Σοβαρότατα προβλήματα στατικότητας όσον αφορά το κτήριο επί της Αριστοτέλους 27 στο οποίο στεγάζονται το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης και το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, διαπιστώθηκαν κατά τον πρώτο προσεισμικό έλεγχο τον οποίο διενήργησαν στελέχη του Πολυτεχνείου του ΑΠΘ.

Στην Τεχνική Έκθεση, την οποία αποκαλύπτει σήμερα το makthes.gr, η οποία συντάχθηκε μετά τον έλεγχο και παραδόθηκε στις διοικήσεις των δύο Επιμελητηρίων, συνιδιοκτητών του κτηρίου, περιγράφονται με λεπτομέρειες τα σοβαρά προβλήματα στατικότητας τα οποία εντοπίστηκαν σε κάθε επίπεδο του οικοδομήματος, από το υπόγειο έως τον 3ο όροφο. Καταλήγοντας, δε, οι συντάκτες της Έκθεσης κρούουν τον κώδωνα υπογραμμίζοντας ότι “κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για την ταχύτατη έναρξη των εργασιών αποτίµησης και ενίσχυσης του φέροντος οργανισµού”.

Σημειώνεται ότι το κτήριο έχει ανεγερθεί στη δεκαετία του 1930 και μετά το σεισμό του 1978 είχε χαρακτηριστεί ως “κίτρινο”. Επισκευάστηκε αποσπασματικά, χωρίς να υπάρχουν περισσότερα στοιχεία για τις εργασίες που έγιναν. Το δε 1983 κηρύχθηκε διατηρητέο.

Πριν από περίπου έναν μήνα, στις 15 Ιουνίου, έγινε οπτικός, αλλά ενδελεχής έλεγχος στο σύνολο του κτηρίου από τον επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, Κωνσταντίνο Κατάκαλο, διευθυντή του Εργαστηρίου Πειραματικής Αντοχής των Υλικών και Κατασκευών και τον πολιτικό μηχανικό, επιστημονικό συνεργάτη του Εργαστηρίου, Λάμπρο Κωτούλα.

Στην Τεχνική Έκθεση που συντάχθηκε μετά τον έλεγχο διαπιστώνονται μεταξύ άλλων τα εξής:

Α. Το υπόγειο του κτηρίου

- Παρατηρήθηκαν βλάβες στο μεγαλύτερο τμήμα των δομικών στοιχείων του υπογείου. Πιο συγκεκριμένα, εμφανίζεται εκτεταμένη εκτίναξη της επικάλυψης σε οριζόντια (πλάκες, δοκοί) και κατακόρυφα (υποστυλώματα) στοιχεία από οπλισμένο σκυρόδεμα. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει την έντονη οξείδωση του οπλισμού, η οποία δείχνει πως είναι ενεργή ακόμη και σήμερα.

- Επιπρόσθετα, η παρουσία έντονης και μόνιμης υγρασίας, σε συνδυασμό με την αδυναμία για συνεχή εκτόνωσή της προς τον εξωτερικό χώρο, επιταχύνει την οξείδωση των ράβδων οπλισμού, με άμεσο αποτέλεσμα τη δραστική μείωση της ονομαστικής τους διατομής και κατ' επέκταση, της φέρουσας ικανότητας των δομικών στοιχείων (...) Το πρόβλημα αυτό απαντάται σχεδόν στο σύνολο (αν όχι σε όλα) των στοιχείων από οπλισμένο σκυρόδεμα της κάτοψης του υπογείου.

- Δοκοί οπλισμένου σκυροδέματος δεν συντρέχουν σε κόμβο στοιχείων οπλισμένου σκυροδέματος, αλλά αγκυρώνονται εντός αντηρίδων φέρουσας τοιχοποιίας, με αποτέλεσμα την τοπική αστοχία της δεύτερης.

- Υπάρχει διείσδυση και καταρροή ύδατος προερχόμενη από την ανωδομή η οποία προσβάλλει άμεσα τα δομικά στοιχεία.

- Σε ορισμένα σημεία είτε έχει καθαιρεθεί τμήμα της φέρουσας τοιχοποιίας για ήσσονος σημασίας λόγους είτε έχει καταστεί ανενεργή όσον αφορά τη συνεισφορά της στο δομικό σύστημα του κτηρίου.

- Βρέθηκαν ενισχυμένοι δοκοί οπλισμένου σκυροδέματος να έχουν απολέσει μεγάλο μέρος του σκυροδέματος του σώματος τους (μείωση αντοχής, δυσκαμψίας). Το κρίσιµο φαινόμενο αυτό καθίσταται πιο επικίνδυνο σε περιοχές όπου οι πλάκες στηρίζονται σε σύστημα δοκών επί δοκούς.

