Στο τέλος του 2025 θα έχει συντηρηθεί, ανακατασκευσθεί και θα είναι και πάλι επισκέψιμο το Τέμενος Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο του Έβρου, ένα μνημείο των αρχών του 15ου αιώνα, το οποίο η σημερινή υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, είχε χαρακτηρίσει στο παρελθόν ως το σημαντικότερο ισλαμικό μνημείο της Ευρώπης

Το Τέμενος παραμένει εδώ και 7 χρόνια κλειστό αφού στη διάρκεια μιας μεγάλης πυρκαγιάς καταστράφηκε η στέγη του κι σημαντικές μεγάλες ζημιές.

Ο δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάνογλου μιλώντας στην ΕΡΤ Ορεστιάδας ανέφερε πως την περασμένη εβδομάδα επισκέφθηκε την περιοχή πολυμελής ομάδα του ΥΠΠΟ με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Γιώργο Διδασκάλου.

Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε προκειμένου να ξεκινήσει η συνεργασία με τον ανάδοχο κατασκευής της στέγης του τεμένους, τονίζοντας ότι «στο τέλος του 2025 θα έχουμε το τέμενος συντηρημένο , με επισκευασμένη τη στέγη του , αλλά και επισκέψιμο».

Για το σκοπό αυτό θα στηθεί ειδικός γερανός μεγάλου ύψους, ο οποίος και θα κατεβάσει τον μιναρέ ώστε να συντηρηθεί και να ανέβει ξανά στη θέση του.

Οι απαιτήσεις αυτές αναγκάζουν την δημοτική αρχή στην παραχώρηση επιπλέον μέρους της κεντρικής πλατείας στα συνεργεία ώστε με ασφάλεια να γίνουν οι εργασίες.

Το τέμενος Βαγιαζήτ

Το Τέμενος Βαγιαζήτ είναι ένα μεγάλων διαστάσεων τετράγωνο οικοδόμημα από καλολαξευμένες πέτρες και ιστορική είσοδο στη δυτική πλευρά. Αντί κτιστών θόλων έχει πυραμιδοειδή στέγη από φύλλα μολύβδου πάνω σε ξύλινο σκελετό, που στηρίζεται σε τέσσερις χτίστες κολόνες.

Το τέμενος ιδρύθηκε επί Μωάμεθ Α' (1413-1421) κοντά στην οδό Τραϊανουπόλεως - Αδριανουπόλεως.

Σύμφωνα με την παράδοση το τέμενος αρχίζει να κτίζεται στα τέλη του 14ου αιώνα από το σουλτάνο Βαγιαζήτ Α' τον Γιλντιρίμ (Κεραυνό), για το λόγο αυτό ονομάζεται τόσο από τους ντόπιους όσο και τους Οθωμανούς περιηγητές «Μπαγιαζήτ Τζαμισί». Το άλλο του όνομα είναι «Μπουγιούκ» (Μεγάλο) ή «Ουλού» Τζαμί.

Στο βόρειο τοίχο μέχρι πριν από λίγα χρόνια μπορούσε ο επισκέπτης να αντικρίσει μία μοναδική στην ισλαμική τέχνη παράσταση προσευχόμενης γυναίκας, η οποία δυστυχώς καταστράφηκε ολοσχε­ρώς από την υγρασία. Μία άλλη, επίσης μοναδική τοιχογραφία, σώζεται ακόμη στον νότιο τοίχο, επάνω από το ιερό. Πρόκειται για παράσταση της ουράνιας πόλης, η οποία επαναλαμβάνει το θέμα του περίφημου ψηφιδωτού του Τεμένους Ομάρ στη Δαμασκό. Η παράσταση του Διδυμοτείχου εντυπωσι­άζει με την κομψότητα, την ακρίβεια και τη λεπτομέρεια απόδοσης των οικοδομημάτων, όπως και το χρησιμοποιούμενο χρωματικό φάσμα, σε μία άμεση συνέχεια της υστεροβυζαντινής ζωγραφικής.

Εκτός αυτών, οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με ρητά και γνωμικά από το Κοράνι, σύντομες προσευχές και επικλήσεις ιερών προσώπων, δοσμένα με παχιά καλλιγραφικά γράμματα σε ασυνήθιστη διάταξη. Μία από τις προσευχές, γραμμένη σε σχήμα αστραπής, θεωρούνταν από τους μωαμεθανούς ως αποτρεπτική πτώσης κεραυνού.

Από τον εξοπλισμό του εσωτερικού σώζονται ακόμη ο «θρόνος» δίπλα στο ιερό, ενώ στο βόρειο τμήμα υπάρχει εξέδρα. Το δάπεδο απαρτίζεται από καλά συναρμοσμένες πλινθόπλακες, ενώ παλαιά καλυπτόταν από βαρύτιμους και πολύχρωμους τάπη­τες.

Ενσωματωμένος στο περίγραμμα του κτιρίου, αλλά με δική του εξωτερική είσοδο, ο κομψός και πανύψηλος μιναρές είχε αρχικά έναν εξώστη. Όταν οι Τούρκοι ανακατέλαβαν το Διδυμότειχο από τους Βούλγαρους στα 1913, ξανάκτισαν το ανώτερο τμήμα του μιναρέ και πρόσθεσαν δεύτερον εξώστη ψηλότερα. Ο αυλόγυρος πάλι οριοθετούνταν με «μαρμάρινες πλάκες εκατέρωθεν της εισόδου με κομψοτεχνήματα αρίστης μαρμαρογλυπτικής τέχνης».

Στα 1912 οι Βούλγαροι μετέτρεψαν το Τέμενος σε ναό, αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο. Κατά το με­σοπόλεμο το κτίριο πωλήθηκε από τη μουσουλμανική κοινότητα σε ιδιώτη.