Ο Γιουνκέρ έφυγε, αλλά η απογοήτευση από την Ευρώπη μένει και δυστυχώς, σύμφωνα με έγκυρες έρευνες στα κράτη μέλη, μεγαλώνει.

Έχασε πολύ χρόνο ο ίδιος και ενέργεια από όλη αυτήν την περιπέτεια με το Brexit, κάτι κατάφερε με την Ελλάδα, έκανε ό,τι μπορούσε για μία αποτελεσματική λύση στο προσφυγικό, την οποία όμως τελικά ούτε κατάφερε ούτε καν τη βρήκε καλά καλά.

Η απερχόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή της περασμένης πενταετίας λοιπόν, με τον πρόεδρό της Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, εμφανίστηκε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά ικανοποιημένη με τα πεπραγμένα της, επισημαίνοντας το αναμενόμενο, ότι δηλαδή ανέλαβε καθήκοντα σε εποχές που η Ε.Ε. έχανε σε δημοτικότητα, ήταν ευάλωτη σε πολλούς τομείς και ταλανιζόταν από διάφορες «ρήξεις». Το «δεν αρέσουμε» δεν το είπε, αλλά το εννοούσε!

Εκεί που λίγοι θα διαφωνήσουν είναι η εκτίμησή του πως προσπάθησε να στήσει «μία πολιτική Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Άλλωστε θεωρείται ο μετρ των ελιγμών, των διαπραγματεύσεων και των ισορροπιών και σ’ αυτόν αποδίδεται η ατάκα «μη φεύγετε από το τραπέζι αν δεν συμβιβαστείτε». Μπορείτε να φανταστείτε αυτήν την κουβέντα να βγαίνει από τα χείλη του Πούτιν, του Τραμπ ή του Ερντογάν;

Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ακόμα πιο αποκαρδιωτική από την εποχή που ανέλαβε ο Γιουνκέρ και την ευθύνη φέρουν κατά κύριο λόγο οι ηγέτες ισχυρών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δεν μπόρεσαν να ανακόψουν το κύμα της δημοτικότητας των απανταχού ευρωσκεπτικιστών, λαϊκιστών και εθνικιστών.

Ο λαϊκισμός πλέον στην Ε.Ε. είναι όχι έκτακτο γεγονός αλλά «κατάσταση». Η συνταγή που έχουν βρει λαϊκιστές και ακροδεξιοί -και που δεν έχουν κανένα λόγο να αλλάξουν- είναι να ορθώνουν προστατευτικά τείχη, για να κοιμούνται ήσυχοι οι διαρκώς αυξανόμενοι οπαδοί τους από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι για να πετύχει αυτή η συνταγή χρειάζεται το γνωστό τρίπτυχο «ρητορική μίσους, υπεραπλούστευση, fake news».

Το πόσο περίπλοκη είναι η κατάσταση στην Ε.Ε. φαίνεται καθαρά από το γεγονός ότι ο λαϊκισμός διαδίδεται όχι μόνο σε φτωχές αλλά και σε οικονομικά πολύ αναπτυγμένες χώρες. Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, με αύξηση του ΑΕΠ και πτώση της ανεργίας, οι ευρωσκεπτικιστες ενισχύονται διαρκώς.

Οι προειδοποιητικές «βολές» από μεγάλα τμήματα ψηφοφόρων κατά των «πολιτικών ελίτ» και των παραδοσιακών κομμάτων έρχονται εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον με απρόσμενα εκλογικά αποτελέσματα, στα οποία οι ελίτ της Ε.Ε. αντιδρούν ως «μωραί παρθένοι». Δηλαδή, αντί να επεξεργάζονται πολιτικές λύσεις, αρκούνται στο «σχολιασμό» που φτάνει στη δικαίωση των προφητειών του Σαρλ Ντε Γκολ -που είχε πει ότι μία Βρετανία στην τότε ΕΟΚ θα έφερνε δεινά- ή στο λάθος της επιλογής της διεύρυνσης της Ε.Ε. με ένταξη σ’ αυτήν χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ αντί της «εμβάθυνσης».

Η Ε.Ε. όμως δεν είναι «think tank» ούτε έγκυρο περιοδικό οικονομικών και γεωπολιτικών αναλύσεων από ειδικούς. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί, όπως όλα δείχνουν, να παραμείνει καθηλωμένη στην «τραπεζική», «τελωνειακή» και «γραφειοκρατική» της διάσταση για πολύ.

Αλλά και στο προσφυγικό η Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται σταθερά ανίσχυρη να απευθυνθεί αποφασιστικά στην Τουρκία και να της υπενθυμίσει ότι όχι μόνο δεν τήρησε αυτά τα οποία είχε συμφωνήσει, αλλά συνεχίζει μονόπλευρα να δημιουργεί εν μέσω αυθαιρεσιών νέα δεδομένα. Είναι πια γνωστή μέχρι πλήξεως αν δεν ήταν επικίνδυνη η τακτική «παίρνω πρώτα τα λεφτά και μετά εκβιάζω με υπαινιγμούς για τη στάση μου με τους πρόσφυγες»!

Η συμπεριφορά της Τουρκίας απλώς επιβεβαιώνει όλους όσοι έβλεπαν ότι με την εισβολή της στη Συρία και με την αλλοπρόσαλλη -συνεπώς όμως αντιευρωπαϊκή- πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ έχει αναδειχθεί σε όλο της το «μεγαλείο» η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Γιουνκέρ, για να κλείσουμε μ’ αυτόν, ακόμα και αν δεν έλεγε όσα ανέφερε στον επίλογο της θητείας του για την Ελλάδα, θα θεωρούνταν ούτως ή άλλως φίλος μας. «Ξαναδώσαμε στην Ελλάδα την αξιοπρέπεια που της αρμόζει», υπογράμμισε, συμπληρώνοντας πως για μεγάλο διάστημα είχε πληγεί η αξιοπρέπεια του ελληνικού λαού και ως Επιτροπή ήθελε να δράσει «υπέρ της Ελλάδας».

Αυτό που θα θυμόμαστε είναι η αποκάλυψη πως «πολλές ήταν οι κυβερνήσεις που δεν ήθελαν η Επιτροπή να εμπλακεί».

«Με έπαιρναν τηλέφωνο οι ηγέτες και μου έλεγαν να ασχοληθώ με τα θέματά μου και να αφήσω τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να ασχοληθούν με το ελληνικό πρόβλημα» πρόσθεσε.

Κλασική Ευρώπη…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 26/27 Οκτωβρίου 2019