- Μανδύες οπλισμένου σκυροδέματος που έχουν τοποθετηθεί σε παρελθόντα χρόνο σε δοκούς και υποστυλώματα έχουν ήδη εμφανίσει σημάδια αστοχίας λόγω οξείδωσης του οπλισμού.

- Σε αρκετά σημεία οι ράβδοι οπλισμού φαίνεται να έχουν χάσει σχεδόν το σύνολο της ενεργής διατομής τους λόγω της οξείδωσης που έχουν υποστεί.

- Τμήματα των αντηρίδων που αρχικώς ήταν κατασκευασμένα από λιθοδομή ή συµπαγή πλινθοδομή έχουν καθαιρεθεί και αντικατασταθεί από διάτρητους πλίνθους.

Β. Το ισόγειο

Όπως αναφέρεται στην Τεχνική Έκθεση “στον ισόγειο χώρο, αλλά και στο μεσοπάτωµα δεν ήταν εµφανής κάποιου είδους βλάβη”. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι “στο ισόγειο οι πρόσθετες κατασκευές (γυψοσανίδες κ.λπ.) των καταστημάτων και στο μεσοπάτωμα οι καθολικές επενδύσεις των στοιχείων καθιστά ανέφικτο έναν πιο ενδελεχή έλεγχο για την εύρεση αδυναµιών”.

Γ. 1ος όροφος

Το πιο σημαντικό εύρημα στον 1ο όροφο είναι η απουσία του υποστυλώματος στην αίθουσα συνεδριάσεων. Όπως, μάλιστα, επισημαίνεται, “το εν λόγω υποστύλωµα υπάρχει τόσο στον υποκείµενο, όσο και στον υπερκείµενο όροφο”!
Επίσης, βρέθηκαν ρηγματώσεις στη φέρουσα τοιχοποιία του κτιρίου, διατµητικού τύπου σε εσωτερικό τοίχο, ενώ στην αίθουσα συνεδριάσεων εντοπίστηκαν ανοίγματα τα οποία δηµιουργούν εν δυνάµει θέσεις κοντών υποστυλωμάτων.

Δ. 2ος όροφος

- Εντοπίστηκαν ρηγματώσεις στην πλάκα οροφής στον χώρο που σήμερα στεγάζονται γραφεία και βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον ημιυπαίθριο χώρο του υπερκείµενου ορόφου.

- Υπάρχουν οριζόντιες ρηγματώσεις στην εξωτερική τοιχοποιία της νοτιοανατολικής όψης, καθώς και ρηγµατώσεις στην πλάκα του δαπέδου. Οι ρηγματώσεις αυτές δεν είναι ορατές στον υποκείμενο όροφο, γεγονός που οδηγεί σε ένα πρώτο συμπέρασμα για πολύ μικρές καθιζήσεις ή ότι αυτές εκτείνονται μόνο στα υλικά επικάλυψης.

- Εντοπίστηκε σε περιορισμένη επιφάνεια διαγώνια ρηγμάτωση διατμητικού τύπου σε εσωτερική τοιχοποιία, τεµνόµενη εγκάρσια µε την εξωτερική τοιχοποιία της νοτιοανατολικής όψης του κτηρίου.

Ε. 3ος όροφος

- Στον χώρο που χρησιμοποιείται σήμερα ως αίθουσα συνεδριάσεων με πρόσοψη επί της πλατείας Αριστοτέλους, υφίσταται οριζόντια διαμπερής ρηγμάτωση στο 0,50 μ περίπου από το δάπεδο, η οποία εµφανίζεται σε όλο το μήκος της τοιχοποιίας. Επιπροσθέτως, βλάβες (τριχοειδείς ρηγµατώσεις) διαφαίνονται και στο υψηλότερο τμήμα του τοίχου, οι οποίες έχουν επιδιορθωθεί στο παρελθόν.

- Εκτίναξη σκυροδέµατος της πλάκας οροφής και οξείδωση των οπλισμών. Η οξείδωση είναι τόσο προχωρημένη, ώστε ολόκληρα τµήµατα ράβδων οπλισµού να έχουν αποκολληθεί από την κάτω εσχάρα.

- Υφίστανται πολυάριθµες και μικρού εύρους οριζόντιες ρηγματώσεις σε δοµικά στοιχεία του ορόφου (υποστύλωμα), όπως επίσης και στην εξωτερική τοιχοποιία.

