«Η εκπαίδευση είναι δύναμη που γιατρεύει την ψυχή» έλεγε ο Πλάτωνας, Έλληνας φιλόσοφος. Με αυτό ως πυξίδα κινούνται εκπαιδευτικοί, φορείς, οργανώσεις αλλά και η ίδια η κυβέρνηση προκειμένου να προχωρήσει η ομαλή ένταξη των Ρομά στην κοινωνία και να απομακρυνθούμε πλέον από στερεότυπα και προκαταλήψεις του παρελθόντος. 

Στόχος είναι να δοθούν τα εφόδια ώστε τα νέα παιδιά να έχουν μία καλύτερη προοπτική και ένα διαφορετικό μέλλον, συγκριτικά με αυτό των παλαιότερων γενεών.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, ο πληθυσμός των Ρομά ανέρχεται σε 117.495 μόνιμους κατοίκους και αποτελεί το 1,13% του μόνιμου πληθυσμού της χώρας. Εξ’ αυτών στην Κεντρική Μακεδονία κατοικούν περίπου 14.225 Ρομά.

Σε δείγμα που αντιστοιχεί στο 47% του συνόλου των Ρομά που βρίσκονται στην Ελλάδα, προκύπτει πως τα ποσοστά φοίτησης παιδιών είναι χαμηλά, αγγίζοντας στην προσχολική εκπαίδευση το 9% και στην υποχρεωτική εκπαίδευση (νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο) μόλις το 66%, όπου επικρατεί η τάση για πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου μετά το Δημοτικό και σταδιακά μειούμενη συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Ο φάρος της ελπίδας

Ο Πατέρας Αθηναγόρας, υπό την καθοδήγηση της Μητροπόλεως Νεαπώλεως και Σταυρουπόλεως, πριν από 20 χρόνια δημιούργησε τον «Φάρο του Κόσμου».

«Θέλαμε να δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να αλλάξουμε την ιστορία αυτού του τόπου, του Δενδροποτάμου, που είναι ο πυρήνας τον Ρομά στη Βόρεια Ελλάδα», λέει στη «ΜτΚ». Εξηγεί πώς για να αλλάξει η ιστορία ενός γκέτο, η βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην παιδεία.

«Τότε είχαμε μιλήσει με αιρετούς και ακαδημαϊκούς. Μας είχαν πει να μην απογοητευτούμε διότι η τρίτη γενιά θα είναι αυτή που θα αποφέρει καρπούς. Όλοι διαψεύστηκαν όμως διότι τα θετικά αποτελέσματα ήρθαν πολύ πιο γρήγορα». Σύμφωνα με τον ίδιο, στα θρανία βρίσκονται πλέον 450 τσιγγανάκια του Δενδροποτάμου, όπου πολιτογραφημένοι είναι 3.000 Ρομά.

«Παιδιά δικά μας βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου», λέει με καμάρι ο Πατέρας Αθηναγόρας.

Ο Θοδωρής Λουκατάρης, παιδί των φαναριών σπουδάζει σήμερα με μερική υποτροφία στο Elmhurst University στο Σικάγο.

«Ο Αλέξανδρος και ο Σταύρος σπουδάζουν στο ΠΑΜΑΚ, ο ένας μουσικολογία και ο άλλος οικονομικά. Η Δανάη μας σπουδάζει ψυχολογία στο ACT του Anatolia College, o Παρασκευάς σπουδάζει μηχανικός στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο. Ο Αλέξανδρος είναι στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, όπου σπουδάζει διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων. Πέραν από τα Πανεπιστήμια, παιδιά μας βρίσκονται σε ΤΕΙ και σε Κολλέγια όπου φοιτούν με τη στήριξη όλων όσοι βοηθούν τον Φάρο του Κόσμου», περιγράφει ο Πατέρας Αθηναγόρας.

Οι γειτονιές των Ρομά

Στον «Φάρο του Κόσμου», σήμερα βρίσκουν στέγη 18 παιδιά που με εισαγγελική εντολή ή γονική μέριμνα της εισαγγελίας απομακρύνθηκαν από το οικογενειακό τους περιβάλλον. 

