Δημόσιο Πανεπιστήμιο: Ώρα για μεγάλες αποφάσεις
18/02/2024 20:33
18/02/2024 20:33
του Κυριάκου Αναστασιάδη, Καθηγητή του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ
Θα μιλήσω για το Πανεπιστήμιο και βιάζομαι να προλάβω όσους σκέφτονται ήδη ότι έχουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα και πολύ μικρότερη υπομονή για να αντέξουν ένα ακόμη σχόλιο επί του θέματος. Παρόλα αυτά, εγώ ως μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Αριστοτελείου οφείλω να επιμένω να στηρίζω το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο και να συμβάλω με τις δυνάμεις μου στη διαμόρφωση του μέλλοντός του.
Όταν, πριν από ένα χρόνο περίπου, αναρωτήθηκα αν θα ήμουν χρήσιμος ως Πρύτανης στο Αριστοτέλειο, η πρώτη απορία που χρειάστηκε να απαντήσω ήταν (και είναι, δυστυχώς!) γιατί άραγε χρειάζεται να είναι αυτοδιοίκητο το δημόσιο Πανεπιστήμιο, αν συμπεριφέρεται ως μια ακόμη κακώς νοούμενη «δημόσια υπηρεσία»: χωρίς δικούς του στόχους, χωρίς αναπτυξιακή στρατηγική, χωρίς ίδιους πόρους, χωρίς το όραμα να διαπρέπει αντί να διεκπεραιώνει. Η απάντηση που έδωσα τότε ήταν πως χρειάζεται λίγη περισσότερη τόλμη, ένα σύγχρονο επιχειρησιακό σχέδιο και μια κρίσιμη μάζα Πανεπιστημιακών να το υποστηρίζουν.
Συνέβησαν όλα! Χρειάστηκε μακρύς προεκλογικός χρόνος, αλλά η πρόταση να αλλάξουμε το δημόσιο Πανεπιστήμιο, να το κάνουμε διεθνώς ανταγωνιστικό και να τιμήσουμε έτσι τις προσπάθειες και τις προσδοκίες των φοιτητριών και των φοιτητών μας, αυτή η πρόταση πλειοψήφησε! Πιθανότατα μάλιστα ο λόγος γι’ αυτό δεν ήταν η προσωπική μου επιρροή, αλλά το αδιάσειστο τεκμήριο της επιτυχημένης εφαρμογής πρωτοπόρων σχεδίων στην Ιατρική του Αριστοτελείου που υπηρέτησα ως Πρόεδρος τα προηγούμενα χρόνια και θα συνεχίζω να υπηρετώ με όλες μου τις δυνάμεις.
Αυτό που ακολούθησε δε θα εκπλήξει όσους ξέρουν από εκλογικούς διαδρομισμούς, αξίζει όμως να γίνει γνωστό και να ελεγχθεί: οι μειοψηφούντες αποφάσισαν να μοιράσουν τη θητεία, να ελέγξουν τις ψηφοφορίες του Συμβουλίου και να αναδείξουν έτσι Πρύτανη! Δε θα διηγηθώ τις λεπτομέρειες, η Πολιτεία, όμως, τις γνωρίζει και έχει κληθεί να αποφασίσει: θα ανεχθεί τo πλήγμα του ακαδημαϊκού κύρους, της αξιοκρατίας και των δημοκρατικών αρχών ή θα προκρίνει την απαλλαγή του δημόσιου Πανεπιστημίου από πρακτικές που εγκλωβίζουν το Πανεπιστήμιο στη γραφειοκρατία και στην ατολμία; Και θα το κάνει τώρα που διαβουλευόμαστε το μέλλον των Πανεπιστημίων ή θα περιοριστεί στα κριτήρια αδειοδότησης των Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης;
Στην εκπαίδευση, όπως και στην επιστήμη, στην τέχνη και στην πολιτική ό,τι αξίζει είναι οι άνθρωποι, οι άξιοι άνθρωποι, οι άνθρωποι που κάνουν τη διαφορά. Οι δημοκρατικές διαδικασίες, τα νομικά πλαίσια, οι προδιαγραφές και τα κριτήρια αξιολόγησης υπάρχουν για να τους αναδεικνύουν ή τουλάχιστον να μην τους κλείνουν το δρόμο. Την ώρα που ανταλλάσσονται συνθήματα, το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο ομφαλοσκοπεί, καθυστερεί και απομακρύνεται από τη διεθνή πραγματικότητα και τον εθνικό αναπτυξιακό του ρόλο. Πιστεύω ότι όταν τείνει να λειτουργεί ως μια διεκπεραιωτική υπηρεσία κινδυνεύει να χάσει τις υγιείς του δυνάμεις και να απομακρυνθεί από τις φοιτήτριες και τους φοιτητές του. Προσωπικά, επιλέγω να επιμείνω, γιατί δεν μπορώ να διανοηθώ ότι το Πανεπιστήμιό μου θα περάσει στην επόμενη εκατονταετία του και ότι η χώρα μου θα διαβεί το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα με ξεπερασμένες νοοτροπίες.
