Τέλος στο πινγκ πονγκ των ευθυνών ανάμεσα στις διάφορες βαθμίδες διοίκησης είναι αποφασισμένη να βάλει η κυβέρνηση, ξεκαθαρίζοντας ποιες αρμοδιότητες ανήκουν στους δήμους και τις περιφέρεις και ποιες στα υπουργεία.

Κομβικό ρόλο σε αυτό θα παίξουν οι δύο βαθμοί αυτοδιοίκησης, δήμοι και περιφέρεις, οι οποίοι μετά και το χάος που προκάλεσε στην Αττική η πρόσφατη κακοκαιρία και τον καυγά για το ποιος έπρεπε να κάνει τι, αποφάσισαν επιτέλους να συνεννοηθούν και να καταλήξουν στις αρμοδιότητες που θα έχει ο καθένας, με στόχο να σταματήσουν τα φαινόμενα διάχυσης ευθυνών που φαίνεται ότι δυσκολεύουν την ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών. Οι δήμοι πάντως φαίνεται ότι είναι ήδη προετοιμασμένοι, αφού έχουν ήδη καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις, με τις οποίες θα προσέλθουν στον διάλογο για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση της χώρας.

Εξάλλου, και ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης, με αφορμή τα γεγονότα της Αττικής, έδωσε το «πράσινο φως» να προχωρήσει όχι μόνο το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ των διάφορων βαθμίδων διοίκησης, αλλά και η μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος στους δήμους και τις περιφέρειες. «Είναι απόφαση μας να προχωρήσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα σε μία κεντρική μας προεκλογική δέσμευση, που δεν είναι άλλη από την αποκρυστάλλωση των αρμοδιοτήτων σε όλα τα επίπεδα κρατικής λειτουργίας ξεκινώντας από το κεντρικό κράτος», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

Η πρόταση για συνεννόηση μεταξύ δήμων και περιφερειών, ήρθε από την ΚΕΔΕ στην τελευταία συνεδρίαση του δ.σ., συγκεκριμένα από τον α’ αντιπρόεδρο, δήμαρχο Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Λάζαρο Κυρίζογλου, ο οποίος πρότεινε και έγινε ομόφωνα δεκτό, τη σύσταση Επιτροπής, αποτελούμενη από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος, την Ένωση Περιφερειών της χώρας και το υπουργείο Εσωτερικών, η οποία αφού προχωρήσει σε διάλογο να καταλήξει το επόμενο διάστημα στην κατανομή των αρμοδιοτήτων, προκειμένου στη συνέχεια να αποφασίσει και να νομοθετήσει η κυβέρνηση.

«Ήρθε η ώρα να συνεννοηθούμε και να ξεκαθαρίσουμε τι κάνει ποιος, να δούμε που συμφωνούμε και που διαφωνούμε, ασχέτως αν την τελική απόφαση την πάρει ο πρωθυπουργός» σχολίασε ο κ. Κυρίζογλου, ενώ υποστήριξε ότι όσον αφορά στους δήμους είναι σχεδόν ξεκάθαρο ποιες αρμοδιότητες της ανήκουν, με βάση, όπως είπε και τις προτάσεις που έχουν συζητηθεί στην ΚΕΔΕ. Πάντως δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση έχει συγκεκριμένο ρόλο και θα πρέπει να συνεχίσει να διαχειρίζεται όλες τις τοπικές υποθέσεις, όπως ισχύει σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου που μεταξύ άλλων δήλωσε πως «ήρθε η ώρα να ανοίξουμε τον διάλογο για τις αρμοδιότητες και τη δημόσια διοίκηση. Εμείς είμαστε έτοιμοι». Τόνισε μάλιστα την ανάγκη να επισπευτούν οι διαδικασίες που θα επιτρέψουν σε κάθε βαθμό Αυτοδιοίκησης να έχει διακριτό ρόλο και να σταματήσουν τα φαινόμενα διάχυσης ευθυνών.

Τι ζητούν να πάρουν οι δήμοι

Οι δήμοι, μέσω της ΚΕΔΕ, έχουν ήδη οριστικοποιήσει τις προτάσεις με τις οποίες θα προσέλθουν στον διάλογο για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση της χώρας, ζητώντας να επισπευτούν οι διαδικασίες που θα επιτρέψουν σε κάθε βαθμό Αυτοδιοίκησης να έχει διακριτό ρόλο.

