Στην ψυχή των καταστηματαρχών της οδού Βενιζέλου στην «καρδιά» της Θεσσαλονίκης, επανήλθαν η απογοήτευση και η απαισιοδοξία, μετά το νέο κλείσιμο της οδού στο τμήμα της πάνω από την Εγνατία, για έναν χρόνο από την Αττικό Μετρό στα τέλη Ιουλίου, προκειμένου να ολοκληρωθεί η κατασκευή του σταθμού του μετρό με το νέο πλάνο της κυβέρνησης περί απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων.

Οι δυσοίωνες «προβλέψεις»

Φαίνεται ότι οι απόψεις των καταστηματαρχών που καταγράφει η «ΜτΚ», απηχούν εκείνες του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, το οποίο στις 2 Αυγούστου προειδοποιούσε ότι «οι ήδη επιβαρυμένοι επαγγελματίες δεν θα αντέξουν ένα χρόνο με τα καταστήματα τους αποκλεισμένα από τις λαμαρίνες του εργοταξίου» και εξέφραζε τους φόβους του πως «επιχειρήσεις της συγκεκριμένης περιοχής θα οδηγηθούν σε ‘λουκέτο’».

Στο ίδιο πλαίσιο, ο φακός της «ΜτΚ» κατέγραψε δεκάδες καταστήματα τα οποία παραμένουν ανοίκιαστα ή απούλητα για μήνες ή για χρόνια, τόσο επί της Βενιζέλου, όσο και σε στοές και κάθετες οδούς.

Η Μαρία Κουρουτζίδου, ιδιωτική υπάλληλος σε κατάστημα επί της Βενιζέλου πάνω από την Εγνατία, θεωρεί πως με την πανδημία σημειώθηκε νέα κάμψη στον τζίρο τους, «αλλά με το που έκλεισε ο δρόμος» τα πράγματα γίνονται «ακόμα χειρότερα».

Η ίδια παρατηρεί πως δεν υπάρχει πλέον «περασιά» από την οδό, οπότε χάθηκαν οι περαστικοί πελάτες.

Από τότε που άρχισαν τα έργα έχει καταγράψει 60% κάμψη στον τζίρο της. Κάποιες μικρές περιόδους καταγράφηκε ανάκαμψη, όταν άνοιξε η οδός, ωστόσο και αυτή οφειλόταν στους σταθερούς πελάτες, συμπληρώνει η κ. Κουρουτζίδου.

Στο ερώτημα πώς επιβίωσε η επιχείρησή της, απαντά «πολύ δύσκολα». Για το επόμενο έτος, όμως, τίθεται εν αμφιβόλω η βιωσιμότητα της επιχείρησης «σε σημείο που υπάρχει περίπτωση να κλείσει και το μαγαζί, εάν συνεχίσει αυτή η κατάσταση. Όπως και άλλα τρία της εταιρείας κλείσανε που ήταν πάνω στα έργα», λέει η ίδια.

Κατά την άποψή της, όταν ολοκληρωθεί το έργο θα βοηθήσει τα καταστήματα, «αλλά μέχρι τότε τι γίνεται;», διερωτάται χαρακτηριστικά. Σημειώνει μάλιστα πως οι εργαζόμενοι στο εργοτάξιο μπροστά της, κάνουν λόγο για ολοκλήρωση των έργων στον σταθμό στα τέλη του 2024. «Χαροπαλεύουμε όλοι. Μέχρι και το μπουγατσατζίδικο. Πόσο μάλλον τα καλλυντικά», καταλήγει η υπάλληλος.

Λίγο παραπάνω, η κ. Λαμπροπούλου διατηρεί κατάστημα οπτικών εδώ και πολλά χρόνια και «το έχουμε ζήσει όλο το ‘έργο’», όπως λέει χαρακτηριστικά. «Αν είναι να προχωρήσει το έργο για να ολοκληρωθεί, μας χαροποιεί. Το γεγονός ότι κλείνει ο δρόμος είναι πρόβλημα. Πάντα ήταν», σχολιάζει σχετικά με το νέο κλείσιμο της Βενιζέλου.

Ο τζίρος της έχει μειωθεί τουλάχιστον 50% στα χρόνια των «λαμαρινών».

Η προσωπική πελατεία και ο επαγγελματισμός, ήταν τα στοιχεία που κράτησαν την επιχείρησή της όρθια, δηλώνει η κ. Λαμπροπούλου.

