Με αφορμή της επετείου των 100 χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος, ζητά από τα σωματεία της, την ανάδειξη της, υπενθυμίζοντας την ιστορική της σημασία, την «ισορροπία», όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της.

«Πριν 100 χρόνια, στις 24 Ιουλίου 1923, υπογράφεται η Συνθήκη της Λωζάνης στην ομώνυμη πόλη της Ελβετίας. Είχαν προηγηθεί 7,5 μήνες διαβουλεύσεων και σκληρών διαπραγματεύσεων όπου εκτός από τα άμεσα ενδιαφερόμενα κράτη Ελλάδα και Τουρκία, μετείχαν και οι νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Είναι ολοφάνερο ότι το πλέον δυσβάσταχτο και διαχρονικά πιο σοβαρό άρθρο που μας επηρεάζει μέχρι σήμερα, είναι αυτό που προβλέπει την ανήκουστη μέχρι τότε αμοιβαία αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών. Για τους Έλληνες του Πόντου και της Μικράς Ασίας αυτό θα σημάνει το οριστικό τέλος περίπου 3.000 ετών αδιάλειπτης παρουσίας στα πατρογονικά εδάφη. Μια παρουσία που ανέδειξε περίλαμπρο πολιτισμό, πνευματικά και οικονομικά επιτεύγματα.

Για μας, τους απογόνους όσων δεν γενοκτονήθηκαν, το κομμάτι της ηθικής και ιστορικής δικαίωσης των προγόνων μας, χάσκει ανοικτή πληγή που απαιτεί επούλωση. Η εν λόγω Συνθήκη μπορεί να μην μας ικανοποίησε πλήρως, αντιθέτως το άρθρο για την αμοιβαία ανταλλαγή πληθυσμών κατέστρεψε τις ζωές εκατομμυρίων Ελλήνων της Ανατολής, και τους οδήγησε στην προσφυγιά με νέες απώλειες ζωών, αλλά σε γενικές γραμμές ισορρόπησε αποτελεσματικά τις αντικρουόμενες δυνάμεις και έδωσε ισχυρό βάθρο να ορθοποδήσει και να αναπτυχθεί η σύγχρονη Ελλάδα.

Ο ελληνισμός του Πόντου και της Μικράς Ασίας που εγκαταστάθηκε στα ελληνικά εδάφη, αναγεννήθηκε από τις στάχτες του, πρόκοψε κι άνθισε, μεταλαμπάδεψε τον πολιτισμό που δημιούργησαν στην μητρώα γη οι πρόγονοι του και συνετέλεσε τα μέγιστα στην ανάπτυξη της πατρίδας μας. Ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, η παρουσία νέου αίματος με ισχυρά ελληνικά χαρακτηριστικά, ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για την ισχυροποίηση και πλήρη εδραίωση της ελληνικότητας της Μακεδονίας και της Θράκης. 

Οι όποιες συζητήσεις γίνονται για αναθεώρηση της Συνθήκης γίνονται εκ του πονηρού και δεν μας αφορούν στο ελάχιστο. Άλλωστε, δεν υπάρχουν ούτε κρυφά, ούτε φανερά άρθρα στη Συνθήκη της Λωζάνης που να προβλέπουν ότι λήγει μετά από 100 χρόνια και μπορεί να αναθεωρηθεί. 

Η ελληνική πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει την συμβολή των προσφύγων στην δημιουργία και ανάπτυξη του σύγχρονου ελληνικού κράτους και ο καλύτερος τρόπος να το πράξει είναι να συνδράμει καθοριστικά στην υπόθεση της Διεθνοποίησης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας», αναφέρει σε δημοσίευμά της η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος και καλεί τα σωματεία της να προβάλλουν την σημασία της συνθήκης κατά το τρέχον έτος.

«Ευχόμαστε και ελπίζουμε να μην χρειαστεί κανένας λαός να υποστεί την προσφυγιά που έζησαν οι πρόγονοι μας. Και γι’ αυτό είμαστε αποφασισμένοι να αγωνιστούμε για να το πετύχουμε», καταλήγει η ανακοίνωση της ΠΟΕ.