Κύριε Καστανίδη, πηγαίνουμε σε εκλογές με σκληρές αντιπαραθέσεις, με διαρροές στον τύπο περί πολιτικών σκανδάλων και έντονη πόλωση. Αντέχει ο τόπος ένα πολύμηνο τέτοιο κλίμα;

Προφανώς όχι. Ο τόπος έχει ανάγκη από κλίμα δημοκρατικής πολιτικής ομαλότητας και από εθνική συνεννόηση. Αρκετά πληρώσαμε τις ακρότητες, τη δημοκοπία και το λαϊκισμό στη διάρκεια της κρίσης, κάτι που απέφυγαν επιτυχώς άλλες χώρες.

Αν υπάρχουν θέματα προς πολιτική ή ποινική διερεύνηση, ας αφήσουμε τη δικαιοσύνη και άλλες αρμόδιες αρχές να κάνουν τη δουλειά τους, χωρίς την επιχειρούμενη από ορισμένες πλευρές «εργαλειοποίησή» τους, για την εξυπηρέτηση μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Άλλωστε, τώρα πλέον, οι ποικίλοι μηχανισμοί δίωξης διαθέτουν ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο κατά της διαφθοράς, το οποίο διαμορφώσαμε κατά την περίοδο 2009 - 2011.

Ας προσέξει ο ελληνικός λαός να μην παρασυρθεί από το κλίμα της ακραίας πόλωσης που πυροδοτούν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να φιλοδοξεί να εκφράσει το χώρο της σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα. Κάποιοι από το χώρο του κάνουν λόγο για «παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου». Πώς το σχολιάζετε;

Στην πολιτική ο ιδεολογικός αυτοπροσδιορισμός είναι αυτός που, πρωτίστως, καθορίζει την ένταξη ενός πολιτικού κόμματος σε μιαν ιδεολογική και πολιτική οικογένεια. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε δήλωσαν ότι εκπροσωπούν τις ιδέες του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Αντιθέτως, επιμένουν ότι ανήκουν στη ριζοσπαστική αριστερά, με ό,τι θεωρούν ότι αυτό σημαίνει, αφού οι κυβερνητικές πολιτικές που ασκούν είναι βαθύτατα συντηρητικές. Συνεπώς, οι απόψεις που ακούγονται περί σοσιαλδημοκρατικής στροφής του ΣΥΡΙΖΑ ανήκουν στη σφαίρα του γραφικού, όπως και τα φληναφήματα περί «παρακαταθήκης» του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ποιοι ήταν οι κυριότεροι λόγοι της δραματικής συρρίκνωσης της δύναμης του ΠΑΣΟΚ από το 2012 και μετά, και γιατί το ΚΙΝΑΛ δεν μπόρεσε να αναστρέψει την πορεία αυτή;

Το ΠΑΣΟΚ κατέστη ο αποδιοπομπαίος τράγος της κρίσης και αυτή είναι μία άδικη μεταχείριση που του επιφύλαξε ο ελληνικός λαός, διότι δεν είναι αυτό που δημιούργησε την κρίση και είναι αυτό που κράτησε όρθια τη χώρα μπροστά σε επικείμενη τυπική χρεοκοπία. Την ώρα που σιωπούσαν οι δημιουργοί του ελλείμματος και της εκτίναξης του δημόσιου χρέους, το ΠΑΣΟΚ προσπάθησε μόνο του, με στραμμένη εναντίον του μια απίστευτη ρητορεία μίσους και από τα δεξιά και από τα αριστερά. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, διέπραξε τα δικά του σοβαρά πολιτικά λάθη στη διαχείριση της κρίσης. Πρώτον, αρνήθηκε την ψήφιση του πρώτου μνημονίου με ενισχυμένη πλειοψηφία των 180 βουλευτών.

Δεύτερον, δεν έκανε εκλογές αμέσως μετά την ψήφιση του πρώτου μνημονίου, ώστε να υπάρξει μία νέα δημοκρατική νομιμοποίηση, διότι η εντολή που δόθηκε τον Οκτώβριο του 2009 δόθηκε σε διαφορετικές συνθήκες από αυτές που αποκαλύφθηκαν μετά τις εκλογές και οδηγούσαν στην άσκηση διαφορετικής πολιτικής. Το ζήτησα δημόσια, ως υπουργός Δικαιοσύνης, στις αρχές Ιουλίου του 2010. Έμεινα μόνος.

Τρίτον, εγκαταλείφθηκε η ιδέα του δημοψηφίσματος (ενός πραγματικού και όχι σαν την καρικατούρα του 2015) για το δεύτερο πρόγραμμα στήριξης και το δεύτερο μνημόνιο, μετά τα δραματικά γεγονότα της κοινοβουλευτικής ανατροπής εκλεγμένου πρωθυπουργού.

Τέταρτον, η σύμπραξη με τη ΝΔ, στο πλαίσιο της κυβέρνησης Σαμαρά, έδωσε την εντύπωση μιας ιδεολογικοπολιτικής ταύτισης, κάτι που αποδυνάμωσε ακόμη περισσότερο την εκλογική επιρροή του.

