04/06/2024 08:46
Ψαλιδίζει τα μέτρα πυροπροστασίας, περιορίζοντας δραστικά τις υποχρεώσεις ιδιοκτητών μέσα ή κοντά σε δάση, το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η υποχρέωση κατάρτισης τεχνικής έκθεσης που θα καθορίζει τα μέτρα διατηρείται, ωστόσο το περιεχόμενό της δεν θα πρέπει απαραίτητα να ακολουθεί κατά γράμμα τον κανονισμό. Περαιτέρω, το μόνο που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν φέτος οι πολίτες είναι να κλαδέψουν τα δέντρα που είναι κοντά στο σπίτι τους και να απομακρύνουν καυσόξυλα.
Η αλλαγή έγινε «αθόρυβα» πριν από ένα μήνα, δημοσιοποιήθηκε όμως χθες από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Θεόδωρο Σκυλακάκη, όπως γράφει η Καθημερινή. Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση (ΦΕΚ 2194Β), οι προβλέψεις του κανονισμού πυροπροστασίας είναι ενδεικτικές, καθώς «είναι δυνατή η απόκλιση, κατόπιν σχετικής κατά περίπτωση τεκμηρίωσης».
Περαιτέρω, ειδικά για τη φετινή αντιπυρική περίοδο «συστήνεται (σ.σ. αλλά δεν επιβάλλεται) η άμεση εφαρμογή τουλάχιστον των προληπτικών μέτρων που προβλέπονται για τα κτίρια χαμηλής επικινδυνότητας».
«Ζητάμε τα αυτονόητα: να μη φτάνουν κλαδιά στα παντζούρια, να μην ακουμπάει το δέντρο στη στέγη, να μην έχει καυσόξυλα ή μπουκάλα αερίου έξω από το σπίτι. Οι τεχνικές προδιαγραφές του κανονισμού πυροπροστασίας είναι ενδεικτικές, οι πολίτες δεν έχουν υποχρέωση να τις ακολουθήσουν (σ.σ. κατά γράμμα). Γι’ αυτό αναθέσαμε την κατάρτιση της τεχνικής έκθεσης σε επαγγελματίες και όχι σε φορείς του Δημοσίου, γιατί είναι πιο ευέλικτοι και μπορούν σε συνεργασία με τον πολίτη να προσαρμόσουν την ανάγκη για προστασία του ακινήτου στην πραγματικότητα που υπάρχει. Θέλουμε να πετύχουμε έναν συμβιβασμό που θα περιορίσει τις πιθανότητες να καεί ένα σπίτι, χωρίς να συνεπάγεται δυσανάλογο κόστος για ένα νοικοκυριό». Σημείωσε, δε, ότι δεν υπάρχει υποχρέωση για τεχνική έκθεση για τους πολίτες που κατοικούν σε απόσταση 300 μέτρων από πάρκα και άλση (όπως ανέφερε ο κανονισμός).
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που πρέπει να κλαδευτεί ή να κοπεί ένα πεύκο; Σύμφωνα με τη νομοθεσία, στην περίπτωση αυτή πρέπει να εκδοθεί άδεια μικρής κλίμακας από μηχανικό. Οπως ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, στην περίπτωση απλού κλαδέματος του πεύκου δεν απαιτείται η έκδοση άδειας, παρά μόνον αν αυτό πρέπει να κοπεί.
Σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, η φετινή περίοδος θα είναι ουσιαστικά δοκιμαστική, ενώ η εφαρμογή των πιο απαιτητικών μέτρων του κανονισμού πυροπροστασίας (κλιμακωτές αποστάσεις βλάστησης, αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων σε εξωτερικούς χώρους και δομικά στοιχεία του κτιρίου κ.ο.κ.) μετατίθεται για το μέλλον.
«Θα χρειαστεί να ξαναδούμε τις προδιαγραφές με βάση την εμπειρία που θα αποκτηθεί», ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, εξηγώντας ότι θα μελετηθούν δειγματοληπτικά τεχνικές εκθέσεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι δασικές υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος δεν ρωτήθηκαν καν για το περιεχόμενο του κανονισμού πυροπροστασίας, το οποίο δρομολογήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος.
