Έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε τι θα ψηφίσουν οι 17άρηδες στις ευρωεκλογές.

Θυμήθηκα και το αναφέρω, για να διευκολύνω τον προβληματισμό μας, ένα από τα πιο «διεισδυτικά» σλόγκαν όλων των εποχών:

«Όποιος δεν είναι σοσιαλιστής στα 19 του, δεν έχει καρδιά. Όποιος είναι ακόμα σοσιαλιστής στα 30 του, δεν έχει μυαλό».

Είναι ένας από τους αφορισμούς του Otto von Bismarck (1815 - 1898), γερμανού καγκελάριου, ο οποίος θεωρείται από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς του 19ου αιώνα.

Ένας άλλος αφορισμός του Μπίσμαρκ «κουμπώνει» επίσης άριστα, νομίζω, με τα δεδομένα της σημερινής μας συζήτησης: «Οι άνθρωποι ποτέ δεν λένε τόσα ψέματα, όσα μετά το κυνήγι, στη διάρκεια του πολέμου και πριν από τις εκλογές».

Ένα κόμμα λοιπόν που θέλει τη ψήφο του σημερινού εφήβου και ελάχιστα νοιάζεται για το πόσο θα αλλάξει αυτός πολιτικές πεποιθήσεις και ιδεολογία έπειτα από 10 με 12 χρόνια -πράγμα πολύ πιθανό- αλλά «καίγεται» για τη σημερινή ψήφο, μπορεί εύκολα να καταφύγει στον ιδεαλισμό του νέου και στα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα. Συνηθίζεται αφού το έλεγε πριν από ενάμιση αιώνα και ο Μπισμαρκ.

Οι πολιτικοί αναλυτές και οι δημοσκόποι πάντως σχεδιάζουν τις έρευνές τους, παίρνοντας σχεδόν ως δεδομένο ότι ο νέος ακόμα γοητεύεται από τις θεωρίες και τα «αφηγήματα» -για να χρησιμοποιήσω μια λέξη της μόδας- ενώ ο μεγάλος που είναι χορτάτος από μαθήματα της ζωής βασίζεται στα γεγονότα.

Ψάχνοντας λοιπόν την πιθανή εκλογική συμπεριφορά των σημερινών δεκαεφτάρηδων στην κάλπη της 26ης Μαΐου, αξίζει να προσπαθήσουμε να δούμε πώς διαμορφώνεται η συγκυρία με τα μάτια ενός νέου ανθρώπου. Ποια είναι η πραγματικότητα που βιώνει ο μαθητής λυκείου που είναι και ψηφοφόρος της 26ης Μαΐου. Βαρύ πρόγραμμα στο σχολείο, ιδιαίτερα μαθήματα που, όχι και τόσο «αθώα», αυξάνονται λόγω των αλλαγών σε ύλη και εξετάσεις, γλώσσες, πληροφορική, ψυχολογική πίεση από το σπίτι, απίστευτος αποπροσανατολισμός από τον πλάνητα κόσμο των social media.

Ιδρύονται νέα, αχρείαστα λένε πολλοί, πανεπιστημιακά τμήματα, συνενώνονται άνευ ακαδημαϊκών κριτηρίων ανώτερες και ανώτατες σχολές, καταργείται η αξιολόγηση σημαντικών μαθημάτων στο λύκειο, χωρίς να μπαίνει κάτι άλλο στη θέση της, αυξάνεται παράλογα ο αριθμός των εισακτέων στα ΑΕΙ.

Έμπειρος εκπαιδευτικός της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η κεφαλή του οποίου ελευκάνθη στη σχολική αίθουσα, έγραψε κρατώντας δραματικό τόνο για τον υπουργό Παιδείας:

«…Αλλεπάλληλες αναβολές, είπα-ξείπα, μια (τρόπος του λέγειν) μεταρρύθμιση του λυκείου, για την οποία έναν μήνα πριν από τις εξετάσεις και τη λήξη του σχολικού έτους δεν έχουν καθοριστεί ούτε οι σχολές στις οποίες οι μαθητές θα εισάγονται ανά πεδίο ούτε η ύλη που θα διδάσκεται στη β’ και στη γ’ λυκείου το επόμενο έτος.

