Να αμβλύνει δύο κοινωνικά φαινόμενα που ταλανίζουν την κοινωνία επιχειρεί ο δήμος Θεσσαλονίκης με δύο νέες δομές τις οποίες σχεδιάζει να λειτουργήσει τους επόμενους μήνες.

Πρόκειται για δύο «στοιχήματα» της διοίκησης του δημάρχου Στέλιου Αγγελούδη: τη δομή Ενδυνάμωσης των Γυναικών και το Παρατηρητήριο Νεανικής και Οπαδικής Βίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το διάστημα 2012-2020 η αύξηση των καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας κυμαινόταν από 1-26%. Το 2021 σημειώθηκε ραγδαία αύξηση των καταγγελιών κατά 72,9%. Συγκριτικά με το 2020 ο αριθμός των γυναικών που κατήγγειλαν το 2022 στην αστυνομία ενδοοικογενειακή βία, υπερδιπλασιάστηκε φτάνοντας το 137,6%, καθώς το 2020 4.264 γυναίκες είχαν προχωρήσει σε καταγγελία, ενώ το 2022 ο αριθμός τους ανήλθε σε 10.131. Αυτοί οι αριθμοί αποτυπώνονται και στο σχετικό γράφημα.

Σε ό,τι αφορά την οπαδική βία τα τελευταία στοιχεία της αστυνομίας για το 2022 δείχνουν ότι σε όλη τη χώρα τελέστηκαν 662 αδικήματα, εκ των οποίων τα 10 ήταν κακουργήματα. Μάλιστα τα 407 από αυτά έλαβαν χώρα στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης και στην Αττική καταγράφηκαν τα 171. Σε αυτά τα στατιστικά δεν συμπεριλαμβάνονται βέβαια τα κρούσματα βίας μεταξύ νέων, ειδικά ανηλίκων, τα οποία έχουν αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, δίχως όμως να υπάρχουν προς το παρόν επαρκή δεδομένα.

Στην τελική ευθεία

Η Μίνα Φιλιοπούλου, δικηγόρος και πρόεδρος του Βαφοπούλειου Πνευματικού Κέντρου έχει αναλάβει να συντονίσει την οργάνωση της νέας δομής για τις γυναίκες από την πλευρά του δήμου. Όπως λέει η ίδια στη «ΜτΚ» οι προετοιμασίες είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο και η δομή εκτιμάται ότι θα τεθεί σε λειτουργία τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου.

Η ιδέα για τη λειτουργία αυτής της δομής προέκυψε, μεταξύ άλλων, από την επαγγελματική εμπειρία της κ. Φιλιοπούλου η οποία διαπίστωσε ότι υπάρχουν πολλές γυναίκες που δεν γνωρίζουν πώς να αναζητήσουν διαφυγή από το κακοποιητικό περιβάλλον ή δεν διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα για να το πράξουν.

Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι σήμερα δεν υφίσταται παρατηρητήριο και διασύνδεση των οργανισμών, των φορέων και υπηρεσιών που ασχολούνται εξ αντικειμένου με την ενδοοικογενειακή βία είναι ένα μείζον πρόβλημα, υπογραμμίζει η συντονίστρια.

Ο σκοπός της δομής και οι συναφείς υπηρεσίες της θα είναι πολυδιάστατες και θα βασίζονται στους εξής «πυλώνες»:

1. Ενδυνάμωση των γυναικών.

2. Επαγγελματικός προσανατολισμός.

3. Βοήθεια στην επαγγελματική αποκατάσταση.

Η ενδυνάμωση είναι πρόληψη

Η δομή Ενδυνάμωσης των Γυναικών θα απευθύνεται σε κάθε γυναίκα και σε επόμενο της έναρξης λειτουργίας στάδιο, θα ξεκινήσει ενημέρωση μέσω φυλλαδίου για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει μία γυναίκα για να λάβει νομική και ψυχολογική υποστήριξη για διάφορα ζητήματα.

Ένα κομμάτι των δράσεων θα στοχεύει και στην πρόληψη φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας, διότι όπως εξηγεί η κ. Φιλιοπούλου «έτσι αντιμετωπίζεται η κατάσταση: χρειάζεται ενδυνάμωση του θύματος προκειμένου να φύγει από την κακοποιητική σχέση». Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλά από τα θύματα παραμένουν στο κακοποιητικό περιβάλλον καθώς δεν είναι οικονομικά ανεξάρτητα. Συνεπώς, κάθε γυναίκα της κοινωνίας του δήμου Θεσσαλονίκης θα έχει όφελος από τη συμμετοχή της στα προγράμματα της δομής Ενδυνάμωσης των Γυναικών, επισημαίνει η ίδια.

