Συμπληρώνονται σήμερα 20 Σεπτεμβρίου, 15 χρόνια από τον θάνατο του Μπράιαν Κλαφ, ο οποίος υπήρξε εξαιρετικός ποδοσφαιριστής και ένας από τους κορυφαίους προπονητές τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Γεννήθηκε στο Μίντλεσμπρο στις 21 Μαρτίου 1935 και το 1955 έκανε ντεμπούτο με την ομώνυμη ομάδα. Παρέμεινε μέχρι το 1961 στην «Μπόρο», στην οποία αγωνίστηκε σε 213 αναμετρήσεις πρωταθλήματος με απολογισμό 197 τέρματα (σ.σ. ο συνολικός απολογισμός του στη Μίντλεσμπρο ήταν 222 παιχνίδια και 204 γκολ).

Το 1961 μετακόμισε στη Σάντερλαντ, όπου ήταν εξίσου... αποδοτικός με 54 γκολ σε 61 αγώνες πρωταθλήματος (σ.σ. συνολικά πέτυχε 63 τέρματα σε 74 παιχνίδια με τις «μαύρες γάτες»), ωστόσο ένας τραυματισμός στο γόνατο τον ανάγκασε να «κρεμάσει τα ποδοσφαιρικά παπούτσια του» στην ηλικία των 29 ετών. Πάντως, ο συνολικός απολογισμός των 251 γκολ σε 274 αγώνες πρωταθλήματος τον καθιστά έναν από τους πιο αποτελεσματικούς παίκτες, καθώς η αναλογία τερμάτων/συμμετοχές πλησιάζει τη μονάδα, ενώ στην διάρκεια της ποδοσφαιρικής καριέρας του είχε 267 τέρματα σε 296 παιχνίδια. Ενδιάμεσα, το 1959 έκανε και το ντεμπούτο του στην εθνική Αγγλίας, με την οποία αγωνίστηκε σε δύο αναμετρήσεις εκείνη τη χρονιά.

Το 1965 ο Μπράιαν Χάουαρντ Κλαφ, όπως είναι το πλήρες όνομά του, κάνει τα πρώτα βήματά του στην προπονητική, καθώς σε ηλικία 30 ετών αναλαμβάνει τη Χάρτλπουλ. Τον καιρό που αγωνιζόταν στη Μίντλεσμπρο, ο Κλαφ είχε συμπαίκτη τον Πίτερ Τέιλορ και τον διόρισε βοηθό του στη Χάρτλπουλ, αρχίζοντας μια συνεργασία που θα απέφερε στους δύο άνδρες σπουδαίες επιτυχίες τις επόμενες δύο δεκαετίες.

Το 1967 ο Κλαφ αναλαμβάνει το «τιμόνι» της Ντέρμπι Κάουντι που μετέχει στην Ντιβίζιον 2, με συνεργάτη τον Τέιλορ. Το 1969 τα «κριάρια» ανεβαίνουν στα «μεγάλα σαλόνια» ως πρωταθλητές της Β΄ κατηγορίας, ενώ το 1972 ο Κλαφ οδηγεί την Ντέρμπι Κάουντι στην κατάκτηση του πρωταθλήματος Αγγλίας για πρώτη φορά στην ιστορία της. Το 1973 η Ντέρμπι φτάνει στους ημιτελικούς του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ωστόσο οι σχέσεις του Κλαφ με τον πρόεδρο της ομάδας, Σαμ Λόνγκσον, δεν είναι καθόλου καλές. Αυτή η εξέλιξη έχει ως αποτέλεσμα, εξαιτίας της διαμάχης τους, να υποβάλουν παραίτηση τόσο ο Κλαφ όσο και ο Τέιλορ. Τον Νοέμβριο του 1973 ο Κλαφ αναλαμβάνει -χωρίς τον Τέιλορ- τα «ηνία» της Μπράιτον, από την οποία αποχωρεί τον Ιούλιο του 1974. Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς ανακοινώνει την πρόσληψή του η Λιντς, ωστόσο παραμένει στα «παγώνια» για μόλις 44 ημέρες!

