Μετά την πρώτη μελέτη του ΑΠΘ, που ολοκληρώθηκε το 2019, αρχίζει ένας νέος κύκλος μετρήσεων για να εντοπιστεί η πηγή του προβλήματος. Οι κάτοικοι, ο δήμος Κορδελιού-Εύοσμου και η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας «δείχνουν» προς την πλευρά των Ελληνικών Πετρελαίων, ενώ από την πλευρά της η εταιρεία επισημαίνει ότι το πρόβλημα είναι χρόνιο και «δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά σε έναν και μοναδικό παράγοντα».

Η πηγή του προβλήματος

«Το πρόβλημα είναι έντονο και χρόνιο. Ταλαιπωρεί πολύ συχνά τους κατοίκους, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορούν να ησυχάσουν, ακόμα κι αν μείνουν στα σπίτια τους, ακόμα κι αν έχουν τα παράθυρά τους κλειστά. Και δυστυχώς αυτή η ταλαιπωρία δεν περιορίζεται μόνο στην αίσθηση της άσχημης έντονης οσμής αλλά προκαλούνται και άλλες σοβαρές αρνητικές παρενέργειες, όπως τσούξιμο στα μάτια και ξηρότητα στο λαιμό» διαπιστώνει ο δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου Λευτέρης Αλεξανδρίδης, τονίζοντας ότι με την ανάληψη των καθηκόντων της, η νέα διοίκηση του δήμου έθεσε το πρόβλημα καταπολέμησης της δυσοσμίας και όσα αυτή προκαλεί, ως μία από τις βασικές προτεραιότητές της. «Δεν θα σταματήσουμε να διεκδικούμε αλλά και να προτείνουμε λύσεις για την αντιμετώπισή του, δε θα υποχωρήσουμε στο ελάχιστο από τη στιγμή που τίθεται εν αμφιβόλω η υγεία των παιδιών μας αλλά και των κάθε ηλικίας συμπολιτών μας».

Πριν από λίγες ημέρες, συνοδευόμενος από εκπροσώπους των εμπορικών συλλόγων Ελευθερίου-Κορδελιού και Ευόσμου και αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο δήμαρχος επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου -αφού «εκτίμησή μας καθώς και εκτίμηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι ότι εκεί βρίσκεται η πηγή του προβλήματος. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας με τη διοίκηση των ΕΛ.ΠΕ. είναι πολύ σημαντικό ότι για πρώτη φορά παραδέχθηκε ότι η επιχείρηση αποτελεί μέρος του προβλήματος. Η παραδοχή αυτή ουσιαστικά δικαίωσε αυτό που λέμε εδώ και πολλά χρόνια ως δήμος. Από τη διοίκηση των ΕΛ.ΠΕ. ζητήσαμε να υλοποιήσει, όσα έχει δεσμευτεί ότι θα κάνει αλλά και να προχωρήσει σε όσα νέα μέτρα πιστεύει ότι θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Παράλληλα και από τη στιγμή που ισχυρίζονται ότι η πηγή του προβλήματος δε βρίσκεται στις εγκαταστάσεις τους, τους ζητήσαμε να μας υποδείξουν, από πού μπορεί να πηγάζει το πρόβλημα».

Η «ΜτΚ» ζήτησε ενημέρωση από τα Ελληνικά Πετρέλαια σχετικά με τα έργα που ανέλαβαν τα ΕΛΠΕ και ολοκληρώθηκαν, ποια εκκρεμούν και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα. Στην απάντηση της η εταιρεία καταρχάς δεν φαίνεται να αποδέχεται ότι είναι μέρος του προβλήματος, όπως διαπίστωσε ο δήμαρχος, αναφέροντας ότι «το πρόβλημα των οσμών απασχολεί επί χρόνια την Δυτική Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μία περιοχή με παρουσία βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, έλλειψη επενδύσεων σε υποδομές επεξεργασίας αποβλήτων με αποτέλεσμα την επιβάρυνση και του Θερμαϊκού κόλπου, με ιστορικό, ακόμα και πρόσφατων περιστατικών ανεξέλεγκτων απορρίψεων και στον Δενδροπόταμο, ύπαρξη στάσιμων υδάτων, αλλά και μετεωρολογικών ιδιαιτεροτήτων, όπως συχνή διακοπή φυσικού αερισμού λόγω θερμοκρασιακής αναστροφής». 

