Η πρόεδρος του «Δικτύου για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη» είναι μία από τους δέκα συνολικά υποψηφίους που διεκδικούν την εν λόγω θέση σε έναν από τους μεγαλύτερους οργανισμούς παγκοσμίως, έπειτα από πρόταση του πρωθυπουργού Κυριάκο Μητσοτάκη.

Η κ. Διαμαντοπούλου μεταξύ άλλων αναφέρεται στις προκλήσεις της νέας εποχής αλλά και τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η πανδημία του κορονοϊού, παραδέχεται ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν στερεότυπα για την Ελλάδα στο εξωτερικό εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, συμπληρώνοντας, ωστόσο, ότι «η εικόνα της χώρας αλλάζει ραγδαία, η συνολική μετριοπαθής σταθερή και με στόχους παρουσία μας στη διεθνή σκηνή αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται».

Μεταξύ άλλων, τονίζει ότι η υποψηφιότητά της είναι εθνική και όχι κομματική, ενώ αναφέρεται και στα σενάρια που κατά καιρούς κυκλοφορούσαν και την ήθελαν... υποψήφια για διάφορες θέσεις. «Η πανδημία απλά επιτάχυνε αυτά που έτσι και αλλιώς πρέπει να γίνουν σε κάθε χώρα» τονίζει η πρώην υπουργός, ενώ με αφορμή τις τουρκικές προκλήσεις και τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπληρώνει πως αυτό που πρέπει να προσπαθήσουμε «είναι η περαιτέρω πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης».

Να ξεκινήσουμε από τα τελευταία νέα σας. Εάν σας έλεγα πριν ένα χρόνο που σας συνάντησα τυχαία στο Μακεδονία Παλλάς ότι το 2021 θα σας έβρισκε να διεκδικείτε την ηγεσία του ΟΟΣΑ, ενός από τους μετρημένους στα δάχτυλα μεγαλύτερους παγκόσμιους Οργανισμούς, τι θα μου απαντούσατε;

(Γέλια!). Δεν νομίζω ότι και εσείς θα μπορούσατε να προβλέψετε μία τέτοια ερώτηση, αλλά γνωρίζω πια καλά πως η ζωή και ιδιαίτερα η πολιτική, είναι γεμάτη απρόοπτα. Καλές ή κακές στιγμές εναλλάσσονται συνεχώς. Το σημαντικό είναι πάντοτε να γνωρίζεις ποιές προκλήσεις αξίζουν γι’ αυτά που πιστεύεις και όταν τις παλεύεις να τα δίνεις όλα.

Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε σε ό,τι αφορά την υποψηφιότητά σας; Πριν λίγες ημέρες ανήμερα της γιορτής σας περάσατε την «ιερά εξέταση», την ακρόαση των εκπροσώπων των χωρών - μελών που θα σας ψηφίσουν. Πώς πήγε αυτή η τετράωρη διαδικασία; Είστε ευχαριστημένη; Πόσοι είναι οι αντίπαλοί σας, πότε ξεκινά η διαδικασία της ψηφοφορίας και πότε να περιμένουμε το τελικό αποτέλεσμα;

Τώρα βρισκόμαστε στη δεύτερη φάση όπου γίνονται καθημερινά επικοινωνίες με πολιτικούς και διοικήσεις στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εξωτερικών σε 37 χώρες. Μία διαδικασία για την οποία ευγνωμονώ τον πρωθυπουργό για την πρόταση του γιατί ανεξαρτήτως αποτελέσματος μου δίνει την δυνατότητα μιας σε βάθος αντίληψης του κόσμου κατά την διάρκεια της πανδημίας. Η «ιερά εξέταση» όπως την ονομάσατε ήταν μία τετράωρη διαδικασία κατά την οποία ο κάθε ένας από τους δέκα υποψήφιους/ες απαντά σε ερωτήσεις των 37 αντιπροσώπων των χωρών στον ΟΟΣΑ. Οι χώρες από τις οποίες προέρχονται οι υποψήφιοι είναι οι εξής: ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς, Ελβετία, Σουηδία, Δανία, Τσεχία, Πολωνία, Εσθονία και Ελλάδα.

