Υψηλές πληρότητες, που θυμίζουν το έτος-«ρεκόρ» του 2019 για τον τουρισμό, κατασκευαστικός οργασμός στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, που έχουν αυξηθεί κατά εκατοντάδες σε έναν χρόνο, ισχυρές πιέσεις στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και στις υποδομές κοινής ωφέλειας και αθέμιτες πρακτικές από ιδιοκτήτες ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, κάποιοι από τους οποίους παρέχουν παρανόμως υπηρεσίες μεταφοράς, καθαρισμού και σίτισης, υφαρπάζοντας μερίδια από τις νόμιμες επιχειρήσεις και καταλύματα: τα στοιχεία αυτά, μαζί με το αυξημένο (κατά περίπου 30% ανά δωμάτιο/διανυκτέρευση) λειτουργικό κόστος, λόγω πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης, φαίνεται ότι συνθέτουν το σκηνικό της φετινής τουριστικής σεζόν στη Χαλκιδική, όπως το μεταφέρουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ εκπρόσωποι των τουριστικών φορέων.

«Η σεζόν ξεκίνησε ουσιαστικά στις αρχές Ιουνίου και για το διάστημα Ιουνίου-Σεπτεμβρίου, η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία είναι 75%-80%. Το 2022 εκτιμούμε ότι θα είναι μια χρονιά, που θα φτάσει στα επίπεδα του 2019. Ωστόσο, αυτό που έχει σίγουρα αλλάξει σε σχέση με το 2019 είναι η διάρκεια παραμονής των Βαλκάνιων στην περιοχή μας. Η σεζόν για τους Βαλκάνιους περιορίζεται φέτος στις 90 ημέρες, από τις 110 που είναι συνήθως. Χάνονται με άλλα λόγια 20 ημέρες της σεζόν, λόγω της ανασφάλειας που υπήρξε εξαιτίας του πολέμου, αλλά και της ακρίβειας. Η δε ελληνική αγορά δεν έχει κάνει ακόμα την εμφάνισή της, κάτι που σημαίνει ότι στους Έλληνες πάμε φέτος για σεζόν μόλις 30 ημερών», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής (ΕΞΧ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας (ΠΟΞ) Γρηγόρης Τάσιος και προσθέτει ότι οι ξενοδόχοι αναμένουν τον Οκτώβριο, «που είναι παραδοσιακά κυρίως μήνας των ξενοδοχείων», για να δουν σε ποια επίπεδα θα κλείσει η σεζόν.

Όσον αφορά τις εθνικότητες που προτιμούν φέτος τη Χαλκιδική και τα ξενοδοχεία της, ο κ. Τάσιος κάνει λόγο για Βρετανούς, Γερμανούς και κατοίκους των Κάτω Χωρών (κυρίως Ολλανδίας), αλλά και για σταδιακό άνοιγμα της γαλλικής και της ιταλικής αγοράς, χάρη και στις νέες πτήσεις από και προς Μιλάνο, Ρώμη και Παρίσι. Στον οδικό τουρισμό πρωταγωνιστούν οι Ρουμάνοι τουρίστες «με πολύ καλά νούμερα». Ωστόσο, οι αυξημένες αφίξεις και διανυκτερεύσεις προκαλούν και προβλήματα: «τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα "κρεμάνε" στη Χαλκιδική, καθώς λόγω της κατάργησης του roaming, όλοι οι Ευρωπαίοι τουρίστες, συμπεριλαμβανομένων των Βούλγαρων και των Ρουμάνων, χρησιμοποιούν κανονικά τα προγράμματά τους, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ αυξημένη χρήση και τα δίκτυα να λειτουργούν με προβλήματα», υποστηρίζει ο κ. Τάσιος, ενώ ως έτερο σημαντικό πρόβλημα «δείχνει» την «ανεξέλεγκτη βραχυχρόνια μίσθωση».

Κατά τον πρόεδρο της ΕΞΧ και της ΠΟΞ, την τελευταία πενταετία «μπήκαν» στη Χαλκιδική 20.000 κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης σε περίπου 4200 ακίνητα, γεγονός που -πέραν των υπηρεσιών που παρανόμως παρέχονται από κάποιους ιδιοκτήτες, στερώντας έσοδα από επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα- έχει σημαντική επίπτωση και στη φέρουσα ικανότητα των δικτύων και των υποδομών, τα οποία δεν σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετούν τόσο αυξημένο πληθυσμό ατόμων. Την ίδια στιγμή, οι επενδύσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες έχουν «παγώσει» εν αναμονή του 2023, λόγω του αυξημένου κόστους κατασκευής και της γενικότερης αβεβαιότητας.