«Τώρα ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να έχουμε τον ρόλο που μας αρμόζει. Οι προτάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μαζί με τις προτάσεις των Περιφερειών μπορούν να συνδυαστούν και σε ένα κοινό κείμενο με τις συμφωνίες και τις διαφωνίες μας να φτιάξουμε έναν κοινό οδικό χάρτη για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση που καλείται να κάνει το κράτος. Το οφείλουμε στους δήμους μας και στους πολίτες μας» δήλωσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Παπαστεργίου.

Η ΚΕΔΕ, όπως είπε, έχει καταλήξει σε θέσεις που πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν ώστε η Τοπική Αυτοδιοίκηση να έχει ξεκάθαρες αρμοδιότητες και πόρους να τις εφαρμόζει και φυσικά για ελέγχεται για τις πραγματικές δικές της ευθύνες. Όσον αφορά στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, οι δήμαρχοι εκτιμούν ότι έχουν κομβικό ρόλο στην αποσαφήνιση των νέων αρμοδιοτήτων και πρέπει να κρατήσουν μόνο τις απαραίτητες αρμοδιότητες, που προβλέπονται στο Σύνταγμα και τίποτε παραπάνω. Ειδικότερα η ΚΕΔΕ, όσον αφορά στις αρμοδιότητες των δήμων προτείνει:

1. Η χωροθέτηση, η αδειοδότηση και ο έλεγχος της λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών να περάσει στους δήμους.

2. Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και πολεοδομικές ρυθμίσεις τοπικού χαρακτήρα. Οι αποφάσεις να παίρνονται τοπικά χωρίς να απαιτείται καμία περαιτέρω έγκριση.

3. Ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων με τις Κτηματικές Υπηρεσίες. Οι δήμαρχοι δεν αντιλαμβάνονται την έννοια τις δημόσιας περιουσίας σε κοινόχρηστο χώρο εντός των δήμων. Το ίδιο και με τα ποτάμια, τις κοίτες ποταμών και τα πρανή.

4. Σχολικές επιτροπές και εμπλοκή των δήμων στην Παιδεία. Θεωρητικά είναι αρμόδιοι και υπεύθυνοι για τις λειτουργικές και μόνο δαπάνες των σχολείων, αλλά στην πράξη αγοράζουν και εξοπλισμό. Γι’ αυτό να περιέλθουν και επίσημα τα πάντα στους δήμους, πλην του εκπαιδευτικού προσωπικού και έργου. Επίσης, οι δήμοι προτίθενται να συζητήσουν και για τα νηπιαγωγεία.

5. Δημοτική αστυνομία. Επανίδρυση όπου δεν υπάρχει, νέες προσλήψεις και εκπαίδευση προσωπικού, διεύρυνση αρμοδιοτήτων π.χ. και σε θέματα ΚΟΚ.

6. Υποδομές. Όλοι οι δρόμοι, πεζοδρόμια και λοιπές υποδομές εντός των αστικών ιστών να περιέλθουν στους δήμους μαζί με τη χρηματοδότηση για τη συντήρησή τους. Λήψη νομοθετικών μέτρων για την προστασία των τοπικών υποδομών μας από συνεχείς παρεμβάσεις (σκαψίματα κ.λπ.).

7. Υγεία. Οι δήμοι βάζουν στην ατζέντα του διαλόγου τη λειτουργία των Κέντρων υγείας αλλά και το κομμάτι της δημόσιας υγείας και των σχετικών με αυτή υπηρεσιών.

8. Ανάπτυξη, ΕΣΠΑ. Ζητούν άμεση εμπλοκή τους στο σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ. Διακριτός ρόλος στη λειτουργία των διαχειριστικών αρχών και όχι απλώς στις διακοσμητικές επιτροπές παρακολούθησης.

9. Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Η διαχείριση των πόρων απευθείας στους δήμους αν αφορούν έργα τοπικής εμβέλειας (π.χ. κατασκευή πλατειών, δρόμων εντός των ορίων του δήμου, κ.λπ.).