Επισημαίνει το «αλαλούμ» με τη διαχείριση των αρχαίων ευρημάτων, τονίζοντας πως «αυτό είναι το ‘προνόμιο’ του Έλληνα: Ό,τι προσπαθεί να κάνει ο άλλος, κάποιος άλλος προσπαθεί να το υποθάλψει. Όλοι να φανούν ότι κάτι θέλουν να κάνουν».

«Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γίνεται εδώ όλος αυτός ο ντόρος» με τα αρχαία συμπληρώνει η ίδια και προσθέτει πως «θα μπορούσε το έργο να έχει τελειώσει πολύ πιο νωρίς. Παίζονται και κάποια συμφέροντα που ούτε και εμείς μπορούμε να καταλάβουμε. Το θέμα είναι ότι την πληρώνουν οι καταστηματάρχες και οι οικογένειες από πίσω».

Ερωτηθείσα για το μέλλον απαντά πως υπάρχει η πεποίθηση ότι «θα γίνει το έργο και εμείς θα σωθούμε ξαφνικά», αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι, καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο να αυξηθούν τα ενοίκια, παρατηρεί η κ. Λαμπροπούλου. «Αυτό που ακούω ‘όταν θα γίνει το μετρό, εσείς θα είστε καλά’, όταν έχουν περάσει 20 χρόνια και έχουμε δώσει τη ζωή μας πραγματικά, μου ακούγεται λίγο…», σπεύδει να συμπληρώσει.

«Καθημερινά ζούμε με το άγχος» της επιβίωσης, αναφέρει η ίδια. Το σημαντικό είναι ότι και οι τοπικοί φορείς δεν ασχολούνται, λέει παραπέμποντας τόσο στην αυτοδιοίκηση, όσο και στους βουλευτές. «Στην Αθήνα γίνονται επεκτάσεις και εδώ δεν μπορούμε να τελειώσουμε ένα έργο; Είναι τραγικό. Δεν έχουμε τι να πούμε άλλο πλέον. Έχουμε κουραστεί. Δεν μου λέει τίποτα ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος», τονίζει.

«Φοβάμαι μην κλείσω»

Η Ελισάβετ Παπουτσίδου, οπτικός, χαρακτηρίζει το νέο κλείσιμο της Βενιζέλου «πάρα πολύ άσχημο για εμάς, όπως και τις προηγούμενες φορές». Ο τζίρος μηδενίζεται, σημειώνει με έμφαση. «Δεν μπορεί να έρθει κάποιος. Δεν ξέρει πώς να έρθει στα καταστήματα της περιοχής», τονίζει με έμφαση η κ. Παπουτσίδου. Η ίδια επιβίωσε με πολύ αγώνα και προσωπικούς πελάτες, αλλά διερωτάται «ως πού θα πάει; Κάναμε υπομονή. Δεν γίνεται άλλο».

Προειδοποιεί, δε, ότι δεν θα αντέξει οικονομικά στο διάστημα που θα είναι κλειστή η Βενιζέλου. «Φοβάμαι μην κλείσω. Πάρα πολλοί έφυγαν από εδώ. Δεν μου αρέσει να κλαίγομαι, αλλά λέω την αλήθεια», λέει αφοπλιστικά.

Η Φωτεινή είναι εργαζόμενη σε κατάστημα της περιοχής και χαρακτηρίζει «καταστροφικό» το κλείσιμο. Υπενθυμίζει ότι και πρόσφατα η Βενιζέλου είχε κλείσει για περίπου επτά μήνες δημιουργώντας προβλήματα στους επαγγελματίες. Πλέον, «πρέπει να αντέξουμε. Το παλεύουμε με νύχια και με δόντια. Είμαστε 20 χρόνια εδώ», τονίζει και συμπληρώνει πως βασίζεται στη σταθερή πελατεία.

Κατά την άποψή της πάντως, τα αρχαία δεν είναι ο λόγος καθυστέρησης του έργου, «γιατί αυτό συμβαίνει σε όλα τα σημεία που υπάρχουν τα έργα του μετρό», απλώς «εδώ είναι λίγο πιο δύσκολα» σε σύγκριση με άλλα σημεία.

Ο Δημήτρης Λαμπριανίδης, ιδιοκτήτης καταστήματος στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Ιουστινιανού θυμάται ότι «από τη στιγμή που άρχισαν τα έργα έχει κοπεί η διέλευση αυτοκινήτων, πεζών, ανά διαστήματα, έχει ρημαχτεί η περιοχή. Είναι στο 30% κάτω από ό,τι ήταν πριν 10 χρόνια».

