Ο Οκτώβριος έφτασε και η Θεσσαλονίκη, όπως και πέρσι, αντί να φορά τα γιορτινά της δοκιμάζεται για μία ακόμη φορά. Η κάθε μέρα που περνά πλέον θα είναι καθοριστική για την επιδημιολογική πορεία της πόλης αλλά και τις πολιτικές αποφάσεις που θα ληφθούν για τον εορτασμό του πολιούχου Αγίου Δημητρίου καθώς και της εθνικής γιορτής της 28^ης Οκτωβρίου.

Οι Θεσσαλονικείς δηλώνουν στο ίδιο έργο θεατές. Σε ένα έργο που πέρυσι κατέληξε σε τραγωδία, καθώς η κατακόρυφη άνοδος των κρουσμάτων άρχισε στα μέσα Οκτωβρίου και το εορταστικό τριήμερο αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα για τον «μαύρο» Νοέμβριο. Η αγανάκτηση του κόσμου και των επιχειρηματιών της εστίασης είναι έκδηλη, αφού για ακόμα μια φορά ενώ υπήρχαν διαβεβαιώσεις από τον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη ότι δεν συζητούν για μίνι lockdown στην πόλη, μια εβδομάδα αργότερα τέθηκαν σε εφαρμογή τα νέα μέτρα.

Τα μέτρα αφορούν κυρίως την εστίαση και τη διασκέδαση με την απαγόρευση κυκλοφορίας τις βραδινές ώρες και την απαγόρευση αναπαραγωγής μουσικής καθ’ όλη την διάρκεια του 24ωρου και έχουν σκοπό να βάλουν φρένο στην διασπορά του ιού μέσα σε κλειστούς χώρους. Υψηλόβαθμοι αυτοδιοικητικοί παράγοντες της Θεσσαλονίκης μιλώντας στη «ΜτΚ», επισημαίνουν πως τα δύο μέτρα δεν είναι τυχαία, καθώς θυμίζουν ότι πέρυσι σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση της επιδημιολογικής εικόνας έπαιξαν μεγάλα νυχτερινά κέντρα που λειτουργούσαν κάθε Παρασκευή και Σάββατο, «εισάγοντας» στην πόλη εκατοντάδες κόσμο από τις γύρω περιοχές αλλά και την Αθήνα που τότε ήταν στο «κόκκινο».

Lockdown… πρόληψης

Το μίνι lockdown στη Θεσσαλονίκη φέρεται να είναι προληπτικό, ώστε να μπορέσουν να γίνουν οι εορτασμοί για τον πολιούχο αλλά και οι παρελάσεις (μαθητική και στρατιωτική) της 28^ης Οκτωβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εορταστικές εκδηλώσεις προγραμματίζονται κανονικά από τους αυτοδιοικητικούς φορείς σε συντονισμό με τους κυβερνητικούς παράγοντες. Βέβαια, όλα μπορούν να ματαιωθούν ακόμα και τελευταία στιγμή με μια πολιτική απόφαση έπειτα από τις εισηγήσεις των ειδικών.

Ωστόσο, οι μέχρι στιγμής εισηγήσεις της επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας συγκλίνουν προς την έγκριση των επετειακών εκδηλώσεων αλλά με μέτρα ειδικά διαμορφωμένα τόσο για το προσκύνημα στον Άγιο Δημήτριο όσο και την παρακολούθηση και τη διεξαγωγή των παρελάσεων. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση επιθυμεί να γίνουν φέτος οι εκδηλώσεις ώστε να σταλεί προς τους πολίτες –και κυρίως τους εμβολιασμένους- το μήνυμα πως φέτος είναι όλα διαφορετικά και καλύτερα από πέρυσι. Το «πάγωμα» των εκδηλώσεων για ακόμα μια χρονιά φοβούνται ότι θα στείλει λανθασμένο μήνυμα για στασιμότητα στην αντιμετώπιση της πανδημίας αλλά και για τον καίριο ρόλο του εμβολιασμού.

Η διάρκεια του lockdown ορόσημο για το εορταστικό τριήμερο

Οι επόμενες ημέρες είναι κρίσιμες για τη Θεσσαλονίκη, καθώς μετά την ολοκλήρωση του μίνι lockdown αναμένεται να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για τις εορταστικές εκδηλώσεις. Το πόσο τελικά θα διαρκέσει το «κλείδωμα» εξαρτάται από την πορεία των κρουσμάτων αλλά κυρίως από την πληρότητα στις κλίνες ΜΕΘ, δύο δείκτες που το τελευταίο διάστημα βαίνουν επιδεινούμενοι.

Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης με το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης προβλέπει ότι η Θεσσαλονίκη αναμένεται να βγει από το «κόκκινο» σε δυο εβδομάδες. «Πιστεύω η Θεσσαλονίκη δεν θα μείνει στο κόκκινο όλο τον Οκτώβριο. Ίσως να παραμείνουμε μέχρι τις 13 Οκτωβρίου αλλά τα κρούσματα θα αρχίσουν να έχουν μια πτωτική πορεία σιγά σιγά» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο κ. Σαρηγιάννης. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι οριστικές αποφάσεις για το εορταστικό τριήμερο θα μπορούν να ληφθούν στις 15 Οκτωβρίου. «Τότε, προβλέπουμε ότι θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα για την πόλη και περιμένω ότι θα αποφασιστεί η πραγματοποίηση των εορταστικών εκδηλώσεων. Ωστόσο, η απόφαση αυτή θα είναι κρίσιμη» τονίζει.

