Μεταξύ άλλων, η κ. Μιχαηλίδου αναφέρεται στο μέτρο της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, ξεκαθαρίζοντας ότι και το σύστημα αυτό καθ’ αυτό θα αξιολογηθεί. Μιλά για τις καινοτόμες και καίριες αλλαγές που θα γίνουν στην προσχολική εκπαίδευση, οι οποίες στοχεύουν στην καθιέρωση κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος για όλη την προσχολική εκπαίδευση. Η υφυπουργός περιγράφει επίσης τον σχεδιασμό του υπουργείου για την πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων σχολικού εκφοβισμού και ενδοσχολικής βίας. Στόχος της κ. Μιχαηλίδου είναι να υπάρξει περισσότερη εμπιστοσύνη στο ελληνικό σχολείο, με την ίδια να αναφέρει χαρακτηριστικά ότι είναι έτοιμη να «σπάσει αυγά» όποτε χρειαστεί.

Πόσο έτοιμα είναι τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για το πρώτο κουδούνι και ποιες αλλαγές που εφαρμόστηκαν πέρσι πιλοτικά (όπως το διευρυμένο ολοήμερο) θα διατηρηθούν;

Είμαστε έτοιμοι. Η σχολική χρονιά θα ξεκινήσει με βιβλία σε όλα τα σχολεία της χώρας μας. Σε κάθε πόλη, σε κάθε χωριό, σε κάθε νησί μας, σε κάθε βουνό μας. Τα βιβλία του Δημοτικού παραδόθηκαν τον Ιούνιο. Τα Λύκεια της χώρας έχουν πάρει βιβλία από τις αρχές Ιουλίου και στα μέσα του Αυγούστου παραδόθηκαν και τα βιβλία στα Γυμνάσια. Όσο για τους εκπαιδευτικούς μας φροντίζουμε να είναι στη θέση τους στο πρώτο κουδούνι. Καταλαβαίνουμε και αναγνωρίζουμε την ανάγκη ύπαρξης μόνιμων εκπαιδευτικών, τόσο για τους μαθητές ώστε να χτίζεται μία σχέση εμπιστοσύνης όσο και για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. 

Επενδύουμε στο ανθρώπινο δυναμικό μας. Συνεχίζουμε τους διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών και φέτος έχουμε 3.700 προσλήψεις, οι οποίες ανακοινώθηκαν στα μέσα Αυγούστου. Οι μόνιμοι αυτοί εκπαιδευτικοί έχουν ορκιστεί κι έχουν αναλάβει υπηρεσία. Την πρώτη ημέρα του Σεπτεμβρίου ανακοινώθηκαν και οι προσλήψεις αναπληρωτών της α’ φάσης. Τα όποια κενά υπάρξουν θα διαπιστωθούν από τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης μετά την ανάληψη υπηρεσίας των αναπληρωτών και την οριστικοποίηση των τμημάτων των σχολείων, δηλαδή γύρω στις 20 Σεπτεμβρίου. 

Τότε θα ξεκινήσει η διαδικασία κάλυψης των κενών με τη β’ φάση διορισμού αναπληρωτών που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στις αρχές Οκτωβρίου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα κενά διαμορφώνονται δυναμικά γι’ αυτό και για όσα προκύψουν στην πορεία, όπως κάθε χρόνο συμβαίνει -τα οποία και δεν μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί (όπως για παράδειγμα ασθένεια ή εγκυμοσύνη)- θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να καλύπτονται άμεσα. Ενισχύουμε με κάθε τρόπο την εμπιστοσύνη στο ολοήμερο σχολείο, στηρίζοντας έμπρακτα τους εργαζόμενους γονείς. Γι’ αυτό και για τη νέα σχολική χρονιά που ξεκινά σε λίγες μέρες, προχωρήσαμε στη διεύρυνση της δυνατότητας πρόωρης αποχώρησης των μαθητών. 

Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα αποχώρησης όχι μόνο στις 15.50 ή στις 17.30, αλλά και στις 14.55. Στόχος μας η διαρκής ποιοτική αναβάθμιση των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων αλλά και η διευκόλυνση και η ευελιξία γονέων και κηδεμόνων.