Η έλευση προσφύγων στην περιοχή, η οικονομική κρίση και η πανδημία έχουν εκμηδενίσει τη δυναμική της περιοχής, θεωρεί ο ίδιος. «Όταν ήρθα εδώ μου έλεγαν ότι το 2016 θα έχεις μετρό», σημειώνει και αμφισβητεί την κυβερνητική δέσμευση περί ολοκλήρωσης του έργου την άνοιξη του 2023.

«Όλη αυτή η καθυστέρηση μάς έχει κάνει να πληρώσουμε από την τσέπη μας πάρα πολλά λεφτά για να διατηρηθούμε ζωντανοί» εξομολογείται και προειδοποιεί για σειρά λουκέτων από το φθινόπωρο, όταν θα λήξει η υποχρέωση των καταστημάτων να μείνουν ανοιχτά, καθώς συμμετείχαν στα μέτρα της κυβέρνησης για την πανδημία, όπως είναι οι αναστολές εργασίας και η επιστρεπτέα προκαταβολή.

«Δεν γίνεται ένα έργο στην Αθήνα να γίνεται σε δύο χρόνια και εδώ σε 15. Αυτό πρέπει να τελειώνει. Πρέπει να γίνει το μετρό», διαμηνύει και συμπληρώνει ότι και για τα αρχαία πρέπει να γίνει το καλύτερο. Παρατηρεί, δε, πως αυτή η κατάσταση σε συνδυασμό με «ένα πακέτο καταστροφικό», το οποίο περιλαμβάνει κλήσεις από τη δημοτική αστυνομία, οι ελλείψεις του ΟΑΣΘ, αφαιρούν τη δυναμική των επιχειρήσεων.

Μέχρι σήμερα πάντως, «με κρατάει το πείσμα μου και η ελπίδα ότι κάτι μπορεί να αλλάξει. Μπορεί να είναι επαγγελματική διαστροφή. Δεν υπάρχει επιχειρηματική λογική», παραδέχεται ο κ. Λαμπριανίδης.

Ο Παναγιώτης Ναούμ είναι ζαχαροπλάστης στη Βενιζέλου τα τελευταία 25 χρόνια. «Περιμέναμε ότι θα ανοίξει και τώρα μας κλείνουν. Έχει ερημώσει η περιοχή. Δεν κατεβαίνει και ο κόσμος με τα πόδια. Παίρνει άλλους δρόμους», περιγράφει για την κατάσταση.

Η επιχείρηση κρατήθηκε «ζωντανή» από τη γειτονιά και από τα οχήματα που περνούσαν όταν η Βενιζέλου ήταν ανοιχτή, επισημαίνει ο κ. Ναούμ.

Εκφράζει, δε, τη βεβαιότητα ότι πολλά καταστήματα θα κλείσουν στον επόμενο χρόνο.

Βγαίνουν στη σύνταξη οι πρώτοι «μετρόπληκτοι»

Συμπυκνώνοντας τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών στην περιοχή, ο Γιώργος Χατζηβασιλειάδης, που διατηρεί κατάστημα με ρούχα, λέει χαρακτηριστικά για τη Βενιζέλου: «Έκλεισε πριν δύο χρόνια. Τότε ήταν κλειστή η διάβαση και κάναμε έναν χρόνο να συνέλθουμε. Μόλις συνήλθαμε, μας έπιασε ο κορονοϊός, φάγαμε και αυτή την κατραπακιά. Το μόνο παρήγορο είναι ότι έχει διάβαση τώρα για τους πεζούς στη συμβολή με την Εγνατία».

Η επιχείρησή του επιβίωσε, διότι μετακινήθηκε πιο πάνω στη Βενιζέλου, καθώς επί σειρά ετών βρισκόταν μία «ανάσα» από τις λαμαρίνες. «Εκεί δεν θα είχα επιβιώσει. Εκεί είναι «μαύρα σκοτάδια». Φοβάσαι να πας πιο κάτω», υποστηρίζει και ενημερώνει ότι καταστηματάρχες της περιοχής ζήτησαν από την Αττικό Μετρό να εγκαταστήσει φώτα.

Στην ερώτηση εάν αισθάνεται αισιόδοξος για την επόμενη μέρα μετά την ολοκλήρωση του έργου είναι ξεκάθαρος: «Όταν θα τελειώσει το έργο θα έχω βγει στη σύνταξη μάλλον».

Καταλήγει, δε, με την παρατήρηση ότι τα αρχαία δεν φταίνε για την πολυετή καθυστέρηση, παραπέμποντας στην περίπτωση του μετρό της Αθήνας, όπου και εκεί βρέθηκαν αρχαιότητες.