Αναγνωρίζοντας «την σπουδαιότητα του θέματος για την τοπική κοινωνία» η εταιρεία υπενθυμίζει ότι υλοποίησε έργα προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ «στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου πλάνου δράσεων» και παράλληλα, ανέλαβε πρωτοβουλία για «την μελέτη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πρόσθετων έργων, εκ των οποίων τα περισσότερα έχουν ήδη ολοκληρωθεί, ενώ μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα θα έχουν υλοποιηθεί και τα υπόλοιπα».

Δύο προγράμματα

Με δεδομένο ότι το πρόβλημα της δυσοσμίας παραμένει, η «ΜτΚ» ζήτησε να πληροφορηθεί τι σκοπεύει να κάνει η εταιρεία για να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος. «Ευελπιστούμε ότι σύντομα να είναι δυνατή η συνεχής μέτρηση και καταγραφή των περιστατικών οσμών με εξελιγμένες ηλεκτρονικές συσκευές ανίχνευσης (e-noses), όπως συμβαίνει στις πιο προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες με ανεπτυγμένη βιομηχανική δραστηριότητα. Μέσω των e-noses, αναμένουμε να καταστεί δυνατός ο εντοπισμός όλων των πιθανών πηγών πρόκλησης δυσοσμίας στην περιοχή, ώστε να καταστεί δυνατός ο σχεδιασμός αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης για την αντιμετώπιση του προβλήματος. 

Να σημειωθεί πως, ο συγκεκριμένος εξοπλισμός τεχνολογικής αιχμής αγοράστηκε και διατέθηκε δωρεάν από την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, η οποία μερίμνησε για την εγκατάστασή του, ενώ θα φροντίζει και για την συντήρησή του στο μέλλον. Εκτιμούμε ότι θα υπάρξει πληρέστερη ενημέρωση και καλύτερη κατανόηση του θέματος από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Η συλλογή και επεξεργασία των μετρήσεων από τις σύγχρονες συσκευές ανίχνευσης μετά από μια εύλογη χρονική περίοδο για την εξαγωγή συμπερασμάτων, καθώς επίσης και η ουσιαστική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, θα συνεισφέρουν στο δημόσιο διάλογο και σε ευρύτερες συνεργασίες για την ανάσχεση του φαινομένου της δυσοσμίας» αναφέρει στην απάντηση της η εταιρεία.

Από την πλευρά του ο δήμαρχος επισημαίνει ότι οι νέες μετρήσεις είναι απαραίτητες για να υπάρχει μία σαφής εικόνα για το μέγεθος του προβλήματος και το αν έχει βελτιωθεί ή χειροτερέψει η κατάσταση σε σύγκριση με περίπου τρία χρόνια πριν, όταν έγιναν οι προηγούμενες μετρήσεις. Αυτήν τη στιγμή «τρέχουν» δύο προγράμματα μετρήσεων, σε συνεργασία με το ΑΠΘ, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. «Στη συνέχεια θα λάβουμε τα αποτελέσματα των μετρήσεων ο δήμος μας και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ώστε να γνωρίζουμε, τι συμβαίνει και να προχωρήσουμε σε περαιτέρω ενέργειες» τονίζει ο κ. Αλεξανδρίδη. Παράλληλα, αναφέρει ότι στο πλαίσιο του προγράμματος θα διαμορφωθεί μία εφαρμογή για τα κινητά τηλέφωνα, ώστε «οι πολίτες να μπορούν ανά πάσα στιγμή να γνωρίζουν πότε και πού υπάρχει έντονο πρόβλημα» .