Το μηδέν και το άπειρο. Στην προσφορά στην εκπαίδευση και στη φαυλότητα, αντίστοιχα».

Τι μέλλον, λοιπόν, έρχεται για τους σημερινούς δεκαεξάρηδες και δεκαεφτάρηδες; Σίγουρα θα μπουν πολύ πιο εύκολα από ό,τι οι πατεράδες και οι παππούδες τους στα πανεπιστήμια. Στη δική μου φουρνιά πριν από 40 χρόνια κατάφερνε να μπει σε ένα τμήμα της Φυσικομαθηματικής ένας στους έξι υποψηφίους.

Σε λίγα χρόνια θα έχουμε στρατιές αποφοίτων που θα έχουν στα χέρια τους ένα πτυχίο που δεν θα έχει αντίκρισμα για πολλούς λόγους: Πληθώρα κατόχων, κορεσμένα επαγγέλματα στα οποία οδηγεί αυτό τι πτυχίο, αποκοπή πλήρης της ραγδαία εξελισσόμενης αγοράς εργασίας από τη γνώση και το «άλλοθι», που θα παρέχουν οι τίτλοι. Κι όλα αυτά για ψηφοθηρικούς λόγους.

Ούτως ή άλλως, η Ε.Ε. δεν βρήκε εκτός από μεγαλόπνοα σχέδια -και επεξεργασίες σημαντικών τεχνοκρατών είναι αλήθεια- τη λύση στο πρόβλημα της ανεργίας των νέων 18-25 ετών και της ομαλής και μαζικής εισόδου των νέων επιστημόνων από τα πανεπιστήμια και τα διδακτορικά στην απασχόληση.

Εξαιρέσεις υπάρχουν όμως στην Ολλανδία, τη Δανία και λιγότερο στη Γερμανία, όπου υλοποιούνται λειτουργικά προγράμματα απορρόφησης των νέων στην αγορά εργασίας. Αλλού (Τσεχία, Ελβετία και Αυστρία), χώρες με ιδιαίτερα χαμηλή ανεργία, στρέφουν τους νέους τους στην τεχνική εκπαίδευση σε ποσοστά πάνω από 50%. Το κέρδος μιας χώρας και μιας ολόκληρης κοινωνίας από αυτήν τη διαδικασία είναι ανυπολόγιστο: Κοινωνική συνοχή, αύξηση παραγωγικότητας, αισιοδοξία για το μέλλον.

Είναι απαραίτητο να ψηφίσουμε για να μην επιτρέψουμε τη διάλυση της Ευρώπης, για να μην μπορέσουν οι ακροδεξιοί με το συντονισμένο εισοδισμό που επιχειρούν στους θεσμούς της Ε.Ε. να την αλώσουν. Για να μην κερδίσουν έδαφος στους κόλπους των νέων η Λεπέν «που ξεχύνεται στη Γαλλία σαν τις φλόγες που έκαψαν τη Νοτρ Νταμ», όπως έγραψε στον «Γκάρντιαν» ο καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στην Οξφόρδη Timothy Garton Ash), ο Σαλβίνι και ο Όρμπαν.

Ας κάνουμε όμως κάτι για τους νέους όσο υπάρχει -αν υπάρχει- χρόνος. Διότι νέοι που εκτοπίστηκαν εκτός παραγωγής, πάντα είναι ευάλωτοι στις «σειρήνες» της δημαγωγίας, και δείχνουν διαθέσεις τιμωρίας εναντίον του συστήματος που τους αδίκησε, εναντίον των γονιών και των δασκάλων και εναντίον τελικά των θεσμών.

Σκεφτόμουν την περασμένη Κυριακή, με αφορμή τη Γιορτή της Μητέρας:

Καλά και άγια τα όμορφα αισθήματα και οι ευχές για τις μανούλες. Και ειλικρινή.

Το πιο συγκλονιστικό όμως είναι το «Είμαι καλά, μαμά» από τη φωνούλα των 600.000 νέων που μόχθησαν εδώ, σπούδασαν και θέλησαν να προκόψουν στην Ελλάδα και τους διώξαμε.

Όλα τα άλλα είναι να ’χαμε να λέγαμε…

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 19 Μαΐου 2019