Το κλείσιμο της Βενιζέλου «είναι ό,τι χειρότερο» ξεκαθαρίζει ο Γιώργος Χατζόπουλος, έμπορος στην οδό. «Έχει νεκρώσει η αγορά, δεν έχει και κόσμο γενικά, δεν έχει και φοιτητές, δεν περνάει και το λεωφορείο που και εκείνο βοηθούσε», συνεχίζει και προσθέτει πως οι δήμαρχοι Θεσσαλονίκης δεν έχουν βοηθήσει καθόλου τόσα χρόνια. Κατά την άποψή του ο εκάστοτε δήμαρχος θα έπρεπε, τουλάχιστον, να «είχε κατεβάσει τα δημοτικά τέλη 50-60%».

Για το πώς άντεξε όλα αυτά τα χρόνια λέει πως την απάντηση τη γνωρίζουν «ο Θεός και η ψυχή μου». «Προσπαθώ να βγω στη σύνταξη», προσθέτει και αναρωτιέται ποιος από τους συναδέλφους του στην περιοχή θα αντέξει. «Εγώ τουλάχιστον έχω δύο χρόνια», καταλήγει.

Όπως και οι προαναφερθέντες, έτσι και ο κ. Χατζόπουλος καταγγέλλει ότι ο τζίρος του έχει πέσει, περίπου, κατά 60% από την έναρξη των έργων.

«Μαύρα σύννεφα» και στην… κάτω Βενιζέλου

Παράλληλα, στο τμήμα της Βενιζέλου κάτω από την Εγνατία ο δρόμος παραμένει ερμητικά κλειστός. Η Ρούλα Φιλίππου είναι έμπορος υποδημάτων εδώ και 15 χρόνια. «Τα έχουμε δει όλα. Αυτό το μαγαζί είχε εφτά υπαλλήλους» και σήμερα μόνο μία, δηλώνει η ίδια.

Μάλιστα η κ. Φιλίππου καταγγέλλει ότι η κόρη της «έχει στείλει 4-5 e-mail εδώ και ένα μήνα στην Αττικό Μετρό για να ξέρουμε πότε θα φύγουν όλα αυτά, πότε θα τελειώσει, αλλά απάντηση δεν έχουμε πάρει».

«Τόσα χρόνια που μένουμε, είμαστε ήρωες. Τα περισσότερα καταστήματα που έκλεισαν τα έχουνε πάρει Αρμένιοι, Σύριοι και είναι οι μόνοι που περνάνε», παρατηρεί για την κατάσταση γύρω της.

«Μπαίνεις στην πιο όμορφη πόλη της Ελλάδος και σε πιάνει θλίψη»

Επιπλέον, τονίζει ότι «το βράδυ είναι θλιβερή η κατάσταση. Φοβόμαστε να μείνουμε μέχρι τις 9 το βράδυ, γιατί είναι απόμερα, είναι σκοτεινά», κάτι για το οποίο διαμαρτυρήθηκαν και άλλοι καταστηματάρχες από το κομμάτι της Βενιζέλου πάνω από την Εγνατία, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ της «ΜτΚ».

Από το κατάστημα της κ. Φιλίππου ζουν τρεις οικογένειες, όπως λέει η ίδια. «Προσπαθούμε να επιβιώσουμε. Έχουν αλλάξει και τα πράγματα στο εμπόριο, δεν σου δίνουν διευκολύνσεις», συνεχίζει και προσθέτει πως ο χειμώνας που πέρασε έγινε ακόμη πιο δύσκολος εξαιτίας της πανδημίας.

Εξάλλου, η ίδια καταγγέλλει ότι όταν πλημμύρισε το εργοτάξιο της Βενιζέλου πριν από μερικά χρόνια, τα νερά μπήκαν στο κατάστημά της. «Πετάξαμε όλο το εμπόρευμα, αλλάξαμε το πάτωμα» και στη συνέχεια Αττικό Μετρό και δήμος επέρριπταν τις ευθύνες ο ένας στον άλλον, οπότε στο τέλος «τα πληρώσαμε εμείς», θυμάται η ίδια.

Κλείνοντας πάντως, η κ. Φιλίππου δίνει με μία φράση το στίγμα για την εντύπωση που αποκομίζουν κάτοικοι και τουρίστες όταν κυκλοφορούν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης: «Μπαίνεις στην πιο όμορφη πόλη της Ελλάδος και σε πιάνει θλίψη».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22 Αυγούστου 2021