέπει να κάνω περισσότερα έργα. Διότι βλέπω τα έργα μου τα αρέσουν πραγματικά και έρχονται και μου λένε σου «βγάζω το καπέλο…».
Γι’ αυτό βάζω υψηλότερους στόχους και προσπαθώ να φτάσω ακόμα ψηλότερα. Θέλω να φτάσω ακόμα πιο ψηλά, εκεί που να μπορεί ο άλλος να βλέπει κάτι το ξεχωριστό κάτι το ωραίο και όταν θα μου λέει το μπράβο να μην το λέει γιατί το ζωγράφισε ένας ανάπηρος ζωγράφος αλλά γιατί βλέπει ένα καταπληκτικό έργο. Αυτές τις ημέρες κυκλοφορούν χριστουγεννιάτικες κάρτες οι οποίες είναι ζωγραφισμένες με το στόμα και πολλοί με ρωτούν αν όντως είναι από ανάπηρους ζωγράφους γιατί είναι τόσο ωραίες που δεν πιστεύουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν τόσο καλά όσο οι αρτιμελείς.
Τους λέω λοιπόν ότι η παγκόσμια Ένωση αναπήρων καλλιτεχνών, έχει αντιπροσωπεία και στην Ελλάδα, τη ΖΩΣΠ (Ζωγραφική με το Στόμα και το Πόδι). Είναι αναγνωρισμένη από το κράτος και έχει ανάπηρους ζωγράφους που ζωγραφίζουν με το πόδι ή το στόμα. Αυτές οι κάρτες, μεταξύ των οποίων είναι και δικές μου, κυκλοφορούν αυτές τις μέρες των Χριστουγέννων και όποιος θέλει μπορεί να τις αγοράσει…
Λεζάντα: Ο κ. Ηλιάδης με τη σύζυγό του στο Ρίο.
Είστε ένας άνθρωπος που διακρίνεται για τη δύναμη της θέλησης. Τι έχετε να πείτε σε αυτούς που δεν τολμούν;
Ναι, όλη μου λένε μπράβο που έχεις τόση δύναμη της θέλησης και με θαυμάζουν. Θέλω να γίνω παράδειγμα προς μίμηση για αυτούς οι οποίοι δεν τολμούν. Για αυτούς οι οποίοι λένε δεν μπορώ και κάθονται και σπαταλάνε τη ζωή τους. Δεν πρέπει να αφήνουμε τη ζωή μας να φεύγει άσκοπα. Εγώ κατάφερα να ακουμπήσω τα δεσμά της αναπηρίας στο ράφι και να κάνω το όνειρο μου πραγματικότητα. Να κάνω τόσες πολλές εκθέσεις και να πάρω τόσες πολλές τιμητικές διακρίσεις και βραβεία. Όπως βλέπετε το σπίτι μου είναι γεμάτο τιμητικές πλακέτες από Ελλάδα, Κύπρο και άλλες χώρες του εξωτερικού. Όλα αυτά είναι ένα μάθημα γι’ αυτούς οι οποίοι δεν τολμούν. Η μητέρα μου πάντα μου έλεγε: «Δεν έχεις τίποτα, η ζωή είναι μπροστά σου και σου ανήκει. Τραβά μπροστά και μη σε νοιάζει, μην κοιτάς πίσω». Αυτό έκανα και εγώ και για έχω φτάσει εδώ που έχω φτάσει.
Τώρα, τι στόχο έχετε;
Τα μελλοντικά μου σχέδια είναι να γίνω ακόμη πιο ξεχωριστός ζωγράφος, να κάνω ακόμη πιο καλά έργα και να τα κυκλοφορήσω σε όλο τον κόσμο ούτως ώστε εγώ ο ανάπηρος ο Τριαντάφυλλος Ηλιάδης, να μην φύγω απαρατήρητος από αυτόν τον κόσμο. Είμαι 72 ετών και ευχαριστώ το Θεό που με έχει υγιή και μπορώ και ζωγραφίζω άοκνα όλο σχεδόν το 24ωρο. Γι’ αυτό σας εύχομαι από καρδιάς καλά Χριστούγεννα με υγεία πάνω από όλα, διότι η υγεία είναι το Α και το Ω. Τα υπόλοιπα έρχονται αρκεί να τα θέλουμε και να παλέψουμε για να τα αποκτήσουμε.
*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 18.12.2022