«Οι εορταστικές εκδηλώσεις μπορούν να γίνουν φέτος» δηλώνει ο καθηγητής Πνευμονολογίας του ΑΠΘ Ιωάννης Κιουμής «αλλά με προσοχή και μέτρα. Δεν θα πρέπει φέτος να προσκυνήσουμε στον Αγ. Δημήτριο. Πρέπει να βρεθεί τρόπος από την πολιτεία όπως επιβάλει τα μέτρα, να μπορεί και να επιτηρεί. Διαφορετικά, θα γευόμαστε την πικρή γεύση των lockdown».

Επίσης, ο κ. Κιουμής υποστηρίζει ότι και η στρατιωτική παρέλαση της 28^ης Οκτωβρίου δεν θα πρέπει να γίνει όπως τα προηγούμενα έτη πριν την πανδημία. «Αν πραγματοποιηθεί χωρίς περιορισμούς και ο κόσμος ξεχυθεί στους δρόμους, θα έχουμε εστίες υπερμετάδοσης και οι επιδημιολογικοί δείκτες θα κορυφωθούν» σημειώνει ο καθηγητής του ΑΠΘ.

Μαύρες προβλέψεις ξανά για τον Νοέμβριο

Σε κάθε περίπτωση, το προγνωστικό μοντέλο του Δημοσθένη Σαρηγιάννη προβλέπει έναν ακόμα δύσκολο Νοέμβριο, με τα κρούσματα στη Θεσσαλονίκη να σκαρφαλώνουν στα 500 ημερησίως.

«Αν δεν προσέξουμε είναι πολύ εύκολο να μην πάμε καλά. Επειδή θα δούμε μια πτώση στα κρούσματα, θα δοθεί λάθος εντύπωση και θα χαλαρώσει ο κόσμος. Προβλέπουμε ότι θα φτάσουμε τα 500 κρούσματα στη Θεσσαλονίκη ως μέσο όρο στο τέλος του Νοεμβρίου, με τα μέτρα που ισχύουν έως σήμερα» αναφέρει ο κ. Σαρηγιάννης.

Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής του ΑΠΘ, σημειώνει ότι ήδη είμαστε σε πολύ υψηλά επιδημιολογικά επίπεδα που έχουν μεγάλη διαφορά συγκριτικά με τις κορυφώσεις των προηγούμενων κυμάτων της πανδημίας. «Αυτή την στιγμή, οι τιμές είναι υψηλότερες κατά 80% από το τρίτο κύμα της πανδημία και περίπου 50% από το 2ο κύμα».

Αναμένεται μεγαλύτερη πίεση στις ΜΕΘ

Την ίδια στιγμή τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας φτάνουν ξανά σε οριακά επίπεδα και θα χρειαστεί ξανά να «αυτοσχεδιάσουν» για τη λειτουργικότητά τους, όπως τον περσινό Νοέμβριο. Η πληρότητα των κλινών ΜΕΘ στη Βόρεια Ελλάδα ξεπέρασε το 90% και πλέον μετατρέπονται εκ νέου κλίνες διαφορετικής νοσηρότητας σε COVID-19.

«Σε λίγο θα αρχίσουμε να βλέπουμε το παράδοξο: να μειώνονται τα κρούσματα και να αυξάνονται οι νοσηλείες στις ΜΕΘ. Αλλά έτσι συμβαίνει πάντα, η αύξηση των κρουσμάτων αποτυπώνεται στα νοσοκομεία μεταγενέστερα» αναφέρει ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης που με το προγνωστικό μοντέλο προβλέπει και τις πληρότητες στα νοσοκομεία.

Την Τετάρτη, σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη, είχαμε μόλις δυο διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ για κορονοϊό στη Θεσσαλονίκη. «Τις επόμενες δυο εβδομάδες θα αρχίσουν οι μετατροπές νέων κλινών, θα αυξηθούν και πάλι οι κλίνες ΜΕΘ» σημειώνει ο κ. Σαρηγιάννης.

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, οι θάνατοι από κορονοϊό στη Θεσσαλονίκη έχουν μειωθεί το τελευταίο διάστημα. Ενδεικτική είναι η διαθεσιμότητα τάφων για ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους από κορονοϊό στα κοιμητήρια του δήμου Θεσσαλονίκης, που διαθέτει αυτή την περίοδο 300 κενούς τάφους.