του Κυριάκου Αναστασιάδη, Καθηγητή του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ
Θα μιλήσω για το Πανεπιστήμιο και βιάζομαι να προλάβω όσους σκέφτονται ήδη ότι έχουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα και πολύ μικρότερη υπομονή για να αντέξουν ένα ακόμη σχόλιο επί του θέματος. Παρόλα αυτά, εγώ ως μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Αριστοτελείου οφείλω να επιμένω να στηρίζω το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο και να συμβάλω με τις δυνάμεις μου στη διαμόρφωση του μέλλοντός του.
Όταν, πριν από ένα χρόνο περίπου, αναρωτήθηκα αν θα ήμουν χρήσιμος ως Πρύτανης στο Αριστοτέλειο, η πρώτη απορία που χρειάστηκε να απαντήσω ήταν (και είναι, δυστυχώς!) γιατί άραγε χρειάζεται να είναι αυτοδιοίκητο το δημόσιο Πανεπιστήμιο, αν συμπεριφέρεται ως μια ακόμη κακώς νοούμενη «δημόσια υπηρεσία»: χωρίς δικούς του στόχους, χωρίς αναπτυξιακή στρατηγική, χωρίς ίδιους πόρους, χωρίς το όραμα να διαπρέπει αντί να διεκπεραιώνει. Η απάντηση που έδωσα τότε ήταν πως χρειάζεται λίγη περισσότερη τόλμη, ένα σύγχρονο επιχειρησιακό σχέδιο και μια κρίσιμη μάζα Πανεπιστημιακών να το υποστηρίζουν.
Συνέβησαν όλα! Χρειάστηκε μακρύς προεκλογικός χρόνος, αλλά η πρόταση να αλλάξουμε το δημόσιο Πανεπιστήμιο, να το κάνουμε διεθνώς ανταγωνιστικό και να τιμήσουμε έτσι τις προσπάθειες και τις προσδοκίες των φοιτητριών και των φοιτητών μας, αυτή η πρόταση πλειοψήφησε! Πιθανότατα μάλιστα ο λόγος γι’ αυτό δεν ήταν η προσωπική μου επιρροή, αλλά το αδιάσειστο τεκμήριο της επιτυχημένης εφαρμογής πρωτοπόρων σχεδίων στην Ιατρική του Αριστοτελείου που υπηρέτησα ως Πρόεδρος τα προηγούμενα χρόνια και θα συνεχίζω να υπηρετώ με όλες μου τις δυνάμεις.
Αυτό που ακολούθησε δε θα εκπλήξει όσους ξέρουν από εκλογικούς διαδρομισμούς, αξίζει όμως να γίνει γνωστό και να ελεγχθεί: οι μειοψηφούντες αποφάσισαν να μοιράσουν τη θητεία, να ελέγξουν τις ψηφοφορίες του Συμβουλίου και να αναδείξουν έτσι Πρύτανη! Δε θα διηγηθώ τις λεπτομέρειες, η Πολιτεία, όμως, τις γνωρίζει και έχει κληθεί να αποφασίσει: θα ανεχθεί τo πλήγμα του ακαδημαϊκού κύρους, της αξιοκρατίας και των δημοκρατικών αρχών ή θα προκρίνει την απαλλαγή του δημόσιου Πανεπιστημίου από πρακτικές που εγκλωβίζουν το Πανεπιστήμιο στη γραφειοκρατία και στην ατολμία; Και θα το κάνει τώρα που διαβουλευόμαστε το μέλλον των Πανεπιστημίων ή θα περιοριστεί στα κριτήρια αδειοδότησης των Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης;
Στην εκπαίδευση, όπως και στην επιστήμη, στην τέχνη και στην πολιτική ό,τι αξίζει είναι οι άνθρωποι, οι άξιοι άνθρωποι, οι άνθρωποι που κάνουν τη διαφορά. Οι δημοκρατικές διαδικασίες, τα νομικά πλαίσια, οι προδιαγραφές και τα κριτήρια αξιολόγησης υπάρχουν για να τους αναδεικνύουν ή τουλάχιστον να μην τους κλείνουν το δρόμο. Την ώρα που ανταλλάσσονται συνθήματα, το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο ομφαλοσκοπεί, καθυστερεί και απομακρύνεται από τη διεθνή πραγματικότητα και τον εθνικό αναπτυξιακό του ρόλο. Πιστεύω ότι όταν τείνει να λειτουργεί ως μια διεκπεραιωτική υπηρεσία κινδυνεύει να χάσει τις υγιείς του δυνάμεις και να απομακρυνθεί από τις φοιτήτριες και τους φοιτητές του. Προσωπικά, επιλέγω να επιμείνω, γιατί δεν μπορώ να διανοηθώ ότι το Πανεπιστήμιό μου θα περάσει στην επόμενη εκατονταετία του και ότι η χώρα μου θα διαβεί το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα με ξεπερασμένες νοοτροπίες.
ΣΧΟΛΙΑ