Με προσφυγή στη Δικαιοσύνη επιχειρούν να «μπλοκάρουν» οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης του δήμου Θεσσαλονίκης το... αλυσοπρίονο που ετοιμάζεται να μπει στην πρίζα για να κόψει νέα δέντρα στην οδό Κρήτης. Οι προηγούμενες κοπές τόσο στην συγκεκριμένη περιοχή όσο και σε άλλα σημεία εντός ορίων του δήμου έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση δημοτικών συμβούλων και κατοίκων, παρά τις διαβεβαιώσεις της διοίκησης πως κάθε δέντρο που κόβεται θα αντικαθίσταται.

Το πρόγραμμα πρασίνου που έχει εκπονήσει ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει βγάλει στα κάγκελα σχεδόν το σύνολο της αντιπολίτευσης. Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, επικεφαλής της παράταξης «Οικολογία Αλληλεγγύη» αναφέρει πως σκοπεύει να προσφύγει στη Δικαιοσύνη. «Αυτή την περίοδο συλλέγονται στοιχεία, ώστε να στηθεί σωστά και επαρκώς η προσφυγή στη δικαιοσύνη για την περίπτωση της οδού Κρήτης».

«Ζητήσαμε εγγράφως από τον αρμόδιο αντιδήμαρχο να μας καταθέσει την τεχνική έκθεση βάσει της οποίας ένα-ένα δέντρο αποφασίστηκε να κοπεί. Ξηλώνεις όσα πρέπει να ξηλώσεις, όσα είναι επικίνδυνα και όχι όλα» επισημαίνει ο επικεφαλής της παράταξης «Η Θεσσαλονίκη είναι το μέλλον», Γιώργος Ορφανός. Με αυτό το αίτημα «θέλαμε να αναδείξουμε ότι είναι δουλειά του ποδαριού. Κανονικά έρχεται έκθεση στο Δημοτικό Συμβούλιο ακόμη και για την κοπή ενός δέντρου», επιμένει ο κ. Ορφανός.

Ο Σπύρος Βούγιας, επικεφαλής της παράταξης «ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη» επισημαίνει ότι δεν υπάρχει τεκμηρίωση για τις κοπές δέντρων. «Πολλά είναι υγιέστατα και το βλέπεις και μετά το κόψιμό τους. Τεκμηρίωση δεν μας έρχεται. Μόνο καμιά φωτογραφία από την οποία δεν μπορείς να καταλάβεις. Πολλά κόβονται και χωρίς απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου. Τώρα τελευταία είχαμε πολλές αυθαιρεσίες. Κόψανε ένα δέντρο στο παρκάκι πίσω από το άγαλμα του Βενιζέλου. Έπεσε πολύ κλάμα γι’ αυτό το δέντρο και υπήρξαν πολλές διαμαρτυρίες», προσθέτει ο ίδιος.

Η Νέλλη Αηδονά, δημοτική σύμβουλος με την παράταξη «Θεσσαλονίκη Υπεύθυνα», αναφέρεται στη σημασία -που έχει και για τις κοπές δέντρων- η απόφαση του ΣτΕ με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικοί οι νόμοι που έδιναν στις παρατάξεις των δημάρχων την πλειοψηφία στις δύο επιτροπές των δήμων (αναλυτικό ρεπορτάζ στις σελίδες 16-17).

«Στατιστικά δεν είναι δυνατόν τα προηγούμενα 10 χρόνια να κόβονταν 5 με 10 δέντρα τον χρόνο και σήμερα να μιλάμε για εκατοντάδες και να ακούγεται και για χιλιάδες δέντρα. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι ξαφνικά αρρώστησαν τα μισά δέντρα της πόλης. Έπρεπε να έχουμε μια τεχνική έκθεση που θα λέει από τι πάσχει το κάθε δέντρο», παρατηρεί από την πλευρά της η Γλυκερία Καλφακάκου, δημοτική σύμβουλος με την παράταξη «Θεσσαλονίκη Μαζί». Βέβαια, η ίδια αναφέρει ότι δεν υπάρχει σχετικός νόμος που να ορίζει τη σύνταξη μίας τέτοιας μελέτης, παρά μόνο μία εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας. «Σήμερα, δεδομένης και της κλιματικής κρίσης, ο δήμος οφείλει να δώσει μεγαλύτερη σημασία σε θέματα πρασίνου» λέει η ίδια και αναφέρει ότι υπάρχουν υποσχέσεις ότι θα αντικατασταθούν τα δέντρα που θα κοπούν, αλλά δεν υπάρχει κανένα έγγραφο που να ενημερώνει για το πώς, πότε και πού θα γίνει αυτό. «Θα ζητήσουμε να μην κοπούν δέντρα μέχρι να υπάρξει μία τεκμηρίωση, να μας πουν πόσα έχουν αντικαταστήσει και πόσα θα αντικαταστήσουν, αλλά με πρόγραμμα», καταλήγει η ίδια.

