Ο Χαράλαμπος Φείδας, καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών και μέχρι πρότινος αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης είναι ο νέος πρύτανης στο μεγαλύτερο ακαδημαϊκό ίδρυμα της χώρας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά από μία μακρά εκλογική διαδικασία που ξεκίνησε τον Μάιο του 2023, ο κ. Φείδας εξελέγη την Τετάρτη από το ενδεκαμελές Συμβούλιο Διοίκησης του Πανεπιστημίου, και το πρωί της Παρασκευής ανέλαβε απευθείας τα καθήκοντά του, μετά και τη δημοσίευση του σχετικού ΦΕΚ.

Ο ίδιος στο ιδιαιτέρως πιεσμένο πρόγραμμα των πρώτων ημερών, παραχώρησε συνέντευξη στη «ΜτΚ» όπου μίλησε για τις προτεραιότητες που έχει θέσει προκειμένου το πανεπιστήμιο να μπει ξανά σε τροχιά ανάπτυξης και προόδου και να αναδειχθεί ο πρωταγωνιστικός του ρόλος στη χώρα αλλά και διεθνώς. 

Ο κ. Φείδας μίλησε επίσης για την επερχόμενη ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων και για το κατά πόσο αυτά μπορούν να αποτελέσουν απειλή για τα ΑΕΙ αλλά και για τον διαμοιρασμό ή μη της τετραετούς πρυτανικής θητείας, που βρέθηκε στο επίκεντρο της προεκλογικής περιόδου.

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνετε τη Δευτέρα, έχοντας αναλάβει και επισήμως πλέον τα ηνία του ΑΠΘ;

Το πρώτο πράγμα που ήδη άρχισα να κάνω με την ανάληψη των καθηκόντων μου είναι όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για να επανέρθει η κανονικότητα στη λειτουργία του πανεπιστημίου μας μετά από μία πρωτόγνωρη περίοδο αβεβαιότητας στη διοίκησή του, που επηρέασε την εύρυθμη λειτουργία του. 

Έχουν σωρευτεί πολλές εκκρεμότητες οι οποίες απαιτούν ένα χρονικό διάστημα για να κλείσουν και να επανέλθει το ΑΠΘ σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας και να επανέλθει σε πορεία ανάπτυξης.

Στην παρουσίαση της υποψηφιότητάς σας στην ακαδημαϊκή κοινότητα, είχατε επισημάνει την ανάγκη επανεκκίνησης της πορείας ανάπτυξης του ΑΠΘ, το οποίο εδώ και σχεδόν έναν χρόνο, λόγω των εκλογικών διαδικασιών ήταν με «δεμένα χέρια». Με ποιους τρόπους θα επιτευχθεί αυτό, προκειμένου να καλυφθεί παράλληλα το «χαμένο έδαφος»;

Με την υποψηφιότητά μου στο αξίωμα του πρύτανη, κατέθεσα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης το οποίο βασίζεται σε ένα σαφές, ρεαλιστικό και ισχυρό όραμα για τη λειτουργία και ανάπτυξη του ΑΠΘ που θα γίνει πράξη με συγκεκριμένες δράσεις που υλοποιούν μία συγκεκριμένη στοχοθεσία. 

Οι δράσεις αυτές θα ανατεθούν στους αρμόδιους αντιπρυτάνεις για την προτεραιοποίηση και τον προγραμματισμό υλοποίησής τους, ο οποίος θα ελέγχεται και θα αξιολογείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Με τον τρόπο αυτό θα προχωρήσουμε στην υλοποίηση του βασικού μας στρατηγικού στόχου για την επανεκκίνηση της πορείας ανάπτυξης του Ιδρύματος, με βάση το σχέδιο ανάπτυξης του ΑΠΘ.

Το ΑΠΘ στην προσφάτως δημοσιευμένη λίστα της webometrics που αφορά στην παγκόσμια κατάταξη των πανεπιστήμιων, κατέχει την 262^η θέση ανάμεσα σε 11.991 πανεπιστήμια και την 92^η θέση μεταξύ των 6.009 πανεπιστημίων της ΕΕ. Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσετε ώστε να ενισχυθεί το πεδίο της έρευνας στο πανεπιστήμιο και ως αποτέλεσμα, να λάβει μία καλύτερη θέση στις διεθνείς κατατάξεις;

To ΑΠΘ έχει διαχρονικά υψηλή κατάταξη στις διεθνείς αξιολογήσεις πανεπιστημίων, η οποία αναδεικνύει το κύρος και την εγνωσμένη αξία στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Ένας από τους στόχους που θέτει η νέα πρυτανική αρχή είναι η ενίσχυση της θέσης του ΑΠΘ στις διεθνείς αυτές κατατάξεις με βελτίωση των δεικτών στα κριτήρια αξιολόγησης. 

Σε ό,τι αφορά τα κριτήρια που αφορούν την επίδραση του ερευνητικού έργου του Ιδρύματος, η βελτίωσή τους θα προκύψει από τις δράσεις ενίσχυσης της έρευνας και καινοτομίας τις οποίες έχουμε προτείνει, όπως, δημιουργία κέντρων αριστείας στην έρευνα σε τομείς επιστημονικής και τεχνολογικής αιχμής, ενίσχυση της δυναμικής των νέων ερευνητικών ομάδων και νέων μελών ΔΕΠ, ενίσχυση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, επιβράβευση της ερευνητικής δραστηριότητας, ανάπτυξη των εργαστηριακών υποδομών κ.ά.