Το μέτρο της αξιολόγησης νεοδιόριστων εκπαιδευτικών που ξεκίνησε πέρσι συνάντησε αντιδράσεις. Με ποιον τρόπο θα τις αντιμετωπίσετε ώστε να προχωρήσει η αξιολόγηση και πώς θα εξασφαλίσετε ότι δεν θα υπάρξουν σχολεία δύο ταχυτήτων;

Θέλω να το ξεκαθαρίσω. Βασικό μέλημά μας είναι η ενδυνάμωση των δασκάλων και των καθηγητών στα σχολεία μας. Η αξιολόγηση, που εφαρμόζεται στη συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά το τοπίο στην εκπαίδευση, αποτελώντας κρίσιμη παρακαταθήκη για τη σταθερή αναβάθμιση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Σας διαβεβαιώνω ότι σε αυτή την προσπάθεια έχουμε δίπλα μας τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Απόδειξη αυτού, το γεγονός ότι μέχρι τώρα η διαδικασία της αξιολόγησης προχωρά ομαλά, με ελάχιστες αποκλίσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Προφανώς και το σύστημα αξιολόγησης θα αξιολογηθεί έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται καλύτερο. Έτσι ώστε να κάνουμε την αξιολόγηση -σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα- ακόμα πιο αποτελεσματική για τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και για τα παιδιά μας. Ως προς το διαδικαστικό να πούμε πως πρόκειται για ένα σύστημα με τεκμηριωμένη έκθεση για κάθε εκπαιδευτικό και βέβαια με τη δυνατότητα ένστασης από τον ίδιο αν θεωρεί ότι έχει αδικηθεί. Οι αξιολογητές κάθε εκπαιδευτικού είναι τρεις: ο Διευθυντής, ο Σύμβουλος Ειδικότητας και ο Σύμβουλος Παιδαγωγικής Ευθύνης.

Ποιες αλλαγές θα υπάρξουν από τη φετινή χρονιά στην προσχολική εκπαίδευση;

Μπορεί να μην το γνωρίζετε, όμως η προσχολική αγωγή δεν υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας, όπως και δεν είναι αρμοδιότητα ενός και μόνο υπουργείου. Οι βρεφονηπιακοί σταθμοί είναι στο ενδιάμεσο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και του υπουργείου Εσωτερικών. Οι δημοτικοί βρεφονηπιακοί σταθμοί στο υπουργείο Εσωτερικών, οι ιδιωτικοί και οι δημόσιοι στο υπουργείο Εργασίας νυν Οικογένειας. Η πολυδιάσπαση αυτή -η οποία δεν υφίσταται σε άλλες χώρες- οδηγεί μοιραία στην απουσία ενιαίας πολιτικής, που είναι από μόνο του λανθασμένο. Γι’ αυτόν τον λόγο ετοιμάζουμε μία μεγάλη αλλαγή. Μεταφέρουμε όλη την προσχολική αγωγή και εκπαίδευση στο υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. 

Να ξεκινάμε από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, από την ηλικία των 6 μηνών μέχρι την ηλικία άνω των 18 μηνών στο επίπεδο της προσχολικής εκπαίδευσης. Να μπορέσουμε να ικανοποιήσουμε ό,τι χρειάζεται το παιδί αλλά κι ο εκπαιδευτικός. Στόχοι μίας τέτοιας μεταρρύθμισης; Η ανάπτυξη και η καθιέρωση κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος για όλη την προσχολική εκπαίδευση -από τον βρεφικό σταθμό έως και το νηπιαγωγείο (0-6 ετών) υπό τον έλεγχο και την ευθύνη ενός επιστημονικού φορέα, του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των γονέων στην προσχολική αγωγή και η αύξηση της συμμετοχής των βρεφών και νηπίων σε αυτή στην Ελλάδα. Η θέσπιση κοινού ρυθμιστικού πλαισίου (όπως κτιριολογικού, στελέχωσης) για όλους τους σταθμούς (ιδιωτικούς, δημοτικούς, δημόσιους) και εξορθολογισμός αυτού του πλαισίου. 

Η πραγματικά έγκαιρη ανίχνευση, αξιολόγηση και παρέμβαση σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Κρίσιμος παράγοντας για εμάς και το κομμάτι της αναπηρίας. Το πώς θα μπορέσει η πρώιμη ανίχνευση αναπηριών, δυσκολιών να γίνει όσο πιο γρήγορα γίνεται για να βοηθηθεί το παιδί και να γίνει όσο πιο λειτουργικό μπορεί. Επιπρόσθετα να περνά η πληροφορία από τον βρεφονηπιακό στο νήπιο και από εκεί και πέρα στο Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι βρεφονηπιακοί σταθμοί δεν είναι μόνο ένα όχημα για την εναρμόνιση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, αλλά κι ένα όχημα ανάπτυξης του ίδιου του παιδιού.

Η βία μεταξύ ανηλίκων αποτελεί φαινόμενο που αναμφισβήτητα βρίσκεται σε έξαρση και επεκτείνεται εντός και εκτός σχολικών αιθουσών. Στη φαρέτρα σας έχετε ήδη τον νόμο «Ζούμε Αρμονικά Μαζί - Σπάμε τη Σιωπή». Ποιος είναι ο σχεδιασμός του υπουργείου για την πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων σχολικού εκφοβισμού;

Αδιαπραγμάτευτος στόχος μας να σπάσει η σιωπή. Κανένα παιδί να μην είναι και να μην νιώθει μόνο και αβοήθητο απέναντι στον σχολικό εκφοβισμό και την ενδοσχολική βία. Πρώτο βήμα η ενίσχυση των σχολείων με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Το 2019 είχαμε 1.600 και τώρα πια υπάρχουν 3.200. Θεσμοθετήσαμε τον Σύμβουλο Σχολικής Ζωής ο οποίος αποτελεί σταθερό «σημείο αναφοράς» για τους μαθητές σε κάθε σχολική μονάδα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. 

Ο ρόλος του κρίσιμος και καταλυτικός στον εντοπισμό, την αντιμετώπιση και κατ’ επέκταση στην πρόληψη περιστατικών εκφοβισμού και βίας. Πολύ σημαντικό να σας αναφέρω ότι ο Σύμβουλος Σχολικής Ζωής έχει δικαίωμα να επικοινωνήσει, αν το κρίνει απαραίτητο, και απευθείας με τους γονείς των μαθητών (διερευνητικά, συμβουλευτικά) με στόχο να βοηθηθεί το παιδί. Για πρώτη φορά (από την Άνοιξη του 2023) με την επιλογή Συμβούλων Εκπαίδευσης, έχουμε και Συμβούλους Ψυχολόγων και Κοινωνικών Λειτουργών, με αρμοδιότητα όλους τους ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Προχωρήσαμε σε οριζόντιες επιμορφώσεις εκπαιδευτικών. 

Ήδη πάνω από 125.000 εκπαιδευτικοί έχουν επιμορφωθεί. Και συνεχίζουμε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα από το Νηπιαγωγείο έως και το Γυμνάσιο έχουμε πια τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Πολλές οι θεματικές από τις οποίες επιλέγουν οι εκπαιδευτικοί, ανάμεσά τους η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η συμπερίληψη, ο σεβασμός. Μέσω των Εργαστηρίων εντάσσονται στη διδασκαλία των παιδιών αρχές, έννοιες και αξίες, όπως ο αυτοσεβασμός και η διαφορετικότητα. Τους δίνουμε τα εφόδια ώστε να τα θωρακίζουμε απέναντι στη βία. 

Να αναφερθώ και στη δημιουργία μιας καινοτόμου ηλεκτρονικής πλατφόρμας για αναφορές περιστατικών ενδοσχολικής βίας. Οι αναφορές θα μπορούν να γίνουν είτε επώνυμα, είτε ανώνυμα από μαθητές και γονείς. Η πλατφόρμα καταγραφής συμβάντων κακοποίησης, θα μας βοηθήσει να χτίσουμε τη «μνήμη» που θα συμβάλλει στην επίλυση αλλά και στην πρόληψη. Έχουμε προχωρήσει σε πολλές πρωτοβουλίες για να υποστηρίξουμε τους μαθητές και να δώσουμε εργαλεία στους εκπαιδευτικούς για να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας και σχολικού εκφοβισμού. Έχουμε να κάνουμε ακόμα περισσότερα ώστε να πολεμήσουμε τον σχολικό εκφοβισμό στη ρίζα του.

Μετά το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όπου ήσασταν αρμόδια για θέματα Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, φέτος βρίσκεστε για πρώτη φορά στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας. Ποιους στόχους έχετε θέσει να φέρεται εις πέρας στη λήξη της τετραετούς θητείας σας στο υπουργείο και ποια η παρακαταθήκη που επιθυμείτε να αφήσετε;

Είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για το τέλος της τετραετίας όμως ένα για εμένα είναι σίγουρο και ξεκάθαρο. Η σκληρή κι απρόσκοπτη δουλειά. Συνεχίζω χωρίς φόβο και με πολύ πείσμα και είμαι έτοιμη να σπάσω αυγά όποτε χρειαστεί και ως υφυπουργός Παιδείας Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Στόχος μας να υπάρχει περισσότερη εμπιστοσύνη στο ελληνικό σχολείο. Να κάνουμε την καθημερινότητα εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων, ευκολότερη. Να απλουστεύσουμε τις διαδικασίες, αυτό θέλουμε. 

Εργαζόμαστε για μία ολιστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που αρχίζει από το Νηπιαγωγείο και φτάνει μέχρι το Πανεπιστήμιο και τη Διά Βίου Μάθηση, καλλιεργώντας στη χώρα μας μία επόμενη γενιά γεμάτη με τα ποιοτικότερα εφόδια. Για τους μαθητές, τους φοιτητές, τους σπουδαστές, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, ολόκληρη την κοινωνία. Για μία Παιδεία που δεν θα υστερεί σε τίποτα έναντι των καλύτερων εκπαιδευτικών συστημάτων του κόσμου.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 09-10.09.2023