«Χρειάζονται επιπλέον μέτρα»

Το μίνι lockdown που εφαρμόζεται και στη Θεσσαλονίκη, όπως σε πολλές άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, στοχεύει στην εστίαση και τη διασκέδαση, καθώς τα επιπλέον μέτρα δεν αλλάζουν σημαντικά την καθημερινότητα των πολιτών. Εκτός από τις βραδινές ώρες μέχρι τα ξημερώματα που μπορούν να κυκλοφορούν πολίτες μόνο για λόγους εργασίας με βεβαίωση μέσω ΕΡΓΑΝΗΣ και για έκτακτους λόγους υγείας με βεβαίωση τύπου Β που μπορούν να εκτυπώσουν από το gov.gr ή με χειρόγραφη βεβαίωση που θα την υπογράφουν.

«Το συγκεκριμένο lockdown φαίνεται σαν μια προειδοποιητική βολή για να προλάβουμε να επαναφέρουμε την κατάσταση και να μην χρειαστούν σκληρότερα μέτρα, που θα είχαν τρομερές επιπτώσεις για την οικονομία μας. Αν δεν προσέξουμε τώρα, τα Χριστούγεννα θα είμαστε σε πολύ δύσκολη κατάσταση» τονίζει ο καθηγητής Πνευμονολογίας του ΑΠΘ Ιωάννης Κιουμής.

Για την μείωση των κρουσμάτων και τον περιορισμό της διασποράς του ιού, χρειάζονται επιπλέον μέτρα που θα εξειδικεύονται ανά περίπτωση, σύμφωνα με τον Δημοσθένη Σαρηγιάννη. «Ακόμα είναι νωρίς για μάσκες παντού, αλλά μπορούμε να λάβουμε έξυπνα μέτρα. Για παράδειγμα, να τοποθετηθούν συσκευές απολύμανσης του αέρα σε λεωφορεία, σε όλα τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων και κέντρα διασκέδασης ώστε να μπορούν να λειτουργούν χωρίς φόβο. Όσο χειμωνιάζει δεν θα μπορούμε να κρατάμε ανοιχτά τα παράθυρα, οπότε θα προκύψουν ζητήματα σε κλειστούς χώρους» υπογραμμίζει ο κ. Σαρηγιάννης.

Εφικτός ο ταυτόχρονος εμβολιασμός γρίπης - κορονοϊού

Την Παρασκευή άρχισε η συνταγογράφηση από τους γιατρούς για το εμβόλιο της γρίπης, με 1,7 εκατ. δόσεις να βρίσκονται ήδη στα ράφια των φαρμακείων. Τα μέτρα για τον κορονοϊό μείωσαν σημαντικά πέρυσι τον αριθμό των ασθενών με εποχική γρίπη, ωστόσο φέτος που υπάρχουν εμβόλια και για τον κορονοϊό προκύπτουν ερωτήματα και προβληματισμοί για την ταυτόχρονη χορήγηση των δυο εμβολίων.

Σύμφωνα με τις πρώτες έρευνες επιστημόνων από την Βρετανία είναι ασφαλής η ταυτόχρονη χορήγηση των εμβολίων κορονοϊού και γρίπης, καθώς δεν επηρεάζεται η ανοσιακή ανταπόκριση του οργανισμού σε κανένα από τα δύο εμβόλια.

«Δεν υπάρχει συσχέτιση για τα δυο εμβόλια. Τα μικρά παιδιά κάνουν τριπλά και πενταπλά εμβόλια την ίδια περίοδο. Δεν υπάρχει πρόβλημα να εμβολιαστεί κάποιος και για την γρίπη και για τον κορονοϊό, αρκεί να μην γίνουν τα εμβόλια στο ίδιο σημείο του σώματος και υπάρξουν τοπικές αντιδράσεις» δηλώνει ο καθηγητής Φαρμακολογίας της Ιατρικής σχολής του ΑΠΘ, Αντώνης Γούλας.

Στις οδηγίες που εξέδωσε το υπουργείο Υγείας για το εμβόλιο της γρίπης, αναφέρεται ότι όσοι είναι θετικοί στον κορονοϊό μπορούν να εμβολιαστούν για την γρίπη κανονικά μετά την πάροδο της περιόδου της καραντίνας και αν νοσούν βαριά μετά την κλινική αποκατάστασή τους. Επίσης, όσοι έρχονται σε επαφή με ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα, εφόσον επαληθεύσουν με εργαστηριακό έλεγχο ότι δεν έχουν μολυνθεί, μπορούν να εμβολιαστούν.

«Δεν πρέπει να εμβολιαστούμε για την γρίπη κατά την διάρκεια της νόσησης από κορονοϊό, διότι ο οργανισμός αντιδρά υπέρμετρα και ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό. Αν εμβολιαστούμε όταν νοσούμε, μπορεί να έχουμε επιπλοκές από την ανοσιακή απάντηση» εξηγεί ο κ. Γούλας.

Πάντως, η συνύπαρξη του κορονοϊού στην κοινότητα μαζί με τον ιό της γρίπης, αποτελεί ένα πρόβλημα χωρίς απάντηση. «Είναι ένα από τα αντικείμενα για μελέτη» τόνισε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, συμβουλεύοντας τους πολίτες μέχρι τέλος Οκτωβρίου - μέσα Νοεμβρίου, να εμβολιαστούν όσοι έχουν ανάγκη το εμβόλιο της γρίπης.

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 3 Οκτωβρίου 2021