Στην υπόθεση παρενέβη και ο Συνήγορος του Πολίτη επικρίνοντας την «οριζόντια» εφαρμογή του κανονισμού, εκτιμώντας ότι έχει υπέρμετρο οικονομικό κόστος για τον πολίτη, σε σημείο που θίγει το δικαίωμα στην ιδιοκτησία.
Αναλυτικά η επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη:
"Επισημάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη αναφορικά με την πυροπτοστασία των ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων (ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/23.05.23)
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Αξιότιμοι κύριοι Υφυπουργοί, Αξιότιμε κύριε Γενικέ Γραμματέα, Ο Συνήγορος του Πολίτη κατόπιν της μακροχρόνιας εμπειρίας του αναφορικά με την έρευνα υποθέσεων για τον καθαρισμό ιδιωτικών εκτάσεων και τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων πυροπροστασίας, θα ήθελε να θέσει υπόψη σας ορισμένες παρατηρήσεις αναφορικά με τα ζητήματα που τίθενται από την εφαρμογή της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/23.05.23.
Η ανωτέρω ΚΥΑ εστιάζει σε μέτρα πυροπροστασίας των ακινήτων, τα οποία αφορούν τόσο το κέλυφος, όσο και τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ εφαρμόζονται επιπρόσθετα των 2 πυροσβεστικών διατάξεων, εφόσον αυτά είναι επαχθέστερα. Από το σύνολο των μέτρων που υποχρεούνται οι ιδιοκτήτες να υλοποιήσουν, ακόμα και αν με την εγκύκλιο 42966/1311/19.04.24 για φέτος τα μέτρα που υποχρεούνται αυτοί να λάβουν έχουν περιοριστεί, προκύπτει ένα υπέρμετρο οικονομικό κόστος, στις περισσότερες των περιπτώσεων πολλών χιλιάδων ευρώ (πχ. κατασκευή μάνδρας ύψους 1 μέτρου με άκαυστα υλικά, τοποθέτηση πυράντοχων εξωτερικών κουφωμάτων, τοποθέτηση μεταλλικής άκαυστης σίτας, αντικατάσταση υδροροών, πλήρωση διάκενων με άκαυστα υλικά ή ακόμα και αντικατάσταση στέγης, εγκατάσταση συστήματος καταιονισμού ύδατος κτλ).
Περαιτέρω, το πλήθος των πολιτών που θα αναγκαστούν να συμμορφωθούν με αυτά τα μέτρα είναι εξαιρετικά μεγάλο, γιατί η εν λόγω ΚΥΑ θεσπίζει οριζόντιες διατάξεις – με μόνη παράμετρο μερικής διαφοροποίησης των υποχρεωτικών εργασιών την κλίμακα επικινδυνότητας του ακινήτου - που αφορούν τόσο τα ακίνητα εντός, όσο και τα ακίνητα εκτός σχεδίου, τα ακίνητα μόνιμης ή εξοχικής κατοικίας, όπως και τα ακίνητα οποιασδήποτε χρονολογίας κατασκευής, όσα και αυτά που πρόκειται να ανεγερθούν. Πρέπει να τονιστεί ότι η συγκεκριμένη ΚΥΑ προκύπτει ότι εστιάζει στην προστασία των ιδιωτικών περιουσιών, παρά στην προστασία της δημόσιας περιουσίας από την πυρκαγιά. Επισημαίνεται ότι το κράτος μέχρι σήμερα επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση, χωρίς να έχει προηγηθεί συγκεκριμένος χωροταξικός σχεδιασμός, χωρίς να έχει επιλύσει τα ζητήματα των κοινόχρηστων οδών σε συνάρτηση με την οικοδομησιμότητα των γηπέδων κλπ., ενώ, έχει κρίνει ως ανεκτά και τα μορφώματα οικισμών εντός δασών και δασικών εκτάσεων, με τις αντίστοιχες διατάξεις για τις οικιστικές πυκνώσεις.
