Πώς να μας το πουν εναργέστερα; Είμαστε μόνοι μας.

Το λένε με τον τρόπο τους, μερικές φορές ευθέως και καθαρά, άλλες φορές το υπονοούν, πρώην υπουργοί Άμυνας και ανώτατοι αξιωματικοί.

Το βροντοφωνάζει ο Μακρόν, το γνέφει ο Τραμπ. Οι εταίροι του αμυντικού μας δόγματος υπάρχουν μόνο σε καιρό ειρήνης. Ή μόνο για τις ευρύτερες ανάγκες χρησιμοποίησης αεροδρομίων και λιμανιών. Για να μη θυμηθώ τις μαύρες σελίδες του 20ού αιώνα, τη μικρασιατική καταστροφή και το ρόλο των «συμμάχων». Και όποιος πιστεύει ότι η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, κάνει λάθος. Όσο διαρκούν ή αναπαράγονται οι αιτίες, όσο η γεωγραφία παραμένει η ίδια -και από όσο γνωρίζω καμιά τεκτονική αλλαγή δεν έχει επισυμβεί- και όσο η προσοχή μας δεν εστιάζεται στα ουσιώδη, τα γεγονότα πιθανότατα θα επαναληφθούν, με όρους βέβαια παρόντος χρόνου. Η κοντή μας μνήμη και ο θυελλώδης εθνικός χαρακτήρας μάς δεν επιτρέπουν προσεγγίσεις νηφάλιες, πολιτικό διάλογο ουσίας, έξυπνες πολιτικές «στρατηγικού βάθους». Άλλωστε είναι γνωστό ότι τρέφουμε μία απέχθεια για εθνικά σχέδια διαρκείας. Ποιες θα ήταν οι σταθερές που θα έπρεπε ως κόρη οφθαλμού να προστατεύουμε, να εξελίσσουμε, να προβάλλουμε; Καταρχάς, και με σχετική επίγνωση του αριθμητικού μας μεγέθους, να μετρηθούμε. Πόσοι είμαστε και πού βρισκόμαστε. Ο πρώτος σύμμαχος του ελληνισμού θα έπρεπε να είναι ο εαυτός του. Έλληνες στη χώρα και σκορπισμένοι στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Πολλοί από αυτούς πετυχημένοι, με λόγο βαρύνοντα σε κέντρα αποφάσεων, ελληνικής καταγωγής εκλεγμένοι σε εθνικά κοινοβούλια και τοπικές διοικήσεις από την Αυστραλία μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες, επιστήμονες και επιχειρηματίες με αναγνωρισμένο δυναμισμό, εκατοντάδες χιλιάδες νεότεροι μετανάστες που χτίζουν προσωπικές σχέσεις σε εταιρείες και πανεπιστήμια. Η ελληνική δηλαδή διασπορά, της οποίας τη δύναμη δεν θα είναι εύκολο να αναζητήσουμε όταν ακούσουμε «του δράκου τη φωνή». Ήρθε και πέρασε η συζήτηση για το νομοσχέδιο της ψήφου των αποδήμων, με τους Έλληνες του εξωτερικού απόντες και με αποκλειστική εστίαση στην καταμέτρηση πιθανής αλλαγής συσχετισμών της εσωτερικής μας ισορροπίας. Ο διάλογος εξαντλήθηκε σε τεχνικά ζητήματα, η ανάγκη στοιχειώδους συμφωνίας κατέληξε στον αποκλεισμό της επιστολικής ψήφου. Κατά τα άλλα, συναγωνιζόμαστε σε ύφος και ένταση φωνής για τη σημασία που δίνουμε στη διασπορά αλλά και για την «4η βιομηχανική επανάσταση». Πόσο έχουμε αναρωτηθεί για την προσβασιμότητα -και τον τρόπο λειτουργίας- των ελληνικών προξενικών αρχών σε δεκάδες χώρες; Πόσο εύκολο είναι να πραγματοποιήσει κάποιος πολύωρα ταξίδια από ένα έμιράτο σε άλλο, από μια απομακρυσμένη πόλη της Αφρικής στην άλλη και, το κυριότερο, ποια είναι τα κίνητρα, για να το κάνει; Όλες οι πολιτικές για τη συγκρότηση δυναμικών κέντρων έκφρασης της διασποράς έχουν διαλυθεί και κανείς δεν ενδιαφέρεται να επανασυγκροτήσει. Αυτό που με τρομάζει περισσότερο δεν είναι η εθνική αδιαφορία για τους Έλληνες δεύτερης γενιάς της μεταπολεμικής μετανάστευσης, αλλά για τους 500.000 έλληνες που έφυγαν την τελευταία δεκαετία. Δηλαδή τα παιδιά μας. Τα αποτελέσματα μιας έρευνας που είδε το φως τον τελευταίο καιρό δείχνουν ότι κάθε δράση έχει και αντίδραση. Και κάθε αδράνεια του ομφαλοσκοπικού ελλαδικού κέντρου προκαλεί και την ανάλογη περιφρόνηση από αυτούς που είναι σίγουρο ότι σύντομα θα ζητήσουμε τη βοήθειά τους.

ΑΝΑΓΚΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ

Το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», και στο πλαίσιο προγράμματος για την ελληνική διασπορά, πραγματοποίησε στο Ηνωμένο Βασίλειο και ανάμεσα στους Έλληνες παλαιάς και νεότερης μετανάστευσης έρευνα που αφορά την ψήφο των αποδήμων. Εννοείται ότι η συντριπτική πλειονότητα όσων επιθυμούν να ψηφίσουν είναι υπέρ της διευκόλυνσης της ψήφου. Παρουσιάζουν ωστόσο ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι απαντήσεις που δόθηκαν στην ερώτηση «με ποιον τρόπο θα πρέπει οι ελληνικές κυβερνήσεις να προσεγγίσουν τους Έλληνες στο εξωτερικό». Είναι πολύ χαμηλό το ποσοστό στην απάντηση που σχετίζεται με τα κίνητρα επιστροφής, ενώ υψηλό ποσοστό καταγράφουν οι απαντήσεις που αφορούν τη «συστηματική επαφή για επαγγελματικές και άλλες συνεργασίες» του κέντρου με τις χώρες δραστηριοποίησής τους, όπως και η συμμετοχή τους στο σχεδιασμό αναπτυξιακών δραστηριοτήτων.

ΧΑΝΟΥΜΕ ΑΜΕΡΙΜΝΟΙ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΑΣ!

Αυτό που καθηλώνει στην προαναφερόμενη έρευνα είναι οι απαντήσεις στην πρωταρχική ερώτηση που αφορά τη διάθεση συμμετοχής στις εκλογές. Ένας στους τέσσερις από τους νεότερους μετανάστες δήλωσε ότι δεν ενδιαφέρεται για την πολιτική στην Ελλάδα! Το 24,9% των μεταναστών της κρίσης απαντά ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει, ποσοστό υπερδιπλάσιο του 11,2% των παλαιότερων μεταναστών που έδειξε αδιαφορία. Υπογεννητικότητα, ερημοποίηση υπαίθρου, δομικά προβλήματα στην εκπαίδευση, οικονομική δυσπραγία, απογοήτευση από δυναμικές ομάδες της διασποράς και έλλειψη συνείδησης του μεγέθους όλων αυτών των θεμάτων από το «Εθνικό Κέντρο», δεν προοιωνίζονται θετικές προοπτικές για το μέλλον. Όση μείωση του ΕΝΦΙΑ και εάν γίνει και όποια αναπροσαρμογή των συντάξεων. Εννοείται και όσα επιδόματα και εάν προσφερθούν. Δεν γνωρίζω κανένα παράδειγμα χώρας να σώθηκε από την καταναλωτική δύναμη των απερχομένων γενεών.

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ

Τι δεν καταλαβαίνουμε λοιπόν; Είμαστε λίγοι, ανάδελφοι και σκορπισμένοι. Και, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας, ούτε καταμέτρηση των δυνάμεών μας δεν κάνουμε ούτε πολιτικές πνοής σχεδιάζουμε. Στην εποχή μας η έννοια που τα συνοψίζει -σχεδόν- όλα είναι τα «Δίκτυα». Ελλήνων και φιλελλήνων. Ας το γράψω για άλλη μία φορά. Δίκτυα Πανεπιστημιακών Εδρών στο εξωτερικό, βουλευτών ελληνικής καταγωγής, επιστημόνων και επιχειρηματιών αλλά και Μέσων Ενημέρωσης της Διασποράς, κάποτε λειτουργούσαν και μάλιστα με αναφορά στη Θεσσαλονίκη. Ακυρώθηκαν. Στη Γραμματεία δε Απόδημου Ελληνισμού, στο διαδίκτυο, οι μόνες ανακοινώσεις που προβάλλονται είναι οι υπηρεσιακές μεταβολές των προϊσταμένων και των υπαλλήλων της. Και μη χειρότερα!

*Δημοσιεύθηκε στη "ΜτΚ" στις 8 Δεκεμβρίου 2019