Δήμοι: Με… δανεικά από το 2025 και δάνεια, για να κλείσει ο νέος προϋπολογισμός

Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το ζήτημα της ρευστότητας στους δήμους, που φαίνεται ότι ασφυκτιούν υπό το βάρος των αυξημένων υποχρεώσεών τους, όπως η ενεργειακή κρίση, η επιβολή του Τέλους Ταφής, οι αυξήσεις στο μισθολογικό κόστος κ.ά. Αποτέλεσμα είναι σήμερα, έναν μήνα πριν την ολοκλήρωση του έτους, η πλειοψηφία των δήμων να μην μπορεί να συντάξει τον προϋπολογισμό του 2025, ενώ αρκετοί έχουν ήδη ζητήσει προκαταβολές από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) της επόμενης χρονιάς προκειμένου να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους.

Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση για κάποιους δήμους της χώρας που αναγκάστηκαν να πάρουν δάνειο, για να κλείσουν οι «τρύπες» στον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ μέχρι στιγμής το 1/3 των δήμων της χώρας έχει ζητήσει… δανεικά από τη νέα χρονιά, μέσα από το «καλάθι» των ΚΑΠ, ενώ παραμένει εξαιρετικά μικρός ο αριθμός των δήμων που έχουν στείλει τα σχέδια των προϋπολογισμών τους στο Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ. Συγκεκριμένα έως τις 10 Νοεμβρίου είχαν κατατεθεί μόλις 20 προϋπολογισμοί δήμων, ενώ θα έπρεπε να φτάνουν τους 100. Ωστόσο, μέχρι και πριν από λίγες ημέρες ο αριθμός δεν είχε αυξηθεί πολύ, γεγονός που αποτυπώνει την οικονομική κατάσταση της συντριπτικής πλειοψηφίας των δήμων.

«Η κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη για τους δήμους και είναι γεγονός ότι αυξάνει καθημερινά ο αριθμός των δήμων που ζητούν προκαταβολές από τους πόρους του 2025, γιατί διαφορετικά δεν μπορούν να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Γιατί, αν συμβεί αυτό, θα επιστραφούν», σημείωσε, μιλώντας στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ, Γιάννης Μουράτογλου. Ανέφερε ακόμη ότι με βάση πρόχειρα στοιχεία είναι περίπου 80 οι δήμοι που έχουν ζητήσει προκαταβολή από το 2025, δηλαδή το 1/3 με ότι αυτό συνεπάγεται για τη νέα χρονιά, καθώς είναι υποχρεωμένοι τα ποσά που ζήτησαν να τα επιστρέψουν μέσα σε έναν χρόνο.

«Αν δηλαδή ένας δήμος ζήτησε 500.000 ευρώ το Νοέμβριο, είναι υποχρεωμένος να τα επιστρέψει ως τον Νοέμβριο του 2025 σε δόσεις ή όλα μαζί με την πάροδο του έτους», τόνισε ο κ. Μουράτογλου.

Δάνειο, για να βγει ο προϋπολογισμός

Στην Κεντρική Μακεδονία ο πρώτος δήμος που μπήκε στη διαδικασία δανεισμού είναι η Κατερίνη με τον δήμαρχο, Ιωάννη Ντούμο, να γνωστοποιεί στο δημοτικό συμβούλιο, το οποίο πήρε τη σχετική απόφαση, ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος, για να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός του 2025.

Όπως εξήγησε ο δήμαρχος Κατερίνης, κ. Ντούμος, μετά από εισήγηση της οικονομικής υπηρεσίας ο δήμος είναι αναγκασμένος να συνάψει δάνειο προκειμένου να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός του έτους 2025. Πρόκειται, όπως ανέφερε, για ένα δάνειο συνολικού ύψους 8.795.000 ευρώ που πρέπει να συναφθεί με Τράπεζα ή με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ανάλογα με την πιο συμφέρουσα τιμή ως προς το επιτόκιο.

Ο δήμαρχος διευκρίνισε ότι το ποσό 8,7 εκατ. ευρώ έχει δύο διαστάσεις, πιο συγκεκριμένα από το συνολικό δάνειο ο δήμος Κατερίνης είναι αναγκασμένος να εξασφαλίσει πρώτον, ένα ποσό της τάξεως των 4.200.000 ευρώ, το οποίο, ωστόσο, δεν αφορά τη σημερινή διοίκηση, καθώς και δάνειο ισοσκελισμού, έτους 2019, που σύναψε η προηγούμενη διοίκηση Κουκοδήμου.

Δεύτερον, να εξασφαλίσει ένα ποσό ύψους 4.595.000 ευρώ, μέσω δανείου για τον ισοσκελισμό του έτους 2025. «Και αυτό το ποσό», όπως είπε, «προέρχεται από την προηγούμενη διοίκηση, η οποία άφησε στη διοίκησή μας χρέη πολλών εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία πρέπει να δοθούν για εξόφληση προμηθευτών και για την αποπληρωμή προφορικών αναθέσεων που νομιμοποιήθηκαν μέσω ενδοδικαστικών συμβιβασμών».

