Τις πρώτες ημέρες μετά το δυστύχημα στα Τέμπη χάθηκαν στοιχεία που κατά τους συγγενείς των θυμάτων ήταν πολύτιμα για τη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης. Χωρίς εισαγγελική εντολή σηκώθηκαν τα βαγόνια, αφαιρέθηκε χώμα σε βάθος ενός μέτρου και ο χώρος ασφαλτοστρώθηκε. Ο ανακριτής δεν αναζήτησε το βίντεο από τη φόρτωση της εμπορικής αμαξοστοιχίας, με αποτέλεσμα μετά από μέρες το υλικό αυτό να σβηστεί.

«Τις πρώτες 13 ημέρες έγιναν εγκληματικές παραλείψεις» επισημαίνει στη «ΜτΚ» ο κ. Αντώνης Ψαρόπουλος, πατέρας ενός εκ των θυμάτων και δικηγόρος οικογενειών άλλων θυμάτων.

Οι συγγενείς, που το πρώτο διάστημα προσπαθούσαν να διαχειριστούν τον βαθύ πόνο, κατήγγειλαν στη συνέχεια προσπάθεια συγκάλυψης, καταθέτοντας σχετικό υπόμνημα στην εισαγγελεία του Αρείου Πάγου.

Το μπάζωμα και τα χαμένα πειστήρια

Στις 6 Μαρτίου, πριν καν συμπληρωθεί μία εβδομάδα από το τραγικό δυστύχημα, και ενώ υπήρχε ακόμη αγνοούμενη, μεταφέρθηκαν τα βαγόνια σε αποθήκη του ΟΣΕ στο Κουλούρι. Απομακρύνθηκε μία μεγάλη ποσότητα χώματος, έπεσαν κροκάλες, χαλίκι και στρώθηκε άσφαλτος. Όλα αυτά έγιναν χωρίς προηγουμένως να δοθεί εισαγγελική εντολή.

Έρευνα στα χώματα που αφαιρέθηκαν έγινε πολλούς μήνες αργότερα, και μάλιστα όχι με πρωτοβουλία των δικαστικών αρχών αλλά από εμπειρογνώμονες που λειτουργούσαν για λογαριασμό των οικογενειών των θυμάτων. Τον Μάιο βρέθηκε μία γνάθος και τον Νοέμβριο με τη βοήθεια σκύλου βρέθηκαν υπολείμματα DNA των θυμάτων αλλά και προσωπικά τους αντικείμενα. «Αυτό δεν δείχνει ότι εξ αρχής δεν έπρεπε να τα πειράξουν; Ότι αν έψαχναν καλύτερα θα έβρισκαν κι άλλα;» διερωτάται η κ. Δέσποινα Γκανίδου, που έχασε τον γιο της στα Τέμπη. Πιθανολογείται ότι στα χώματα που απομακρύνθηκαν υπήρχαν ίχνη των θυμάτων αλλά και πειστήρια που να έριχναν φως στις συνθήκες του εγκλήματος.

«Πέφτει αεροπλάνο στα 5.000 χιλιόμετρα στον Ειρηνικό και βρίσκουν το μαύρο κουτί την άλλη μέρα. Και αυτοί οι 10 μήνες δεν ενδιαφέρθηκαν να βρουν το μαύρο κουτί της επιβατικής αμαξοστοιχίας» σχολιάζει ο κ. Παύλος Ασλανίδης, που κι αυτός έχασε τον γιο του στο δυστύχημα.

Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, στις αρχές Φεβρουαρίου 2024 η Εισαγγελία Πρωτοδικών Λάρισας άσκησε δίωξη για παράβαση καθήκοντος κατά του πρώην περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού για την αλλοίωση του χώρου. «Έπρεπε να στείλουμε εξώδικα και να κάνουμε οι συγγενείς μήνυση κατά παντός υπευθύνου ούτως ώστε να απαγγελθούν κατηγορίες για το μπάζωμα» υπενθυμίζει η κ. Ελένη Βασάρα, που έχασε την κόρη της στο δυστύχημα.

