Είναι υπαρκτό το δίλημμα «πρόοδος ή συντήρηση» σε σχέση με το δίπολο «ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ» ή είναι απλά ένα προεκλογικό σύνθημα; Ποιο είναι τελικά το διακύβευμα των ευρωπαϊκών εκλογών στην Ελλάδα;

Νομίζω ότι το δίλημμα των ευρωεκλογών είναι πολύ πιο απτό και άμεσο για τους πολίτες από το δίλημμα πρόοδος ή συντήρηση. Αυτό που κρίνεται σε αυτές τις ευρωεκλογές είναι αν η χώρα θα συνεχίσει με μία στρατηγική στήριξης των πολλών ή αν θα γυρίσει προς τα πίσω, στην πιο σκοτεινή περίοδο των μνημονίων.

Διότι από τη μια πλευρά υπάρχει το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, το ψηφοδέλτιο της εξόδου από το μνημόνιο, των θετικών μέτρων, της 13ης σύνταξης, της μείωσης του ΦΠΑ, της ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους και των εργαζομένων, και από την άλλη βρίσκεται το ψηφοδέλτιο της ΝΔ, το ψηφοδέλτιο δηλαδή της ακύρωσης των θετικών μέτρων, της μείωσης του κατώτατου μισθού, της κατάργησης των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των απολύσεων και των περικοπών. Από τη ΝΔ εξάλλου δεν το κρύβουν ότι έχουν ένα πρόγραμμα κοινωνικής ισοπέδωσης, δεν το κρύβουν ότι θεωρούν το 8ωρο ξεπερασμένο, την επταήμερη εργασία «καλό πράγμα», τη 13η σύνταξη λαϊκίστικο μέτρο που πρέπει να καταργηθεί. Και όλα αυτά τα λένε, για να έχουν λυμένα χέρια την επομένη των εκλογών. Για να μπορέσουν να πουν: εμείς σας τα λέγαμε.

Άρα λοιπόν επαναλαμβάνω: Το δίλημμα των ευρωεκλογών είναι εξαιρετικά καθαρό. Με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους πολλούς, με την κοινωνική πλειοψηφία, με τους ανθρώπους της δουλειάς ή με τη ΝΔ των λίγων, των ολιγαρχών και του παλιού πολιτικού καθεστώτος που οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία και την καταστροφή. Καθαρά διλήμματα που απαιτούν καθαρές απαντήσεις. Και είμαι βέβαιος ότι ο ελληνικός λαός δεν θα χαρίσει τις θυσίες, τους κόπους του και τα μέτρα ελάφρυνσης στα πολιτικά τζάκια της ΝΔ. Θα τα υπερασπιστεί, δίνοντας μία μεγάλη νίκη στον ΣΥΡΙΖΑ.

Αν το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών είναι δύσκολα διαχειρίσιμο από την πλευρά της κυβέρνησης, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής σε εθνικές εκλογές τον Ιούνιο;

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα είναι νικηφόρο για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός είναι ο πολιτικός μας στόχος και αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί. Διότι ο ελληνικός λαός γνωρίζει ποιος έφερε τη μνημονιακή καταστροφή και τη χρεοκοπία, και ποιος κατάφερε να οδηγήσει τη χώρα έξω από τα μνημόνια και μάλιστα κρατώντας την κοινωνία όρθια. Διότι, ξέρετε, αυτή ήταν και η μεγαλύτερη νίκη του ελληνικού λαού.

Ότι η κοινωνία τα τελευταία τέσσερα χρόνια κατάφερε παρά τις δυσκολίες και παρά τους περιορισμούς να πατήσει στα πόδια της. Με την καθολική πρόσβαση 2,5 εκατ. ανασφάλιστων πολιτών στα νοσοκομεία, με τις προσλήψεις 19 χιλιάδων γιατρών και νοσηλευτών, με την αύξηση του κατώτατου μισθού, την κατάργηση του υποκατώτου, την αύξηση του κοινωνικού προϋπολογισμού από τα 780 εκατ. στα 3 δισ. και με πολλά άλλα μέτρα που στόχευαν στη σταδιακή αποκατάσταση των αδικιών των μνημονίων. 

Και είναι ακριβώς αυτές οι μικρές νίκες που δημιουργούν τους όρους για τη νέα συνάντηση του ΣΥΡΙΖΑ με τις λαϊκές τάξεις που καταγράφεται στην προεκλογική περίοδο.

Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί για προεκλογικές παροχές σε σχέση με τα «θετικά μέτρα» που λαμβάνετε. Πώς απαντάτε; Σκοπεύετε να λάβετε και άλλα «θετικά μέτρα» μέχρι το τέλος του έτους;

Σας απάντησα προηγουμένως εν μέρει σε αυτό το ερώτημα. Διότι, ξέρετε, ο ΣΥΡΙΖΑ παρά τους γνωστούς περιορισμούς παίρνει μέτρα στήριξης των πολλών από την πρώτη στιγμή στη βάση ενός συγκεκριμένου στρατηγικού σχεδίου: Από τα κοινωνικά μερίσματα του 2016 - 17 και 2018 μέχρι την ακύρωση του μέτρου της περικοπής των συντάξεων και την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Και πάντοτε η ΝΔ και ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήριζαν κάθε μέτρο υπέρ των πολλών είτε λαϊκίστικο είτε προεκλογικό. Το ίδιο δεν έκαναν και στη ΔΕΘ του Σεπτεμβρίου όταν ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τα μέτρα για τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, το επίδομα ενοικίου, την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για αγροτικούς συνεταιρισμούς και συνεταιρισμένους αγρότες;

Επομένως εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με προεκλογικές παροχές, αλλά, αντίθετα, έχουμε να κάνουμε με το ξεδίπλωμα ενός συγκεκριμένου στρατηγικού σχεδίου που επιταχύνθηκε μετά την έξοδο από το μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018. Και σήμερα είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε το δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται, για να επιστρέψουμε στην ελληνική κοινωνία, για να δώσουμε πίσω στους πολλούς. Και έχουμε κάνει απολύτως σαφές ότι οποτεδήποτε δημιουργούνται νέες δυνατότητες, θα παίρνουμε μέτρα στήριξης, διότι μοναδική μας μέριμνα είναι να νιώσει κάθε εργαζόμενος, κάθε συνταξιούχος, κάθε μικρός και μεσαίος επιχειρηματίας στην καθημερινότητά του τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάκαμψης της χώρας.

Συνεργάζεστε στο πλαίσιο της Προοδευτικής Συμμαχίας σε πολιτικό και σε κυβερνητικό επίπεδο με πολιτικά πρόσωπα από το χώρο του ΠΑΣΟΚ και της ευρύτερης κεντροαριστεράς. Πολλοί σας καταλογίζουν ότι μετατρέπετε τον ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα της αριστεράς σε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Τι τους απαντάτε;

Αυτό δεν είναι καινούργιο. Πολλοί σοσιαλδημοκράτες, πολλοί προοδευτικοί πολίτες ήδη από το 2012, απογοητευμένοι από την πολιτική μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ, στράφηκαν προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Πλέον με δεδομένη την οριστική μετάλλαξη του ΚΙΝΑΛ - ΠΑΣΟΚ σε συμπληρωματική δύναμη της Νέας Δημοκρατίας, το ρεύμα αυτό ενισχύεται. Και αυτό το φαινόμενο παρακολουθεί αντίστοιχα φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη, όπου μεγάλες σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις μετατοπίζονται προς τα αριστερά, κάνοντας παράλληλα και μια πολιτική αυτοκριτική για τη σύμπλευσή τους με το νεοφιλελευθερισμό τις προηγούμενες δεκαετίες. Έχουμε τέτοια φαινόμενα στη Μεγάλη Βρετανία, την Πορτογαλία, την Ισπανία, ακόμη και στη Γερμανία, αν και πιο δειλά. Επομένως εδώ δεν πρόκειται για μια μετακίνηση του ΣΥΡΙΖΑ προς την κεντροαριστερά, αλλά για την επιστροφή της σοσιαλδημοκρατίας στις ιστορικές πολιτικές και κοινωνικές ρίζες της.

Κατηγορείτε τη Νέα Δημοκρατία για ένα αντικοινωνικό νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα. Την ίδια ώρα όμως καταλογίζετε στον κ. Μητσοτάκη τη συνεργασία του με τον Α. Γεωργιάδη και τα υπόλοιπα στελέχη που προέρχονται από το ΛΑΟΣ. Και νεοφιλελεύθεροι και ακροδεξιοί τελικά γίνεται;

Όχι απλώς γίνεται, αλλά αποτελεί και την κυρίαρχη σύγχρονη τάση στα κόμματα της δεξιάς σε όλη την Ευρώπη. Και αν εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο, δεν είναι καθόλου. Εκτός των άλλων διότι νεοφιλελευθερισμός και ακροδεξιά μοιράζονται σε τελευταία ανάλυση τον ίδιο αξιακό πυρήνα. Την αποθέωση του δικαίου του ισχυρού: στην περίπτωση του νεοφιλελευθερισμού αυτή η αποθέωση της ισχύος αφορά τους οικονομικά ισχυρούς, στην περίπτωση της άκρας δεξιάς τους εθνικά καθαρούς. Έτσι παράγεται το πολιτικό υβρίδιο νεοφιλελευθερισμού και άκρας δεξιάς στην Ουγγαρία, την Αυστρία αλλά και στη χώρα μας.

