22/02/2024 11:00
Ρομποτικά συστήματα που πριν από αρκετά χρόνια είχαν ενσωματωθεί στον κλάδο της αεροναυπηγικής χρησιμοποιούνται σήμερα από το Εργαστήριο Οδοντικής Χειρουργικής της Οδοντιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Τα ρομπότ, που λειτουργούν με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, σκανάρουν το στόμα, αποτυπώνουν ψηφιακά τα δόντια του ασθενή, σχεδιάζουν την αποκατάσταση με βάση τη μορφολογία των γειτονικών δοντιών, των γνάθων και του στόματος, και στέλνουν το σχέδιο ασύρματα σε ένα άλλο μηχάνημα.
Εκείνο κόβει ένα κομμάτι πορσελάνης ή ένα κομμάτι πολυμερούς για να δημιουργήσει μια γέφυρα, μια θήκη, μια στεφάνη ή ένα ένθετο. Το αποτέλεσμα είναι έτοιμο μέσα σε λίγα λεπτά (από 8 έως 35) και μπορεί να γυαλιστεί και να κολληθεί στο δόντι που καταστράφηκε και τροχίστηκε κατάλληλα.
Η πρακτική αυτή άρχισε να εφαρμόζεται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2010, όμως τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί ιδιαίτερα και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει εκατόν πενήντα αποκαταστάσεις δοντιών με αυτόν τον τρόπο.
«Η ίδια δουλειά γίνεται παραδοσιακά με αποτυπώσεις των δοντιών σε σιλικόνη. Οι οδοντίατροι στέλνουν το αποτύπωμα αυτό στους τεχνίτες και μετά από τέσσερις – πέντε πρόβες και ραντεβού, συνολικής διάρκειας δύο ή τριών εβδομάδων, τουλάχιστον, γίνεται η τοποθέτηση της πορσελάνης στο στόμα του ασθενή. Ωστόσο οι τεχνίτες φαίνεται ότι φτιάχνουν τα ίδια ακριβώς δόντια για όλους τους ανθρώπους και κάποιος ειδικός μπορεί από το αποτέλεσμα να αντιληφθεί ποιος τεχνίτης το κατασκεύασε. Αντιθέτως, τα ρομπότ που χρησιμοποιούμε, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, δίνουν το εφόδιο στον οδοντίατρο να μην κάνει λάθος, αποτυπώνουν όλα τα δόντια του ασθενή και προτείνουν το πλέον κατάλληλο σχήμα και την κατάλληλη σύγκλιση των γνάθων του στόματος ώστε το αποτέλεσμα να είναι και όμορφο και φυσικό και πολύ λειτουργικό» εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής της Οδοντιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Πέτρος Μουρούζης.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, που πλαισιώνεται από τους ενδοστοματικούς σαρωτές τελευταίας τεχνολογίας χρησιμοποιείται σε λίγες οδοντιατρικές κλινικές στην Ευρώπη και μόνο στο ΑΠΘ, στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ και διευθυντή του Εργαστηρίου Οδοντικής Χειρουργικής Κοσμά Τολίδη, στην Ελλάδα βρίσκονται δύο οδοντιατρικές σχολές, μία στην Αθήνα και μία στη Θεσσαλονίκη. Η σχολή της Αθήνας δεν έχει ακόμη εντάξει το σύστημα στο πρόγραμμά της ενώ η σχολή του ΑΠΘ ξεκίνησε το 2010 τη λειτουργία ενός συστήματος προηγούμενης γενιάς και έκτοτε το εξελίσσει διαρκώς.
«Το σύστημα έχει ενσωματωθεί στην εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών και από φέτος εντάχθηκε και στο προπτυχιακό επίπεδο αλλά και σε προγράμματα διά βίου μάθησης για συναδέλφους οδοντιάτρους που επανέρχονται στη σχολή για να εκπαιδευτούν σε καινούριες τεχνικές και καινούρια πρωτόκολλα» προσθέτει. Παράλληλα αναφέρει: «το Εργαστήριο Οδοντικής Χειρουργικής του ΑΠΘ αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην πρωτοπορία της εκπαίδευσης στην Ελλάδα και είναι ένα από τα πλέον ενημερωμένα επί των εξελίξεων εργαστήρια στην Ευρώπη. Επιπλέον είναι το μοναδικό εργαστήριο στην Ελλάδα που διδάσκει την εφαρμογή των lazer στην οδοντιατρική».