Τον Ιανουάριο του 1975 ο Κλαφ αναλαμβάνει τη Νότιγχαμ Φόρεστ που αγωνίζεται στη Β΄ κατηγορία, ενώ το 1976 εντάσσεται στο δυναμικό της και ο Τέιλορ. Το 1977 η Φόρεστ ανέβηκε στη μεγάλη κατηγορία, ενώ την επόμενη σεζόν στέφθηκε πρωταθλήτρια Αγγλίας (για πρώτη φορά στην ιστορία του συλλόγου), επίτευγμα που ο ίδιος ο Κλαφ χαρακτήρισε ως το σπουδαιότερο της καριέρας του. «Προσωπικά ο τίτλος του πρωταθλήματος ήταν το απόλυτο. Ήταν το υπέρτατο τεστ προπονητικής», έγραψε στην αυτοβιογραφία του και πρόσθεσε: «Οποιοσδήποτε μπορούσε να κατακτήσει ένα Κύπελλο, με ευνοϊκό άνεμο και λίγη τύχη σε κάποια παιχνίδια, αλλά το να τερματίσει στην κορυφή μετά από 42 αγώνες, όπως γινόταν εκείνο τον καιρό, αυτό ήταν αδιαμφισβήτητη απόδειξη».

Τη σεζόν 1977-78 η Φόρεστ εθεωρείτο φαβορί για να επιστρέψει... άμεσα στη Β΄ κατηγορία, ωστόσο οι Κλαφ και Τέιλορ είχαν άλλη άποψη. Η ομάδα διέθετε παίκτες που προορίζονταν για μεγάλα πράγματα, ενώ οι δύο άνδρες έκαναν πριν από το τέλος του Σεπτεμβρίου του 1977 τρεις μεταγραφές, οι οποίες απέβησαν καθοριστικής σημασίας στην... προέλαση της Νότιγχαμ Φόρεστ για τον τίτλο. Ο Άρτσι Γκέμιλ αποκτήθηκε από την Ντέρμπι Κάουντι, ο Πίτερ Σίλτον από τη Στόουκ Σίτι και από την Μπέρμιγχαμ ο Κένι Μπερνς, τον οποίο ο Κλαφ μετέτρεψε από έναν «βαρύ» επιθετικό σε αμυντικό.

Επίσης, η Νότιγχαμ Φόρεστ κατέκτησε δύο διαδοχικά Κύπελλα Πρωταθλητριών (το 1979 και το 1980). Στο πρώτο εξ αυτών η αγγλική ομάδα νίκησε 1-0 στο Μόναχο τη Μάλμε με γκολ του Τρέβορ Φράνσις, ο οποίος είχε αποκτηθεί τον Φεβρουάριο του 1979 από την Μπέρμιγχαμ και είχε γίνει η πρώτη μεταγραφή που ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο λίρες στην Αγγλία. Στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1980, η Φόρεστ νίκησε 1-0 το Αμβούργο στο «Σαντιάγκο Μπερναμπέου» με γκολ του Ρόμπερτσον. Παράλληλα, οι Κλαφ και Τέιλορ οδήγησαν τη Νότιγχαμ στην κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Σούπερ Καπ του 1979 και δύο League Cup (1978, 1979), προτού ο Τέιλορ αποχωρήσει από την προπονητική το 1982. Ο Κλαφ παρέμεινε στο «τιμόνι» των «κόκκινων» μέχρι το 1993 και οδήγησε τη Νότιγχαμ Φόρεστ στην κατάκτηση ακόμη δύο League Cup (το 1989 και το 1990) και στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας το 1991, όπου ηττήθηκε 2-1 στην παράταση από την Τότεναμ. Τον Μάιο του 1993 η Νότιγχαμ Φόρεστ «αποχαιρέτησε» τη μεγάλη κατηγορία, καθώς υποβιβάστηκε στην «παρθενική» σεζόν της Premier League (σ.σ. ο πρώτος υποβιβασμός του Κλαφ), με αποτέλεσμα ο Κλαφ να αποχωρήσει από την προπονητική και το ποδόσφαιρο.

Τον Ιανουάριο του 2003 ο Κλαφ υποβλήθηκε σε επιτυχή μεταμόσχευση ήπατος, αφού οι γιατροί του είπαν ότι το αλκοόλ είχε προκαλέσει τόσο μεγάλη ζημιά που είχε μόνο δύο μήνες ζωής. Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 20 Σεπτεμβρίου 2004, άφησε την τελευταία πνοή του σε ηλικία 69 ετών από καρκίνο του στομάχου, λίγες ημέρες μετά την εισαγωγή του σε νοσοκομείο του Ντέρμπι.