Ως προς το δάνειο που είχε πάρει η προηγούμενη διοίκηση ύψους 5.625.000 ευρώ, ο κ. Ντούμος σημείωσε ότι χρησιμοποίησε το ποσό του 1.400.000 ευρώ, για να πληρωθούν εργολάβοι με βάση τη σύμβαση που είχε υπογραφεί, ενώ το υπόλοιπο ποσό, ύψους 4.198.306 ευρώ, δεν χρησιμοποιήθηκε, με αποτέλεσμα, σημείωσε ο δήμαρχος, να επιβαρύνεται μέχρι σήμερα ο δήμος Κατερίνης, πληρώνοντας υψηλά επιτόκια.

Δύσκολα, αλλά θα τα καταφέρουμε

Το κώδωνα του κινδύνου για την οικονομική κατάσταση του δήμου Παύλου Μελά, ενόψει της κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2025 έκρουσε πριν από λίγες μέρες ο δήμαρχος, Δημήτρης Ασλανίδης, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης των δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού για τη νέα χρονιά.

Ο ίδιος, μιλώντας στη «ΜτΚ», τόνισε ότι όντως θα γίνει κάποια ήπια προσαρμογή στα δημοτικά τέλη φωτισμού και καθαριότητας, καθώς στόχος δεν είναι να επιβαρυνθούν οι δημότες. «Πράγματι, το ευρύτερο σκηνικό στους δήμους είναι κακό και η οικονομική δυσπραγία είναι δεδομένη. Εμείς στον δήμο Παύλου Μελά είμαστε σε καλό δρόμο, καθώς, επειδή δεν είχαμε ληξιπρόθεσμες οφειλές, θα καταφέρουμε να ισοσκελίσουμε τον προϋπολογισμό του 2025. Θα φέρουμε στο δημοτικό συμβούλιο περί τα μέσα Δεκέμβρη έναν προϋπολογισμό λειτουργικό που δεν θα στερεί ούτε θα κόβει αναγκαίες υπηρεσίες για τους πολίτες», υπογράμμισε ο δήμαρχος κ. Ασλανίδης.

Κληθείς να απαντήσει αν ο δήμος έφτασε σε σημείο να σκεφτεί το ενδεχόμενο δανεισμού, τόνισε ότι δεν υπήρξε τέτοια σκέψη και αυτό, όπως είπε, αν συνέβαινε, θα συνέβαινε μόνο για αναπτυξιακό σκοπό. «Η οικονομική κατάσταση του δήμου δεν είναι αυτή που θα θέλαμε, λόγω των μεγάλων υποχρεώσεών μας που έπρεπε να καλυφθούν, αλλά, ευτυχώς, θα καταφέρουμε να ισοσκελίσουμε τον προϋπολογισμό και, βέβαια, δεν θα πάμε σε μία επιλογή δανείου, υποθηκεύοντας το μέλλον του δήμου», επισήμανε ο δήμαρχος Παύλου Μελά.

Μιλώντας πάντως στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο ο δήμαρχος, κ. Ασλανίδης, προετοίμασε το σώμα για την επόμενη ημέρα στον δήμο, ενημερώνοντας παράλληλα για τη δραματική μείωση εσόδων και το κόστος που εκτοξεύτηκε από την καταβολή του Τέλους Ταφής, τις αυξήσεις των δημοτικών υπαλλήλων, τα λειτουργικά έξοδα και το μεγάλο «αγκάθι» που αφορά την υποχρηματοδότηση. Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στον προϋπολογισμό, τόνισε ότι υπολείπεται περίπου 2,5 εκατ. ευρώ στους ίδιους πόρους και άλλα 2,5 εκατ. ευρώ στα ανταποδοτικά τέλη, για να ισοσκελιστεί.

«Δεν θέλουμε να είμαστε αυτοδιοίκηση επιδοτούμενη»

Ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔ-ΚΜ) Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, κληθείς στην τελευταία συνεδρίαση του ΔΣ να αποτιμήσει τα αποτελέσματα του πρόσφατου συνεδρίου της ΚΕΔΕ που διεξήχθη στη Ρόδο, είπε ότι ήταν το ξεκίνημα ενός πιο ουσιαστικού διαλόγου ανάμεσα στους δήμους και στην πολιτεία. Έδωσε μάλιστα έμφαση στο θέμα του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, σημειώνοντας ότι οι δήμαρχοι προσέρχονται στον διάλογο για τη σύνταξη του Κώδικα με σημείο αιχμής την οικονομική αυτοτέλεια των δήμων.