Εκατοντάδες νέα ενοικιαζόμενα δωμάτια σε έναν χρόνο

Στο μεταξύ, εκατοντάδες νέα ενοικιαζόμενα δωμάτια δημιουργήθηκαν μέσα στον τελευταίο χρόνο στους νομούς Σιθωνίας και Κασσάνδρας στη Χαλκιδική, τόσο επειδή η επένδυση στον τουρισμό θεωρείται πιο ασφαλής και αποδοτική, όσο και χάρη στη μεγάλη ζήτηση που εκδηλώνεται, κυρίως από Βαλκάνιους τουρίστες, για καταλύματα σε καλή τιμή, που παρέχουν υπηρεσίες στους φιλοξενούμενους.

Όπως γνωστοποιεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Τριαντάφυλλος Παπαϊωάννου, πρόεδρος του Σωματείου Επαγγελματιών Εκμεταλλεύσεως Ενοικιαζόμενων Δωματίων και Διαμερισμάτων Νικήτης και μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια στη Σιθωνία ανέρχονται φέτος σε 1300, έναντι 1065 πέρυσι και στην Κασσάνδρα σε 1100, έναντι 1020 το 2021 (+315 συνολικά). Μόνο στην περιοχή της Νικήτης, έχουν δημιουργηθεί και αδειοδοτηθεί πάνω από 50 νέα καταλύματα, με συνολικά 500 κλίνες.

Ενώ οι πληρότητες στα ενοικιαζόμενα δωμάτια είναι πολύ αυξημένες για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, προβλήματα εξακολουθούν να αποτελούν η έλλειψη προσωπικού για τη στελέχωσή τους και χώρων για τη φιλοξενία του ανθρώπινου δυναμικού (με αποτέλεσμα τα μέλη της οικογένειας των ιδιοκτητών να εργάζονται συχνά κατ' ανάγκη σε διάφορα πόστα), αλλά και το γεγονός ότι υποδομές όπως οι βιολογικοί καθαρισμοί σε δημοφιλείς περιοχές της Χαλκιδικής λειτουργούν στο «κόκκινο», εξυπηρετώντας -λόγω των επιπλέον ροών τουριστών- μέχρι και υπερτριπλάσιο πληθυσμό από αυτόν για τον οποίο έχουν σχεδιαστεί (π.χ, ο βιολογικός καθαρισμός στη Νικήτη, που φτιάχθηκε για να εξυπηρετεί 10.000 κατοίκους, το καλοκαίρι «σηκώνει» τα λύματα μέχρι και 35.000).

Πάντως, η φετινή σεζόν για τις περίπου 2300 επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων στη Χαλκιδική και την ανατολική Θεσσαλονίκη εξελίσσεται πολύ θετικά, με τον κ. Παπαϊωάννου να εκτιμά ότι το 2022 θα «κλείσει» αρκετά πάνω από το έτος-ρεκόρ 2019, σε αφίξεις και πληρότητες. Για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, οι πληρότητες στα ενοικιαζόμενα δωμάτια ξεπερνούν το 95%. Το 65%-70% των φιλοξενούμενων σε αυτά προέρχεται από τις χώρες Ρουμανία και Σερβία, το 10% από Βουλγαρία και ίσο ποσοστό από Τουρκία -μια αγορά που φέτος ανέκαμψε ως προς τις διανυκτερεύσεις στα ενοικιαζόμενα δωμάτια της Χαλκιδικής, μετά από ένα διάστημα απουσίας.

Κατά τον κ. Παπαϊωάννου, από συζητήσεις με Τούρκους φιλοξενούμενους προκύπτει ότι ο βασικός λόγος αυτής της επιστροφής είναι οικονομικός. «Οι διακοπές στη Χαλκιδική έχουν γίνει φθηνότερες από τις αντίστοιχες στα δημοφιλή τουριστικά θέρετρα της Τουρκίας, όπου οι παραλίες έχουν "περάσει" σε ιδιώτες και ακόμα και για να απλώσεις την πετσέτα σου σε σημείο χωρίς ξαπλώστρες πληρώνεις 2 ευρώ για τον χώρο που καλύπτεις», υποστηρίζει ο κ. Παπαϊωάννου και προσθέτει ότι αντίστοιχα φθηνότερο είναι σε πολλές περιπτώσεις και το φαγητό.