Το αν το ΚΙΝΑΛ θα ανατάξει τα πράγματα για τη δημοκρατική παράταξη, δεν κρίθηκε ακόμη. Θα κριθεί στις επερχόμενες εκλογές. Το ελπίζω και το πιστεύω, γιατί θα είναι και μια αποκατάσταση της ιστορικής αδικίας και πολύ χρήσιμο για την εθνική συνεννόηση και το μέλλον της χώρας.

Η συνταγματική αναθεώρηση έχει και πολιτική αλλά, όπως φαίνεται, και επικοινωνιακή διάσταση. Υπάρχει περίπτωση συναίνεσης;

Η συνταγματική αναθεώρηση είναι διαδικασία και άσκηση κατ’ εξοχήν συναινετική. Ο κ. Τσίπρας επέλεξε, με καθυστέρηση, να προτείνει την αναθεώρηση του συντάγματος, την ίδια ώρα που τροφοδοτεί την ακραία πόλωση. Σε τέτοιες συνθήκες, φοβούμαι πολύ, το αναθεωρητικό εγχείρημα κινδυνεύει να μην ευδοκιμήσει. Κρίνω, γι’ αυτόν το λόγο, ότι ο σχηματισμός της ενισχυμένης πλειοψηφίας των 180 βουλευτών πρέπει να αναζητηθεί στην επόμενη Βουλή.

Η κριτική στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ γίνεται συνήθως με αναφορές σε σημαντικά στελέχη των κυβερνήσεών του που βρέθηκαν στη φυλακή (Τσοχατζόπουλος, Παπαντωνίου). Τι απαντάτε εσείς σε πολιτικούς και πολίτες που στηρίζουν εκεί τον καταγγελτικό τους λόγο για τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης;

Ένα κόμμα δεν κρίνεται από ορισμένα στελέχη του που διώχθηκαν από τη δικαιοσύνη. Κρίνεται από τη σύνολη προσφορά του και το σύνολο των στελεχών του.

Γιατί δεν κρίνεται π.χ. από τον Πεπονή και το μεταρρυθμιστικό του έργο για τις προσλήψεις στο δημόσιο;

Γιατί δεν κρίνεται από τη Μελίνα και το σημαντικό έργο της στη διάσωση του παραδοσιακού αστικού ιστού και παραδοσιακών οικισμών;

Γιατί δεν κρίνεται από τον Γεννηματά και το σπουδαίο έργο του στη διαμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας;

Γιατί δεν κρίνεται από το ήθος του Αλευρά, του Χαραλαμπόπουλου, του Γιάννη Παπασπύρου, του πρόωρα χαμένου Γεωργίου Καστανίδη και πολλών άλλων που έμειναν όρθιοι στις δημοκρατικές επάλξεις, παρά τα πολλά δέλεαρ που τους προσφέρθηκαν κατά την αποστασία το 1965;

Γιατί δεν κρίνουν από αυτούς που δημιούργησαν το πιο ισχυρό νομικό πλαίσιο κατά της διαφθοράς την περίοδο της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου;

Για την επιστροφή του στην ενεργό πολιτική

Επιστρέφω στην ενεργό πολιτική, με τη συμμετοχή μου στις εκλογές, έπειτα από έξι χρόνια απουσίας, λόγω της διαγραφής μου το 2012, όταν δεν ψήφισα το δεύτερο μνημόνιο. Θα προσπαθήσω να βοηθήσω σε μία στιγμή που η χώρα πρέπει να γυρίσει σελίδα, σε μια στιγμή που πολιτική και κοινωνία πρέπει να επιδείξουν μεγάλη ωριμότητα στην επίτευξη συνθηκών εθνικής συνεννόησης. Είναι αναγκαία προϋπόθεση για να αλλάξουν επαχθείς όροι των μεταμνημονιακών συμφωνιών της παρούσας κυβέρνησης. Να μην επαναλάβουμε το λάθος της κρίσης, στη διάρκεια της οποίας ανεύθυνοι δεξιοί και αριστεροί δημαγωγοί κατέστρεψαν τις γέφυρες επικοινωνίας, με αποτέλεσμα η καταθλιπτική εσωτερική διαίρεση να επιτρέψει στους δανειστές να επιβάλουν λανθασμένες δημοσιονομικές συνταγές, για τις οποίες αργότερα ομολογούσαν ότι έσφαλαν. Χρειάζεται, ακόμη, η εθνική συνεννόηση για να γίνουν γενναίες μεταρρυθμίσεις στο κράτος, στην παιδεία, στη δικαιοσύνη, στους πολιτικούς θεσμούς. Θα δώσουμε τη μάχη ως Κίνημα Αλλαγής γι’ αυτούς τους στόχους, ελπίζοντας ότι η ελληνικός λαός θα κατανοήσει τι διακυβεύεται, ποιες είναι οι αλήθειες και ποιες οι υποχρεώσεις όλων.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 11 Νοεμβρίου 2018