Η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς πιθανότατα θα αντικαταστήσει τον Γιαχία Σινουάρ με έναν νέο πολιτικό ηγέτη που θα εδρεύει εκτός της Λωρίδας της Γάζας ενώ ο αδελφός του, ο Μοχάμαντ Σινουάρ, αναμένεται ότι θα αναλάβει σημαντικότερο ρόλο και θα διευθύνει τον πόλεμο εναντίον του Ισραήλ στον παλαιστινιακό θύλακα, σύμφωνα με ειδικούς.

Στις συζητήσεις για τη νέα ηγεσία της, η Χαμάς θα πρέπει να λάβει υπόψη μόνο τις προτιμήσεις του βασικού υποστηρικτή της, του Ιράν, αλλά και τα συμφέροντα του Κατάρ, όπου διαμένουν σήμερα όλοι οι βασικοί υποψήφιοι για το πολιτικό γραφείο της.

Ο Σινουάρ, ο «εγκέφαλος» της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, σκοτώθηκε σε μάχη την Τετάρτη. Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε λιγότερους από τρεις μήνες που η Χαμάς μένει χωρίς ηγέτη. Ο προκάτοχός του, ο Ισμαήλ Χανίγια, δολοφονήθηκε στο Ιράν τον Ιούλιο – πιθανολογείται από το Ισραήλ, το οποίο ωστόσο δεν έχει αναλάβει την ευθύνη.

Όταν τον αντικατέστησε ο Σινουάρ, συγχώνευσε στο πρόσωπό του τη στρατιωτική και πολιτική ηγεσία στη Γάζα. Δεν φαίνεται όμως ότι αυτό θα συνεχιστεί και με τον επόμενο ηγέτη. Έπειτα από έναν και πλέον χρόνο σφοδρών επιθέσεων από το Ισραήλ, με χιλιάδες μαχητές της Χαμάς να έχουν σκοτωθεί και κορυφαία στελέχη της, εντός και εκτός της Γάζας, να έχουν εξοντωθεί, δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσει η οργάνωση μετά το τελευταίο πλήγμα.

Ο αναπληρωτής του Σινουάρ, ο Χαλίλ Αλ Χάγια, που θεωρείται πιθανός διάδοχός του, εμφανίστηκε προκλητικός σήμερα, όταν είπε ότι οι Ισραηλινοί όμηροι δεν θα απελευθερωθούν μέχρι ο ισραηλινός στρατός να αποσυρθεί από τη Γάζα και ο πόλεμος να τερματιστεί.

Στο παρελθόν η Χαμάς αντικαθιστούσε γρήγορα και αποτελεσματικά τους πεσόντες ηγέτες της. Αρμόδιο για την ανάδειξη του νέου επικεφαλής είναι το Συμβούλιο Σούρα που εκπροσωπεί όλα τα μέλη της οργάνωσης στη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη, τις ισραηλινές φυλακές και την παλαιστινιακή διασπορά. Αυτό σημαίνει ότι ο νέος ηγέτης θα έχει τη δυνατότητα να συμμετάσχει σε συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός ακόμη και αν δεν βρίσκεται στη Γάζα, όπου οι μαχητές της οργάνωσης κρατούν ακόμη δεκάδες Ισραηλινούς ομήρους.

Πέραν του Χάγια, που είναι ο βασικός διαπραγματευτής της Χαμάς, πιθανοί διεκδικητές είναι επίσης ο Χαλέντ Μεσάαλ – ο προκάτοχος του Χανίγια – και ο Μοχάμαντ Νταρουίς, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Σούρα, που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στον έξω κόσμο, σύμφωνα με αναλυτές και με μια πηγή προσκείμενη στη Χαμάς. Η πηγή αυτή είπε ότι η οργάνωση θα πρέπει να ενημερώσει το Κατάρ –το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στις άκαρπες μέχρι στιγμής ειρηνευτικές συνομιλίες – καθώς και άλλες πρωτεύουσες πριν λάβει την απόφασή της.

Ο Άσραφ Αμπουελχούλ, ειδικός στις παλαιστινιακές υποθέσεις, αναμένει ότι οι αρμοδιότητες του Σινουάρ θα μοιραστούν σε δύο πρόσωπα – το ένα θα αναλάβει τις στρατιωτικές υποθέσεις και το δεύτερο το πολιτικό γραφείο, τις διεθνείς επαφές και τη χάραξη πολιτικής.

«Το Ιράν είναι ο ισχυρότερος σύμμαχος της Χαμάς, την στηρίζει με χρήματα και όπλα και η ευχή του είναι το κλειδί για το ποιος θα διαδεχθεί τον Σινουάρ», είπε ο Αμπουελχούλ, ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας Al Ahram της Αιγύπτου. Όπως είπε, αναμένει ότι η Χαμάς θα επιμείνει στα βασικά αιτήματά της στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός: να αποσύρει το Ισραήλ τις δυνάμεις του από τη Γάζα και να σταματήσει τον πόλεμο. Όμως θα μπορούσε να δείξει κάποια ευελιξία σε άλλα θέματα, όπως στις λεπτομέρειες μιας ενδεχόμενης ανταλλαγής των Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές.

Με τον θάνατο του Σινουάρ, η ηγεσία της Χαμάς έχει περάσει προσωρινά στον Χάγια, που βρίσκεται στο Κατάρ. Λόγω του πολέμου και των δυσκολιών στις επικοινωνίες δεν είναι σαφές αν ο Χάγια μπορεί να έχει καθημερινή επαφή με τους μαχητές εντός του θύλακα και έτσι να αφήσει την ένοπλη πτέρυγα, τις Ταξιαρχίες Αλ Κάσαμ, να έχουν τον πρώτο λόγο.

Μια πηγή της Χαμάς είπε ότι ο Χάγια δεν αναμένεται να συναντήσει προβλήματα στον ρόλο του ως «ντε φάκτο ηγέτης της Γάζας». Σημείωσε ότι ο Χάγια διατηρούσε καλές σχέσεις με τη στρατιωτική πτέρυγα και ήταν κοντά τόσο στον Σινουάρ όσο και στον Χανίγια.

Ο Άκραμ Αταλάχ, ένας Παλαιστίνιος πολιτικός αναλυτής, είπε ότι αναμένει πως η ένοπλη πτέρυγα θα σεβαστεί την εξουσία του Χάγια, ακόμη και από το εξωτερικό. Αναμένει επίσης ότι ο Μοχάμαντ Σινουάρ θα αποκτήσει σημαντικότερο ρόλο τόσο στην ένοπλη πτέρυγα όσο και στη Χαμάς γενικότερα. Βετεράνος διοικητής των Ταξιαρχιών Αλ Κάσαμ, ο Μοχάμαντ Σινουάρ σπανίως εμφανίζεται δημοσίως. Είναι καταζητούμενος από το Ισραήλ και έχει επιβιώσει από πολλές απόπειρες δολοφονίας του.