Έναν ολόκληρο οικισμό εικάζουν οι επιστήμονες ότι μπορεί να καταδεικνύει ένα αρχαίο νεκροταφείο που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη σε οικόπεδο που διατέθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ σε γνωστό επιχειρηματία στον Άγιο Ιωάννη της Νικήτης Χαλκιδικής.

Στο νεκροταφείο που είναι έκτασης 2.5 στρεμμάτων και χρονολογείται σε διάφορες ιστορικές περιόδους, έχοντας συνέχεια από την εποχή του Σιδήρου μέχρι και την κλασική εποχή, βρέθηκαν 911 τάφοι.

Ως εκ τούτου οι αρχαιολόγοι, χωρίς να γνωρίζουν ακόμη πολλά πράγματα, εικάζουν ότι αυτό αποτελεί δείγμα μιας αρχαίας πόλης που έχει διάρκεια, ανάπτυξη και πολιτισμό, όμως δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι είναι η πιο σημαντική πόλη της Χαλκιδικής, ούτε σε ποια απόσταση από το νεκροταφείο αυτό μπορεί να υπάρχουν κατάλοιπα της πόλης αυτής.

Ωστόσο ταυτίζουν τη θέση του συγκεκριμένου οικισμού με τη Γαληψό, μια αποικία που ίδρυσαν οι Ευβοείς ερχόμενοι από τη Χαλκίδα και την Ερέτρια στη Χαλκιδική.

Ταφικά κτερίσματα και πίθοι

Στο νεκροταφείο βρέθηκαν πολλά ταφικά κτερίσματα, αγγεία και κοσμήματα, όχι όμως κιβωτιόσχημοι τάφοι ή κτιστές κατασκευές που μπορούν να παραμείνουν στον χώρο ως εκ τούτου μετά το πέρας της ανασκαφής ο τόπος δεν θα θυμίζει σε τίποτα έναν αρχαιολογικό χώρο.

Το μόνο που υπάρχει είναι κάποιοι ταφικοί πίθοι ή μισά πιθάρια σε κακή κατάσταση διατήρησης λόγω του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής. Έτσι, στο σημείο δεν διακρίνει κανείς αρχαιολογικά κατάλοιπα ή κάποια οριοθετημένη αρχαιολογική θέση. Σε ένα τμήμα του νεκροταφείου που η ανασκαφή ολοκληρώθηκε θα συλλεχθούν τα αντικείμενα που βρίσκονται επί τόπου και τα υπόλοιπα, κατά πάσα πιθανότητα θα καταχωθούν, όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις ανάλογων αρχαιολογικών ανασκαφών.

Προς το παρόν για την τύχη τους αναμένεται να αποφανθεί το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το οποίο συζήτησε το θέμα πριν περίπου δεκαπέντε μέρες, χωρίς όμως ακόμη να έχει εκδώσει τη σχετική απόφαση.

Φειδωλή στις δηλώσεις της ως προς το θέμα είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής υποστηρίζοντας αυστηρά πως «η δεοντολογία λέει ότι όταν είναι κάτι σε εξέλιξη δεν μπορούμε να προβούμε σε ανακοινώσεις». Είναι άλλωστε γνωστό ότι σε περιπτώσεις τέτοιου τύπου οι επιστήμονες είναι επιφυλακτικοί γιατί μπορεί τα δεδομένα να ανατραπούν ή να επιβεβαιωθούν από τη μια μέρα στην άλλη. 

Άγνωστο πότε θα συνεχιστεί η ανασκαφή

Ωστόσο οι πληροφορίες του makthes.gr λένε ότι η ανασκαφή έχει φτάσει μέχρι ένα σημείο και χρειάζεται ολοκλήρωση.  Προς το παρόν μελετώνται και αξιολογούνται τα στοιχεία που υπάρχουν στη διάθεση των αρχαιολόγων, οι οποίοι θα έχουν ολοκληρωμένη εικόνα πολύ αργότερα, καθώς τα συμπεράσματα που μπορούν να βγάλουν βασίζονται μόνο σε πολύ πρώιμες εικασίες.

Η ανασκαφή ξεκίνησε μέσα στο 2019 αλλά διενεργήθηκε σε μικρά διαστήματα, είχε δηλαδή συνολική διάρκεια περίπου 13 μήνες. Υπεύθυνή της είναι η Προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων της ΕΦΑ Χαλκιδικής Ελένη Λαμπροθανάση, απασχολώντας κατά διαστήματα πολλούς αρχαιολόγους πεδίου.

Παρόλα αυτά παραμένει άγνωστο πότε θα συνεχιστεί, ενώ καθοριστική ως προς αυτό θα είναι η απόφαση του ΚΑΣ. Είναι χαρακτηριστική, πάντως, η φράση γνωστού αρχαιολόγου της Θεσσαλονίκης που είπε στο makthes.gr όταν του ζήτησε να αξιολογήσει από την εμπειρία του τα μέχρι στιγμής δεδομένα ότι η επόμενη μέρα μπορεί να μας ανατρέψει τα πάντα. «Για μας τους αρχαιολόγους αυτές οι ανασκαφές είναι συνηθισμένες και αποτελούν την καθημερινότητά μας», συμπλήρωσε.

Σημειώνεται, τέλος, ότι σε παρακείμενο χώρο της ανασκαφής χτίζεται πεντάστερο ξενοδοχείο γνωστού επιχειρηματία. Όπως έγινε γνωστό η επένδυση δεν απειλείται από τις αρχαιολογικές εργασίες, καθώς βρίσκεται κατά μήκος του αιγιαλού.