Αδύνατη η τεκμηρίωση για κάθε δέντρο

«Δεν θα κάνουμε τεκμηρίωση για κάθε δέντρο. Έγινε τεκμηρίωση για όλα αυτά τα δέντρα» της οδού Κρήτης και οι φωτογραφίες καταδεικνύουν την κατάσταση του κάθε δέντρου, λέει στη «ΜτΚ» ο Δημήτρης Σωτηριάδης προϊστάμενος της διεύθυνσης Πρασίνου του δήμου Θεσσαλονίκης. Τονίζει, δε, ότι η τεχνική έκθεση έκτασης μίας σελίδας έχει αποσταλεί εδώ και εβδομάδες στον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου και από εκεί έχει διαμοιραστεί στις δημοτικές παρατάξεις. Όπως λέει ο ίδιος το εν λόγω έγγραφο είναι τεχνική έκθεση και όχι εισήγηση. «Για οποιοδήποτε θέμα κάνουμε, υπάρχει τεχνική έκθεση» κάτι το οποίο γίνεται για όλα τα θέματα που χρειάζονται να περάσουν από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής και το Δημοτικό Συμβούλιο. Επιπλέον στην τεχνική έκθεση υπάρχει υπερσύνδεσμος που οδηγεί σε φωτογραφίες οι οποίες απεικονίζουν κάθε δέντρο ξεχωριστά, με το νούμερό του και το πρόβλημα που φαίνεται, προσθέτει ο κ. Σωτηριάδης.

Ποια είναι η κατάσταση των δέντρων;

Η τεχνική έκθεση αναφέρει για τα δέντρα της οδού Κρήτης ότι σε 175 έχουν εμφανιστεί εξωτερικές μυκητολογικές προσβολές, σαθρότητα του κορμού και σπλαιώσεις, με αποτέλεσμα να κρίνεται απαραίτητη η κοπή και αντικατάστασή τους με νέα δέντρα του είδους της σφαιρικής Σοφόρας.

«Κατά μήκος της οδού Κρήτης φύεται δενδροστοιχία που αποτελείται από 246 δένδρα (Σοφόρας -Sophora japonica) ηλικίας άνω των 40 ετών. Από το σύνολο, τα 175 δένδρα (Sophora japonica) έχουν εμφανείς εξωτερικές μυκητολογικές προσβολές, όπως μεταχρωματισμό του φλοιού. Παρατηρήθηκε σαθρότητα του κορμού και σπηλαιώσεις (κουφάλες), με αποτέλεσμα να προκαλείται υποβάθμιση των μηχανικών ιδιοτήτων των δένδρων και να κρίνονται από την υπηρεσία μας ως άκρως επικίνδυνα για αιφνίδια πτώση. Οι χώροι στον οποίο φύονται τα εν λόγω δένδρα ανήκουν στα εμπράγματα δικαιώματα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Συνεπώς, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, τα συγκεκριμένα δέντρα κρίνεται ότι πρέπει να κοπούν σύμφωνα με τις νόμιμες διαδικασίες», αναφέρεται στην τεχνική έκθεση.

Η εμπειρία του 1997...

Η εργολαβία κοπής δέντρων, προϋπολογισμού 2,8 εκατ. ευρώ, έχει διάρκεια τεσσάρων ετών και ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2022. Στην εργολαβία συμπεριλαμβάνονται όλες οι εργασίες συντήρησης των δέντρων, όπως το κλάδεμα, η αποκομιδή των προϊόντων και η θρυματοποίησή τους από τον εργολάβο, φυτοπαθολογικές επεμβάσεις στα δέντρα με οικολογικά σκευάσματα, κοπές επικίνδυνων ή ξερών δέντρων και φυτεύσεις, περίπου, 5.000 νέων δέντρων. Επίσης, προβλέπονται καθαρισμός των δενδροδόχων και πότισμα των δέντρων. Σημειώνεται πως ο δήμος έχει συνάψει άλλες δύο εργολαβίες. Μία ύψους 410.000 ευρώ για την ανακατασκευή των δενδροδόχων στα πεζοδρόμια της πόλης και μία τρίτη, ύψους 1,3 εκατ. ευρώ και διάρκειας 36 μηνών για τη συντήρηση των πάρκων του δήμου.