«Η ευρύτερη οικογένεια είναι όλα τα παιδιά της γειτονιάς. Για άλλα είμαστε το καθημερινό τους φαγητό, για άλλα η ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, τα φροντιστήρια και οι αθλητικές του προπονήσεις, η δημιουργική απασχόλησή τους με μαθήματα ρομποτικής, αστρονομίας και ρητορικής, ακόμα και η κατασκήνωση των παιδιών τους καλοκαιρινούς μήνες. Δεν υπάρχει παιδί της γειτονιάς που να μην συμμετέχει σε κάποια από τις δράσεις μας», λέει ο Πατέρας Αθηναγόρας.

Εξηγεί ότι οι περισσότερες οικογένειες έχουν ριζώσει στον Δενδροπόταμο. Πιο μικρή είναι οι κοινότητα των Ρομά στον οικισμό «Αγίας Σοφίας», ακόμα μικρότερη πάνω από τα Διαβατά στις εργατικές κατοικίες και στο Κορδελιό και τέλος, στα Τσαΐρια του δήμου Θερμαϊκού.

Μέτρα για την άρση του κοινωνικού αποκλεισμού

Ο γ.γ. Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας Γιώργος Σταμάτης λέει στη «ΜτΚ» πως την τελευταία τριετία και μέσα από το σχεδιασμό της νέας Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021-2030, σε συνέργεια με τα συναρμόδια υπουργεία και φορείς, εφαρμόζεται για πρώτη φορά μία ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση για την άρση των όρων του κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά. 

«Προωθούμε τη σύσταση Τοπικών Σχεδίων Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη και τη βελτίωση συνθηκών διαβίωσης των Ρομά με βάση τις υφιστάμενες ανάγκες και χαρακτηριστικά των τοπικών κοινοτήτων με την ενεργό εμπλοκή της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συλλόγων και εκπροσώπων Ροµά και φορέων της κοινωνίας των πολιτών µε εμπειρία σε θέματα ένταξης Ροµά. 

Εστιάζουμε για πρώτη φορά και στην πρόληψη και καταπολέμηση των στερεοτύπων και των διακρίσεων σε βάρος των Ρομά, καθώς και στην προώθηση της ενεργούς συμμετοχής και ομαλής συνύπαρξης των Ρομά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή», σημειώνει. 

Ως προτεραιότητα έχει τεθεί η ενδυνάμωση των παιδιών και των νέων Ρομά για την ένταξη και την παραμονή τους στην εκπαίδευση και στην παροχή κινήτρων για επιμελή σχολική φοίτηση.

«Προωθούμε στοχευμένες δράσεις για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ένταξη στην αγορά εργασίας.  Για την επόμενη δεκαετία αποτελεί στοίχημα η δημιουργία των προϋποθέσεων για την ίση μεταχείριση και ενεργή συμμετοχή των Ρομά στα κοινωνικά δρώμενα ως Έλληνες και Ευρωπαίοι πολίτες, για την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή, καθώς και την απρόσκοπτη πρόσβασή τους σε όλες υποστηρικτικές δράσεις που τους αφορούν αλλά και τις υπηρεσίες και παροχές που προσφέρονται σε όλους τους ευάλωτους Έλληνες πολίτες», περιγράφει ο κ. Σταμάτης.

Φρένο από επιστήμονες του Δενδροποτάμου

Στη Θεσσαλονίκη, εκτός από τον «Φάρο του Κόσμου» υπάρχουν οι εξής σύλλογοι και φορείς για την ομαλή ένταξη και στήριξη των Ρομά: Ομοσπονδία Συλλόγων Ελλήνων Τσιγγάνων «Μέγας Αλέξανδρος», Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ρομά στα Τσαΐρια, Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Ελλήνων Τσιγγάνων Δενδροποτάμου «Η αγάπη», Πανελλήνιος Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Δημιουργικός Σύλλογος Ελληνίδων, Σύλλογος Γυναικών Ρομά Δενροποτάμου, η Πανελλήνια Ομοσπονδία ΡΟΜ Β. Ελλάδος και η ΑΜΚΕ REVMA.

Η Γεωργία Καλπαζίδου, μαζί με άλλες πέντε κοπέλες με τσιγγάνικη καταγωγή, ίδρυσαν το 2021 την ΑΜΚΕ REVMA (Roma Educational Vocational Maintanable Assistance).