Ο Κλαφ θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους προπονητές στην Αγγλία, καθώς τα επιτεύγματά του με τις Ντέρμπι Κάουντι και Νότιγχαμ Φόρεστ, δύο επαρχιακούς συλλόγους με μικρό ιστορικό επιτυχιών, συγκαταλέγονται μεταξύ των σπουδαιότερων στην ποδοσφαιρική Ιστορία. Επίσης, οι ομάδες του ήταν γνωστές για το ελκυστικό ποδόσφαιρο που έπαιζαν, ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ήταν αρκετές φορές υποψήφιος για τη θέση, η αγγλική ομοσπονδία δεν του ανέθεσε ποτέ την τεχνική ηγεσία των «τριών λιονταριών», με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως «ο σπουδαιότερος προπονητής που δεν είχε ποτέ η εθνική Αγγλίας». Τον Ιανουάριο του 2017 ο Κλαφ συμπεριλήφθηκε μεταξύ των δέκα σπουδαιότερων προπονητών από την ίδρυση της UEFA το 1954. Αγάλματά του του υπάρχουν στο Μίντλεσμπρο, σε πλατεία του Νότιγχαμ και -μαζί με τον Τέιλορ- στο γήπεδο της Ντέρμπι Κάουντι.

Η σύντομη θητεία του Μπράιαν Κλαφ στον πάγκο της Λιντς αποτελεί το αντικείμενο του μυθιστορήματος του Ντέιβιντ Πις με τίτλο "The Damned Utd" (σ.σ. η καταραμένη Γιουνάιτεντ). Ο πρώην παίκτης των «παγωνιών», Τζόνι Τζάιλς, έκανε μήνυση -και δικαιώθηκε- στους εκδότες, καθώς τόνιζε ότι πολλά από τα πράγματα που αναφέρονται στο βιβλίο δεν συνέβησαν ποτέ, ενώ και η οικογένεια Κλαφ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για τη δημοσίευση του βιβλίου. Αυτό μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με την ταινία "The Damned United" που κυκλοφόρησε το 2009 και στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Μάικλ Σιν. Η οικογένεια Κλαφ αρνήθηκε να συνεργαστεί στην παραγωγή του φιλμ.

Ο Μπράιαν Κλαφ έχει μείνει στην ιστορία και για τις «ατάκες» του επί διαφόρων θεμάτων. Κάποιες από αυτές είναι οι εξής:

- Για την απόφαση της -κατόχου του τίτλου- Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να μη μετάσχει στο Κύπελλο Αγγλίας τη σεζόν 1999-2000, προκειμένου να δώσει το «παρών» στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα συλλόγων: «Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στη Βραζιλία; Ελπίζω να πάθουν όλοι διάρροια».

- Για τον αριθμό των Γάλλων παικτών στην Άρσεναλ: «Βάζω στοίχημα ότι τα αποδυτήριά τους θα μυρίζουν σκόρδο αντί για αλοιφή τους επόμενους μήνες».

- Για τον απολογισμό της καριέρας του: «Δεν θα έλεγα ότι ήμουν ο καλύτερος προπονητής στη δουλειά. Όμως ήμουν στο "τοπ 1"».

- Για την επιτυχία του Μάρτιν Ο' Νιλ στη Λέστερ: «Όποιος μπορεί να κάνει οτιδήποτε στη Λέστερ εκτός από να πλέξει ένα πουλόβερ, πρέπει να είναι μια μεγαλοφυία. Εάν ήταν Άγγλος ή Σουηδός, θα αναλάμβανε την εθνική Αγγλίας».

- Για τον τερματοφύλακα της εθνικής Αγγλίας, Ντέιβιντ Σίμαν: «Αυτός ο Σίμαν είναι ένας όμορφος νέος άνδρας, αλλά περνάει υπερβολικά πολύ χρόνο κοιτάζοντας τον καθρέφτη του, αντί για την μπάλα. Δεν μπορείς να παίξεις τερματοφύλακας με τέτοιο μαλλί».

- Για το πώς αντιμετώπιζε τον Ρόι Κιν στη Νότιγχαμ: «Χτύπησα τον Ρόι μόνο μια φορά. Σηκώθηκε, επομένως δεν θα μπορούσα να τον έχω χτυπήσει πολύ δυνατά».

- Για το πρόβλημά του με το ποτό: «Να περπατήσω πάνω στο νερό; Ξέρω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι εκεί έξω θα λένε ότι, αντί να περπατήσω πάνω σ' αυτό, θα έπρεπε να βάζω περισσότερο απ' αυτό στα ποτά μου. Είναι απόλυτα σωστοί».