Ζητούν τα μέλη της «Αναπνοής»

Οριστική λύση και όχι επικοινωνιακή διαχείριση του προβλήματος

Ο Στέλιος Δημητριάδης είναι ενεργό μέλος της κίνησης πολιτών «Η Αναπνοή είναι δικαίωμα» που εδώ και οκτώ χρόνια προσπαθεί να αφυπνίσει τους κατοίκους και τους φορείς της περιοχής για την σοβαρότητα του προβλήματος. Του ζητήσαμε να καταγράψει την εμπειρία του και τις τελευταίες εξελίξεις στο δικαστικό αγώνα της «Αναπνοής».

«Τρίτη απόγευμα, 28/05/2024, μετά τη βροχή είναι πάλι διάχυτη η δυσοσμία πετρελαίου. Ο μετεωρολογικός σταθμός του Εθνικού Αστεροσκοπείου δείχνει ΔΝΔ άνεμο χαμηλής έντασης. Καμία έκπληξη! Οκτώ χρόνια μετά τις πρώτες διαμαρτυρίες της ‘Αναπνοής’, η δυσοσμία είναι ακόμα εδώ. Ιδίως το καλοκαίρι, με την άνοδο της θερμοκρασίας, η κατάσταση σαφώς επιδεινώνεται. Η αιτία της περιβαλλοντικής υποβάθμισης στη Δυτική Θεσσαλονίκη, όμως, δεν είναι πλέον μία εικασία, δεν πιθανολογείται απλώς. Έχει πια διερευνηθεί από τους αρμόδιους φορείς. 

Η έκθεση της κ. Σαμαρά, καθηγήτριας στο Τμήμα Χημείας του ΑΠΘ, προσδιόρισε γεωγραφικά την πηγή της δυσοσμίας, αναφέροντας ότι ‘η περιοχή προέλευσης των μερκαπτανών στον Σταθμό του ΕΔΠΑΡ και στο 3ο Γυμνάσιο εκτείνεται από ΔΝΔ έως ΔΒΔ και βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τις αντίστοιχες θέσεις δειγματοληψίας (ταχύτητα ανέμου 1-1.5 m/s). Αντίστοιχα, η περιοχή προέλευσης των μερκαπτανών στο δημαρχείο εντοπίζεται στα Δυτικά, σε μεγαλύτερη απόσταση από τη θέση δειγματοληψίας (ταχύτητα ανέμου 2.5 m/s)” (σ. 31). 

Η σωρευτική και μακροχρόνια επίδραση όλων των εκπεμπόμενων χημικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένου του καρκινογόνου βενζολίου, στην υγεία των κατοίκων δεν έχει αναλυθεί. Η Επιθεώρηση Περιβάλλοντος σε έκθεσή της αποκαλεί το διυλιστήριο ως την κύρια πηγή δυσοσμίας στην περιοχή του Κορδελιού. Μέχρι στιγμής, σε πρώτο βαθμό το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης έχει καταδικάσει υψηλόβαθμο στέλεχος των ΕΛΠΕ για υποβάθμιση περιβάλλοντος. 

Εκκρεμεί η εκδίκαση της έφεσης στις 25/06/2024. Ανάλογη υπόθεση περιβαλλοντικής υποβάθμισης εκκρεμεί σε πρώτο βαθμό για τις 7-11-2024. Οι αγώνες των κατοίκων είχαν ως αποτέλεσμα να επιβληθούν αυστηρότεροι όροι (ΑΕΠΟ) στο διυλιστήριο σχετικά με την διαχείριση των οσμών. Πέρα όμως από τις εξελίξεις αυτές, στην πραγματικότητα αναζητείται ακόμη η οριστική λύση για το πρόβλημα της δυσοσμίας και όχι απλά μια πολιτική, επιχειρηματική ή επικοινωνιακή διαχείρισή του. Όλες οι λοιπές δραστηριότητες έχουν ελεγχθεί και αποκλειστεί ως πηγές δυσοσμίας. Ούτε βεβαίως το λιμάνι ούτε και το Καλοχώρι ζέχνει πετρέλαιο. Ας ψάξουν αλλού για αφελείς».

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 02.06.2024