Να φιαχτούν παραγωγικές μονάδες φαρμάκων στην Ευρώπη, οι οποίες να έχουν νομοθετική προστασία για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στον αθέμιτο ανταγωνισμό μονάδων εκτός Ευρώπης, προτείνει ο αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής Γιάννης Δαγρές, σε συνέντευξη που παραχωρεί στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ», για το πολυπαραγοντικό πρόβλημα ελλείψεων φαρμάκων που δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά πανευρωπαϊκό και διεθνές, ιδιαιτέρως δε μετά την πανδημία, όπου τα πρώτα δύο χρόνια της κρίσης σταμάτησε η παραγωγή πρώτων υλών σε Κίνα και Ινδία. 

Αυτή την εποχή και χοντρικά τον τελευταίο χρόνο, οι ελλείψεις φαρμάκων σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες, κυμαίνονται στο χειρότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαπενταετίας, σύμφωνα με στοιχεία από Φαρμακευτικούς Συλλόγους, Φαρμακαποθήκες, αλλά και σύμφωνα με ανακοινώσεις από διεθνείς φορείς, όπως πχ ο Πανευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ), αναφέρει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος του ΦΣΑ, για να επισημάνει στη συνέχεια ότι σε αρκετές περιπτώσεις, ελλείψεις παρουσιάζουν ακόμη και φάρμακα που ποτέ στο παρελθόν δεν ήταν ελλειπτικά. «Επίσης δηλωτικό της τραγικής εικόνας είναι και το γεγονός ότι αυτή την περίοδο παρουσιάζουν ελλείψεις για πρώτη φορά και γενόσημα φάρμακα. 

Η απότομη αύξηση έλλειψης πρωτότυπων φαρμάκων, δημιούργησε ένα τεράστιο κενό εκατοντάδων χιλιάδων τεμαχίων και σε πρωτότυπα και σε γενόσημα, που η εγχώρια παραγωγή αναπόφευκτα αδυνατεί να καλύψει. Αυτή τη στιγμή έχουμε ελλείψεις σε όλο τον κόσμο, ειδικά σε φάρμακα όπως είναι η αμοξυκιλλίνη, παιδικά αντιβιοτικά, αποχρεμπτικά σιρόπια , αλλά και εισπνεόμενα φάρμακα. Γενικά όμως, δεν υπάρχει κατηγορία φαρμάκου που να μην παρουσιάζει έλλειψη».

Σε ορισμένα αντιβιοτικά η τιμή της πρώτης ύλης έχει σχεδόν εξαπλασιαστεί

Ποιοι είναι οι λόγοι των τόσο σοβαρών ελλείψεων φαρμάκων της περιόδου που διανύουμε, ερωτάται ο αντιπρόεδρος του ΦΣΑ. « Κατ΄ αρχήν είναι οι κλασσικοί λόγοι που ίσχυαν ανέκαθεν εδώ και χρόνια: Δηλαδή παράλληλες εξαγωγές (σσ τα φάρμακα που εισάγονται στην Ελλάδα, αλλά αντί να δοθούν σε Έλληνες ασθενείς, επανεξάγονται με υψηλότερη τιμή) που αφορούν όμως, μόνο πρωτότυπα φάρμακα, και οι υπερβολικά χαμηλές τιμές σε κάποια φτηνά, πλην όμως, απαραίτητα φάρμακα, που αφορούν εξίσου πρωτότυπα και γενόσημα. Κάτι που οδηγεί τις εταιρείες να διακόπτουν την παραγωγή τους, λόγω της ασύμφορης οικονομικά διανομής. Αυτό που έχει αλλάξει την τρέχουσα περίοδο είναι ότι έχει προστεθεί ένας επιπλέον λόγος, και αυτός είναι τα διεθνή προβλήματα στην παραγωγή φαρμάκων, ειδικά στα αντιβιοτικά. Σκεφτείτε ότι υπάρχουν αντιβιοτικά των οποίων η τιμή της πρώτης ύλης έχει σχεδόν εξαπλασιαστεί. Και παραγωγοί χώρες σε αυτά είναι κατά βάση τρίτες χώρες. Δηλαδή Ρωσία, Κίνα, Ινδία και όχι η Ευρώπη».