Ακολούθως, διευκρινίζει ότι η νέα δομή δεν θα αλληλοκαλύπτεται με τον ξενώνα φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών του δήμου, ωστόσο θα μπορεί να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε κάποια γυναίκα που έχει, ήδη, υποστεί ενδοοικογενειακή βία.

Ο κεντρικός στόχος της νέας δομής θα είναι η γενική και ειδικότερη ενδυνάμωση, η ψυχολογική υποστήριξη, ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η ανεύρεση εργασίας μέσω των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ.

Παράλληλα, η δομή θα αξιοποιεί τις ειδικές διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα για την ενδοοικογενειακή βία, με τις οποίες θεσπίζεται προστατευτικό πλαίσιο για τη μη επαναληπτικότητα του φαινομένου και ταυτόχρονα παρέχεται η δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης στους δήμους και μάλιστα κατά παρέκκλιση των υπόλοιπων θέσεων που προκηρύσσονται από τον δήμο. Μάλιστα το σχετικό πρόγραμμα που θα «τρέξει» το υπουργείο Εσωτερικών προβλέπει μία θέση για έναν συγγενή θύματος ενδοοικογενειακής βίας είτε στην υπηρεσία καθαριότητας είτε στην υπηρεσία σχολικής φύλαξης των δήμων.

Σε ό,τι αφορά τον τρόπο λειτουργίας της δομής, η οποία στήνεται σε κτίριο που ανήκει στον δήμο, η ΑΜΚΕ «ΙΑΣΙΣ» έχει αναλάβει τις δαπάνες για τη διαμόρφωση των χώρων και τη στελέχωσή της με το προσωπικό που απαιτείται, εκτός των δικηγόρων. Θα διαθέτει ψυχολόγους, ψυχίατρους, κοινωνικούς λειτουργούς.

Για τους νομικούς, ο δήμος εξετάζει αυτό το διάστημα τρόπους για να αξιοποιήσει το δικηγορικό δυναμικό της πόλης. Σε κάθε περίπτωση, στο πρώτο διάστημα της λειτουργίας της δομής η κα Φιλιοπούλου θα υποδέχεται με ραντεβού κάθε ενδιαφερόμενη γυναίκα που θα επιθυμεί να λάβει πληροφορίες νομικού περιεχομένου.

Εκτός των προαναφερθεισών υπηρεσιών η δομή Ενδυνάμωσης των Γυναικών θα καταγράφει στατιστικά για τις γυναίκες, θα πραγματοποιεί ενημερωτικές καμπάνιες στην πόλη και δράσεις τύπου street work, ενώ μακροπρόθεσμα θα μπορεί να εκδίδει και μελέτες.

Χτίζεται ο «σκελετός» του Παρατηρητηρίου Νεανικής και Οπαδικής Βίας

Ο Ευθύμιος Χατζηθεόκλητος, αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής, Αλληλεγγύης και Πρόνοιας μιλάει στη «ΜτΚ» για τη συνεργασία του δήμου με την οργάνωση «ΑΡΣΙΣ», η οποία διαθέτει εμπειρία σε προγράμματα ανηλίκων.

Η νέα δομή θα λειτουργήσει σε υπάρχοντα χώρο της οργάνωσης μετά από μνημόνιο συνεργασίας που θα υπογράψουν τα δύο μέρη, ενώ ο δήμος έχει ήδη προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να αντλήσει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.

Οι δράσεις του Παρατηρητηρίου Νεανικής και Οπαδικής Βίας θα εκτείνονται σε διάφορα πεδία, καθώς μπορεί ένας από τους ρόλους του να είναι η καταγραφή στατιστικών για τη Θεσσαλονίκη, ωστόσο θα διοργανώνονται προγράμματα εκπαίδευσης των μαθητών, του προσωπικού και των εκπαιδευτικών των σχολείων. Μάλιστα ο στόχος είναι να «απευθυνόμαστε και στους θύτες. Όχι μόνο στα θύματα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηθεόκλητος.

Συνολικά πάντως «υπάρχει έντονη κοινωνική ευαισθησία του δημάρχου και της δημοτικής αρχής και στόχος είναι να δοθεί έμφαση στην πρόληψη και στην εκπαίδευση. Να προλάβουμε να μην πάνε στη φυλακή τα παιδιά και να μειώσουμε την ενδοοικογενειακή βία, η οποία γεννάει και την παραβατικότητα των νέων», επισημαίνει ο αντιδήμαρχος.

Τέλος, να σημειωθεί ότι η διοίκηση Αγγελούδη επιδιώκει το Παρατηρητήριο Νεανικής και Οπαδικής Βίας να ξεκινήσει τη λειτουργία του μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024.