Σας έχω ακούσει να αναφέρεστε στη διαδικασία. Μου έκανε εντύπωση όταν είπατε σε μία συνέντευξή ότι έπρεπε να γνωρίζετε για τη «μαύρη εργασία στο Μεξικό». Δεν θα ρωτήσω γιατί. Προφανώς μία υποψήφια Γενική Γραμματέας του ΟΟΣΑ πρέπει να γνωρίζει. Θέλω, ωστόσο, να σας ρωτήσω, πόσο σας άγχωσε ή σας αγχώνει η διαδικασία της προετοιμασίας για να μην σας πιάσει κάποιος κακοπροαίρετος «αδιάβαστη»;

Φυσικά και με άγχωσε. Στην διαδικασία προετοιμασίας με βοήθησε μία ομάδα που αποτελούνταν από ένα έμπειρο στέλεχος της Ευρωπαϊκής διοίκησης με μεγάλη εμπειρία στον ΟΟΣΑ και μία ομάδα νέων παιδιών που δούλευαν με πάθος και αφοσίωση 15 ώρες την ημέρα. Στην πορεία μου ξέρω ότι τίποτα δεν μπορείς να κάνεις μόνος σου. Η καλή ομάδα είναι προϋπόθεση για το καλό αποτέλεσμα. Την ημέρα της ακρόασης είχα όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα και άγχος και πίεση και αμφιβολία τα οποία πολύ γρήγορα διαλύθηκαν και η εκτίμηση μου είναι ότι η τελική παρουσία μου ήταν θετική.

Όταν το 1985 ξεκινούσε την πολιτική ως Νομάρχης Καστοριάς περιμένατε πως μετά από 35 χρόνια θα ερχόταν η στιγμή που θα εκπροσωπούσατε την Ελλάδα ως υποψήφια της για μία τέτοια σημαντική θέση;

Όταν ήμουν 26 χρονών δεν σκεφτόμουν τι θα γίνω εγώ, αλλά τι θα κάνω και τι θα προσφέρω για να υπηρετήσω τα μεγάλα όνειρα της εποχής.

Κατά καιρούς το όνομά σας ακούστηκε είτε για υποψήφια με τη ΝΔ, είτε για υπουργός του Μητσοτάκη, είτε για Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αλήθεια, πως έγινε η πρόταση από τον πρωθυπουργό; Και γιατί τόσα χρόνια επιλέξατε να απέχετε συνειδητά από τα κόμματα και τις διεργασίες τους, δημιουργώντας το «Δίκτυο» του οποίου είστε πρόεδρος και έρχεστε τώρα ως εθνική υποψηφιότητα; Λένε ότι η πολιτική είναι μικρόβιο που σε τρώει καθημερινά.

Ακούστηκαν πολλά. Τα διέψευσα επανειλημμένα γιατί ουδέποτε ο πρωθυπουργός μου πρότεινε θέση στην κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός με πρότεινε για μία εθνική διεκδίκηση και αποδεικνύεται καθημερινά το ότι η υποψηφιότητα είναι εθνική και όχι κομματική μετράει πολύ και στις αποφάσεις των χωρών. Όπως μετράει το ότι τα 2/3 της ζωής μου ήμουν στην ενεργό πολιτική και το 1/3 στο χώρο των think tanks και των πανεπιστήμιων κάτι που ταιριάζει με τις απαιτήσεις του ΟΟΣΑ.

Έχετε τη δυνατότητα να συνομιλείτε καθημερινά με διεθνείς παράγοντες: πολιτικούς, οικονομικούς, επιστημονικούς. Ποια είναι η άποψη του εξωτερικού για την Ελλάδα μετά από δέκα χρόνια κρίσης;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν ακόμα στερεότυπα που έχουν να κάνουν με την οικονομική κρίση. Είναι όμως σαφές ότι η εικόνα της χώρας αλλάζει ραγδαία, η συνολική μετριοπαθής σταθερή και με στόχους παρουσία μας στη διεθνή σκηνή αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται. Ο πρωθυπουργός έχει εντυπωσιακά θετική εικόνα από την Δύση μέχρι την Ανατολή.

Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι προκλήσεις της νέας εποχής που φέρνει η 4^η Βιομηχανική Επανάσταση και πόσο έτοιμη είναι η χώρα μας γι’ αυτές; Η πανδημία ευνόησε την στροφή στο ψηφιακό κράτος;

Τον Ιούνιο εξέδωσα το βιβλίο μου «Από το Ντεσεβό στο Drone. Πρόοδος και ειρήνη για τον 21ο αιώνα». Το βιβλίο αναφέρεται στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής και κυρίως στην ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού. Στο Δίκτυο για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, το Ινστιτούτο στο οποίο προεδρεύω τα τελευταία 8 χρόνια ασχοληθήκαμε και μιλήσαμε με πείσμα για την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων ώστε η χώρα όχι απλά να προλάβει, αλλά να μπει στην πρωτοπορία της Δ’ Βιομηχανικής Επανάστασης. Η πανδημία απλά επιτάχυνε αυτά που έτσι και αλλιώς πρέπει να γίνουν σε κάθε χώρα. Και είναι σημαντικό ότι βλέπουμε επιτάχυνση των εξελίξεων το τελευταίο διάστημα και στην χώρα μας. Είναι σημαντικό ότι ο κ. Πιερρακάκης παρουσίασε την «Βίβλο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό» ώστε να υπάρχει μια πυξίδα για την πορεία της χώρας τα επόμενα χρόνια.

Τους τελευταίους μήνες σχεδόν καθημερινά μιλάμε για την στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία. Για τους «σκληρούς» της ΕΕ, για τους συμμάχους και τους αντιπάλους. Τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια από τότε που υπήρξατε Επίτροπος της Κομισιόν;

Η ΕΕ σύμφωνα με την Συνθήκη δεν έχει αρμοδιότητα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση αλλά όχι τέτοια που να επιτρέπουν την ΕΕ να εκφράζει τα κράτη - μέλη παρά μόνο όταν υπάρχει ομοφωνία. Αυτό λοιπόν που πρέπει να προσπαθήσουμε είναι κατά την άποψη μου είναι η περαιτέρω πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.

Ο «νόμος Διαμαντοπούλου» ψηφίστηκε με συντριπιτική πλειοψηφία κάτι που έγινε για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά. Σπάσατε αυγά ακόμα και με ανθρώπους με τους οποίους πορευτήκαμε δεκαετίες μαζί. Δέκα χρόνια μετά, τι έχετε να πείτε;

Σ΄ αυτή την διαδικασία για τον ΟΟΣΑ κοιτάω και πάλι όλα τα δεδομένα σε κάθε χώρα. Οι χώρες που έχουν υψηλές επιδόσεις στην δημοκρατία και στην οικονομία είναι οι χώρες που έχουν υψηλές επιδόσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα τους. Ο νόμος Διαμαντοπούλου δεν ήταν μία τρομερή επανάσταση, ήταν η εφαρμογή με βάση τα ελληνικά δεδομένα των βασικών προϋποθέσεων για την λειτουργία των πανεπιστημίων που ισχύουν στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι αλλεπάλληλες αλλαγές του εμπόδισαν βέβαια την εφαρμογή του αλλά θεωρώ ότι η βασική φιλοσοφία του έμεινε ως παρακαταθήκη. Ελπίζω να υπάρξει ξανά ένα συνολικό πλαίσιο, και όχι αποσπασματικές ρυθμίσεις που να ανταποκρίνεται στον 21^ο αιώνα.

* Δημοσιεύτηκε στη "ΜτΚ" στις 25-27 Δεκεμβρίου 2020.