Πολλώ δε μάλλον παραμένουν ακίνητα εντός δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων τα οποία, εάν και έχουν κριθεί ως τελεσιδίκως αυθαίρετα, δεν κατεδαφίζονται. Επίσης, η διαδικασία ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών της χώρας καθυστερεί, καθώς οι αρμόδιες επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων καλούνται να διαχειριστούν πλήθος αντιρρήσεων των πολιτών. Επιπλέον, συχνά σημειώνονται καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων αντιπυρικής προστασίας εντός δασών και δασικών εκτάσεων. Η διοίκηση και οι σχετικοί φορείς είναι υπεύθυνοι για τη λήψη μέτρων κατά των πυρκαγιών με τις ενδεδειγμένες προληπτικές ενέργειες (διάνοιξη αντιπυρικών οδών, υπογειοποίηση καλωδίων ηλεκτρισμού, καθαρισμό εκτάσεων παρακείμενων στο οδικό δίκτυο κτλ), όπως επίσης και για την πυρόσβεση. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το κράτος δεν είναι συνταγματικά αποδεκτό (άρθρα 24 και 17 του Συντάγματος) να μετακυλύει, σε μεγάλο βαθμό, τις ευθύνες της προστασίας της περιουσίας και του περιβάλλοντος από τις πυρκαγιές στους ιδιώτες, με υπέρμετρα, μάλιστα, επαχθείς οικονομικά όρους για αυτούς.
Εκτός των ανωτέρω, η επίμαχη ΚΥΑ θίγει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ιδιοκτησίας (άρθρο 17), καθώς, όπως προαναφέρθηκε, τα έξοδα υλοποίησης των υποχρεωτικών μέτρων πυρασφάλειας είναι υπέρογκα και όσοι πολίτες δε δύνανται να τα καταβάλλουν θα κατευθυνθούν αναγκαστικά προς την επιλογή μεταβίβασης των ακινήτων τους ή θα βρεθούν υπόχρεοι καταβολής υψηλών διοικητικών προστίμων, που καμία αντιστοιχία δεν έχουν με τα πρόστιμα που προβλέπονται στις υφιστάμενες πυροσβεστικές διατάξεις. Παράλληλα, θα προκύψει και το ζήτημα της δυσχέρειας ασφάλισης της περιουσίας κατά της πυρκαγιάς, γιατί εκτιμάται ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες θα απαιτήσουν την τήρηση των συγκεκριμένων μέτρων πριν προβούν στη σύναψη σύμβασης, ενώ τα ασφαλιστήρια 3 συμβόλαια που βρίσκονται σήμερα εν ισχύ, είναι πολύ πιθανό, να τροποποιηθούν με επαχθέστερα ασφάλιστρα για όσους πολίτες δεν έχουν προβεί στις προβλεπόμενες εργασίες.
Οι πυροσβεστικές διατάξεις περί καθαρισμού εκτάσεων που ίσχυαν και ισχύουν μέχρι σήμερα κατά την άποψη της Αρχής, είναι επαρκείς, πλήρως λειτουργικές και εφαρμόσιμες από όλους τους πολίτες. Συγκεκριμένα η τελευταία πυροσβεστική διάταξη 20/2024 προβλέπει τα ακόλουθα: α) Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, β) Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά, γ) Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου, δ) Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, ε) Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων. Τα πρόστιμα καθορίζονταν ως εξής: α. πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ, β. δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.
Ο Δήμος σε περίπτωση μη συμμόρφωσης αναλαμβάνει τον αυτεπάγγελτο καθαρισμό των εκτάσεων εάν ο ιδιοκτήτης αμελεί να το πράξει. Η συγκεκριμένη πυροσβεστική διάταξη αφορά τόσο τα εντός ορίων οικισμού, όσο και τα εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, ως και εκτάσεις χωρίς κτίσμα στα 100 μέτρα από τα όρια των οικισμών. Συμπερασματικά, ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι τα μέτρα, τα οποία ήδη ισχύουν με τις πυροσβεστικές διατάξεις, είναι πλήρη και επαρκή τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και των ακινήτων. Εντούτοις, τα περιστατικά παράλειψης καθαρισμού των εκτάσεων θα έπρεπε, πιθανά, να αντιμετωπιστούν με υψηλότερα πρόστιμα, προκειμένου οι πολίτες να προβαίνουν αμελητί στις απαιτούμενες ενέργειες. Επίσης, είναι απαραίτητη η οργάνωση, στελέχωση και υποστήριξη των αρμοδίων υπηρεσιών των Δήμων ώστε να πραγματοποιούνται περισσότεροι έλεγχοι σε τακτική βάση. Τέλος, προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος παρακολούθησης των ελέγχων και της πορείας του καθαρισμού των γηπέδων από την κεντρική διοίκηση.