Υπάρχει όμως και ακόμη ένας λόγος που συμβαίνει αυτό: Τα προγράμματα κοινωνικής ισοπέδωσης των νεοφιλελεύθερων απαιτούν ένα «λαϊκό» συμπλήρωμα για να αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγάλα ακροατήρια. Απαιτούν ως συμπλήρωμα ή σαν δύναμη κρούσης φυλετικά στερεότυπα και εθνικές αφηγήσεις μεγαλείου και φυσικά απαιτούν και έναν εχθρό: τον ξένο, τον διαφορετικό. Με αυτόν τον τρόπο θεωρεί η νεοφιλελεύθερη δεξιά ότι μπορεί να αποκτήσει λαϊκές προσβάσεις. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο στοιχείο της νέας αυτής πολιτικής τάσης και των πολιτικών επιλογών του κ. Μητσοτάκη. Έχω όμως την πεποίθηση ότι αυτή η στρατηγική θα ηττηθεί συντριπτικά την ερχόμενη Κυριακή.

Η παρουσία του πρωθυπουργού στις συναντήσεις των ευρωπαίων Σοσιαλιστών έρχονται σε αντιδιαστολή με τις πολιτικές σας σχέσεις με το Κίνημα Αλλαγής. Θεωρείτε πως υπάρχει πεδίο συνεννόησης και συνεργασίας με την κ. Γεννηματά;

Σας είπα και προηγουμένως ότι η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία περνά μία μακρά περίοδο αναστοχασμού και αυτοκριτικής. Όχι παντού, αλλά σίγουρα σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Διότι μετά το ΠΑΣΟΚ υπήρξαν και άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που κατέρρευσαν υπό το βάρος των επιλογών στήριξης των πολιτικών λιτότητας.

Θυμηθείτε το Ολλανδικό Εργατικό Κόμμα, που κατέληξε στο 6 % στις προηγούμενες εκλογές, το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα που έχει σχεδόν εξαφανιστεί, το Δημοκρατικό Κόμμα της Ιταλίας αλλά και τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες που τα τελευταία χρόνια βαδίζουν από ήττα σε ήττα, και συρρικνώνονται διαρκώς. Αντίθετα, τα σοσιαλιστικά κόμματα που κατανόησαν την ανάγκη για επανασύνδεση με το ιστορικό τους παρελθόν και την εργατική τους καταγωγή καταφέρνουν όχι μόνο να παίζουν καθοριστικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις αλλά και να ανακτήσουν τη χαμένη τους επιρροή. 

Τα παραδείγματα των βρετανών Εργατικών αλλά και των ισπανικού και του πορτογαλικού κόμματος είναι τα κύρια σε αυτήν την κατηγορία. Είναι λοιπόν προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο παρακολουθεί αυτές τις εξελίξεις, αλλά επιχειρεί να παίξει και ρόλο σε αυτήν την εσωτερική αναδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, αναζητώντας ταυτόχρονα πολιτικούς συμμάχους για τη στρατηγική στήριξης των πολλών και την αντιστροφή των πολιτικών λιτότητας. 

Δυστυχώς, το ΚΙΝΑΛ και η κ. Γεννηματά όχι απλώς δεν παρακολουθούν αυτές τις εξελίξεις, αλλά επιμένουν στην πολιτική τους ταύτιση με τη ΝΔ και τις επιλογές της σε όλα σχεδόν τα πεδία. Πράγμα, ωστόσο, που ήταν μάλλον αναμενόμενο καθώς το ΚΙΝΑΛ - ΠΑΣΟΚ πάνε χρόνια που έχει μετατραπεί σε ένα βαθιά συστημικό κόμμα, που έχει προνομιακές σχέσεις με το καθεστώς της ολιγαρχικής οικονομικής εξουσίας στη χώρα μας.