Οι νοσηρές συνέπειες της αποβιομηχάνισης της Δύσης

Η Ευρώπη και η Δύση γενικότερα, έχει κάνει ένα τραγικό λάθος, λέει ο κ. Δαγρές, εξηγώντας ότι «τα προηγούμενα χρόνια έκλεισαν πολλές μονάδες παραγωγής φαρμάκων και μεταφέρθηκαν στην Ανατολή, δίνοντας όμως έτσι στη συνέχεια τη δυνατότητα στις χώρες της Ανατολής, που έμειναν μονοπώλιο, να αυξήσουν δραματικά τις τιμές, εκβιάζοντας ουσιαστικά τη Δύση. Και φυσικά, αυτή η νοσηρή συνέπεια της επιπόλαιης ηθελημένης αποβιομηχάνισης της Δύσης οδηγεί αναπόφευκτα σε δραματικές ελλείψεις φαρμάκων, που έρχονται να διογκώσουν ακόμα πιο πολύ τις ήδη υπάρχουσες ελλείψεις, από τις οποίες υποφέραμε όλα αυτά τα χρόνια. Τώρα, η Δύση προσπαθεί αργά πια, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ, να ανασυγκροτήσει την παραγωγή της και να ξαναφτιάξει από την αρχή παραγωγή φαρμάκων, για να μπορέσει να χειραφετηθεί βιομηχανικά, ώστε να μην έχουμε θέματα ελλείψεων. Αυτό όμως, θα πάρει πάρα πολύ καιρό ίσως 3-5 χρόνια». Τι γίνεται μέχρι τότε και πώς εξυπηρετείται ο κόσμος επί του πρακτέου από τους φαρμακοποιούς; Όταν έρχεται κάποιος στο φαρμακείο μου, και μου ζητάει ένα φάρμακο που δεν το έχω, προσπαθώ να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να τον εξυπηρετήσω, αλλά δυστυχώς όχι πάντα με τα καλύτερα αποτελέσματα. Θα ψάξω από συναδέλφους να δανειστώ αν υπάρχει ένα κομμάτι, ή θα έρθω σε επαφή με το γιατρό και θα του πω ότι έχει έλλειψη αυτό το φάρμακο, για να συνταγογραφήσει κάποιο άλλο, απαντά ο Γιάννης Δαγρές.

Τι μέτρα ελήφθησαν από την Πολιτεία το προηγούμενο διάστημα, είναι το επόμενο ερώτημα που εύλογα τίθεται στον αντιπρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής. «Η κυβέρνηση της ΝΔ έλαβε μία σειρά μέτρων που απλώς μετριάζουν το φαινόμενο μερικώς και κατά περίπτωση, αλλά επ΄ ουδενί δεν αντιμετωπίζουν τα διεθνή προβλήματα παραγωγής. Η κυβέρνηση προέβη σε τεράστια σε εύρος απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών, τη μεγαλύτερη σε μέγεθος, που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Από την άλλη ήταν η πρώτη ιστορικά κυβέρνηση που προέβη έστω και δειλά, εμμέσως και μερικώς σε εξορθολογισμό τιμών, για τα πολύ φθηνά φάρμακα. Συγκεκριμένα μείωσε τις επιβαρύνσεις τιμών (claw-back) στα φθηνά φάρμακα μέχρι 5 ευρώ από το 25% στο 10% μόλις λίγους μήνες πριν. Eπίσης έγινε προσπάθεια απάλειψης των ατελειών του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, που επέτρεπαν σε μερίδα ιατρών να καταστρατηγούν τον Νόμο περί συνταγογράφησης με δραστική ουσία και να «κλειδώνουν» εμπορική ρεκλάμα στις ιατρικές συνταγές, ταλαιπωρώντας τους ασφαλισμένους, που εξ΄ ορισμού δεν γνωρίζουν ότι το φάρμακο είναι το ίδιο, ανεξαρτήτως εμπορικής ρεκλάμας. Ωστόσο χρειάζεται να αντιμετωπιστούν οι δομικές ατέλειες της e-syntagografisi, για να μειωθεί η ταλαιπωρία του κόσμου να βρει το φάρμακο του».

Να ανασυγκροτηθεί η παραγωγή φαρμάκων στην Ευρώπη

Τι άλλα μέτρα θα πρέπει να ληφθούν και αν ληφθούν πόσο γρήγορα αναμένεται να φέρουν χειροπιαστά αποτελέσματα; «Πρώτα από όλα, πρέπει να επεκταθεί το μέτρο της απαγόρευσης των παράλληλων εξαγωγών και το μέτρο της προστασίας των τιμών των φθηνών φαρμάκων. Εκείνο που θα μπορούσε να γίνει, αλλά δεν είναι θέμα μιας κυβέρνησης κατά τη γνώμη μου, αλλά θέμα μιας διαχρονικής πολιτικής φαρμάκου στην Ελλάδα, είναι ότι πρέπει να ανασυγκροτηθεί και να γενικευτεί η ενδογενής παραγωγή φαρμάκων, και όταν αυτή η παραγωγή αρχίζει σιγά-σιγά να συγκροτείται μέσα στα επόμενα χρόνια, μετά θα πρέπει να προστατεύεται νομοθετικά. Δηλαδή θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα προστασία και εύνοια στις ευρωπαϊκές παραγωγικές μονάδες φαρμάκων, για να μπορούν να στέκονται όρθιες, έτσι ώστε να τις έχουμε όταν τις χρειαζόμαστε, αλλά και να μπορούν να αντέχουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, που γίνεται από ανατολικές χώρες. Από κράτη με αμελητέα μισθολογικά και προνοιακά κόστη, και σοβαρά υπολειπόμενη περιβαλλοντική ευαισθησία, τόσο στη λειτουργία παραγωγικών μονάδων, όσο και στις αδειοδοτήσεις αυτών. Κάτι τέτοιο δεν νομίζω ότι μπορεί να το καταφέρει μία κυβέρνηση αλλά είναι πλάνο πενταετίας δεκαετίας και βάλε».