Κύριος στόχος της ομάδας είναι να ασχοληθεί με ζητήματα εκπαίδευσης κάνοντας παρεμβάσεις κατά της μαθητικής διαρροής.

«Μέσω δράσεων και ενημερωτικών εκδηλώσεων προς μαθητές και εκπαιδευτικούς προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε τη φοίτηση στο σχολείο», περιγράφει στη «ΜτΚ».

Οι πέντε αυτές γυναίκες είναι απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εκ των οποίων οι τρεις έχουν κάνει και μεταπτυχιακές σπουδές. 

Η κ. Καλπαζίδου σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο ΑΠΘ και έκανε μεταπτυχιακό στην Ιστορική και Βαλκανική Γλωσσολογία. Εργάζεται σε πρόγραμμα που αφορά στην κοινωνική ένταξη των Ρομά και συνεργάζεται με την Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας.

Περιγράφει πώς έχοντας βιώσει τα προβλήματα και τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα νέο παιδί και ειδικότερα μία γυναίκα σε μία κλειστή κοινωνία, θέλουν να βάλουν το δικό τους λιθαράκι προς τον δρόμο της κοινωνικής ένταξης και προόδου.

Η ίδια μεγάλωσε και συνεχίζει να ζει στον Δενδροπόταμο, μαζί με τον γιο της. Αναφέρει ότι η οικογένειά της στήριξε την ίδια και τα αδέρφια της ώστε να λάβουν την απαραίτητη μόρφωση και να χαράξουν τον δικό τους δρόμου.

«Οι συνθήκες διαβίωσής μας ήταν καλές, δεν μεγαλώσαμε σε καταυλισμό και δεν μας έλειπε τίποτα. Κάτι που έπαιξε τον ρόλο του ως προς την πορεία που ακολούθησα εγώ και τα αδέρφια μου», λέει χαρακτηριστικά. Συμπληρώνει ότι σημαντική ήταν η ενθάρρυνση και βοήθεια που έλαβε και από τους καθηγητές της. 

«Το γεγονός ότι είχαμε ενισχυτική διδασκαλία εμένα με βοήθησε πάρα πολύ και δυστυχώς διαπιστώνω ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει πια στα σχολεία», λέει η κ. Καλπαζίδου.

Σημειώνει ότι κατά την πάροδο των ετών αυξήθηκε η συμμετοχή των παιδιών από τις κοινότητες των Ρομά στην εκπαίδευση ωστόσο, «χρειάζονται συστηματικές προσπάθειες για να αυξηθεί ακόμα περισσότερο αυτό το ποσοστό. Πίσω από τη μαθητική διαρροή υπάρχουν πολλές αιτίες που συμπλέκονται. 

Ένα παιδί που ζει σε καταυλισμό και δεν του έχουν εξασφαλιστεί οι απαραίτητες συνθήκες διαβίωσης, δεν έχει νερό και ρεύμα και δεν υπάρχει καν δρόμος για να πάει στο σχολείο, δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να πηγαίνει στο σχολείο και να φοιτά τακτικά. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι μιλούμε για μία κλειστή κοινωνία, όπου συντηρούνται κάποιες παλαιότερες αναχρονιστικές απόψεις».

Καθηγητές… ήρωες

Μιλώντας για τη μαθητική διαρροή ο Πατέρας Αθηναγόρας περιγράφει ότι τα παιδιά που έχουν καλύτερες επιδώσεις στα μαθήματα, φεύγουν από τα σχολεία του Δενδροποτάμου και πηγαίνουν σε άλλα σχολεία, όπου η εκπαιδευτική διαδικασία εξελίσσεται με πιο γοργούς ρυθμούς.

«Στον Δενδροπόταμο είμαστε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Οι καθηγητές είναι ήρωες. Πρόπερσι ένα παιδί έφερε όπλο στο σχολείο και άρχισε να πυροβολεί στον αέρα, το να έχεις όπλο άλλωστε στον Δενδροπόταμο είναι συνηθισμένο. Οι δάσκαλοι δέχονται επιθέσεις λεκτικές ακόμα και σωματικές! 

