Όλα ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2020 όταν η πανδημία είχε χτυπήσει για τα καλά την πόρτα του παγκόσμιου στερεώματος. Ήταν τότε που μία επιστολή 9 ευρωπαίων ηγετών προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έθετε για πρώτη φορά το ζήτημα του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού και της επόμενης ημέρας.

«Πρέπει να εργαστούμε σε έναν κοινό χρεωστικό τίτλο που θα εκδοθεί από κάποιον ευρωπαϊκό θεσμό προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα στην αγορά προς όφελος όλων των Κρατών μελών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ζημίες που θα προκληθούν από τον κορονοϊό», έγραφαν στην επιστολή τους οι ηγέτες της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Σλοβενίας, του Βελγίου, καθώς και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Αυτό που εκείνη την εποχή πολλοί θεωρούσαν πρακτικά αδύνατο και απλά μία τολμηρή επιστολή έγινε τέσσερις μήνες αργότερα χειροπιαστή απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σε πείσμα πολλών η Ευρώπη απάντησε στην κρίση κάνοντας ένα πρωτοφανές για τα δικά της δεδομένα άλμα ενοποίησης και αλληλεγγύης.

Δημιουργώντας το Ταμείο Ανάκαμψης, ένα χρηματοδοτικό όπλο που σε συνδυασμό με τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την επόμενη επταετία είναι πολλαπλάσιο κάθε άλλου χρηματοδοτικού πακέτου που διαχειρίστηκε ποτέ η Ευρώπη. Μόνο στο πλαίσιο του Ταμείου την επόμενη εξαετία θα διατεθούν σε πολίτες, εταιρείες και περιφέρειες της ΕΕ που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση του κορονοϊού πάνω από 750 δισ. Το μήνυμα ήταν σαφές: η Ευρώπη ενωμένη, με αλληλεγγύη και συλλογική δράση, μπορεί να τα καταφέρει.

Ένα χρόνο μετά ήταν έτοιμο (και μάλιστα μεταξύ των πρώτων στην Ευρώπη) το Εθνικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης της χώρας μας. Όπως σημείωσε και κατά την παρουσίασή του ο κ. Μητσοτάκης επρόκειτο για έναν πολύ καλά μελετημένο οδικό χάρτη 170 συγκεκριμένων έργων, επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων με 4 πυλώνες: την ψηφιακή μετάβαση για το κράτος, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, την αύξηση της απασχόλησης και της συνοχής της κοινωνίας με αιχμή την υγεία και την παιδεία, την πράσινη οικονομία και την εκτίναξη της παραγωγικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Συνολικά στο πλαίσιο του Ταμείου προβλέπεται να κινητοποιηθούν 57 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 32 θα προέρχονται από ευρωπαϊκούς πόρους (επιχορηγήσεις και δάνεια) και τα 25 από τον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται δηλαδή για κάτι πολύ μεγαλύτερο από ένα δεύτερο ΕΣΠΑ, αλλά και ένα σχέδιο που φιλοδοξεί να δημιουργήσει επιπλέον 200.000 νέες θέσεις εργασίας αυξάνοντας κατά 7 μονάδες το ΑΕΠ της χώρας εντός της επόμενης εξαετίας.

«Το Εθνικό Σχέδιο δεν περιλαμβάνει μόνο πιστώσεις και δράσεις αλλά και ένα ανυπολόγιστο συμβολικό κεφάλαιο γιατί σηματοδοτεί τη ρήξη με κατεστημένες αντιλήψεις και με συμφέροντα τα οποία καθηλώνουν την οικονομία. Ευθυγραμμίζεται με την ωριμότητα της κοινωνίας μας, η οποία πλέον απαιτεί παντού γενναίες τομές, και αποτελεί ύστερα από πολλά χρόνια ένα πραγματικά εθνικό σχέδιο το οποίο έρχεται και πατάει και πάνω στις προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη, που καθορίζουν τον οδικό άξονα για την πορεία της οικονομίας μας και την επόμενη δεκαετία. Είναι ένα στοίχημα το οποίο πρέπει να κερδίσουμε όλοι μαζί», όπως δηλώνει ο πρωθυπουργός.

Καθοριστικός ήταν ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτό το εγχείρημα. Και για αντανακλαστικά της στην υλοποίηση μιας δύσκολης απόφασης, αλλά και γιατί δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει την κρισιμότητα της κατάστασης και τους προβλήματα που φέρνει η επόμενη ημέρα. Δεν είναι τυχαία εδώ η εκτίμηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σάσολι, που σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το Ταμείο Ανάκαμψης να μετατραπεί σε κάτι μόνιμο στο μέλλον.

Μ. Σχοινάς: Η Ελλάδα η τρίτη πιο ευνοημένη χώρα από το Ταμείο

Από τη μεριά του ο Μακεδόνας αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επίτροπος της Ελλάδας στην ΕΕ Μαργαρίτης Σχοινάς σε δήλωσή του στη «ΜτΚ» χαρακτηρίζει το Ταμείο Ανάκαμψης μια ιστορική εξέλιξη για την ΕΕ, επισημαίνει ότι η Ελλάδα θα είναι η 3^η πιο ευνοημένη χώρα αναλογικά με το μέγεθος της οικονομίας της από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης, ενώ δηλώνει ότι αποτελεί μια ευκαιρία για την αναβάθμιση του παραγωγικού ιστού της κεντρικής Μακεδονίας.

«Το Σχέδιο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ είναι ιστορικής σημασίας εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθαρά ομοσπονδιακού χαρακτήρα. Για πρώτη φορά δανειζόμαστε από κοινού για να στηρίξουμε τα Κράτη Μέλη βάσει των αναγκών με κοινή ανάληψη των βαρών για την αποπληρωμή των δανείων αυτών. Είναι ένα ποιοτικό, ομοσπονδιακό άλμα που βάζει την ΕΕ σε μια νέα τροχιά ενότητας και συλλογικής πορείας», σημειώνει κ. ο Σχοινάς. Και προσθέτει: «H Ελλάδα θα είναι η 3η πιο ευνοημένη χώρα αναλογικά με το μέγεθος της οικονομίας της από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πρόκειται για μια μοναδική ευκαιρία για την επανεκκίνηση της οικονομίας, αλλά και την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρα προς τη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Αυτή η πρωτοφανής, χωρίς προηγούμενο, στήριξη διπλασιάζει το ετήσιο ποσό των δημοσίων επενδύσεων για τα επόμενα χρόνια. Και αφορά τόσο επενδύσεις σε υποδομές όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό και τις επιχειρήσεις. Αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για την αναβάθμιση του παραγωγικού ιστού, με την στήριξη ιδιωτικών επενδύσεων από εγχώριες και ξένες επιχειρήσεις, με τα πρόσφατα παραδείγματα της Pfizer, CISCO, και Deloitte στην Κεντρική Μακεδονία να δείχνουν τον δρόμο».