Ειδικά σε ό,τι αφορά την οδό Κρήτης τα δέντρα εμφανίζουν προβλήματα στατικότητας. «Μόνο την προηγούμενη Δευτέρα στον δήμο καταγράφηκαν 17 πτώσεις δέντρων και κλαδιών, ειδικά σε λεύκες και ψευδοακακίες, παρατηρεί ο κ. Σωτηριάδης. Επιπλέον, υπενθυμίζει ότι τα προηγούμενα χρόνια έχουν εφαρμοστεί πολλές θεραπευτικές προσεγγίσεις στις φτελιές των οδών Τσιμισκή και Σβώλου, χωρίς όμως να έχει λυθεί το πρόβλημα. Ακόμα, προβλήματα εμφανίζουν οι λεύκες και στις οδούς Κ. Καραμανλή, Δελφών, Παπαναστασίου και Κωνσταντινουπόλεως.

Στόχος του δήμου είναι να φυτευτούν, σε βάθος χρόνου, νέες ποικιλίες που είναι ανθεκτικές σε διάφορες ασθένειες, που θα μπορούν να αναπτυχθούν χωρίς να προξενούν προβλήματα. Ειδικά η λεύκη είναι ακατάλληλη για το αστικό περιβάλλον καθώς όσες υπάρχουν σήμερα είναι υπέργηρες και λόγω του ριζικού συστήματός τους εμφανίζουν προβλήματα στατικότητας. Σε όλη τη Θεσσαλονίκη υπάρχουν σήμερα, περίπου, 3.000 λεύκες, οι οποίες θα αντικατασταθούν σταδιακά, δηλώνει ο κ. Σωτηριάδης. «Σε τέσσερα χρόνια θα κοιτάξουμε να μειώσουμε την επικινδυνότητα και ταυτόχρονα να φυτέψουμε αξιόλογα δέντρα που να είναι προσαρμοσμένα στο αστικό περιβάλλον και δεν θα μας ξαναδημιουργήσουνε τα ίδια προβλήματα», συνεχίζει ο κ. Σωτηριάδης.

Σύμφωνα με τον ίδιο η αξιολόγηση της επικινδυνότητας των δέντρων και η επιλογή των νέων δέντρων που θα φυτευθούν, πραγματοποιείται σε συνεργασία του δήμου με το ΑΠΘ και με το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικών Ερευνών.

«Η μελέτη για τις κοπές και τις θεραπείες των δέντρων είχε γίνει πριν από τρία χρόνια. Μέχρι σήμερα γίνονταν κάποιες αυστηρές κλαδεύσεις για να κρατήσουμε αυτά τα δέντρα, αλλά πλέον δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Υπάρχει πρόβλημα και δεν μπορούμε να το λύσουμε μόνο με κλαδεύσεις. Κάθε χρόνο η κατάσταση επιδεινωνόταν», συνεχίζει ο κ. Σωτηριάδης. Παραθέτει μάλιστα το παράδειγμα του 1997, όταν είχαν πέσει στη Θεσσαλονίκη 2.300 δέντρα σε μία ημέρα. Από αυτά τα 1.700 ήταν λεύκες.

Επιπλέον για τις κλαδεύσεις υπάρχουν και άλλοι παράγοντες τους οποίους οι πολίτες αγνοούν, όπως τα καλώδια του ΔΕΔΔΗΕ. Όταν κλαδεύονται τα δέντρα που «απειλούν» τα καλώδια, ο ΔΕΔΔΗΕ «θα κόψει τα κλαδιά που ενοχλούν τα καλώδια, δεν θα κάτσει να κλαδέψει ολόκληρο το δέντρο. Οπότε εμείς σε αυτές τις περιπτώσεις είτε θα μπούμε με κλαδεύσεις για να κάνουμε το δέντρο λίγο πιο χαμηλό ή συμπαγές είτε στις νέες φυτεύσεις ανάλογα με τον δρόμο, με το πλάτος του πεζοδρομίου, τι υπάρχει από επάνω, θα επιλέξουμε το κατάλληλο δέντρο», διευκρινίζει ο προϊστάμενος της διεύθυνσης Πρασίνου.