10. Πολιτική προστασία. Ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων για το ποιος ευθύνεται σε ποτάμια, ρέματα, κανάλια και για την κοπή των κλαδιών. Ποιος ο ρόλος των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ;

11. Προσωπικό. Να μπει τέλος στην αφαίμαξη. Κινητικότητα με αποφασιστικό ρόλο στο δήμαρχο. Νέο καθεστώς προσλήψεων και προσωπικό με νέες δεξιότητες. Ομογενοποίηση και του προσωπικού των ΚΕΠ και ένταξη του στους δήμους επιτέλους.

12. Νέο θεσμικό πλαίσιο για τα εγκαταλελειμμένα ή και «ορφανά» κτίρια. Τα δεύτερα να περιέλθουν στους δήμους και να αξιοποιηθούν από τους ίδιους.

13. Υπηρεσία μιας στάσης για τον έλεγχο των αποφάσεων των δήμων και προσλήψεις προσωπικού για τη δημιουργία τμημάτων εσωτερικού ελέγχου.

Άναψε φωτιές το πόρισμα «φάντασμα»

Στην επίσπευση πάντως των διαδικασιών για να αρχίσει ο διάλογος αναφορικά με το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων συνέβαλε και η πρόσφατη δημοσιοποίηση του πορίσματος Κοντιάδη, ο οποίος είχε τεθεί επικεφαλής μιας επιτροπής που συστάθηκε για το λόγο αυτό, υπό την καθοδήγηση του πρώην υπουργού Εσωτερικών Τ. Θεοδωρικάκου.

Πριν από ένα χρόνο ο κ. Θεοδωρικάκος ζήτησε από τα μέλη της επιτροπής, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημοσίου Δικαίου, Ξενοφώντα Κοντιάδη, να μεταφέρουν όσες αρμοδιότητες μπορούν στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Η Επιτροπή συνεδρίασε και φαίνεται πως κατέληξε σε ένα πόρισμα, το οποίο όμως, σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, ουδέποτε παραδόθηκε στην αυτοδιοίκηση προς συζήτηση. Ακόμη και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας, δήλωσε πρόσφατα ότι «δεν υπάρχει πόρισμα επίσημο της Επιτροπής Κοντιάδη, αλλά μία πολύ σημαντική εργασία του ίδιου του καθηγητή».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, στην πρόσφατη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, όπου μεταξύ άλλων είπε πως «δεν υπάρχει κάποιο προϊόν που να έχει παραδοθεί από τη συγκεκριμένη Επιτροπή». Ωστόσο το πόρισμα δημοσιεύτηκε εντέλει στον Τύπο, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση, καθώς δείχνει να ευνοεί τις περιφέρειες, έναντι των δήμων, εκχωρώντας μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων που ασκούνται από την αυτοδιοίκηση.

Ξεκάθαρος ως προς το πόρισμα ήταν και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Παπαστεργίου που δήλωσε ότι «η ΚΕΔΕ δεν παρέλαβε ποτέ πόρισμα από την Επιτροπή Κοντιάδη που είχε συσταθεί στο υπουργείο Εσωτερικών επί υπουργίας Τ. Θεοδωρικάκου για το θέμα των αρμοδιοτήτων και της αποκέντρωσης του κράτους». Η δήλωση αυτή έγινε ως απάντηση σε ανάρτηση του κ. Κοντιάδη σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι μέλη της ΚΕΔΕ εξαπέλυσαν επίθεση προς το πρόσωπό του, αλλά και προς τις περιφέρειες της χώρας, επειδή δεν συμφωνούν με το περιεχόμενο του πορίσματος που συνέταξε η επιτροπή. «Πότε και από ποιους συντάχθηκε το πόρισμα αυτό, πότε παρουσιάστηκε επίσημα και εγκρίθηκε και πότε και σε ποιους παραδόθηκε» αναρωτήθηκε η ΚΕΔΕ για να σημειώσει ότι ακόμη και η νέα ηγεσία του ΥΠΕΣ επιβεβαίωσε ότι «δεν βρήκε στα συρτάρια της’ κανένα τέτοιο πόρισμα».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 13-14 Μαρτίου 2021