Τα αίτια της φωτιάς

Αρχικά τα αιτία της έκρηξη δεν ήταν καν στις προτεραιότητες της έρευνας. «Τριάντα άνθρωποι δεν σκοτώθηκαν εξαιτίας της σύγκρουση, αλλά κάηκαν ζωντανοί, όμως αυτό το γεγονός δεν ήταν αρκετό για να δοθεί εντολή να το ψάξουν» λέει εξοργισμένος ο κ. Ασλανίδης. Η δικαστική πραγματογνωμοσύνη που παραδόθηκε τον Ιούνιο του 2023 είχε μία μικρή αναφορά στη φωτιά, αποδίδοντάς την στην έκρηξη στα έλαια ψύξης των μετασχηματιστών, στη βάση του μπροστινού τμήματος των ηλεκτρομηχανών. Όμως οι συγγενείς των θυμάτων παρατηρούν ότι οι ηλεκτρομηχανές ήταν εμφανέστατα άθικτες στο σημείο αυτό. «Βλέπεις τις μηχανές που τράκαραν να πήραν φωτιά;» ρωτά ο κ. Ασλανίδης, δείχνοντας τις σχετικές φωτογραφίες.

Στις 11 Οκτωβρίου 2023 ο εφέτης ανακριτής έστειλε στη Siemens, κατασκευάστρια των ηλεκτραμαξών ερώτημα με το οποίο ζητούσε να μάθει αν τα λάδια σιλικόνης που χρησιμοποιούνται για την ψύξη των μετασχηματιστών των δύο ηλεκτραμαξών θα μπορούσαν να έχουν αποτελέσει την εύφλεκτη ύλη που οδήγησε στην τόσο γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς μετά τη σύγκρουση. Δύο μήνες αργότερα η Siemens απάντησε ότι δεν είχε επαρκείς πληροφορίες για το δυστύχημα για να αποφανθεί.

«Οι δικοί μας εμπειρογνώμονες μάς λένε ότι τα έλαια σιλικόνης δεν παράγουν τέτοια έκρηξη. Μελετώντας τα βίντεο είδαμε τρεις διαδοχικές εκρήξεις μέσα σε τρία δευτερόλεπτα. Το μανιτάρι άπλωσε και συρρικνώθηκε τρεις φορές και μετά φαίνεται να προχωρά η φωτιά στα βαγόνια. Κάτι άλλο προκάλεσε την έκρηξη αλλά δεν μπορούμε να το διερευνήσουμε πλέον» αναφέρει η κ. Γκανίδου.

Οι υποψίες

Μόλις στις 29 Μαρτίου 2023 ληφθήκαν δείγματα από το έδαφος στον τόπο του δυστυχήματος και «παρότι είχε αφαιρεθεί χώμα σε βάθος ενός μέτρου και είχαν περάσει τέσσερις εβδομάδες, σε επτά σημεία βρέθηκαν ίχνη από πτητικές χημικές ουσίες, όπως το ξυλόλιο» αναφέρει η κ. Βασάρα. «Για κακή τους τύχη βρέθηκαν αυτές οι ουσίες. Δεν εξηγείται με άλλο τρόπο το γιατί έγινε αυτή η τρομερή φωτιά, λες και πήρε φωτιά κανένα διυλιστήριο» συμπληρώνει. «Βρέθηκε ξυλόλιο, βρέθηκε προπάνιο. Είναι δυνατόν να υπάρχουν αυτά μέσα σε τρένο;» διερωτάται ο κ. Ασλανίδης.

Κατά τη σύγκρουση των ηλεκτροκίνητων αμαξοστοιχιών προκλήθηκε σπινθήρας. Συγγενείς των θυμάτων συνδέουν την ύπαρξη αυτών των ουσιών με την απότομη μεγέθυνση και διάδοση της φλόγας, τη στιγμή που οι μηχανές των δύο τρένων τινάχτηκαν σε απόσταση και τα πρώτα βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας που συνέχισαν να κινούνται ήρθαν σε επαφή με το βαγόνι που ήταν το κυλικείο της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Μετά η φωτιά επεκτάθηκε και στο επόμενο κουπέ.

