του Θανάση Παππά, πρώην αντιδημάρχου Θεσσαλονίκης 

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Από σχεδιασμό έχουμε: Ρυθμιστικό (έστω μέχρι κάποια στιγμή που καταργήθηκε ο ΟΡ.ΘΕ), Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου, Περιφερειακό πλαίσιο, Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Δήμου Θεσσαλονίκης-ισχύον(1983) και τεύχη/ μελέτες για την αναθεώρηση του.

Η ένδειξη είναι πως διατηρούνται οι εκθεσιακές δραστηριότητες της ΔΕΘ μέχρι την μετεγκατάσταση της.

Ειδικότερα με την ΑΔΣ 83/2018 του Δήμου καθορίζονται κατευθύνσεις για την πολεοδομική ρύθμιση και στο στάδιο Β2 ορίζεται ως περιοχή ειδικής ρύθμισης με Σ.Δ =0,6 και Κάλυψη =40%.

Εφαρμογή και υλοποίηση του όποιου σχεδιασμού, με χρονικό προσδιορισμό , δεν έχουμε.

Παράδειγμα το Γ.Π.Σ του Δήμου που θα έπρεπε τώρα να αποτελεί υποχρεωτικά ρυθμιστικό οδηγό για τις παρεμβάσεις, όμως η τύχη του αγνοείται.

ΤΑ ΕΞΑΓΓΕΛΘΕΝΤΑ

Την δεκαετία 2000-2010 έχουμε πλήθος εξαγγελιών και πρωτοβουλιών.

Επιτροπή Φορέων για τη χωροθέτηση στα δυτικά, Ομάδες Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ, προθέσεις και μελετητική ωρίμανση για την διεκδίκηση της ΕΧΡΟ 2008, απόπειρες για ΣΔΙΤ και σχέδια Calatrava και ενδεχομένως και άλλες πρωτοβουλίες.

Σημειωτέο πως ειδικά για την μετεγκατάσταση στη Σίνδο, είχαμε Πρωθυπουργικές εξαγγελίες όχι μια φορά.

Το συμπέρασμα όλων αυτών είναι πως ο χωροταξικός-πολεοδομικός σχεδιασμός είναι μη δεσμευτικός, σαν άσκηση δηλαδή. Οι εξαγγελίες και δεσμεύσεις είναι άνευ πρακτικού αντικρίσματος.

Αυτό βέβαια συμβαίνει και σε πλήθος άλλων σχεδιασμών(διαχείριση αστικών αποβλήτων, βιώσιμης ανάπτυξης και ούτω καθεξής) αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Η εμπειρία αυτή των πολλαπλών και συνεχών εξαγγελιών, από το βήμα της ΔΕΘ θα πρέπει να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα πως τέρμα οι ‘’κούφιες’’ εξαγγελίες.

ΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΘΕΝΤΑ

Η διοίκηση της ΔΕΘ, για μεγάλο χρονικό διάστημα (η ίδια, πράγμα παράξενο για τα της δημόσιας διοίκησης) είναι η αλήθεια πως κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για την εύρεση βιώσιμης λύσης.

Η αφορμή ήταν η δυνατότητα χρησιμοποίησης νέων πολεοδομικών εργαλείων και ειδικότερα του θεσμού του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου(Ε.Χ.Σ).

Με αυτή την ευκαιρία προέβη στη σύνταξη όρων και προϋποθέσεων για την προέγκριση ενός Ε.Χ.Σ.

Σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης διαμορφώθηκε ένα πλαίσιο που βρήκε έκφραση

• στην αριθμ. 48085/23-11-2017 Απόφαση ΥΠΕΝ, με την οποία έγινε προέγκριση του Ε.Χ.Σ.

Η προέγκριση είχε ως βασικά στοιχεία τη συνολική δόμηση σε 96 χιλ. τ.μ, την Κάλυψη σε 50% και τον Σ.Δ. σε 0.58.

• και του Δήμου στην γνωμοδότηση του με την Α.Δ.Σ. 686/22-04-2019, η οποία εστάλη στο ΥΠΕΝ στις 28-05-2019.

ΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Ο δήμος όμως είχε γνωμοδοτήσει με ορισμένες προϋποθέσεις, καθώς εκτός του ότι ο χώρος είναι στα όρια του, είναι και συνιδιοκτήτης της έκτασης.

Υπάρχει δικαστική διαμάχη με την τότε ΔΕΘ και έχει ισχύ η Α.Δ.Σ 1680/1998 με την οποία επιβεβαιώνεται η κυριότητα εκτάσεων εμβαδού 14 χιλ τ.μ περίπου.

Πέραν αυτού με την Απόφαση του Δ.Σ ο Δήμος(τότε) έθεσε ορισμένες βασικές προϋποθέσεις, ήτοι:

-την διεύρυνση της περιοχής παρέμβασης, ώστε να περιληφθεί η περιοχή της Αγίας Φωτεινής, με χρήσεις κοινωνικών εξυπηρετήσεων και στάθμευσης.