Κατόπιν των ανωτέρω, η εφαρμογή της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/23.05.23, θα οδηγήσει σε υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση των πολιτών και σε κάθε περίπτωση, τα υφιστάμενα ακίνητα, θα πρέπει να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των συγκεκριμένων διατάξεων. Με την πεποίθηση ότι οι ανωτέρω απόψεις και προτάσεις θα βρουν πρόσφορο έδαφος και θα τύχουν της αναγκαίας εκτίμησης, παραμένουμε στη διάθεσή σας για παροχή περαιτέρω διευκρινίσεων.
Με τιμή
Ανδρέας Ποττάκης
Συνήγορος του Πολίτη"
«Καθένας ασκεί την αρμοδιότητά του όπως νομίζει και κρίνεται επ’ αυτού. Πολιτικά θα μου ήταν λιγότερο δύσκολο να αναβάλω την υποχρέωση. Ναι, η κλιματική αλλαγή δημιουργεί δυσκολίες και στα δημοσιονομικά και στα νοικοκυριά. Όμως μας περιμένει ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι και καλό θα είναι να είμαστε προετοιμασμένοι», απάντησε χθες ο υπουργός.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε και την αναθεώρηση των προδιαγραφών με βάση τις οποίες εκπονούνται οι μελέτες διαχείρισης των δασών, προδιαγραφές που ανάγονται στο 1965. Με τις νέες προδιαγραφές, οι διαχειριστικές μελέτες των δασών θα λαμβάνουν υπόψη τις προβλέψεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, θα διασυνδέονται με τα αντιπυρικά σχέδια και, ειδικά για τις περιοχές Natura, με τις ειδικές περιβαλλοντικές που εκπονούνται (και θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί εδώ και μία τριετία, αλλά παραμένουν «όμηροι» του ΥΠΕΝ με διάφορες δικαιολογίες προφανώς για να μη σταθούν εμπόδιο σε άλλους –κυρίως ενεργειακούς ή τουριστικούς– «αναπτυξιακούς» σχεδιασμούς).
Με πληροφορίες από την Καθημερινή
Ψαλιδίζει τα μέτρα πυροπροστασίας, περιορίζοντας δραστικά τις υποχρεώσεις ιδιοκτητών μέσα ή κοντά σε δάση, το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η υποχρέωση κατάρτισης τεχνικής έκθεσης που θα καθορίζει τα μέτρα διατηρείται, ωστόσο το περιεχόμενό της δεν θα πρέπει απαραίτητα να ακολουθεί κατά γράμμα τον κανονισμό. Περαιτέρω, το μόνο που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν φέτος οι πολίτες είναι να κλαδέψουν τα δέντρα που είναι κοντά στο σπίτι τους και να απομακρύνουν καυσόξυλα.
Η αλλαγή έγινε «αθόρυβα» πριν από ένα μήνα, δημοσιοποιήθηκε όμως χθες από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Θεόδωρο Σκυλακάκη, όπως γράφει η Καθημερινή. Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση (ΦΕΚ 2194Β), οι προβλέψεις του κανονισμού πυροπροστασίας είναι ενδεικτικές, καθώς «είναι δυνατή η απόκλιση, κατόπιν σχετικής κατά περίπτωση τεκμηρίωσης».
Περαιτέρω, ειδικά για τη φετινή αντιπυρική περίοδο «συστήνεται (σ.σ. αλλά δεν επιβάλλεται) η άμεση εφαρμογή τουλάχιστον των προληπτικών μέτρων που προβλέπονται για τα κτίρια χαμηλής επικινδυνότητας».
«Ζητάμε τα αυτονόητα: να μη φτάνουν κλαδιά στα παντζούρια, να μην ακουμπάει το δέντρο στη στέγη, να μην έχει καυσόξυλα ή μπουκάλα αερίου έξω από το σπίτι. Οι τεχνικές προδιαγραφές του κανονισμού πυροπροστασίας είναι ενδεικτικές, οι πολίτες δεν έχουν υποχρέωση να τις ακολουθήσουν (σ.σ. κατά γράμμα). Γι’ αυτό αναθέσαμε την κατάρτιση της τεχνικής έκθεσης σε επαγγελματίες και όχι σε φορείς του Δημοσίου, γιατί είναι πιο ευέλικτοι και μπορούν σε συνεργασία με τον πολίτη να προσαρμόσουν την ανάγκη για προστασία του ακινήτου στην πραγματικότητα που υπάρχει. Θέλουμε να πετύχουμε έναν συμβιβασμό που θα περιορίσει τις πιθανότητες να καεί ένα σπίτι, χωρίς να συνεπάγεται δυσανάλογο κόστος για ένα νοικοκυριό». Σημείωσε, δε, ότι δεν υπάρχει υποχρέωση για τεχνική έκθεση για τους πολίτες που κατοικούν σε απόσταση 300 μέτρων από πάρκα και άλση (όπως ανέφερε ο κανονισμός).
