Το μήνυμα πως θα πρέπει να επανασχεδιαστεί η γραμμή παραγωγής και διοίκησης σε κλάδους όπως είναι ο τουρισμός αλλά και η εστίαση, εξαιτίας της προόδου της τεχνολογίας στέλνει μέσω της «ΜτΚ» ο ακαδημαϊκός Δημήτρης Μπούχαλης που θεωρείται αυθεντία στο Στρατηγικό Management και Μάρκετινγκ. Με ειδίκευση στην εφαρμογή των Τεχνολογιών Επικοινωνίας και Πληροφόρησης (ICT) στον Τουρισμό και τη Φιλοξενία ο κ. Μπούχαλης, καθηγητής Τουριστικής και Ξενοδοχειακής Διοίκησης στο πανεπιστήμιο του Bournermouth στην Μεγάλη Βρετανία και τώρα επισκέπτης καθηγητής στο Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα, αναφέρεται στις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού σε κλάδους όπως είναι η εστίαση και ο τουρισμός και τονίζει ότι είναι απαραίτητος ο επανασχεδιασμός της εργασίας.

Όπως υποστηρίζει ο δρ. Δημήτρης Μπούχαλης η πανδημία τα τελευταία δυόμιση χρόνια και τα lockdowns οδήγησε πολλούς εποχικούς υπαλλήλους που εργάζονταν σε εστιατόρια, κουζίνες, μπαρ ή σε ξενοδοχεία να στραφούν σε άλλες δουλειές, όπως είναι το delivery ή τα logistics. «Από το να μην εργάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα και να σωρεύονται χρέη χιλιάδων ευρώ, πολλοί άλλαξαν αντικείμενο» αναφέρει ο κ. Μπούχαλης.

Παγκόσμιο φαινόμενο τα κενά και οι ελλείψεις

Τη δεδομένη χρονική περίοδο συναντώνται χιλιάδες κενά τόσο στην εστίαση όσο και στον τουρισμό, καθώς οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους κλάδους είτε αναζήτησαν άλλη εργασία είτε αρκέστηκαν στα επιδόματα που δόθηκαν στους εργαζόμενους που τέθηκαν σε καθεστώς «αναστολής εργασίας». «Πρόκειται για ένα φαινόμενο παγκόσμιο. Δεν το συναντάμε μόνο στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό πως εάν συγκρίνει κανείς τους αριθμούς για την περίοδο του lockdown εκείνοι που λάμβαναν επιδόματα είναι ελάχιστα λιγότεροι από εκείνους που εργάζονταν. Αναζητούν δουλειές με αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, πιο ανθρώπινο ωράριο εργασίας. Τα μεροκάματα σε αυτούς τους κλάδους είναι δύσκολα και οι συνθήκες δουλειάς απάνθρωπες» αναφέρει ο κ. Μπούχαλης ο οποίος χαρακτηρίζει την πανδημία ως «καταλύτη» για το παρόν αλλά και το μέλλον του τουρισμού και της εστίασης.

Το πρόβλημα πάντως για τα κενά που εντοπίζονται είναι κατά τον ίδιο πολυπαραγοντικό. Αφενός, όπως προαναφέρθηκε οι συνθήκες εργασίας, αφετέρου τα επιδόματα και τρίτον ο φόβος που δημιούργησε στο εργατικό δυναμικό η πανδημία για πιο σταθερή και σίγουρη εργασία. «Φανταστείτε πόσο ζημιώθηκαν επιχειρηματίες που προμηθεύονταν πρώτες ύλες τις οποίες αναγκάστηκαν να πετάξουν επειδή οι επιχειρήσεις την μία άνοιγαν και την άλλη έκλειναν» σχολιάζει ο κ. Μπούχαλης.

Αναζητούν ανθρώπινες συνθήκες εργασίας

«Δεν είναι εύκολη η δουλειά ενός σεφ που πρέπει να εργάζεται όχι για οκτώ αλλά για δεκατέσσερις ώρες τουλάχιστον πάνω σε μια κουζίνα, ούτε για μια καμαριέρα ξενοδοχείου» υποστηρίζει ο κ. Μπούχαλης σε μια προσπάθεια να ερμηνεύσει αυτή την… στροφή που παρατηρείται. «Η αμοιβή της εργασίας ειδικά στην Ευρώπη είναι πολύ καθοριστική για την διαμόρφωση του κόστους και της τελικής τιμής του προϊόντος. Έτσι πολλές φορές παρατηρείται η χρήση απλήρωτης εργασίας, είτε από υπαλλήλους είτε από τον ίδιο τον επιχειρηματία και την οικογένεια του για την διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης. Βεβαίως δεν είναι μόνο τουρισμός και τα επισιτιστικά επαγγέλματα που αντιμετωπίζουν αυτές τις εξελίξεις. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στον αγροτικό τομέα και την μεταποίηση. Αυτό που κάνει πιο δύσκολο τον τουρισμό ειδικά της Ελλάδας είναι η εποχικότητα και το γεγονός ότι οι περισσότεροι ξενοδοχοϋπάλληλοι και οι άνθρωποι στα επισιτιστικά παραθεριστικών επιχειρήσεων απασχολούνται για τέσσερις με έξι μήνες το χρόνο, ενώ συχνά αναγκάζονται να αλλάξουν προορισμούς για κάθε σεζόν που εργάζονται» σχολιάζει ο κ. Μπούχαλης.

Για τον ίδιο, σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, εξοπλισμού και μηχανημάτων σε επιχειρήσεις του τουρισμού και της εστίασης, ώστε οι δουλειές που απαιτούν «χέρια κι όχι μυαλό» να γίνονται με την χρήση και τη βοήθεια αυτών και παράλληλα να αναζητηθεί ο νέος ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα, ώστε εργαζόμενοι και μηχανήματα να είναι συγκοινωνούντα δοχεία. «Η εργασία στον χώρο της εστίασης και του τουρισμού, γενικότερα θα βελτιωθεί με την εκπαίδευση εξειδικευμένων ανθρώπων και την ενσωμάτωση ρομπότ και αυτοματοποιημένων συστημάτων που θα αναλάβουν τις επικίνδυνες, επίπονες και επιβλαβείς εργασίες. Η ορθολογικοποίηση της εργασίας και η δημιουργία νέων μορφών παραγωγής είτε μέσα στην επιχείρηση, είτε σε μονάδες προπαρασκευής μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά προς αυτή την κατεύθυνση» αναφέρει.

«Οι λύσεις υπάρχουν αλλά δεν είναι άμεσες. Η διαδικασία επανασχεδιασμού της εργασίας έχει ξεκινήσει σε παγκόσμιο επίπεδο, αναγκαστικά θα πρέπει την ακολουθήσουν οι χώρες» καταλήγει ο κ. Μπούχαλης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 22.05.2022