Η αντίστροφη μέτρηση τελείωσε. Οι γίγαντες του διαδικτύου υπόκεινται από σήμερα σε ενισχυμένες υποχρεώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό τη διαφάνεια και την καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου με κίνδυνο βαριών προστίμων, με βάση μια νέα νομοθεσία που δεν έχει κάτι αντίστοιχο σε όλο τον κόσμο.

Η Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act -- DSA, στα αγγλικά) επιβάλλεται στο εξής στα 19 μεγαλύτερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πλατφόρμες αγορών και μηχανές αναζήτησης, μεταξύ των οποίων οι Google, YouTube, Amazon, Facebook, Instagram, X (πρώην Twitter) ή το TikTok.

Οι επιχειρήσεις αυτές, η κάθε μία από τις οποίες καταμετρά περισσότερους από 45 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες στην ΕΕ, υποβάλλονται σε αυτούς τους περιορισμούς προκειμένου να καταπολεμηθεί η παραπληροφόρηση, το μίσος στο διαδίκτυο, η παιδική πορνογραφία ή ακόμη η πλαστογραφία, και όλα αυτά υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Η 25η Αυγούστου αποτελεί μια σημαντική καμπή. Οι χρήστες του διαδικτύου, στο εξής, θα επωφεληθούν μιας αυξημένης προστασίας, αλλά και ελέγχου και αυξημένων επιλογών» έγραψε στην πλατφόρμα X ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν, διαβεβαιώνοντας πως η DSA είναι επίσης «εδώ για να προστατεύσει την ελευθερία της έκφρασης απέναντι σε αυθαίρετες αποφάσεις».

Οι παραβάτες κινδυνεύουν με πρόστιμα που φθάνουν το 6% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών του ομίλου τους και, ως μέσο τελευταίας καταφυγής, σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης σοβαρής παραβίασης, με προσωρινή απαγόρευση λειτουργίας στην ΕΕ.

Οι πλατφόρμες θα πρέπει κυρίως να προτείνουν στους χρήστες ένα εργαλείο που θα επισημαίνει με εύκολο τρόπο το παράνομο περιεχόμενο --όπως ορίζεται στην εθνική νομοθεσία ή σε ευρωπαϊκά κείμενα- και στη συνέχεια να το αποσύρουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να υποβάλλονται σε ετήσιο ανεξάρτητο λογιστικό έλεγχο προκειμένου να επιβεβαιώνεται ότι εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.

Οι πλατφόρμες αγορών θα πρέπει να μπορούν να εντοπίζουν τους πωλητές, ώστε να μειωθούν οι απάτες.

Το Twitter «εργάζεται σκληρά»

Οι αλγόριθμοί τους είναι υπό επιτήρηση: οι πλατφόρμες οφείλουν να εξηγούν τη λειτουργία των συστημάτων υποδείξεών τους και να προτείνουν εναλλακτικές χωρίς εξατομίκευση.

Όσον αφορά τις διαφημίσεις, η DSA απαγορεύει να τίθενται στο στόχαστρο ανήλικοι ή να δημοσιεύονται ανακοινώσεις που βασίζονται σε ευαίσθητα δεδομένα (θρησκεία, σεξουαλικός προσανατολισμός κ.λπ.).

Πολλές πλατφόρμες ανακοίνωσαν ήδη αλλαγές προκειμένου να συμμορφωθούν με τους κανόνες πριν από τη σημερινή καταληκτική ημερομηνία.

Ο σεβασμός των κανόνων από το μέσο κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) εξετάζεται ιδιαίτερα εξονυχιστικά, λόγω αμφιλεγόμενων μετατροπών και των μαζικών απολύσεων από τον επικεφαλής του τον Έλον Μασκ.

Το Twitter είναι μία από τις πέντε πλατφόρμες που πέρασαν ένα "στρες τεστ" αυτό το καλοκαίρι ώστε να επιβεβαιωθεί ότι είναι έτοιμες να απαντήσουν στις απαιτήσεις της DSA. Ο Τιερί Μπρετόν είχε προειδοποιήσει ιδιαίτερα τον Έλον Μασκ ότι έπρεπε να ενισχύσει τα μέσα του για να το καταφέρει.

Ο δισεκατομμυριούχος διαβεβαίωσε ωστόσο σήμερα ότι η πλατφόρμα του «εργάζεται σκληρά» προκειμένου να συμμορφωθεί με τη νέα νομοθεσία.

Μεταξύ των γιγάντων του διαδικτύου που ανακοίνωσαν μέτρα για να τηρήσουν το νέο πλαίσιο, το TikTok επιτρέπει να απενεργοποιηθούν εξατομικευμένες συστάσεις περιεχομένου, που προσδιορίζονται από αλγόριθμούς ανάλογα με τα υποτιθέμενα ενδιαφέροντα του χρήστη.

Ομοίως το Meta, θυγατρική του Facebook και του Instagram, που λέει πως προσέλαβε 1.000 ανθρώπους για την εφαρμογή της DSA. Ο καλιφορνέζικος κολοσσός δεσμεύθηκε επίσης να παραπέμψει και να αρχειοθετήσει όλες τις διαφημίσεις που έχουν στόχο χρήστες του διαδικτύου στην ΕΕ και να αποκαλύψει τις παραμέτρους που χρησιμοποιεί για τη στοχοποίηση αυτή.

Η Google υποσχέθηκε να παράσχει περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο οι υπηρεσίες της μετριάζουν το περιεχόμενο, και να επιτρέψει την πρόσβαση των ερευνητών σε περισσότερα δεδομένα.

Περίπου εκατό υπάλληλοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν επιφορτισθεί με την επίβλεψη της εφαρμογής της DSA.

Οι ισότοποι ηλεκτρονικού εμπορίου Amazon και Zalando, που περιλαμβάνονται στις 19 «πολύ μεγάλες πλατφόρμες» οι οποίες υπόκεινται στους νέους κανόνες, προσέφυγαν από την πλευρά τους στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη, εκτιμώντας πως δεν πληρούν τα κριτήρια για να υπόκεινται σε αυτούς.

Οι κανόνες εφαρμόζονται ωστόσο επίσης σε αυτούς εν αναμονή της δικαστικής απόφασης, εκτός από έναν όρο της DSA για τη διαφάνεια της διαφήμισης για την Amazon, ανέφερε η Επιτροπή.

Η DSA, όπως και ο ευρωπαϊκός κανονισμός για τα προσωπικά δεδομένα του 2016, μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς στον κόσμο, καθώς πολλές κυβερνήσεις προσπαθούν να ρυθμίσουν διαδικτυακές παρεκκλίσεις.

Συμπληρώνει έναν άλλο κανονισμό για τις ψηφιακές αγορές (DMA), που επιτίθεται στις πρακτικές κατά του ανταγωνισμού των κολοσσών της τεχνολογίας. Οι επιχειρήσεις που αφορά αυτή η νομοθεσία θα ανακοινωθούν επίσημα στις 6 Σεπτεμβρίου, και θα έχουν διορία έξι μηνών προκειμένου να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους.