«Αβάσιμες» χαρακτηρίζουν τα υπουργεία Προστασίας του Πολίτη και Μετανάστευσης και Ασύλου τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών από τις ελληνικές Αρχές, με κοινή ανακοίνωσή τους.

Σε απάντηση της έκθεσης του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τίτλο «Η χρήση των μεταναστών από την Ελλάδα ως βοηθών της αστυνομίας σε περιστατικά pushbacks», αισθανόμαστε την υποχρέωση να εκφράσουμε τη σοβαρή μας ανησυχία και λύπη για την ποιότητα της έκθεσης, αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση.

Επιχειρώντας να τεκμηριώσουν την απάντησή τους, τα δύο υπουργεία υποστηρίζουν ότι «πρώτον διότι η οργάνωση υιοθετεί άκριτα καταγγελίες βασιζόμενες αποκλειστικά σε συρραφή τηλεφωνικών συνεντεύξεων, τις οποίες δεν επιβεβαιώνει βάσει αξιόπιστων και βάσιμων αποδεικτικών στοιχειών.

Δεύτερον οι όποιες περιγραφές δράσης αλλοδαπών στα σύνορα, αν ευσταθούν και σε όσο βαθμό τυχόν ευσταθούν, προδίδουν μάλλον συγκρούσεις και ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ των κυκλωμάτων των λαθροδιακινητών. Κυκλώματα τα οποία δυστυχώς συνεχίζουν να λειτουργούν και να εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο».

Επιπλέον, «τακτικές όπως αυτές που περιγράφονται στην έκθεση δεν ανταποκρίνονται στις επιχειρησιακές διαδικασίες των ελληνικών αρχών και της FRONTEX που μάχονται καθημερινά τα δίκτυα των λαθροδιακινητών και σώζουν ανθρώπινες ζωές. Τονίζουμε πάντως ότι, η ενισχυμένη παρουσία στον Έβρο έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση των παράνομων αφίξεων και σε τεράστια απώλεια εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες για τους διακινητές. Καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να απόσχουν από την παροχή στήριξης σε αυτές τις παράνομες δραστηριότητες», αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση.

«Η Ελλάδα, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, παραμένει προσηλωμένη στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εφαρμόζει την σχετική με αυτά εθνική, ενωσιακή και διεθνή νομοθεσία και διερευνά κάθε αναφερόμενο περιστατικό και, επιπλέον των τακτικών ερευνών που διενεργούνται από τη Δικαιοσύνη, διαθέτει ανεξάρτητους ελεγκτικούς μηχανισμούς, όπως την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, αρμόδιους για τη διερεύνηση καταγγελιών για αυθαίρετες και παράνομες πρακτικές. Καλούμε όλους όσοι αναφέρουν τέτοιες καταχρήσεις να παράσχουν τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία στις αρμόδιες εθνικές Αρχές για να διερευνηθούν», καταλήγει η ανακοίνωση.

Τι αναφέρει η έκθεση του Παρατηρητηρίου

Στην έκθεσή του το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισημαίνει ότι «η κυβέρνηση συνέχισε (σ.σ. το 2021) τους σκληρούς και συχνά βίαιους μεταναστευτικούς ελέγχους. Υπήρχαν αυξανόμενες κριτικές φωνές για την πρακτική της Ελλάδας να επιστρέφει μαζικά χιλιάδες ανθρώπους στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων και των βίαιων μεθόδων των επαναπροωθήσεων (σ.σ. pushbacks)».

Επιπλέον, το ΠΑΔ υπενθυμίζει ότι «τον Απρίλιο ο Συνήγορος του Πολίτη δημοσίευσε μία αναφορά που αποτελούσε μέρος έρευνας η οποία ξεκίνησε το 2017, στην οποία ασκούσε κριτική στις Αρχές για το γεγονός ότι απέτυχαν να απαντήσουν επαρκώς τις πολλαπλές καταγγελίες για επαναπροωθήσεις στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα». Ακολούθως, συνεχίζει η έκθεση, «τον Μάρτιο ο Ευρωπαίος επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Dunja Mijatovic, κάλεσε τις Αρχές να σταματήσουν τις επαναπροωθήσεις στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία και να διασφαλίσουν ανεξάρτητες και αποτελεσματικές έρευνες». Τον Ιούλιο, η Ευρωπαία επίτροπος για τις Εσωτερικές Σχέσεις, Yilva Johansson, «προειδοποίησε την Ελλάδα να τερματίσει τις επαναπροωθήσεις, χαρακτηρίζοντάς τις ως «παραβιάσεις των θεμελιωδών ευρωπαϊκών αξιών». 

Στον αντίποδα Έλληνες αξιωματούχοι απορρίπτουν τους παραπάνω ισχυρισμούς, τονίζει η έκθεση, και οι Αρχές «συχνά αποτυγχάνουν να φέρουν εις πέρας αξιοπρεπείς έρευνες για τις επαναπροωθήσεις». Επιπροσθέτως, τα ΜΜΕ ανέφεραν τον Σεπτέμβριο ότι Ευρωπαίος επίτροπος ζήτησε από την Ελλάδα να στήσει έναν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης των κακοποιήσεων στα σύνορα, προτού εκταμιευθούν τα 15,83 εκατομμύρια ευρώ για τη χρηματοδότηση της μετανάστευσης», σημειώνεται στην ανακοίνωση.

Εν συνεχεία, τον Μάιο, ο εισαγγελέας διαβίβασε σε 16 εισαγγελείς σε όλη την Ελλάδα μηνυτήρια αναφορά που σχετιζόταν με 147 περιπτώσεις επαναπροθήσεων στο διάστημα Μαρτίου-Δεκεμβρίου 2020 τις οποίες κατέθεσε η οργάνωση Helsinki Monitor, με στόχο να διενεργηθούν έρευνες. Πολλές άλλες καταγγελίες που σχετίζονται με επαναπροωθήσεις και παρανομίες από τις ελληνικές συνοριακές δυνάμεις εκκρεμούν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, υπενθυμίζει το ΠΑΔ στην έκθεσή του.