Όπως καταλαβαίνεται σε αυτά τα σχολεία, τα παιδιά απλώς μαθαίνουν να πηγαίνουν, ώστε να αναπτύξουν αυτήν την κουλτούρα», περιγράφει ο Πατέρας Αθηναγόρας.

Λέει ωστόσο πως οι παρέες παιδιών που καθημερινά πηγαίνουν στα σχολεία του Δενδροποτάμου είναι δεκάδες. Δεν παραλείπει βέβαια να σημειώσει ότι οι όροι διαβίωσης δεν βοηθούν παρότι, «κάθε χρόνο τα πράγματα είναι και λίγο καλύτερα. Η επόμενη γενιά των παιδιών του Δενδροποτάμου θα έχει πολύ μεγαλύτερο βαθμό ένταξης στην ελληνική κοινωνία».

Δύσκολη η επικοινωνία με τους γονείς

Στον Δενδροπόταμο υπάρχει ένα νηπιαγωγείο, δύο Διαπολιτισμικά Δημοτικά σχολεία και ένα Γυμνάσιο με τρεις Λυκειακές Τάξεις. Στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Μενεμένης φοιτούν 120 μαθητές εκ των οποίων οι 117 είναι Ρομά.

Η πλειοψηφία των μαθητών πηγαίνουν σχεδόν καθημερινά στο σχολείο ή έχουν λίγες απουσίες που «δεν επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία», αναφέρουν στη «ΜτΚ» πηγές του σχολείου. 

«Αν υπάρχει κάποια αργία, καθυστερούν να επιστρέψουν τα παιδιά στο σχολείο. Σε αυτές τις περιπτώσεις προσπαθούμε αρχικά να επικοινωνήσουμε τηλεφωνικά με τους γονείς. Διαδικασία δύσκολη γιατί αλλάζουν συχνά νούμερα και δεν τους βρίσκουμε. Οπότε, πηγαίνουμε στο σπίτι τους και παίρνουμε τα παιδιά στο σχολείο», αναφέρουν.

Το επίπεδο μόρφωσης είναι μέτριο, αναφέρουν και αυτό γιατί «δεν υπάρχουν συνεχείς παρακολουθήσεις των μαθημάτων. Πρέπει όμως όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται για μία ιδιαίτερη κατάσταση. Η κοινωνία του Δενδροποτάμου θα πρέπει να βοηθηθεί ώστε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της καθημερινότητας. Τα περισσότερα παιδιά απουσιάζουν από το σχολείο γιατί αναγκάζονται να φύγουν για κάποιο χρονικό διάστημα, μαζί με τους γονείς τους, για βιοποριστικούς λόγους».

Στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Μενεμένης, εδώ και μία εβδομάδα έχει τοποθετηθεί και σχολική ψυχολόγος, ενώ όπως σημειώνουν άνθρωποι του συγκεκριμένου σχολείου, «τα πράγματα θα ήταν ακόμα καλύτερα εάν υπήρχε και κοινωνικός λειτουργός».

«Ήδη μεγάλο μέρος των μαθητών έχει φτάσει στο όριο των απουσιών»

Στο 3ο Γυμνάσιο Μενεμένης-Δενδροποτάμου πηγαίνουν 160 παιδιά εκ των οποίων τα 155 είναι Ρομά. Παρά το γεγονός ότι η φοίτησή τους ξεκινά κανονικά, στην πορεία υπάρχουν διαρροές, όπως σημειώνουν στη «ΜτΚ» πηγές του σχολείου. «Ήδη μεγάλο μέρος των μαθητών έχει φτάσει στο όριο των απουσιών», λένε.

Το συγκεκριμένο σχολείο έχει τρεις τάξεις Γυμνασίου και τρεις Λυκείου, στις οποίες πηγαίνουν συνολικά 25 παιδιά. 