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που πρέπει να κλαδευτεί ή να κοπεί ένα πεύκο; Σύμφωνα με τη νομοθεσία, στην περίπτωση αυτή πρέπει να εκδοθεί άδεια μικρής κλίμακας από μηχανικό. Οπως ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, στην περίπτωση απλού κλαδέματος του πεύκου δεν απαιτείται η έκδοση άδειας, παρά μόνον αν αυτό πρέπει να κοπεί.
Σύμφωνα πάντα με τον υπουργό, η φετινή περίοδος θα είναι ουσιαστικά δοκιμαστική, ενώ η εφαρμογή των πιο απαιτητικών μέτρων του κανονισμού πυροπροστασίας (κλιμακωτές αποστάσεις βλάστησης, αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων σε εξωτερικούς χώρους και δομικά στοιχεία του κτιρίου κ.ο.κ.) μετατίθεται για το μέλλον.
«Θα χρειαστεί να ξαναδούμε τις προδιαγραφές με βάση την εμπειρία που θα αποκτηθεί», ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, εξηγώντας ότι θα μελετηθούν δειγματοληπτικά τεχνικές εκθέσεις. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι δασικές υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος δεν ρωτήθηκαν καν για το περιεχόμενο του κανονισμού πυροπροστασίας, το οποίο δρομολογήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος.
Στην υπόθεση παρενέβη και ο Συνήγορος του Πολίτη επικρίνοντας την «οριζόντια» εφαρμογή του κανονισμού, εκτιμώντας ότι έχει υπέρμετρο οικονομικό κόστος για τον πολίτη, σε σημείο που θίγει το δικαίωμα στην ιδιοκτησία.
Αναλυτικά η επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη:
"Επισημάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη αναφορικά με την πυροπτοστασία των ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων (ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/23.05.23)
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Αξιότιμοι κύριοι Υφυπουργοί, Αξιότιμε κύριε Γενικέ Γραμματέα, Ο Συνήγορος του Πολίτη κατόπιν της μακροχρόνιας εμπειρίας του αναφορικά με την έρευνα υποθέσεων για τον καθαρισμό ιδιωτικών εκτάσεων και τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων πυροπροστασίας, θα ήθελε να θέσει υπόψη σας ορισμένες παρατηρήσεις αναφορικά με τα ζητήματα που τίθενται από την εφαρμογή της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/23.05.23.
Η ανωτέρω ΚΥΑ εστιάζει σε μέτρα πυροπροστασίας των ακινήτων, τα οποία αφορούν τόσο το κέλυφος, όσο και τον περιβάλλοντα χώρο, ενώ εφαρμόζονται επιπρόσθετα των 2 πυροσβεστικών διατάξεων, εφόσον αυτά είναι επαχθέστερα. Από το σύνολο των μέτρων που υποχρεούνται οι ιδιοκτήτες να υλοποιήσουν, ακόμα και αν με την εγκύκλιο 42966/1311/19.04.24 για φέτος τα μέτρα που υποχρεούνται αυτοί να λάβουν έχουν περιοριστεί, προκύπτει ένα υπέρμετρο οικονομικό κόστος, στις περισσότερες των περιπτώσεων πολλών χιλιάδων ευρώ (πχ. κατασκευή μάνδρας ύψους 1 μέτρου με άκαυστα υλικά, τοποθέτηση πυράντοχων εξωτερικών κουφωμάτων, τοποθέτηση μεταλλικής άκαυστης σίτας, αντικατάσταση υδροροών, πλήρωση διάκενων με άκαυστα υλικά ή ακόμα και αντικατάσταση στέγης, εγκατάσταση συστήματος καταιονισμού ύδατος κτλ).