Σημειώνεται ότι αντίστοιχος εξοπλισμός υπάρχει και χρησιμοποιείται και σε ορισμένα ιδιωτικά οδοντιατρεία ή οδοντιατρικά κέντρα σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Ο κ. Μουρούζης επισημαίνει ότι η διαδικασία της λειτουργίας των ρομποτικών συστημάτων θυμίζει λίγο τους μηχανικούς βραχίονες που συναρμολογούν ένα αυτοκίνητο. Στα πλεονεκτήματά της, άλλωστε, συγκαταλέγει την ταχύτητα, την ακρίβεια, την ομορφιά και τη φυσικότητα στο αποτέλεσμα, ενώ υπογραμμίζει ότι ενδείκνυται για περιπτώσεις αποκαταστάσεων σε παιδιά ή σε ανθρώπους που δεν βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη και μπορούν, μέσα σε δύο επισκέψεις, να ολοκληρώσουν τη θεραπεία τους. Ιδιαίτερα διευκολύνονται επίσης παιδιά και άτομα με αναπηρία που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις μετακινήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ, παιδο-οδοντίατρος Αριστείδης Αρχάκης αναφέρει, για παράδειγμα, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ περιστατικά που αντιμετωπίστηκαν με τη βοήθεια του συστήματος σε παιδιά με ατελή αδαμαντινογένεση, σύνδρομο κοντών ριζών και δυσπλασία γομφίων τομέων. «Προχωρήσαμε στην τοποθέτηση αισθητικής στεφάνης σε νεογιλά δόντια, σε ένα παιδί επτά ετών. Το δόντι ήταν εντελώς κατεστραμμένο και δεν μπορούσαμε να βάλουμε συμβατική έμφραξη καθώς η επιλογή που μας δίνει η επιστήμη της οδοντιατρικής είναι μια πολύ καλή αποκατάσταση αλλά απόλυτα αντιαισθητική, με μεταλλική προσχηματισμένη στεφάνη. Στο Ιατρείο Ψηφιακής Αποτύπωσης και Κατασκευής Αισθητικών Αποκαταστάσεων καταφέραμε μέσα σε 40 λεπτά να κάνουμε μια αποκατάσταση καλής συγκράτησης και πολύ καλής αισθητικής» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Από την άλλη πλευρά, ο κ. Μουρούζης σχολιάζει ότι η χρήση των ρομποτικών συστημάτων με τεχνητή νοημοσύνη έχει πολύ θετικά αποτελέσματα και σε δύσκολες περιπτώσεις, όπως είναι εκείνες ανθρώπων των οποίων τα δόντια έχουν φθαρεί στην πρόσθια περιοχή (εργαζόμενοι που εργάζονται σε εργοστάσια και παρουσιάζουν φθορές λόγω της εισπνοής διαφόρων υλικών). «Τα δόντια τους φθείρονται πολύ εύκολα αλλά με τη μέθοδο αυτή αναπλάθονται από την αρχή με τη βοήθεια θήκης και όχι με επιθετική οδοντριατρική που προβλέπει την απονεύρωση δοντιών και αξόνων» λέει. «Σε κάθε περίπτωση η απόδοση της μεθόδου αυτής είναι πολύ καλύτερη από εκείνη της παραδοσιακής οδοντιατρικής» προσθέτει.
Ο κ. Τολίδης υπογραμμίζει ότι τα περισσότερα από τα σύγχρονα ρομποτικά συστήματα που υπάρχουν στο τμήμα Οδοντιατρικής του ΑΠΘ, δεν έχουν κοστίσει τίποτε για το ελληνικό δημόσιο, καθώς, όπως λέει, οι εταιρείες εμπιστεύονται τη σχολή με δωρεές μηχανημάτων αφού διαπιστώνουν ότι αυτό που προσφέρουν αποδίδει καρπούς σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Σημειώνει, τέλος, ότι για τα μέλη της ομάδας η εν λόγω πρακτική αποτελεί μια καθημερινότητα, ωστόσο ο κόσμος εντυπωσιάζεται από το σύστημα που δίνει πολύ γρήγορα και αισθητικά άρτια αποτελέσματα σε σχέση με άλλες διαδικασίες και τεχνικές.
