Ριζικές είναι οι αλλαγές που προκαλεί το ραγδαίως αναπτυσσόμενο ηλεκτρονικό εμπόριο, στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων, απόρροια και της υγειονομικής κρίσης.

Η φυσική παρουσία στο κατάστημα περιορίζεται και οι καταναλωτές στρέφονται με ολοένα και μεγαλύτερη ζέση στις διαδικτυακές αγορές με την ζήτηση για γραφεία και επαγγελματικούς χώρους να περιορίζεται δραστικά ενώ το ενδιαφέρον για αποθηκευτικούς χώρους αναμένεται να...απογειωθεί. Η Covid ανέτρεψε τα δεδομένα με την αγορά να καλείται να προσαρμοστεί ταχύτατα στα νέα δεδομένα ακολουθώντας τις νέες τάσεις.

Πριν από ένα χρόνο φαινόταν αδιανόητο πως θα έφτανε η στιγμή που θα χανόταν η αξία των επαγγελματικών ακινήτων σε κεντρικούς δρόμους της Θεσσαλονίκης όπως η Τσιμισκή και η Μητροπόλεως. Ο κορονοϊός όμως δεν κάνει...διακρίσεις, μην αφήνοντας τίποτα όρθιο.

Στο νέο τοπίο που σχηματίζεται και αλλάζει τις σταθερές στην βασική οργανωτική δομή του λιανεμπορίου, οι καταναλωτές θα έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν από ποικιλία προϊόντων κάνοντας έρευνα αγοράς από την οθόνη του υπολογιστή τους, χωρίς να χρειαστεί καν να βγουν από το σπίτι. Η τεχνολογία τρέχει και όποιος δεν ακολουθήσει, θα αντιμετωπίσει τεράστιο πρόβλημα.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αν και σε σαφώς δυσμενέστερη θέση σε σχέση με τις μεγάλες εταιρείες, είναι αναγκαίο να αποκωδικοποιήσουν τα νέα δεδομένα ανταποκρινόμενες αποτελεσματικά στις προκλήσεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι επενδύσεις στους κλάδους των logistics (αποθήκες) αλλά και στην ανάπτυξη αξιόπιστων δικτύων διανομής των προϊόντων (μετά τις τεράστιες δυσλειτουργίες που παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια του lockdown) θα ανθίσουν, ελέω των νέων συνθηκών.

Την ίδια στιγμή, ο ούριος επενδυτικός άνεμος που πνέει στην Θεσσαλονίκη (Pfizer, Cisco, ThessINTEC), σε συνδυασμό με τα έργα αναβάθμισης της ευρύτερης περιοχής τα οποία έχουν δρομολογηθεί (ανάπλαση ΔΕΘ, fly-over στην ανατολική περιφερειακή, κατασκευή έκτου προβλήτα στο λιμάνι) μπορούν να πυροδοτήσουν μία αναπτυξιακή έκρηξη αλλάζοντας την εικόνα της πόλης και δίνοντας παράλληλα τεράστια ώθηση στην τοπική οικονομία.

«Πόλος έλξης επιχειρήσεων η Θεσσαλονίκη»

«Το τελευταίο διάστημα εταιρείες από την Αθήνα ενδιαφέρονται να έχουν έδρα στη Θεσσαλονίκη με το βλέμμα στραμμένο στην Βόρεια Ελλάδα και στα Βαλκάνια, αυτό που είναι πρωτόγνωρο είναι πως και επιχειρήσεις από τα δυτικά Βαλκάνια εκφράζουν ενδιαφέρον να μεταφέρουν την έδρα τους στην πόλη», επισημαίνει o Κώστας Γεωργάκος, μεσίτης και πρόεδρος του Ελληνοσερβικού Επιμελητηρίου Β. Ελλάδας. «Εκτιμώ ότι αυτό το ενδιαφέρον θα αυξηθεί στην μεταπανδημική εποχή με την Θεσσαλονίκη να γνωρίζει μία ανάπτυξη μη αναμενόμενη τα επόμενα χρόνια», συμπληρώνει.

«Την τελευταία 12ετία τα επαγγελματικά ακίνητα ήταν νεκρά, το τελευταίο διάστημα υπάρχει κινητικότητα στους μεγάλους γραφειακούς χώρους (από 200 τ.μ. και πάνω) για τους οποίους ενδιαφέρονται εταιρείες πληροφορικής», αναφέρει. «Γενικά υπάρχει έλλειψη μεγάλων γραφείων δηλαδή έλλειψη ζήτησης, ιδίως στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Στους μικρούς γραφειακούς χώρους δεν κινείται σχεδόν τίποτα», προσθέτει.

«Σταθεροποίηση της αγοράς σε έναν χρόνο από σήμερα»

«Στα μεγάλα ακίνητα που στεγάζουν γραφεία και για τα οποία υπάρχει ζήτηση οι τιμές κυμαίνονται από 5-10 ευρώ/τ.μ., αναφορικά με τα μαγαζιά, στους κεντρικούς δρόμους (Τσιμισκή) θα έχουν σοβαρό θέμα, πολλά θα κλείσουν καθώς δεν φτάνουν οι επιστρεπτέες», επισημαίνει. «Οι τιμές στην Τσιμισκή και την Εγνατία είναι μειωμένες κατά 10-15%, στους υπόλοιπους κεντρικούς δρόμους όπως η Μητροπόλεως η πτώση αγγίζει το 25% σε σχέση με την προ κορονοϊού περίοδο, στα στενά του κέντρου και στις περιφερειακές αγορές πολλά ακίνητα θα βρεθούν στα αζήτητα με σκοτωμένες τιμές. Θεωρώ πως όταν ανοίξουν τα μαγαζιά θα υπάρχει μία αμφιλεγόμενη κατάσταση, κάποιοι θα ανοίγουν, κάποιοι θα κλείνουν, του χρόνου τέτοια περίοδο θα υπάρξει σταθεροποίηση της αγοράς», τονίζει.