Περαιτέρω, το πλήθος των πολιτών που θα αναγκαστούν να συμμορφωθούν με αυτά τα μέτρα είναι εξαιρετικά μεγάλο, γιατί η εν λόγω ΚΥΑ θεσπίζει οριζόντιες διατάξεις – με μόνη παράμετρο μερικής διαφοροποίησης των υποχρεωτικών εργασιών την κλίμακα επικινδυνότητας του ακινήτου - που αφορούν τόσο τα ακίνητα εντός, όσο και τα ακίνητα εκτός σχεδίου, τα ακίνητα μόνιμης ή εξοχικής κατοικίας, όπως και τα ακίνητα οποιασδήποτε χρονολογίας κατασκευής, όσα και αυτά που πρόκειται να ανεγερθούν. Πρέπει να τονιστεί ότι η συγκεκριμένη ΚΥΑ προκύπτει ότι εστιάζει στην προστασία των ιδιωτικών περιουσιών, παρά στην προστασία της δημόσιας περιουσίας από την πυρκαγιά. Επισημαίνεται ότι το κράτος μέχρι σήμερα επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση, χωρίς να έχει προηγηθεί συγκεκριμένος χωροταξικός σχεδιασμός, χωρίς να έχει επιλύσει τα ζητήματα των κοινόχρηστων οδών σε συνάρτηση με την οικοδομησιμότητα των γηπέδων κλπ., ενώ, έχει κρίνει ως ανεκτά και τα μορφώματα οικισμών εντός δασών και δασικών εκτάσεων, με τις αντίστοιχες διατάξεις για τις οικιστικές πυκνώσεις.
Πολλώ δε μάλλον παραμένουν ακίνητα εντός δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων τα οποία, εάν και έχουν κριθεί ως τελεσιδίκως αυθαίρετα, δεν κατεδαφίζονται. Επίσης, η διαδικασία ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών της χώρας καθυστερεί, καθώς οι αρμόδιες επιτροπές εξέτασης αντιρρήσεων καλούνται να διαχειριστούν πλήθος αντιρρήσεων των πολιτών. Επιπλέον, συχνά σημειώνονται καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων αντιπυρικής προστασίας εντός δασών και δασικών εκτάσεων. Η διοίκηση και οι σχετικοί φορείς είναι υπεύθυνοι για τη λήψη μέτρων κατά των πυρκαγιών με τις ενδεδειγμένες προληπτικές ενέργειες (διάνοιξη αντιπυρικών οδών, υπογειοποίηση καλωδίων ηλεκτρισμού, καθαρισμό εκτάσεων παρακείμενων στο οδικό δίκτυο κτλ), όπως επίσης και για την πυρόσβεση. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι το κράτος δεν είναι συνταγματικά αποδεκτό (άρθρα 24 και 17 του Συντάγματος) να μετακυλύει, σε μεγάλο βαθμό, τις ευθύνες της προστασίας της περιουσίας και του περιβάλλοντος από τις πυρκαγιές στους ιδιώτες, με υπέρμετρα, μάλιστα, επαχθείς οικονομικά όρους για αυτούς.
Εκτός των ανωτέρω, η επίμαχη ΚΥΑ θίγει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ιδιοκτησίας (άρθρο 17), καθώς, όπως προαναφέρθηκε, τα έξοδα υλοποίησης των υποχρεωτικών μέτρων πυρασφάλειας είναι υπέρογκα και όσοι πολίτες δε δύνανται να τα καταβάλλουν θα κατευθυνθούν αναγκαστικά προς την επιλογή μεταβίβασης των ακινήτων τους ή θα βρεθούν υπόχρεοι καταβολής υψηλών διοικητικών προστίμων, που καμία αντιστοιχία δεν έχουν με τα πρόστιμα που προβλέπονται στις υφιστάμενες πυροσβεστικές διατάξεις. Παράλληλα, θα προκύψει και το ζήτημα της δυσχέρειας ασφάλισης της περιουσίας κατά της πυρκαγιάς, γιατί εκτιμάται ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες θα απαιτήσουν την τήρηση των συγκεκριμένων μέτρων πριν προβούν στη σύναψη σύμβασης, ενώ τα ασφαλιστήρια 3 συμβόλαια που βρίσκονται σήμερα εν ισχύ, είναι πολύ πιθανό, να τροποποιηθούν με επαχθέστερα ασφάλιστρα για όσους πολίτες δεν έχουν προβεί στις προβλεπόμενες εργασίες.