Αν οι Τούρκοι επέστρεψαν, οι Έλληνες φαίνεται ότι ακολούθησαν ...αντίστροφη διαδρομή, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τα ενοικιαζόμενα, μεταξύ άλλων επειδή οι Βαλκάνιοι έσπευσαν να κάνουν κρατήσεις νωρίτερα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν πολλά διαθέσιμα καταλύματα για τις περιόδους αιχμής. «Πέρυσι, το 44% της πληρότητας στα ενοικιαζόμενα δωμάτια προερχόταν τον Αύγουστο από Έλληνες, λόγω της πανδημίας, αλλά και της εκτεταμένης συμμετοχής των επιχειρήσεων του νομού σε προγράμματα κοινωνικού τουρισμού. Φέτος, στις συνολικές κρατήσεις του Αυγούστου, ο εγχώριος τουρισμός έχει ποσοστό γύρω στο 15%. Δεν είναι ότι δεν υπάρχει ζήτηση, δεχόμαστε τηλεφωνήματα και email συνέχεια, απλώς οι Έλληνες συχνά κλείνουν τη διαμονή τους τελευταία στιγμή, ενώ οι ξένοι το κάνουν πολύ νωρίτερα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αρκετοί διαθέσιμοι χώροι», επισημαίνει ο κ. Παπαϊωάννου και προσθέτει ότι μειωμένος είναι και ο αριθμός των καταλυμάτων που συμμετέχουν σε προγράμματα κοινωνικού τουρισμού.

Στα ενοικιαζόμενα δωμάτια λοιπόν, παρατηρείται κατασκευαστικός οργασμός, αν και όταν φτάσει η ώρα της λειτουργίας τους, το προσωπικό αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. «Δεν υπάρχει δυναμικό ούτε για δείγμα. Γνωρίζω επιχειρηματία που έφτιαξε 18 εξαιρετικά δωμάτια και δεν έβρισκε αρκετές καμαριέρες. Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει χώρος για τη φιλοξενία του προσωπικού. Κι αυτό διότι στο παρελθόν, με την αυξημένη ζήτηση, πολλά δωμάτια προσωπικού έγιναν δωμάτια φιλοξενούμενων ή ακόμα και προσωπικές κατοικίες νοικιάστηκαν σε επισκέπτες. Οι εργαζόμενοι είναι φέτος μειωμένοι κατά 30% σε σχέση με πέρυσι και το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι στη Χαλκιδική δεν υπάρχουν πολλές κάθετες υπηρεσίες, π.χ., για καθαρισμό κλινοσκεπασμάτων», λέει ο κ. Παπαϊωάννου, ενώ ερωτηθείς για τις επενδύσεις που γίνονται από αλλοδαπούς στον τομέα των ενοικιαζόμενων δωματίων απαντά: «Το 50% των επενδύσεων γίνεται από Έλληνες, οι οποίοι αξιοποιούν σε ποσοστό 90% τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και μετά από Βούλγαρους, Ουκρανούς τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, και ελάχιστους Ρώσους. Συχνά οι επενδυτές πείθονται να βάλουν τα χρήματά τους επειδή πιστεύουν ότι θα έχουν απόδοση 10-15%, αλλά στην πραγματικότητα ουδείς μπορεί να εγγυηθεί κάτι τέτοιο».

Χιλιάδες Δανοί στη βορειοανατολική Χαλκιδική

Χιλιάδες Δανοί τουρίστες αναμένεται να γνωρίσουν φέτος για πρώτη φορά τα φυσικά και πολιτιστικά θέλγητρα της βορειοανατολικής Χαλκιδικής: «Εκεί που δεν είχαμε καθόλου Δανούς, φέτος αναμένονται στη βορειοανατολική Χαλκιδική περίπου 6000-7000, σε πέντε-έξι ξενοδοχεία πέντε αστέρων κοντά στην Ουρανούπολη, στο πλαίσιο και της συμφωνίας των Primo Tours (Δανία) και Prima Holidays (Ελλάδα), καθώς η καμπάνια μας στη δανέζικη αγορά αρχίζει να αποδίδει καρπούς», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής του Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής (ΤΟΧ) Γιώργος Μπρουτζάς, ο οποίος αναφέρεται ακόμα στην επιστροφή των Τούρκων μετά από μια διετία απουσίας («τα αυτοκίνητα με πινακίδες με το νούμερο 34, από την Κωνσταντινούπολη, αφθονούν στο άξονα Πολυγύρου-Νικήτης, όπου κινούμαι συχνά»), αλλά και στη θετική επίδραση της αύξησης της αγοραστικής δύναμης των Ρουμάνων στα εμπορικά καταστήματα της περιοχής («Το ΑΕΠ στη Ρουμανία έχει αυξηθεί και οι Ρουμάνοι, που έρχονται κυρίως οδικώς, εξελίσσονται σε πολύ καλούς πελάτες για τα εμπορικά καταστήματα, καθώς θα αγοράσουν από ελαιόλαδο μέχρι διάφορα αναμνηστικά. Μόλις πρόσφατα, συζητώντας με επιχειρηματία ειδών λαϊκής τέχνης, μου είπε ότι Ρουμάνοι τουρίστες πήραν από το κατάστημά της όχι ένα ή δύο αντικείμενα, αλλά ολόκληρο κιβώτιο»).