Μπροστά στην κεντρική βιβλιοθήκη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκαν σήμερα τα αποκαλυπτήρια της αναδιαμορφωμένης προτομής του ήρωα της ΕΟΚΑ Κυριάκου Μάτση, παρουσία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη.

Τρισάγιο στη μνήμη του Κύπριου αγωνιστή τέλεσε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος.

Ο Πρύτανης του ΑΠΘ Χαράλαμπος Φείδας, στον χαιρετισμό του σημείωσε μεταξύ άλλων: «Στο πρόσωπο του Κυριάκου Μάτση εικονοποιούνται μία σειρά από ταυτότητες: αγωνιστής της ΕΟΚΑ, αδέκαστος πατριώτης, φλογερός ρήτορας και, παράλληλα, θύμα της αποικιοκρατίας. Επρόκειτο για ένα γνήσιο τέκνο της εποχής και του λαού του, που έπεσε ηρωικά μαχόμενος για τα όσα θεωρούσε πως η Ιστορία όφειλε στην Κύπρο.

Συνάμα, ήταν ένας άνθρωπος που έχασε τη ζωή του σε ηλικία μόλις 32 χρονών. Δώδεκα μόλις χρόνια νωρίτερα, σχεδόν έφηβος, βρέθηκε στην πόλη μας και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο για σπουδές. Εδώ ήταν που «ανδρώθηκε» επιστρέφοντας στη γενέτειρά του με όνειρα και το πτυχίο του Γεωπόνου. Όμως, τα «δόντια της μυλόπετρας» που ονομάζονται «Ιστορία», τον πήραν μαζί τους πολύ νωρίτερα από ό,τι έπρεπε.

Βρισκόμαστε εδώ για να τιμήσουμε τη μνήμη αυτού του αγωνιστή, ως θεματοφύλακες της μνήμης των δύο λαών που είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Είναι, συγχρόνως, και μία ενθύμηση του ρόλου που οφείλουμε να διαδραματίζουμε ως Πανεπιστήμια στον δημόσιο διάλογο διατηρώντας ζωντανά στη συλλογική συνείδηση τα έργα των ανθρώπων που θυσιάστηκαν με ανιδιοτέλεια για ένα καλύτερο αύριο».

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης με συγκίνηση έκανε μία σύντομη αναδρομή της ηρωικής ζωής του Κυριάκου Μάτση που έπεσε νεκρός τον Νοέμβριο του 1958. «Φύσει ελεύθερος και προοδευτικός, ο Κυριάκος υπήρξε θιασώτης του δίκαιου. Άξια αναφοράς, η εμφάνισή του ενώπιον στρατοδικείου για έναν φοιτητή, αριστερών πεποιθήσεων, υπερασπιζόμενος, όπως είπε, τον κάθε ιδεολόγο, ακόμα κι αν δεν συμφωνούσε μαζί του. Μετά τον Ελληνικό Εμφύλιο, ο Μάτσης περιόδευσε τη Μακεδονία όπου εμψύχωσε στρατιώτες και κατοίκους περιοχών, ενώ το 1950 ήταν από τους πρωταγωνιστές της συλλογής υπογραφών για το Ενωτικό Δημοψήφισμα που διεξήχθη στην Κύπρο.

Φιλοξένησε αρκετές φορές στο διαμέρισμά του στη Θεσσαλονίκη τον υπαρχηγό της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου, ο οποίος εκπαιδευόταν τότε στον Ελληνικό Στρατό. Στις πολύωρες συζητήσεις τους, μιλούσαν για την αγάπη τους για την Ελλάδα, για το Κυπριακό, για την ημέρα μετά τον αγώνα».

Ο Κυρίακος Μάτσης συνελήφθη από τους Βρετανούς αποικιοκράτες στις 9 Ιανουαρίου 1956. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων τον επισκέφθηκε ο ίδιος ο Κυβερνήτης Χάρντιγκ και του πρόσφερε το υπερβολικά μεγάλο ποσό του μισού εκατομμυρίου λιρών αν αποκάλυπτε πού κρυβόταν ο Αρχηγός Διγενής. «Η απάντηση του Μάτση εξακολουθεί να ηχεί σαν προσταγή στη συλλογική μας μνήμη: «Ου περί χρημάτων τoν αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής». Λίγους μήνες μετά δραπέτευσε και επικηρύχτηκε. Στις 19 Νοεμβρίου 1958 οι Άγγλοι περικύκλωσαν το κρησφύγετό του στο κατεχόμενο σήμερα Δίκωμο, όπου βρισκόταν μαζί με δύο συναγωνιστές του, αρνούμενος να παραδοθεί. Οι αποικιοκράτες δείχνοντας για ακόμη μια φορά το πραγματικό τους πρόσωπο, κατέφυγαν στην ανατίναξη του κρησφύγετου, όπου ο Μάτσης βρήκε το θάνατο. Θάφτηκε στα «Φυλακισμένα Μνήματα» χωρίς να επιτραπεί στους συγγενείς του να παραλάβουν τη σορό του», ανέφερε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Τέλος, σημείωσε πως η ανάληψη από μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας των εξόδων για τη συντήρηση της προτομής του Κυριάκου Μάτση και του περιβάλλοντος χώρου στο ιστορικό πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, είναι απειροελάχιστη πράξη εκτίμησης και ένδειξης σεβασμού έναντι ενός εμβληματικού συμβόλου του έπους της ΕΟΚΑ, που συνενώνει περήφανα τους Έλληνες Κυπρίους αλλά και την κοινότητα του Κυπριακού Ελληνισμού στη Μακεδονία και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη. «Χαίρομαι γιατί σήμερα υλοποιούμε την υπόσχεση που έδωσα τον περασμένο Μάρτιο κατά την επίσκεψή μου εδώ στη φιλόξενη Θεσσαλονίκη, και υιοθετήθηκε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε συνεργασία με την Πρυτανεία του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου».

Παρόντες, μεταξύ άλλων στην εκδήλωση ήταν ο πρόεδρος της ΠΕΔΚΜ, δήμαρχος Πυλαίας Χορτιάτη Ιγνάτιου Καιτετζίδης, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, η βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ Κατερίνα Νοτοπούλου, οι αντιπρυτάνεις και καθηγητές του ΑΠΘ.