Ολοκληρώθηκε για τη φετινή χρονιά το πρόγραμμα "Δίκτυο Σχολείων για τη Δημοκρατία" της Αντιδημαρχίας Παιδείας του Δήμου Θέρμης το οποίο υλοποιεί το Εργαστήρι Χωρίς Σύνορα ΚοινΣΕπ. Το πρόγραμμα έκλεισε με τη δεύτερη συνάντηση δικτύωσης των σχολείων, όπου εκτός από εκπροσώπους των μαθητικών συμβουλίων συμμετείχαν εκπαιδευτικοί και εκπρόσωποι των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων, της Ένωσης Γονέων και Κηδεμόνων Δήμου Θέρμης που υποστηρίζει τη δράση και φυσικά του Συμβουλίου Νέων Δήμου Θέρμης.

Η αλληλεπίδραση όλων των παραπάνω μελών της σχολικής κοινότητας ήταν εξαιρετική. Η κοινή διαπίστωση πως δεν είμαστε απέναντι αλλά ‘μαζί’ και μαζί ψάχνουμε για λύσεις στα προβλήματα που υπάρχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και σχολική ζωή ήταν πολύ έντονη. Η συνεισφορά κάθε πλευράς, μέσα από τη δική της οπτική και εμπειρία, βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση των θεμάτων που τέθηκαν και απασχολούν τις σχολικές κοινότητες. 

Έγινε κοινή η παραδοχή πως αν δώσεις χώρο στα παιδιά να εκφραστούν, μπορούν να γίνουν μέρος της λύσης. Στο κλείσιμο της συνάντησης όλοι και όλες συναίνεσαν στη χρησιμότητα αυτού του Δικτύου και τέθηκαν οι πρώτες βάσεις για την επόμενη χρονιά, όπου ο αντιδήμαρχος Παιδείας, κ. Στέλιος Αποστόλου και τα στελέχη του Τμήματος, σχεδιάζουν να εντάξουν και άλλα σχολεία του Δήμου. Υπογραμμίζεται ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα του Δήμου Θέρμης είναι το πρώτο στην Ελλάδα που δημιουργεί ένα Δίκτυο Σχολείων, στο οποίο αναδεικνύονται θέματα συμμετοχής και δημοκρατίας.

Πως δημιουργήθηκε και που στοχεύει

Το πρόγραμμα ‘Δίκτυο Σχολείων για τη Δημοκρατία’ υλοποιήθηκε πιλοτικά για πρώτη χρονιά την άνοιξη του 2023 στο 1ο Γυμνάσιο Μίκρας στον Τρίλοφο. Την επόμενη χρονιά 2023-’24 συμμετείχαν τα εξής πέντε (5) σχολεία: το 1^ο και το 3^ο Γυμνάσιο Μίκρας, το 2^ο Γυμνάσιο Θέρμης, το 2^ο ΓΕΛ Θέρμης και το ΕΠΑΛ Βασιλικών.

Στόχος του έργου ήταν η ενδυνάμωση της μαθητικής κοινότητας σε ζητήματα συμμετοχής και ενεργούς πολιτειότητας και η χρήση εργαλείων για αποτελεσματικές συνελεύσεις/συναντήσεις όπου λαμβάνονται συμπεριληπτικές αποφάσεις με συναίνεση. Από τον Ιανουάριο 2024 στα σχολεία αυτά έγιναν εκπαιδευτικές συναντήσεις-εργαστήρια από τις πιστοποιημένες εκπαιδεύτριες του Εργαστηρίου Χωρίς Σύνορα με εκπροσώπους των μαθητικών συμβουλίων (πενταμελή και δεκαπενταμελή), επιμορφώσεις στους συλλόγους διδασκόντων καθώς και συναντήσεις με γονείς και κηδεμόνες.

Ο Δήμος Θέρμης με αυτό το πρόγραμμα φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα δίκτυο των Σχολείων ευθύνης του όπου εκπρόσωποι μαθητών/τριών, εκπαιδευτικών, γονέων και κηδεμόνων καθώς και του Συμβουλίου Νέων Δήμου Θέρμης και του Δήμου, θα δημιουργήσουν ένα πεδίο επικοινωνίας όπου από κοινού θα ανταλλάσσουν ιδέες και καλές πρακτικές για την αρμονική συνύπαρξη στο σχολείο, θα εστιάζουν σε κοινά προβλήματα και θα αναζητούν λύσεις. Μετά τη δημιουργία του Συμβουλίου Νέων Δήμου Θέρμης η Αντιδημαρχία Παιδείας συνεχίζει να βάζει την ενεργή πολιτειότητα των νέων σε πρώτο πλάνο και επιθυμεί έναν ανοιχτό διάλογο μαζί τους ώστε να δημιουργήσει νέους θεσμούς ενεργοποίησής τους που ξεκινούν από τα σχολεία, τις επιμέρους τοπικές κοινότητες και φτάνουν στην ευρύτερη κοινωνία των πολιτών.