«Στο Γυμνάσιο ξεκινάνε 80 παιδιά και καταλήγουν να τελειώσουν την Γ’ Λυκείου, μόλις πέντε εξ’ αυτών. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για να ολοκληρώσουν ή να συνεχίσουν τις σπουδές του, ωστόσο υπάρχουν και εξαιρέσεις», αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Πριν από πέντε χρόνια δεν υπήρχε η Γ’ Λυκείου, διότι δεν υπήρχαν μαθητές. Το ενδιαφέρον των μαθητών για μάθηση άρχισε να μειώνεται ραγδαία, από την περίοδο του κορονοϊού και μετά. «Παρότι είχαμε εφαρμόσει την τηλεκπαίδευση, η δυσκολία ήταν τεράστια στο να κρατήσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών που είχαν κυρίως κινητά (όχι υπολογιστές) και δυστυχώς αυτό διατηρήθηκε και στη συνέχεια (όταν τα παιδιά επέστρεψαν στις διδακτικές αίθουσες)», σημειώνουν.

Ιδιαίτερα δύσκολη είναι και η προσαρμογή παιδιών που από το Δημοτικό πηγαίνουν στο Γυμνάσιο καθότι «υπάρχουν παιδιά που δεν έχουν καταφέρει να μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν. Το μορφωτικό επίπεδο είναι αρκετά χαμηλό. Τα μαθήματα γίνονται με κόπο από την πλευρά των δασκάλων διότι και τα παιδιά είναι ζωηρά οπότε δεν εύκολο να γίνει η διδασκαλία. Ωστόσο, γίνονται αρκετές προσπάθειες».

Καθημερινές οι φθορές στα σχολικά κτίρια

Αναφέρουν ότι υπάρχουν παραβατικές συμπεριφορές εντός του σχολείου ενώ σημαντικό πρόβλημα δημιουργεί η έλλειψη επικοινωνίας γονέων και εκπαιδευτικών.

«Μας αφήνουν ένα τηλέφωνο το οποίο όμως μπορεί να το αλλάζουν μετά από ένα μήνα. Ή να είναι στη φυλακή και να μην τους βρίσκουμε ή να έχουν φύγει από τη Θεσσαλονίκη και το παιδί να μένει με τη γιαγιά του», περιγράφουν άνθρωποι του 3ου Γυμνασίου Μενεμένης-Δενδροποτάμου. 

«Εάν ένα παιδί αντιμετωπίζει προβλήματα, τους παραπέμπουμε στο Κέντρο Διεπιστημονικής Αξιολόγησης Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.), όπου υπάρχουν ψυχολόγοι και παιδαγωγοί. Ωστόσο, εμείς δεν μπορούμε να το πάμε θα πρέπει να το πάει ο γονιός του».

Στο συγκεκριμένο σχολείο, μία φορά την εβδομάδα πηγαίνει σχολικός ψυχολόγος. Οι φθορές που προκαλούνται στο σχολείο, από εξωσχολικούς και ενδοσχολικούς είναι συχνές.

«Σχεδόν καθημερινά πετάνε πέτρες και σπάνε τα τζάμια του σχολείου. Που αναρωτιέται κανείς γιατί, αφού εκεί πηγαίνουν τα παιδιά τους ή τα παιδιά των γειτόνων τους», αναφέρουν τονίζοντας ότι η βοήθεια που λαμβάνουν από τον δήμο είναι σημαντική ως προς την αποκατάσταση των φθορών.

Οι ενέργειες του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων

Το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων έχει προχωρήσει σε πλήθος δράσεων με στόχο να ενθαρρύνει τις εγγραφές παιδιών Ρομά στα σχολεία.

Ο Αλέξανδρος Κόπτσης, γ.γ. του ΥΠΑΙΘ εξηγεί στη «ΜτΚ» ότι επιτρέπονται οι εγγραφές των παιδιών, ανεξάρτητα αν είναι επίσημα εγγεγραμμένα στις δημοτικές αρχές και στα επίσημα μητρώα. Επιπλέον, εάν τα παιδιά είναι ανεμβολίαστα υπάρχει συνεργασία με τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας ώστε να υποβληθούν σε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις και εμβολιασμούς για να είναι υγιείς. 

Στο προσεχές διάστημα θα θεσπιστεί το πρόγραμμα χορήγησης βραβείων επιμελούς φοίτησης σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ρομά, κατόπιν συνεργασίας της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, του Ιδρύματος Κοινωνικών Υποτροφιών και του ΥΠΑΙΘ, όπου μέσω αυτού θα δίνονται 80 ευρώ στον μαθητή, με στόχο να επιτευχθεί η μείωση της μαθητικής διαρροής.