Καθώς το ξυλόλιο είναι ένας διαλυτής που χρησιμοποιείται για τη νόθευση καυσίμων πολλοί από τους συγγενείς υποψιάζονται -κάποιοι εξ αυτών είναι βέβαιοι, αλλά δεν έχουν επαρκή στοιχεία για να το αποδείξουν- ότι αυτό ήταν το περιεχόμενο του δεύτερο βαγονιού της εμπορικό αμαξοστοιχίας.

Το βίντεο... σβήστηκε

Απαντήσεις στο μυστήριο του φορτίου της εμπορικής αμαξοστοιχίας ενδεχομένως να μπορούσε να δώσει το βίντεο που τραβήχτηκε από τις κάμερες στον σταθμό, την ώρα της φόρτωσης. Σημειωτέον ότι οι εισαγγελικές αρχές είχαν ζητήσει βίντεο μόνο από την επιβατική αμαξοστοιχία, ενώ δεν είχαν πράξει κάτι ανάλογο για την εμπορική. Στα τέλη Μαρτίου κ. Ψαρόπουλος ζήτησε με γραπτό αίτημα το βιντεοληπτικό υλικό από τη φόρτωση της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Αρχικά του είπαν ότι δεν υπήρχαν κάμερες στους σταθμούς, αλλά αυτό το επιχείρημα μπορούσε να αναιρεθεί δια γυμνού οφθαλμού. Στις 12 Μαΐου 2023, όταν ο ανακριτής ζήτησε το βιντεοληπτικό υλικό, ήταν ήδη αργά, οι εικόνες σβήστηκαν και έγινε επανεγγραφή νέων σκηνών. Ο κ. Ψαρόπουλος χαρακτηρίζει την απώλεια του βίντεο ως «σκάνδαλο».

Τελικά ένα πολύ μικρό τμήμα του βίντεο από τη φόρτωση ανακτήθηκε με τη βοήθεια του εγκληματολογικού εργαστηρίου της Ελληνικής Αστυνομίας, όμως τα πλάνα που φαίνονται δεν είναι αρκετά για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα.

Μπορεί να οφείλεται στο ξυλόλιο, επουδενί στο έλαιο σιλικόνης

Στο τελικό πόρισμα του ειδικού πραγματογνώμονα σε θέματα πυρκαγιών και ορισθέντα ως Τεχνικού Συμβούλου του Συλλόγου «Τέμπη 2023», Βασίλειου Κοκοτσάκη, που εντάχθηκε στη δικογραφία, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Υλικά ουσίες, ενώσεις κ.λ.π. τα οποία έχουν εκρηκτική συμπεριφορά αναμειγνυόμενα με τον αέρα μεταξύ άλλων είναι:

- Οργανικοί διαλύτες και καύσιμα (Βενζόλιο, Ξυλόλιο, Τολουόλιο, εξάνιο, πεντάνιο, επτάνιο κ.λπ.).

- Υγραέρια (Βουτάνιο, προπάνιο, αιθάνιο κ.λπ.).

Όλα τα παραπάνω καύσιμα υλικά και οργανικοί διαλύτες χημικές ενώσεις και πολλά περισσότερα, βρέθηκαν και αναλύθηκαν στα περισσότερα των δειγμάτων του Γενικού Χημείου του Κράτους και των οποίων αρκεί η παρουσία μικρής σχετικά «καθαρής» ποσότητας και κατάλληλων συνθηκών (όπως στην περίπτωση Τεμπών) για να έχουν εκρηκτική συμπεριφορά.
Το όλο παραπάνω ερμηνευμένο φαινόμενο καταγράφηκε (στο δυστύχημα) σε βίντεο σταθερών καμερών και πράγματι διήρκησε μικρό χρόνο. 