- Τμηματική αποκόλληση εσωτερικού χωρίσµατος (τοιχοποιία) από το περιβάλλον πλαίσιο οπλισμένο σκυροδέµατος.

- Οριζόντια τύπου διαμπερής ρηγμάτωση της βόρειας και νότιας κιονοστοιχίας του ημιυπαίθριου χώρου. Υπενθυµίζεται ότι οι εν λόγω κιονοστοιχίες επικάθονται στο άνοιγμα της πλάκας οροφής του υποκείμενου ορόφου με αποτέλεσμα τη δημιουργία βέλους κάμψης στην πλκα και κατ' επέκταση οριζόντιων ρηγματώσεων στα υπερκείμενα στοιχεία.

Τα συμπεράσματα

Έπειτα από αυτές τις διαπιστώσεις οι δύο επιστήμονες προχωρούν σε κάποια πρώτα συμπεράσματα. Ειδικότερα, για το χώρο του υπογείου σημειώνουν μεταξύ άλλων ότι “είναι αυτός που κυρίως συγκεντρώνει την κυρίαρχη παθολογία και άρα µεγαλύτερο ενδιαφέρον έπειτα από τον επιτόπιο έλεγχο. Η παλαιότητα των υλικών του φέροντος οργανισμού σε συνεργασία με την έντονη και διαρκή παρουσία της υγρασίας έχει προκαλέσει σηµαντικές φθορές στο σκυρόδεµα και τον οπλισµό του συνόλου των δομικών στοιχείων, με αποτέλεσµα να έχει ήδη αποµειωθεί δραστικά η φέρουσα ικανότητα του κτηρίου έναντι δράσεων σε σχέση µε αυτή για την οποία κατασκευάστηκε. Να σημειωθεί ότι ο σχεδιασµός του κτηρίου έχει γίνει πριν από 90 χρόνια χωρίς να λαµβάνει υπόψη σε καµία περίπτωση σεισµικές φορτίσεις, όπως αυτές περιγράφονται σήμερα”.

Υπογραμμίζουν δε, ότι “η υφιστάμενη ενίσχυση των δομικών στοιχείων του υπογείου σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει τους ισχύοντες κανονισμούς, τόσο βάσει και των δεδομένων που παραδόθηκαν κατά την αυτοψία, όσο και από τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και των οπλισμών που έχουν τοποθετηθεί και (εν μέρει) είναι εμφανείς. Επιπρόσθετα, δεν είναι γνωστό εάν έχει γίνει ενίσχυση και της θεμελίωσης των ενισχυόμενων υποστυλωμάτων”, κάτι που οι ίδιοι θεωρούν “σχεδόν απίθανο”.

Όσον αφορά το εσωτερικό του υπολοίπου κτηρίου αναφέρουν ότι “παρατηρούνται µεγάλα ανοίγματα χωρίς την παρουσία υποστυλωμάτων, ενώ και η διαρρύθμιση της εσωτερικής τοιχοποιίας διαφέρει από όροφο σε όροφο”. Καταλήγουν δε, λέγοντας πως “λαμβάνοντας υπόψη των κατωτέρω, δηλαδή της έντονης παθολογίας που αναφέρθηκε ανωτέρω, αλλά και ότι το εν λόγω δοµικό σύστηµα αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της μετάβασης του τρόπου δόμησης από τη φέρουσα τοιχοποιία στο οπλισµένο σκυρόδεµα, ότι δεν έχει υπολογιστεί για καμία σεισμική διέγερση, ότι κατά τον προηγούμενο σεισµό της 20ης Ιουνίου 1978, χαρακτηρίστηκε ως 'κίτρινο', ότι από τον προηγούμενο σεισμό έχουν περάσει περίπου 50 χρόνια”, για όλους αυτούς του λόγους, υπογραμμίζουν ότι “κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για την ταχύτατη έναρξη των εργασιών αποτίµησης και ενίσχυσης του φέροντος οργανισµού”.

Προτείνουν δε, να γίνει άµεσα μελέτη στατικής επάρκειας και εν συνεχεία μελέτη ενισχύσεων και όπως αναφέρουν “θεωρείται δεδομένο ότι θα προκύψουν εκτενείς ενισχύσεις σε όλους τους τύπους δοµικών στοιχείων και σε όλους τους ορόφους, με προεξέχοντα τον υπόγειο χώρο”.

Σημειώνεται πως όλες οι ανωτέρω παρατηρήσεις και διαπιστώσεις συνοδεύονται από ανάλογο φωτογραφικό υλικό τεκμηρίωσης στο οποίο αποτυπώνεται ανάγλυφα η σημερινή πολύ κακή κατάσταση του εν λόγω κτηρίου.