Ρομποτικά συστήματα που πριν από αρκετά χρόνια είχαν ενσωματωθεί στον κλάδο της αεροναυπηγικής χρησιμοποιούνται σήμερα από το Εργαστήριο Οδοντικής Χειρουργικής της Οδοντιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Τα ρομπότ, που λειτουργούν με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, σκανάρουν το στόμα, αποτυπώνουν ψηφιακά τα δόντια του ασθενή, σχεδιάζουν την αποκατάσταση με βάση τη μορφολογία των γειτονικών δοντιών, των γνάθων και του στόματος, και στέλνουν το σχέδιο ασύρματα σε ένα άλλο μηχάνημα.
Εκείνο κόβει ένα κομμάτι πορσελάνης ή ένα κομμάτι πολυμερούς για να δημιουργήσει μια γέφυρα, μια θήκη, μια στεφάνη ή ένα ένθετο. Το αποτέλεσμα είναι έτοιμο μέσα σε λίγα λεπτά (από 8 έως 35) και μπορεί να γυαλιστεί και να κολληθεί στο δόντι που καταστράφηκε και τροχίστηκε κατάλληλα.
Η πρακτική αυτή άρχισε να εφαρμόζεται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2010, όμως τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί ιδιαίτερα και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει εκατόν πενήντα αποκαταστάσεις δοντιών με αυτόν τον τρόπο.
«Η ίδια δουλειά γίνεται παραδοσιακά με αποτυπώσεις των δοντιών σε σιλικόνη. Οι οδοντίατροι στέλνουν το αποτύπωμα αυτό στους τεχνίτες και μετά από τέσσερις – πέντε πρόβες και ραντεβού, συνολικής διάρκειας δύο ή τριών εβδομάδων, τουλάχιστον, γίνεται η τοποθέτηση της πορσελάνης στο στόμα του ασθενή. Ωστόσο οι τεχνίτες φαίνεται ότι φτιάχνουν τα ίδια ακριβώς δόντια για όλους τους ανθρώπους και κάποιος ειδικός μπορεί από το αποτέλεσμα να αντιληφθεί ποιος τεχνίτης το κατασκεύασε. Αντιθέτως, τα ρομπότ που χρησιμοποιούμε, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, δίνουν το εφόδιο στον οδοντίατρο να μην κάνει λάθος, αποτυπώνουν όλα τα δόντια του ασθενή και προτείνουν το πλέον κατάλληλο σχήμα και την κατάλληλη σύγκλιση των γνάθων του στόματος ώστε το αποτέλεσμα να είναι και όμορφο και φυσικό και πολύ λειτουργικό» εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επίκουρος καθηγητής της Οδοντιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Πέτρος Μουρούζης.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, που πλαισιώνεται από τους ενδοστοματικούς σαρωτές τελευταίας τεχνολογίας χρησιμοποιείται σε λίγες οδοντιατρικές κλινικές στην Ευρώπη και μόνο στο ΑΠΘ, στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ και διευθυντή του Εργαστηρίου Οδοντικής Χειρουργικής Κοσμά Τολίδη, στην Ελλάδα βρίσκονται δύο οδοντιατρικές σχολές, μία στην Αθήνα και μία στη Θεσσαλονίκη. Η σχολή της Αθήνας δεν έχει ακόμη εντάξει το σύστημα στο πρόγραμμά της ενώ η σχολή του ΑΠΘ ξεκίνησε το 2010 τη λειτουργία ενός συστήματος προηγούμενης γενιάς και έκτοτε το εξελίσσει διαρκώς.
«Το σύστημα έχει ενσωματωθεί στην εκπαίδευση των μεταπτυχιακών φοιτητών και από φέτος εντάχθηκε και στο προπτυχιακό επίπεδο αλλά και σε προγράμματα διά βίου μάθησης για συναδέλφους οδοντιάτρους που επανέρχονται στη σχολή για να εκπαιδευτούν σε καινούριες τεχνικές και καινούρια πρωτόκολλα» προσθέτει. Παράλληλα αναφέρει: «το Εργαστήριο Οδοντικής Χειρουργικής του ΑΠΘ αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην πρωτοπορία της εκπαίδευσης στην Ελλάδα και είναι ένα από τα πλέον ενημερωμένα επί των εξελίξεων εργαστήρια στην Ευρώπη. Επιπλέον είναι το μοναδικό εργαστήριο στην Ελλάδα που διδάσκει την εφαρμογή των lazer στην οδοντιατρική».