Το επίσης διαπιστωμένο στις αναλύσεις του Γενικού Χημείου του κράτους έλαιο σιλικόνης και στο οποίο αποδίδεται από τους διορισθέντες πραγματογνώμονες η ευθύνη δημιουργίας του παραπάνω περιγραφόμενου φαινομένου (εκρήξεων-πυρκαγιάς), κατ’ ουδένα τρόπο (το έλαιο σιλικόνης σε κάθε του μορφή) δεν εκδηλώνει τέτοιες συμπεριφορές, ούτε αναμειγνυόμενο με τον αέρα, μπορεί να δημιουργήσει εκρηκτικό μίγμα με τέτοια ορμή και ταχύτητα, άλλωστε δεν υπάρχει καταγεγραμμένο παγκόσμια περιστατικό έκρηξης ελαίου σιλικόνης, συμπεριφορά που το κατατάσσει στα ασφαλή υλικά και χωρίς την ανάγκη λήψεως ειδικών μέτρων ασφαλείας κατά την χρήση, αποθήκευση ή μεταφορά». 

Ο πραγματογνώμονας, πρώην αξιωματικός της πυροσβεστικής, τονίζει ότι είναι αναγκαίο να ληφθούν δείγματα λαμαρινών από τα κοντέινερ των τριών πρώτων βαγονιών της εμπορικής αμαξοστοιχίας για ανάλυση και διαπίστωση υλικών καύσης. Σημειωτέον ότι όπως καταγγέλλουν συγγενείς των θυμάτων η τύχη τριών βαγονιών της εμπορικής αμαξοστοιχίας «αγνοείται».

Fake news για κάθοδο της Μαρίας Καρυστιανού στις ευρωεκλογές

Περισσότεροι από 675.000 άνθρωποι είχαν δηλώσει την υποστήριξή τους μέσω της πλατφόρμας change.org στο ψήφισμα του συλλόγου «Τέμπη 2023», μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές. Τις τελευταίες ημέρες ο αριθμός των ψηφιακών υπογραφών άρχισε να αυξάνεται με ρυθμό 10.000-20.000 την ώρα. 

Ο στόχος των συγγενών των θυμάτων είναι να ενεργοποιηθεί ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. «Η ατιμωρησία πολιτικών προσώπων δεν συνάδει με την ηθική, ούτε με τη δημοκρατία, αρετές για τις οποίες είμαστε περήφανοι» τονίζεται στο ψήφισμα που αποτελεί μία πρωτοβουλία της προέδρου του συλλόγου κ. Μαρίας Καρυστιανού που έχασε την κόρη της στο πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα. Πλέον στόχος είναι ο αριθμός των «υπογραφών» είναι να φτάσει συνολικά το 1.000.000.

Τέμπη

Η κ. Καρυστινού διέψευσε τις πληροφορίες που διακίνησε ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Κωνσταντίνος Μπογδάνος, ότι θα είναι υποψήφια στις ευρωεκλογές με τον ΣΥΡΙΖΑ. Όπως έγραψε σε ανάρτησή της «Θα κυκλοφορήσει ένα βίντεο. Ένα βίντεο παραπλάνησης. Θα ακολουθήσουν και αλλά, ίσως... Ένα βίντεο στο οποίο τα ψέματα στολίζονται για να κρύβουν την ασχήμια και παρουσιάζονται όμορφα. Έτσι είναι η πλάνη.

Εξωτερικά μία όμορφη είδηση, καλοπροαίρετη και λογική μα ο σκοπός σκοτεινός και ανήθικος. Όπου τρέμουν την αλήθεια χτυπούν με το ψέμα. Είναι πιο εύκολο. Όχι κύριε ομιλούντα, δεν θα κατέβω στις ευρωεκλογές. Τη δικαίωση του παιδιού μου θα την πετύχω ως απλός πολίτης μέσα από κάθε νόμιμο δικαίωμά μου. Εσείς από την άλλη, αυτό που επιδιώκετε να κερδίσετε με αυτά τα ψεύδη, είναι η πληγή της πατρίδας μας. Αυτό που στέρησε τη ζωή από τα παιδιά μας. Σεβαστείτε το πένθος μας». Στη συνέχεια ο κ. Μπογδάνος δήλωσε ότι «αυτό το ρεπορτάζ μου δώσανε, δεν ίσχυσε τελικά».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 25.02.2024