Η υλοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών παράγει αποτελέσματα σε διπλωματικό επίπεδο, σε επίπεδο καθημερινότητας όμως οι πολίτες της Βόρειας Ελλάδας δεν έχουν δει κάποια άμεση αλλαγή. Θα μπορέσει η Συμφωνία να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή;

Η Συμφωνία των Πρεσπών έχει αναβαθμίσει τη θέση της χώρας μας, τόσο στην ευρύτερη Βαλκανική όσο και διεθνώς. Πλέον ο ρόλος της χώρας μας ως πυλώνα σταθερότητας έχει εμπεδωθεί και η επιρροή μας ως δύναμης φιλίας αλληλεγγύης και συνανάπτυξης έχει ενισχυθεί. Τώρα πρέπει να αξιοποιήσουμε ακριβώς αυτήν τη δυναμική, ώστε αυτή η νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί να αποτυπωθεί και σε συγκεκριμένα απτά αποτελέσματα για την καθημερινότητα των πολιτών, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την προώθηση εμπορικών συμφωνιών αλλά και αναπτυξιακών συνεργειών στις μεταφορές, τις υποδομές, την ενέργεια, τη μεταποίηση.

Όλοι αυτοί οι στόχοι εξάλλου υπηρετούνται από τις πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, τόσο με την πρόσφατη επίσκεψη στα Σκόπια όπου συμμετείχαν δεκάδες έλληνες επιχειρηματίες όσο και με πολλές άλλες πρωτοβουλίες που αφορούν το σύνολο των Βαλκανίων. Μόλις την Τετάρτη εξάλλου ο πρωθυπουργός εγκαινίασε μαζί με το βούλγαρο ομόλογό του τον αγωγό IGB, ένα έργο που αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη των Βαλκανίων και συμβολίζει τη δική μας στρατηγική αντίληψη για το ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή.

Στόχος η δεύτερη Κυριακή

Την επικράτηση των προοδευτικών δυνάμεων και στην αυτοδιοίκηση επιζητούν στον ΣΥΡΙΖΑ. Στόχος τους οι υποψήφιοι σε περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και δήμο Θεσσαλονίκης να περάσουν στη δεύτερη Κυριακή.

Στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας τα στελέχη του συνδυασμού «Κοιτάμε μπροστά» με υποψήφιο το δημοσιογράφο Χρήστο Γιαννούλη τονίζουν την ανάγκη η περιφέρεια να φύγει από τα «χέρια» της συντηρητικής παράταξης των Ψωμιάδη και Τζιτζικώστα, ενώ καταλογίζουν στον κ. Τζιτζικώστα ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου «κρύβεται» πίσω από ένα ακριβοπληρωμένο επικοινωνιακό επιτελείο.

Βασικό επιχείρημα για τον ισχυρισμό αυτό αποτελεί το γεγονός ότι ο νυν και εκ νέου υποψήφιος περιφερειάρχης δεν προσήλθε ούτε σε μία δημόσια αντιπαράθεση (debate), παρότι οι υπόλοιποι υποψήφιοι περιφερειάρχες το ζητούσαν διαρκώς.

«Δεχόμαστε σκληρό πόλεμο από το βαθιά ριζωμένο σύστημα, αλλά δεν θα τους περάσει, η νίκη στις 26 θα είναι για όλους και όχι για λίγους» δήλωσε ο Χρήστος Γιαννούλης από το βήμα της εκδήλωσης του ΣΥΡΙΖΑ στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

«Ο ισχυρότερος σύμμαχός μας είναι οι δημοκρατικοί πολίτες της Κεντρικής Μακεδονίας. Ενώνουμε δυνάμεις για μια περιφέρεια, που θα στέκεται δίπλα στους πολίτες» τόνισε στη συνέχεια.

Από την πλευρά της, η Κατερίνα Νοτοπούλου και τα στελέχη του συνδυασμού «Θεσσαλονίκη Μαζί» καλούν τους προοδευτικούς πολίτες της Θεσσαλονίκης να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να «προχωρήσουν μαζί για μία Θεσσαλονίκη δημοκρατική και προοδευτική».

Τονίζουν την ανάγκη η Θεσσαλονίκη να γίνει «μία πόλη δίκαια και εύκολη, που θα σέβεται όλους τους ανθρώπους», ενώ εκτιμούν ότι οι θετικές παρεμβάσεις και τα έργα που έγιναν στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία τρία χρόνια από την κυβέρνηση σε συνεργασία με την προοδευτική διοίκηση του Γιάννη Μπουτάρη πρέπει να συνεχιστούν και την επόμενη μέρα.

Στις κάλπες της Κυριακής, όπως δήλωσε η κ. Νοτοπούλου, «συγκρούονται δύο αντιπαραθετικά πολιτικά σχέδια, από τη μια εμείς και από την άλλη οι πολλοί υποψήφιοι του Μητσοτάκη, που θέλουν να γυρίσουμε πίσω. Δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσουμε πίσω. Δεν θα γυρίσουμε στις μέρες του Ψωμιάδη και του Παπαγεωργόπουλου. Σε αυτήν την πόλη δεν θα έχουμε ποτέ μέρες του Μητσοτάκη».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25-26 Μαΐου 2019