Σημειώνεται ότι αντίστοιχος εξοπλισμός υπάρχει και χρησιμοποιείται και σε ορισμένα ιδιωτικά οδοντιατρεία ή οδοντιατρικά κέντρα σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Ο κ. Μουρούζης επισημαίνει ότι η διαδικασία της λειτουργίας των ρομποτικών συστημάτων θυμίζει λίγο τους μηχανικούς βραχίονες που συναρμολογούν ένα αυτοκίνητο. Στα πλεονεκτήματά της, άλλωστε, συγκαταλέγει την ταχύτητα, την ακρίβεια, την ομορφιά και τη φυσικότητα στο αποτέλεσμα, ενώ υπογραμμίζει ότι ενδείκνυται για περιπτώσεις αποκαταστάσεων σε παιδιά ή σε ανθρώπους που δεν βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη και μπορούν, μέσα σε δύο επισκέψεις, να ολοκληρώσουν τη θεραπεία τους. Ιδιαίτερα διευκολύνονται επίσης παιδιά και άτομα με αναπηρία που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις μετακινήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ, παιδο-οδοντίατρος Αριστείδης Αρχάκης αναφέρει, για παράδειγμα, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ περιστατικά που αντιμετωπίστηκαν με τη βοήθεια του συστήματος σε παιδιά με ατελή αδαμαντινογένεση, σύνδρομο κοντών ριζών και δυσπλασία γομφίων τομέων. «Προχωρήσαμε στην τοποθέτηση αισθητικής στεφάνης σε νεογιλά δόντια, σε ένα παιδί επτά ετών. Το δόντι ήταν εντελώς κατεστραμμένο και δεν μπορούσαμε να βάλουμε συμβατική έμφραξη καθώς η επιλογή που μας δίνει η επιστήμη της οδοντιατρικής είναι μια πολύ καλή αποκατάσταση αλλά απόλυτα αντιαισθητική, με μεταλλική προσχηματισμένη στεφάνη. Στο Ιατρείο Ψηφιακής Αποτύπωσης και Κατασκευής Αισθητικών Αποκαταστάσεων καταφέραμε μέσα σε 40 λεπτά να κάνουμε μια αποκατάσταση καλής συγκράτησης και πολύ καλής αισθητικής» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Από την άλλη πλευρά, ο κ. Μουρούζης σχολιάζει ότι η χρήση των ρομποτικών συστημάτων με τεχνητή νοημοσύνη έχει πολύ θετικά αποτελέσματα και σε δύσκολες περιπτώσεις, όπως είναι εκείνες ανθρώπων των οποίων τα δόντια έχουν φθαρεί στην πρόσθια περιοχή (εργαζόμενοι που εργάζονται σε εργοστάσια και παρουσιάζουν φθορές λόγω της εισπνοής διαφόρων υλικών). «Τα δόντια τους φθείρονται πολύ εύκολα αλλά με τη μέθοδο αυτή αναπλάθονται από την αρχή με τη βοήθεια θήκης και όχι με επιθετική οδοντριατρική που προβλέπει την απονεύρωση δοντιών και αξόνων» λέει. «Σε κάθε περίπτωση η απόδοση της μεθόδου αυτής είναι πολύ καλύτερη από εκείνη της παραδοσιακής οδοντιατρικής» προσθέτει.
Ο κ. Τολίδης υπογραμμίζει ότι τα περισσότερα από τα σύγχρονα ρομποτικά συστήματα που υπάρχουν στο τμήμα Οδοντιατρικής του ΑΠΘ, δεν έχουν κοστίσει τίποτε για το ελληνικό δημόσιο, καθώς, όπως λέει, οι εταιρείες εμπιστεύονται τη σχολή με δωρεές μηχανημάτων αφού διαπιστώνουν ότι αυτό που προσφέρουν αποδίδει καρπούς σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Σημειώνει, τέλος, ότι για τα μέλη της ομάδας η εν λόγω πρακτική αποτελεί μια καθημερινότητα, ωστόσο ο κόσμος εντυπωσιάζεται από το σύστημα που δίνει πολύ γρήγορα και αισθητικά άρτια αποτελέσματα σε σχέση με άλλες διαδικασίες και τεχνικές.
ΣΧΟΛΙΑ