«Στο συνέδριο τέθηκαν σημαντικά ζητήματα με πολλή επίταση από τους δήμους, με κυρίαρχο τα οικονομικά. Μητέρα όλων των μαχών για την αυτοδιοίκηση είναι τα οικονομικά της, η ενίσχυση και η αυτοτέλεια των δήμων στη διαχείριση των οικονομικών. Δεν θέλουμε να είμαστε αυτοδιοίκηση επιδοτούμενη, επιχορηγούμενη, αλλά μία αυτοδιοίκηση που να πατά στα πόδια της και να μπορεί να διαχειρίζεται με αυτοτέλεια τα οικονομικά της».

«Πολλά από τα θέματα που διαχρονικά αποτελούν αιτήματά μας περιλαμβάνονται στις αποφάσεις του συνεδρίου και είμαι σίγουρος ότι ο διάλογος τους επόμενους μήνες και μέχρι την κατάθεση του νέου Κώδικα θα είναι ανοιχτός, δυναμικός και ειλικρινής και θα έχει αποτελέσματα», τόνισε ο κ. Καϊτεζίδης.

«Οι δήμοι», πρόσθεσε, «διεκδικούμε να φύγουμε από τη Βαλκανοποίηση της αυτοδιοίκησης που βιώνουμε χρόνια τώρα στην πατρίδα μας και να πάμε σε μία αυτοδιοίκηση μεταρρυθμιστική, σύγχρονη, δημοκρατική και ευρωπαϊκή. Αυτά τα χαρακτηριστικά θέλουμε να δώσουμε στην αυτοδιοίκηση. Νομίζω ότι το αξίζει και η πατρίδα μας και η αυτοδιοίκηση στην πατρίδα μας, κυρίως όμως το αξίζουν οι συμπολίτες μας στις τοπικές κοινωνίες και στους δήμους».

«Η εικόνα δεν είναι καλύτερη και για το 2025»

Αποτυπώνοντας τη δύσκολη οικονομική κατάσταση των δήμων ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών της ΚΕΔΕ, Γ. Μουράτογλου, έκανε λόγο για παρατεταμένη ασφυξία, αφού οι περισσότεροι ζητούν προκαταβολές και άλλοι επιλέγουν τη λύση του δανεισμού.

Τα πράγματα, είπε, δεν είναι εύκολα λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής των προηγούμενων ετών, καθώς η ΤΑ έχει υποστεί τις μεγαλύτερες μειώσεις στις κρατικές επιχορηγήσεις, από οποιονδήποτε άλλον φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, που από το 2009 ξεπερνούν το 60%. Όμως, όπως είπε ο κ. Μουράτογλου, η εικόνα δεν είναι καλύτερη και για το 2025, καθώς επικαλούμενος τα στοιχεία του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί στη Βουλή για τα έσοδα που αφορούν τους ΟΤΑ, διαφαίνεται η μεγάλη απόκλιση των πόρων που δικαιούται η ΤΑ με βάση το Ν. 3852/10 και των πόρων που αποδίδονται.

Όσον αφορά τους δημοσιονομικούς δείκτες της χώρας, είπε, ότι, ενώ έχουν θετική τροχιά και η χώρα έχει ενταχθεί σε αναπτυξιακή πορεία με τις συνεχείς αναβαθμίσεις επενδυτικών οίκων, η Τ.Α είναι ακόμα δέσμια μνημονιακών υποχρεώσεων του παρελθόντος. Σύμφωνα με αυτές, μεταφέρεται σ’ αυτήν το 90% των αποδιδόμενων πόρων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και υπάρχει ανώτατο όριο αποδόσεων (πλαφόν) στους ΟΤΑ, στο ποσό των 3.841 εκατ. ευρώ.

«Οι δήμοι είναι απόντες από επιπλέον χρηματοδότηση παρά την καλή πορεία της Ελληνικής Οικονομίας», σχολίασε ο κ. Μουράτογλου και παρέθεσε στοιχεία της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της ΤΑ σύμφωνα με τα οποία:

*Η ΣΑΤΑ παραμένει εδώ και 14 χρόνια στα κατώτατα επίπεδα. Το 2009 ήταν πάνω από 1,1 δισ. ευρώ και σήμερα συνολικά είναι 180 εκατ. ευρώ.

Σε αυτήν την κατάσταση προστέθηκαν:

*Το ενεργειακό κόστος, το οποίο παραμένει πολύ υψηλό παρά την πτώση των τιμών της ενέργειας, η οποία οφείλεται και στην παραγωγή ενέργειας από τις ΑΠΕ, η οποία ειδικά στη χώρα μας, πολλές φορές, υπερκαλύπτει τη ζήτηση.

*Το Τέλος Ταφής, που επιβαρύνει σημαντικά όλους τους δήμους της χώρας.

*Η αύξηση του κόστους μισθοδοσίας προσωπικού πάνω από το 10% μόνο για το 2024.

«Αυτοί οι πόροι δεν επαρκούν ούτε για την απλή συντήρηση των βασικών τεχνικών υποδομών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 30.11-01.12.2024