«Έχουμε θεσπίσει επίσης τις Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (ΖΕΠ) με στόχο την άρση των κοινωνικών και οικονομικών εμποδίων για την πρόοδο των παιδιών. Στις Τάξεις Υποδοχής Ι ΖΕΠ φοιτούν παιδιά με ελάχιστη ή μηδενική γνώση της ελληνικής γλώσσας. Εκεί ακολουθείται εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας. Στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ φοιτούν παιδιά με μέτριο επίπεδο ελληνομάθειας, το οποίο δύναται να δημιουργεί δυσκολίες στην παρακολούθηση των μαθημάτων στην κανονική τάξη», εξηγεί ο κ. Κόπτσης.

Δημιουργήθηκαν εργαστήρια δεξιοτήτων με θεματικές όπως η ένταξη, η συμπερίληψη, ο αλληλοσεβασμός με στόχο όλοι οι μαθητές και να υιοθετήσουν τέτοιες συμπεριφορές ώστε να αναπτύξουν κουλτούρα συνύπαρξης.

«Σε συνεργασία με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και τη Unicef έχουμε αναπτύξει ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών για τη συμπερίληψη και την ένταξη των μαθητών που προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Επίσης υπάρχει το πρόγραμμα για την «Ένταξη και εκπαίδευση των παιδιών Ρομά» που εφαρμόζεται πιλοτικά εδώ και έναν χρόνο σε αρκετά σχολεία», λέει ο κ. Κόπτσης. 

Επίσης, τρέχει ακόμη μία πειραματική εφαρμογή προγράμματος του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο: «Ο ρόλος της γλώσσας Ρομανί στην εκπαιδευτική ένταξη παιδιών και νέων Ρομά» με στόχους τη χρήση των διαλέκτων Ρομανί στο σχολείο, τη δημιουργία δικτύου εκπαιδευτών για τη γλώσσα Ρομανί, την υιοθέτηση καλών πρακτικών για τη διαπολιτισμική ενταξιακή εκπαίδευση με επίκεντρο τους μαθητές και μαθήτριες Ρομά, τη δημιουργία προγράμματος και εκπαιδευτικού υλικού για τις σχολικές τάξεις Α’ ως και ΣΤ’ Δημοτικού.

«Μετά από όλα αυτά τα μέτρα που έχουμε πάρει, παρατηρείται μία αύξηση στις εγγραφές των μαθητών Ρομά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και μία μείωση της διαρροής στην δευτεροβάθμια. Σε σχολικές μονάδες που φοιτούν μαθητές Ρομά έχουν τοποθετηθεί σχολικοί ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί για να συμβάλλουν στην ομαλή ένταξή τους. Στόχος μας είναι να μειώσουμε ακόμη περισσότερο τη διαρροή των μαθητών γι’ αυτό και κάνουμε μία μεγάλη προσπάθεια. Πρόσφατα δημιουργήθηκε Κυβερνητική Επιτροπή για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, στην οποία συμμετέχουν όλοι οι γενικοί γραμματείς με στόχο να σχεδιαστούν δράσεις και να υπάρξουν νομοθετικές ρυθμίσεις για τη βελτίωση των συνθηκών ένταξης των Ρομά», λέει ο κ. Κόπτσης. 

Τέλος, στον σχεδιασμό του υπουργείου Παιδείας είναι κάποια επιδόματα προς τις οικογένειες να συνδεθούν με την φοίτηση των παιδιών στο σχολείο, μέτρο που έχει θεσμοθετηθεί και θα εφαρμοστεί το προσεχές διάστημα.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Παιδείας παρατηρείται μία σχετική αύξηση των εγγραφών των μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ στασιμότητα παρουσιάζουν οι εγγραφές στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση γι’ αυτό άλλωστε γίνονται και οι παραπάνω ενέργειας από το υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία.

Παράλληλα, έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά, που παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο δείχνει ότι μόνον η Ελλάδα και η Τσεχία παρουσιάζουν ενθαρρυντική αύξηση εγγραφών των Ρομά στην προσχολική αγωγή.