Σημειώνεται πως για να φυτευτεί ένα δέντρο σε ένα πεζοδρόμιο, το ελάχιστο πλάτος που απαιτείται είναι 2,40 μέτρα, το οποίο δεν συναντάται σε πολλούς δρόμους της πόλης. «Ζούμε σε μία πόλη που είναι αφιλόξενη» για τα δέντρα, λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σωτηριάδης. Απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης ότι τα προηγούμενα χρόνια δεν γίνονταν μαζικές κοπές δέντρων ο κ. Σωτηριάδης λέει πως κόβονταν εκατοντάδες δέντρα, αλλά δεν εφαρμόζονταν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις όπως συμβαίνει από φέτος με τις τρεις εργολαβίες.

Ερωτηθείς για το περιβαλλοντικό ισοζύγιο που θα προκύψει με τις κοπές μεγάλων δέντρων και τις φυτεύσεις νέων και συνεπώς μικρότερων, ο κ. Σωτηριάδης ισχυρίζεται πως με τις εργολαβίες θα κατασκευαστούν νέες δενδροδόχοι. Ενδεικτικά αναφέρει ότι στη λεωφόρο Καραμανλή θα φυτευθούν τριπλάσια δέντρα από ό,τι σήμερα και τουλάχιστον διπλάσια στη Δελφών και στην Κωνσταντινουπόλεως.

Τι θα κοπεί και πού

Ειδικά για τις κοπές δέντρων δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία προς το παρόν, διότι μετά από την έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου απαιτείται αποτύπωση από την τοπογραφική υπηρεσία και έκδοση άδειας από την πολεοδομία. Το επόμενο χρονικό διάστημα προγραμματίζονται κοπές επικίνδυνων δένδρων (λεύκες) στις οδούς Κ. Καραμανλή και Κωνσταντινουπόλεως (συνολικά 168 τεμάχια). Προς αντικατάσταση αυτών θα φυτευτούν 269 νέα δένδρα (165 στην Κ. Καραμανλή και 104 στην Κωνσταντινουπόλεως). Επίσης, θα κοπούν επικίνδυνα δένδρα στις οδούς Παπαναστασίου και Δελφών (συνολικά 92 τεμάχια). Προς αντικατάσταση αυτών θα φυτευτούν 267 νέα δένδρα (220 στην Δελφών και 47 στην Παπαναστασίου). Αθροιστικά σε αυτούς τους τέσσερις δρόμους, θα κοπούν 260 δένδρα και θα φυτευτούν 536.

Αντιθέτως, μέχρι σήμερα έχουν αφαιρεθεί 700 πρέμνα δέντρων από την Α’ και Β’ Δημοτική Κοινότητα και άλλα 180 πρέμνα αφαιρούνται αυτές τις ημέρες. Στα κενά που θα δημιουργηθούν σε αυτές τις 880 θέσεις θα φυτευτούν άμεσα νέα δέντρα, διαβεβαιώνει ο κ. Σωτηριάδης. Επίσης αυτό το διάστημα υπάρχουν επτά συνεργεία τα οποία πραγματοποιούν κλαδεύσεις σε διάφορα σημεία της πόλης. Σε ό,τι αφορά τις αποκαταστάσεις των δενδροδόχων τα έργα έχουν ξεκινήσει τις προηγούμενες ημέρες από την περιοχή πέριξ του δημαρχιακού μεγάρου.

Στην οδό Κρήτης τα δέντρα που θα απομακρυνθούν θα αντικατασταθούν άμεσα με νέα. Μέχρι τον Μάρτιο του 2023 θα αντικατασταθούν, περίπου, 400 δέντρα σε διάφορα σημεία της πόλης, επισημαίνει ο ίδιος και γνωστοποιεί ότι θα φυτευτούν δέντρα στις άδειες δενδροδόχους στην Τριανδρία, στο κέντρο της πόλης και στα ανατολικά.

Τα νέα δέντρα που προκρίνονται

Σε ό,τι αφορά τα νέα δέντρα που θα φυτευτούν και τα οποία επιλέγονται σε συνεργασία με το ΑΠΘ, στόχος είναι να δώσουν χρώμα και ταυτότητα στους δρόμους της πόλης. Μεταξύ των νέων ποικιλιών συγκαταλέγονται οι καλλωπιστικές δαμασκηνιές, οι κελτίδες, οι μανόλιες, οι κατάλπες, οι φωτίνιες συνοψίζει ο κ. Σωτηριάδης. Αυτά τα δέντρα είναι πιο ασφαλή σε σχέση με τις λεύκες και απαιτούν και λιγότερη συντήρηση. Σύμφωνα με τον κ. Σωτηριάδη δέντρα όπως τα προαναφερθέντα, θα προσφέρουν σκίαση μόλις αναπτυχθούν σε μερικά χρόνια.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.12.2022