Οι πυροσβεστικές διατάξεις περί καθαρισμού εκτάσεων που ίσχυαν και ισχύουν μέχρι σήμερα κατά την άποψη της Αρχής, είναι επαρκείς, πλήρως λειτουργικές και εφαρμόσιμες από όλους τους πολίτες. Συγκεκριμένα η τελευταία πυροσβεστική διάταξη 20/2024 προβλέπει τα ακόλουθα: α) Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, β) Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά, γ) Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου, δ) Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, ε) Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων. Τα πρόστιμα καθορίζονταν ως εξής: α. πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ, β. δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.
Ο Δήμος σε περίπτωση μη συμμόρφωσης αναλαμβάνει τον αυτεπάγγελτο καθαρισμό των εκτάσεων εάν ο ιδιοκτήτης αμελεί να το πράξει. Η συγκεκριμένη πυροσβεστική διάταξη αφορά τόσο τα εντός ορίων οικισμού, όσο και τα εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, ως και εκτάσεις χωρίς κτίσμα στα 100 μέτρα από τα όρια των οικισμών. Συμπερασματικά, ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι τα μέτρα, τα οποία ήδη ισχύουν με τις πυροσβεστικές διατάξεις, είναι πλήρη και επαρκή τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και των ακινήτων. Εντούτοις, τα περιστατικά παράλειψης καθαρισμού των εκτάσεων θα έπρεπε, πιθανά, να αντιμετωπιστούν με υψηλότερα πρόστιμα, προκειμένου οι πολίτες να προβαίνουν αμελητί στις απαιτούμενες ενέργειες. Επίσης, είναι απαραίτητη η οργάνωση, στελέχωση και υποστήριξη των αρμοδίων υπηρεσιών των Δήμων ώστε να πραγματοποιούνται περισσότεροι έλεγχοι σε τακτική βάση. Τέλος, προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος παρακολούθησης των ελέγχων και της πορείας του καθαρισμού των γηπέδων από την κεντρική διοίκηση.
Κατόπιν των ανωτέρω, η εφαρμογή της ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/23.05.23, θα οδηγήσει σε υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση των πολιτών και σε κάθε περίπτωση, τα υφιστάμενα ακίνητα, θα πρέπει να εξαιρεθούν από την εφαρμογή των συγκεκριμένων διατάξεων. Με την πεποίθηση ότι οι ανωτέρω απόψεις και προτάσεις θα βρουν πρόσφορο έδαφος και θα τύχουν της αναγκαίας εκτίμησης, παραμένουμε στη διάθεσή σας για παροχή περαιτέρω διευκρινίσεων.
Με τιμή
Ανδρέας Ποττάκης
Συνήγορος του Πολίτη"
«Καθένας ασκεί την αρμοδιότητά του όπως νομίζει και κρίνεται επ’ αυτού. Πολιτικά θα μου ήταν λιγότερο δύσκολο να αναβάλω την υποχρέωση. Ναι, η κλιματική αλλαγή δημιουργεί δυσκολίες και στα δημοσιονομικά και στα νοικοκυριά. Όμως μας περιμένει ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι και καλό θα είναι να είμαστε προετοιμασμένοι», απάντησε χθες ο υπουργός.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε και την αναθεώρηση των προδιαγραφών με βάση τις οποίες εκπονούνται οι μελέτες διαχείρισης των δασών, προδιαγραφές που ανάγονται στο 1965. Με τις νέες προδιαγραφές, οι διαχειριστικές μελέτες των δασών θα λαμβάνουν υπόψη τις προβλέψεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, θα διασυνδέονται με τα αντιπυρικά σχέδια και, ειδικά για τις περιοχές Natura, με τις ειδικές περιβαλλοντικές που εκπονούνται (και θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί εδώ και μία τριετία, αλλά παραμένουν «όμηροι» του ΥΠΕΝ με διάφορες δικαιολογίες προφανώς για να μη σταθούν εμπόδιο σε άλλους –κυρίως ενεργειακούς ή τουριστικούς– «αναπτυξιακούς» σχεδιασμούς).
Με πληροφορίες από την Καθημερινή
ΣΧΟΛΙΑ