«Γενικά η αγορά κρατάει αλλά ήταν ήδη κατεστραμμένη από την δεκαετή οικονομική κρίση, το 2005 οι μεταβιβάσεις ακινήτων έφταναν τις 215.000 σε όλη την χώρα, το 2019 ήταν 27.000 και το 2020 θα είναι κοντά στις 15.000», υποστηρίζει.

«Η πανδημία δημιούργησε την χειρότερη χρονιά από το 2000 που είμαι μεσίτης, η πτώση που υπήρξε στις μεταβιβάσεις ακινήτων το 2020 αγγίζει σε πολλές περιπτώσεις το 60% σε σχέση με το 2019, ανάλογη είναι και η μείωση στη ζήτηση. Μετά τις 8 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους ξεκίνησε μία κινητικότητα στην αγορά η οποία διακόπηκε μόλις άρχισε να συζητείται το ενδεχόμενο λήψης επιπλέον μέτρων για την Θεσσαλονίκη», σημειώνει.

Το μέλλον ανήκει στα…logistics

«Μετά την πανδημική κρίση και την ανάπτυξη του e-shop τα προϊόντα έφυγαν από τα καταστήματα και πήγαν στις αποθήκες, κάτι που αναδεικνύει την ανάγκη για μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους. Tα logistics θα γνωρίσουν ιδιαίτερη άνθηση τα επόμενα χρόνια, οι τιμές κυμαίνονται από 1-3 ευρώ το τ.μ., είναι τσιμπημένες κατά 20%, σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει μεγάλη προσφορά μεγάλων αποθηκών και έχουν γεμίσει οι υπάρχουσες», αναφέρει.

Οι περιοχές στις οποίες κατά κύριο λόγο βρίσκονται οι αποθηκευτικοί χώροι και θα γνωρίσουν άνθηση τα επόμενα χρόνια, όπως λέει, είναι το Καλοχώρι, η Σίνδος και ο Εύοσμος, άνωθεν του περιφερειακού.

«Μεγάλες αλλαγές στο λιανεμπόριο, μπορεί να εκτοξευτεί η αγορά ακινήτων»

«Η εικόνα στην αγορά των logistics είναι πολύ καλή, υπάρχει μεγάλη ζήτηση δεν υπάρχει όμως η αντίστοιχη προσφορά αποθηκευτικών χώρων, μετά το ξεμπλοκάρισμα των πλειστηριασμών θα δοθεί επιπλέον ώθηση», επισημαίνει ο Δημήτρης Τζιβράς, γενικός διευθυντής του παραρτήματος της Atria Property Services, μέλος του παγκόσμιου δικτύου συνεργατών της CBRE. «Οι τάσεις ήταν θετικές και πριν την πανδημία, εντάθηκαν όμως μετά την ανάπτυξη των e-shop», προσθέτει.

«Οι προοπτικές για την Θεσσαλονίκη είναι πολύ θετικές, όλα τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη αλλά και οι επενδύσεις Pfizer και Cisco θα βοηθήσουν πολύ την πόλη», σημειώνει. Για την αγορά των μεγάλων γραφειακών χώρων, υποστηρίζει ότι «η ζήτηση είναι αυξημένη για data centers από μεγάλες εταιρείες αλλά κι εκεί υπάρχει έλλειψη καλών προϊόντων».

Θεωρεί πως «μόλις επανέλθει η κανονικότητα, η ανάγκη για μεγαλύτερους χώρους γραφείων θα αυξηθεί καθώς οι εργαζόμενοι θέλουν να γυρίσουν στα γραφεία, οι τάσεις είναι ανοδικές για την συγκεκριμένη αγορά. Τα ενοίκια δεν έχουν φτάσει ακόμα στο peak τους, θα αυξηθούν περαιτέρω αλλά με χαμηλότερο ρυθμό, από τα 12 ευρώ το τ.μ. θα κινηθούν στα 17 ευρώ το τ.μ. αλλά σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Η γενικότερη αίσθηση είναι ότι η αγορά των γραφείων θα ανακάμψει γρηγορότερα από την αγορά των καταστημάτων».

Την ίδια στιγμή, εκτιμά ότι στο λιανεμπόριο «θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές, στην Τσιμισκή ήδη τέσσερα, πέντε μαγαζιά έχουν αλλάξει χέρια. Δεν πρέπει όμως να αναμένουμε μεγάλη υποχώρηση των τιμών στην Τσιμισκή, ακόμα και μία πτώση της τάξης του 10% δεν είναι μικρή. Όταν περάσει η πανδημία μπορεί να επαληθευτεί η θεωρία του ελατηρίου και να εκτοξευτεί η αγορά ακινήτων η οποία άντεξε κατά τη διάρκεια της κορονοκρίσης».

Για τις περιφερειακές αγορές υποστηρίζει πως σε καλύτερη θέση βρίσκονται ο Εύοσμος και η Τούμπα με την Καλαμαριά να ακολουθεί. «Μόλις ανοίξουν τα μαγαζιά, θα εξασθενήσει η τάση για ηλεκτρονικές αγορές αν και ο κόσμος έχει συνηθίσει το e-shop», τονίζει.