-την απόδοση σε κοινή χρήση ενιαίας απερίφρακτης έκτασης τουλάχιστον 60 στρ. για τη δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου και την απόδοση σε κοινή χρήση του «άξονα των Μουσείων».

-την υποχρέωση να τεθούν σε κοινή χρήση πρόσθετες επιφάνειες 25,5 στρ, προκειμένου το σύνολο της έκτασης σε κοινή χρήση να αντιστοιχεί σε ποσοστό 50% της περιοχής παρέμβασης.

Στόχος η δημιουργία χώρου κοινόχρηστου υψηλού πρασίνου, σύμφωνα άλλωστε και με την αριθμ. 48085/2017 Απόφαση του ΥΠΕΝ.

-τον καθορισμό μέγιστης επιτρεπόμενης δόμησης σε 96 χιλ. τ.μ με κάλυψη 40%

-την επέκταση της διευρυμένης ζώνης κίνησης πεζών κατά μήκος της οδού Εγνατία.

-την ενοποίηση των Τομέων με διάφορες χρήσεις, ώστε να διευκολυνθεί η αρχιτεκτονική επίλυση.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Ως γνωστόν η Διοίκηση της ΔΕΘ προχώρησε σε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, υπό την εποπτεία της Παγκόσμιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων, με μεγάλη συμμετοχή μελετητικών ομάδων.

Εν τέλει έγινε επιλογή 15 γραφείων τα οποία καλούνται εντός προθεσμίας να υποβάλουν τις προτάσεις τους.

Είναι εύλογο να αναμένει κανείς την υποβολή των προτάσεων καθώς η προσδοκία για ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικές χειρονομίες και σχεδιαστικές επιλύσεις είναι μεγάλη και βάσιμη.

ΤΑ ΜΕΓΕΘΗ

Τα μεγέθη που έχουμε στο νου μας είναι στα 165 στρ. να έχουμε 60 στρ. πράσινο συν 22 στρ. ελεύθερους χώρους κοινόχρηστους, έχουμε ένα προϋπολογισμό της τάξης των 180 εκ. € και την προσδοκία πως όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι θα χρηματοδοτηθούν από τον προϋπολογισμό του έργου.

ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ-ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Ακριβώς αυτή τη στιγμή εμφανίζονται ξανά οι αιτιάσεις για ένα μεγάλο χώρο πρασίνου 165 στρεμμάτων και η μεταφορά της ΔΕΘ εκτός Π.Σ.Θ.

Καμία πρόταση δεν είναι απορριπτέα εξ’ αρχής. Όμως με βάση την ιστορία του θέματος ο οποιοσδήποτε που επιθυμεί άλλη λύση πρέπει :

-να αναλογιστεί τα διαμειφθέντα της 20ετιας

-να εξετάσει την δυνατότητα δημιουργίας μεγάλων εκθεσιακών χώρων, εκτός πόλης, τη στιγμή που οι εκθέσεις είναι ελεύθερες, σε οικονομικές συνθήκες όχι καλές.

-να υποδείξει το χρηματοδοτικό πλάνο τόσο για την δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου, όσο και του νέου εκθεσιακού κέντρου. Αιτήματα και διεκδικήσεις a priori χωρίς τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα είναι αδύναμα και ανεφάρμοστα.

Απαιτείται επομένως σύνεση ειδάλλως οι όποιες προτάσεις εντάσσονται αυτοδίκαια σε όλες τις παραπάνω που αποτελούν μόνο ιστορικό υλικό.

Θα έλεγα πως η «μικρή έκθεση» έχει την δυνατότητα να μεταφερθεί στο μέλλον και εφόσον οι γενικότερες συνθήκες ευνοούν εκτός Π.Σ.Θ..

Η «μικρή έκθεση» όμως ευνοεί την δημιουργία-σήμερα- ενός μητροπολιτικού πάρκου στο 50% της έκτασης.

Η ρεαλιστική λύση, ο ιστορικός συμβιβασμός για ένα μεγάλο βήμα μπροστά είναι εδώ.

Η μεγαλύτερη δυνατή επίτευξη των προϋποθέσεων που είχε θέσει ο δήμος και η διοίκηση του (τότε) θα είναι προς όφελος και της ΔΕΘ και της πόλης. Προϋποθέσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν η να κρυφτούν αφού έχουν υποβληθεί και συμβάλλουν στην καλύτερη επίλυση των θεμάτων.

Το πιο αναπάντεχο όνειρο είναι ένας γρίφος που κρύβει μια επιθυμία η το αντίστροφο της μια φοβία.

Έτσι είναι και οι πόλεις.

Τουλάχιστον οφείλουμε όλοι να αναμένουμε τα αποτελέσματα του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.