- Για τον αποκλεισμό της Αγγλίας από το EURO 2000: «Οι παίκτες σου χάνουν τα παιχνίδια, όχι οι τακτικές. Λέγονται τόσες πολλές ανοησίες για τις τακτικές από ανθρώπους που μετά βίας ξέρουν πως να κερδίζουν στο ντόμινο».

- Για το πως αντιμετώπιζε έναν παίκτη που διαφωνεί: «Το συζητάμε για 20 λεπτά και στη συνέχεια αποφασίζουμε ότι είχα δίκιο».

- Για το ότι δεν τον προσέλαβε η αγγλική ομοσπονδία για την εθνική ομάδα: «Είμαι σίγουρος ότι οι διοικούντες σκέφτηκαν πως, εάν με προσλάμβαναν και μου έδιναν τη δουλειά, θα ήθελα να κάνω κουμάντο. Είναι πανούργοι, γιατί αυτό ακριβώς θα είχα κάνει».

- Μαντεύοντας ποιος τον πρότεινε να γίνει ιππότης: «Σκέφτηκα ότι ήταν η γειτόνισσα που μένει στη διπλανή πόρτα, επειδή νομίζω πως αισθάνθηκε ότι, εάν έπαιρνα κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να μετακομίσω».

- Για το ότι δεν του άρεσε το γυναικείο ποδόσφαιρο: «Θέλω οι γυναίκες μου να είναι θηλυκές, όχι να κάνουν τάκλιν και να καλύπτονται από λάσπη».

- Μετά από μια εγχείριση που του έσωσε τη ζωή: «Μη μου στείλετε λουλούδια όταν πεθάνω. Εάν σας αρέσω, στείλτε τα όσο είμαι ζωντανός».

- Για το πώς θα ήθελε να τον θυμούνται: «Δεν θέλω επιτάφιους βαθιάς ιστορίας και όλα αυτά τα πράγματα. Συνεισέφερα, ελπίζω ότι θα το έλεγαν αυτό και ελπίζω ότι θα άρεσα σε κάποιους».

- Για τον -τότε- νέο κανονισμό του οφσάιντ: «Εάν κάποιος από τους παίκτες μου δεν παρεμβαίνει στο παιχνίδι, δεν πληρώνεται».

- Για τον εαυτό του (1): «Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια ημέρα. Όμως, εγώ δεν ήμουν στη συγκεκριμένη δουλειά».

- Για τον εαυτό του (2): «Οι παραιτήσεις είναι για τους πρωθυπουργούς και αυτούς που πιάνονται με τα παντελόνια κάτω, όχι για μένα».

- Για τον εαυτό του (3): «Όταν πεθάνω, ο Θεός θα πρέπει να αποχωριστεί την αγαπημένη καρέκλα του».

- Για τον εαυτό του (4): «Έχω αποφασίσει να διαλέξω πολύ προσεκτικά τη στιγμή που θα αποχωρήσω, σε περίπου 200 χρόνια».

- Για τον εαυτό του (5): «Εκτός από την οικογενειακή ζωή, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από την κατάκτηση των Ευρωπαϊκών Κυπέλλων».

- Για τον εαυτό του (6): «Το να πεις σε ένα παίκτη να κόψει τα μαλλιά του μετράει ως προπονητική σε ό,τι με αφορά».

- Για τον εαυτό του (7): «Α, ναι, ο Φρανκ Σινάτρα. Με συνάντησε μια φορά, το ξέρετε;».

- Για την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας της εθνικής Αγγλίας από τον Σβεν-Γκόραν Έρικσον: «Επιτέλους προσλάβαμε έναν προπονητή που μιλάει αγγλικά καλύτερα από τους παίκτες».

- Για την απόλυση ενός προπονητή: «Εάν ένας πρόεδρος απολύσει τον προπονητή, τον οποίο αρχικά προσέλαβε, πρέπει να φύγει και ο ίδιος».

- Για το ποδόσφαιρο με τις σέντρες και τις βαθιές μπαλιές: «Εάν ο Θεός ήθελε να παίζουμε ποδόσφαιρο στα σύννεφα, θα έβαζε γρασίδι εκεί πάνω».

- Μετά τη μεταμόσχευση ήπατος, στην οποία υποβλήθηκε: «Για να ηρεμήσουν όλοι, θα ήθελα να τονίσω ότι δεν μου έδωσαν το παλιό συκώτι του Τζορτζ Μπεστ».

ΑΠΕ-ΜΠΕ