Ποιες προτεραιότητες έχετε θέσει όσον αφορά στη φοιτητική μέριμνα, δεδομένου ότι το ΑΠΘ δεν συγκαταλέγεται στα πανεπιστήμια όπου θα ανεγερθούν νέες φοιτητικές εστίες μέσω ΣΔΙΤ, όπως αυτά ορίζονται στο νομοσχέδιο για την ενίσχυση των δημόσιων πανεπιστημίων;

Βασικό μας μέλημα αποτελεί η εστίαση στη λύση των φλεγόντων ζητημάτων της φοιτητικής μέριμνας με τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών διαμονής, διαβίωσης και υποστήριξης των σπουδών των φοιτητών/τριών. Εκτός από την σύσταση και στελέχωση της Μονάδας Υποστήριξης Φοιτητών, θα συνεργαστούμε με το Ίδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης για τη βελτίωση των υπαρχουσών υποδομών διαμονής του φοιτητικού πληθυσμού. 

Στόχος μας, επίσης, αποτελεί, η δρομολόγηση στο άμεσο μέλλον προγράμματος για την αύξηση του αριθμού των κλινών στις εστίες με χρηματοδότηση μέσω Συμπράξεων Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). 

Επίσης, θα προχωρήσουμε στην ενίσχυση και αναβάθμιση των δομών υγειονομικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης φοιτητών/τριών και στην βελτίωση υποδομών και υπηρεσιών υποστήριξης της ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Βρίσκεστε στο «τιμόνι» του μεγαλύτερου Ακαδημαϊκού Ιδρύματος της χώρας, σε μία συγκυρία όπου η κυβέρνηση «φέρνει» το πολυνομοσχέδιο για την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων. Την ίδια ώρα, φοιτητές αντιδρούν με επαναλαμβανόμενες καταλήψεις. Ποια είναι η θέση σας για την επερχόμενη ίδρυσή τους και ποιοι παράγοντες θα πρέπει να διασφαλιστούν ώστε τα υφιστάμενα ΑΕΙ να συνεχίσουν να διατηρούν το κύρος τους; Πώς θα αντιμετωπίσετε το ζήτημα των καταλήψεων και εάν θα υλοποιήσετε την εγκύκλιο Πιερρακάκη για τη διενέργεια ψηφιακών εξετάσεων;

Αποτελώ τέκνο της δημόσιας δωρεάν παιδείας, το σύνολο των σπουδών μου σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης ολοκληρώθηκαν σε δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια. Πιστεύω σε μία βασική αρχή ότι η πολιτεία θα πρέπει να παρέχει ισότιμη και αξιοκρατική πρόσβαση σε όλους τους Έλληνες στην παιδεία σε όλες τις βαθμίδες, ανεξάρτητα από τις οικονομικές δυνατότητες του καθενός. 

Αυτό δεν αποκλείει την συνύπαρξη ιδιωτικής και δημόσιας εκπαίδευσης δηλαδή την παροχή παιδείας από ιδιωτικούς φορείς της οποίας, όμως, η ποιότητα θα ελέγχεται και θα πιστοποιείται συστηματικά και θα εποπτεύεται από το κράτος. Ιδιωτική παιδεία λειτουργεί εδώ και δεκαετίες στην προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια βαθμίδα εκπαίδευσης αλλά παραμένει απαγορευμένη από το Σύνταγμα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, απαγόρευση η οποία έχει ουσιαστικά ήδη παρακαμφθεί με την λειτουργία των κολλεγίων στην Ελλάδα.

Είμαι λοιπόν υπέρ της δημόσιας δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Εκτιμώ, όμως, ότι σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον στο οποίο η Ελλάδα συμμετέχει, η δια ροπάλου απαγόρευση της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης δεν μπορεί να διατηρείται εσαεί καθώς λειτουργούμε σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον και υπάρχει η αδήριτη πραγματικότητα της παράκαμψης της απαγόρευσης με την αυθαίρετη λειτουργία των κολλεγίων.

Οποιαδήποτε αλλαγή, όμως, θα πρέπει να συνοδεύεται από οικονομική ενίσχυση των δημόσιων Α.Ε.Ι., και ενίσχυση της θεσμικής τους αυτονομίας με μεγαλύτερη θεσμική και οικονομική ευελιξία.

Σε ό,τι αφορά τη διενέργεια ψηφιακών εξετάσεων, η Σύγκλητος του ΑΠΘ έχει ήδη λάβει απόφαση για αυτές.

Πρύτανης για δύο ή τέσσερα χρόνια; Καθότι πρόκειται για ένα ζήτημα που βρέθηκε στο επίκεντρο όλης της προεκλογικής περιόδου.

Η πρόταση που κατέθεσα αφορά στην υποψηφιότητά μου για τη θητεία του πρύτανη, σύμφωνα με τον νόμο, με ένα σχέδιο ανάπτυξης, και αντιπρυτάνεις για την επόμενη τετραετία. Από εκεί και πέρα, η θητεία του πρύτανη μπορεί να λήξει πρόωρα για σειρά λόγων, όπως είναι και το αναφαίρετο δικαίωμα της παραίτησης, όπως πρόσφατα έχει συμβεί στο ΑΠΘ. Αυτό το δικαίωμα δεν μπορεί να αφαιρεθεί από κανέναν.

Σε κάθε περίπτωση, δεν πιστεύω στη λογική ενός παντοδύναμου πρύτανη αλλά στη συμμετοχική διοίκηση και στη συνεργασία σε επίπεδο διακηρυγμένων αρχών και στόχων, και με βάση αυτό το κριτήριο θα πορευτώ.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11.02.2024