Αποτελέσματα – Χρήσιμα συμπεράσματα

Τα αποτελέσματα των συναντήσεων δικτύωσης που μοιράστηκαν οι εκπαιδεύτριες-συντονίστριες του έργου, Δρ. Νάγια Τσελεπή και Σοφία Κυπριανίδου, μέσα από την ανατροφοδότηση που είχαν από τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες ήταν τα εξής:

Α. Χρειαζόμαστε σχολεία στα οποία οι μαθητές/ριες:
- έχουν θετική σχέση με τον εαυτό, τους συμμαθητές/ριες, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς,
- εκφράζουν τη γνώμη τους και συν-διαμορφώνουν τους κανόνες για τα ζητήματα του σχολείου,
- βρίσκονται σε μια τάξη και ένα σχολικό περιβάλλον θετικό και εστιασμένο όχι μόνο στη μάθηση αλλά και τη δημιουργία, την κοινωνικοποίηση και τη σύνδεση με τη ζωή.

Β. Σε ένα τέτοιο σχολείο:
- μειώνονται τα προβλήματα βίας και αντικοινωνικής συμπεριφοράς,
- οι σχέσεις μεταξύ μαθητών/ριων, εκπαιδευτικών, γονέων κτλ. είναι υγιείς, ομαλές και συχνά στενές,
- όλοι/ες οι παραπάνω αισθάνονται ότι ανήκουν σε ΜΙΑ σχολική κοινότητα,
- αυξάνεται η ικανοποίηση, άρα η συμμετοχή στη μάθηση, τις δράσεις και τη ζωή στο σχολείο,
- τα σχολεία είναι εξωστρεφή και συνδεδεμένα με την κοινωνία.

Γ. Tα προβλήματα που εντοπίζονται κυρίως στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου Θέρμης εντοπίζονται στις εξής κατηγορίες:
- Υποδομές/Εγκαταστάσεις των σχολείων, υλικοτεχνική υποδομή και εξοπλισμός σχολείων,
- Επιμέρους θέματα που έχουν να κάνουν με τις μετακινήσεις και τις εκδρομές των μαθητών/ριών,
- Σχέσεις μεταξύ καθηγητών και μαθητών/ριών (αυστηρότητα και πειθαρχική συμπεριφορά από την πλευρά των καθηγητών, τιμωρίες κτλ., απειθαρχία από την πλευρά των μαθητών κτλ.),
- Σχέσεις μεταξύ μαθητών/ριών μεταξύ τους (βίαιες συμπεριφορές, εκφοβισμός/bullying κτλ.).

Δ. Ορισμένες ιδέες/λύσεις στα παραπάνω προβλήματα που προτάθηκαν στις συναντήσεις δικτύωσης:
1. Η συμπεριφορά των μαθητών και καθηγητών και οι σχέσεις μεταξύ τους είναι αποτέλεσμα ενός συνόλου παραγόντων και μπορούν να βελτιωθούν μέσα από τη συντονισμένη προσπάθεια:
- των ίδιων των μαθητών μέσα από θετικά ερεθίσματα στις οικογένειες και στις παρέες τους,
- των εκπαιδευτικών μέσα από ελάφρυνση της εργασίας τους από γραφειοκρατικές υποχρεώσεις και περισσότερες επιμορφώσεις σε σχετικά ζητήματα,
- των γονέων μέσα από στενότερη σχέση με το άμεσο σχολικό περιβάλλον,
- ειδικών (πχ. ψυχολόγος) που θα είναι σε στενή σχέση με διάφορα περιστατικά του σχολείου
- ύπαρξης σχετικών προγραμμάτων στις σχολικές κοινότητες, όπως σχολική
διαμεσολάβηση και ‘το Δίκτυο Σχολείων για τη Δημοκρατία’,
- τοπικών φορέων που θα προσφέρουν περισσότερα ερεθίσματα για
δραστηριοποίηση και κοινωνικοποίηση των νέων.

2. Τα σχολικά συμβούλια (πενταμελή, δεκαπενταμελή) μπορούν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενεργοποίηση και ουσιαστική συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών του σχολείου.

3. Η γνωριμία και η δικτύωση των μαθητών/ριών των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Θέρμης θα οδηγήσει σε ουσιαστική ανταλλαγή ιδεών και μοίρασμα καλών πρακτικών και σε έναν από κοινού σχεδιασμό και οργάνωση κοινών δράσεων που θα κάνουν τα σχολεία πιο εξωστρεφή και ανοιχτά στην κοινωνία.